بازدیدهای wikipedia نشان می‌دهد مردم سوانح هوایی را فراموش نمی‌کنند
انفجار هواپیمای مالزیایی چقدر در خاطر ما می‌ماند؟ تقریبا ۴۵ سال. این را دانشمندانی می‌گویند از بازدیدهای wikipedia به عنوان راه جدیدی برای مطالعه‌ی حافظه جمعی ما استفاده می‌کنند. حافظه‌ای که در یک جامعه به اشتراک می‌گذاریم.
در پژوهشی که در ژورنال Science Advances چاپ شد، پژوهشگران بازدیدهای صفحات ویکی‌پدیا را بررسی کردند تا بفهمند مردم بعد از یک اتفاق چقدر آن را دنبال می‌کنند. در این مطالعه‌ی خاص، پژوهشگران داده‌های مربوط به بازدید از صفحات ویکی‌پدیا در مورد سوانح هوایی از سال ۲۰۰۸ تا ۲۰۱۶ به‌عنوان «حوادث جاری» جمع‌آوری کردند. بعد اطلاعات مشابهی در مورد تصادفات هوایی قبل از ۲۰۰۸ جمع‌آوری شد و عنوان «حوادث گذشته» را گرفت. تحلیل داده‌ها بین این دو زمان، نشان داد چطور موضوعات متفاوت به هم مربوط‌ند. پژوهشگران فهمیدند حوادث بد جاری به زنده نگه‌داشتن حوادث گذشته کمک می‌کند. چراکه مردم با خواندن مقاله‌ها و خبرهای جدید، لینک‌ها را برای فهمیدن چیزهایی مربوط به اخبار مشابه درگذشته دنبال می‌کنند.
وقتی‌که پرواز شماره ۱۷ ایرلاین مالزیایی در حال پرواز بر فراز اوکراین سرنگون شد، صفحات مربوط به خبری با اتفاق مشابه در دهه ۱۹۸۰، بازدید زیادی داشتند. حادثه‌ی دردناکی که طی آن، هواپیمای ایرانی بر فراز خلیج فارس توسط آمریکایی‌ها منفجر شد.
برای مثال، وقتی‌که پرواز شماره ۱۷ ایرلاین مالزیایی در حال پرواز بر فراز اوکراین سرنگون شد، صفحات مربوط به خبری با اتفاق مشابه در سال ۱۹۸۰، بازدید زیادی داشتند. حادثه‌ی دردناکی که طی آن، هواپیمای ایرانی بر فراز خلیج فارس توسط آمریکایی‌ها منفجر شد. بر اساس پژوهش «طه یاسری» در موسسه اینترنت آکسفورد، به خاطر اینکه این دو واقع به‌عنوان دو موضوع مرتبط در ویکی‌پدیا طبقه‌بندی‌شده‌اند، کسانی که در مورد حمله‌ی هوایی به هواپیمایی مالزیایی در ویکی‌پدیا مطلب می‌خوانند، می‌توانند با یک کلیک صفحه حادثه‌ی هواپیمای ایرانی هم اطلاعات کسب کند.
اطلاعات مشابهی هم وجود دارد که نشان می‌دهد صفحه ویکی پدیای حادثه‌ی هوایی هواپیمای آمریکایی در سال ۲۰۰۱ دقیقا بعد از حادثه‌ی پرواز آلمانی ۲۰۱۵، بازدید زیادی داشته است؛ با اینکه این دو صفحه با هایپرلینک به هم مرتبط نشده بودند. پژوهشگران هنوز دقیقا نمی‌دانند چطور این دو صفحه باهم مرتبط می‌شوند. یاسری می‌گوید: «الگوهای حافظه‌ای تنها به لینک دادن مقاله‌ها در ویکی‌پدیا مربوط نیست. بلکه چیزی اساسی‌تر است.»
این داده‌ها همچنین بینشی در مورد داده‌هایی که بیشتر احتمال دارد به یاد آورده شوند به ما می‌دهد. اتفاقات بزرگ قطعا بیشتر در یادها می‌مانند. سوانح هوایی که در آن افراد زیادی مرده بودند، سوانح هوایی جدیدتر، حوادثی که برای هواپیمایی‌های شرقی اتفاق افتاده، بازدید بیشتری داشته‌اند. درواقع محل حادثه اهمیت کمتری برای افراد داشته است. بااین‌حال حوادثی که بیش از ۴۵ سال از آن می‌گذرد، بازدید زیادی نداشته و درواقع در خاطرات گم شده اند.
در چرخه‌ی اخبار اینترنتی، توجه ما کوتاه است. مثلا مردم اخبار انفجار یک هواپیما را تنها تا مدت کوتاهی ندنبال می‌کنند. درعین حال ویکی‌پدیا شانس بیشتری برای دانستن در مورد گذشته به ما می‌دهد.
یک پژوهشگر رسانه‌های دیجیتال، می‌گوید اینترنت به حافظه‌ی ما به شکل‌های متضادی شکل می‌دهد. به خاطر چرخه‌ی اخبار ، توجه ما کوتاه است. مثلا علاقه به حادثه‌ی یک هواپیما در مدت کوتاهی ناپدید می‌شود. اما از سوی دیگر، ویکی‌پدیا شانس بیشتری برای دانستن در مورد گذشته به ما می‌دهد. «دامنه‌ی توجه به وسیله‌ی تکنولوژی و محیط آنلاین ما کوتاه شده است. اما درعین‌حال، حافظه‌ی بلندمدت ماندگارتر شده و خبرهای گذشته بیشتر در دسترس هستند.»
منبع: TheVerge
