کشف سیارههای سه قلویی که شاید میزبان حیات باشند
دانشمندان سه سیاره پیدا کرده‌اند که از نظر اندازه و میزان دما به زمین شبیه هستند و به دور یک ستارهی کوتوله‌ی سرد می‌چرخند. شاید در آینده بتوانیم احتمال وجود حیات در اتمسفر این سیاره‌ها را بررسی کنیم.
این ستارهی کم‌نور ۳۹ سال نوری با ما فاصله دارد و در صورت فلکی دلو قرار گرفته است. هر یک از این سیاره‌ها روی مرز یا خارج از «منطقه‌ی قابل حیات» (habitable zone) این ستاره هستند. منطقه‌ای قابل حیات در فاصله‌ای از ستاره قرار دارد که در آن سیارههای سنگی با فشار اتمسفر مناسب می‌توانند میزبان آب در حالت مایع باشند. دمای میانگین آنها به حدی است که آب در حالت مایع قرار می‌گیرد. «مایکل گیلون»، یک اخترفیزیک‌دان از دانشگاه لیگ در ژورنال علمی «نیچر» (Nature) گزارش داده که شاید در این سیاره‌ها مکان‌های مناسبی برای پیدایش حیات فرازمینی وجود داشته باشد.
دو سیاره‌‌ای که به این ستاره نزدیک‌تر هستند طی تنها چند روز می‌توانند دور ستاره‌شان بچرخند؛ یعنی یک سال آنها تنها چند روز طول می‌کشد. اما درباره‌ی سومین سیاره اطلاعات زیادی وجود ندارد. در کل حدودا بین ۴.۵ و ۷۲.۸ روز طول می‌کشد تا این سیاره یک دور کامل بر مدار ستاره بچرخد. این ستاره تقریبا هم‌اندازه‌ی مشتری است و قطر آن هم تقریبا یک دهم قطر خورشید ماست. دمای آن هم حدود ۳۲۰۰ درجه‌ی سلسیوس از خورشید کمتر است. ستاره‌هایی با این ویژگی‌ها حدود ۱۵ درصد کهکشان را تشکیل می‌دهند، ولی ستاره‌شناسان قبلا اطراف آنها سیاره پیدا نکرده بودند. هر سه‌ی این سیاره‌ها در اواخر سال ۲۰۱۵ با استفاده از تلکسوپی در رصدخانه‌ی «لا سیلا» در شیلی کشف شدند.
داخلی‌ترین سیارههای این ستاره چند برابر زمین انرژی دریافت می‌کنند، با این اوصاف آنها خارج از منطقه‌ی قابل حیات این ستاره قرار می‌گیرند. اما این سیاره‌ها آنقدر به این ستاره نزدیک هستند که جاذبه‌ی آن مانع از چرخش این سیاره به دور خودش می‌شود. بنابراین همیشه طرف آن روز و طرف دیگر همیشه شب است، اما در مرز بین تاریکی و روشنی می‌تواند مناطق مناسب حیات وجود داشته باشد.
یک ستاره‌شناس از دانشگاه مک‌گیل می‌گوید ستاره‌های کم‌نور و قرمز بهترین مکان برای گشتن به دنبال سیارههای سنگی و گرم هستند. ستاره‌شناسان به دور ستاره‌های کم‌نور به راحتی می‌توانند سیاره‌ها را ببینند. اما برای ستاره‌هایی شبیه به خورشید ما این کار کمی سخت‌تر است. «کپلر»، تلسکوپ فضایی ناسا، نشان داده که به دور ستاره‌های مشابه، سیاره‌هایی وجود دارد. اما آن سیاره‌ها در فاصله‌ی بسیار دوری قرار دارند و امکان بررسی آنها میسر نیست.
فاصله‌ی نزدیک برای مطالعه‌ی اتمسفر این سیاره‌ها اهمیت زیادی دارد. البته شاید همه‌ی آنها اتمسفر نداشته باشند. تشکیل ستاره‌های کوتوله‌ی قرمز مدت‌ها زمان می‌برد؛ سیاره‌ها زمانی تشکیل می‌شوند که ستاره‌شان هنوز گلوله‌‌ی داغی از گاز فشرده است. کوان می‌گوید: «شاید این حرارت تمام آب‌ها را بخار کند و اتمسفر این سیاره‌ها را از بین ببرد.»
شاید تلسکوپ فضایی هابل بتواند نگاهی اجمالی به این سیاره‌ها بیندازد. اما تلسکوپ «جیمز وب» که در سال ۲۰۱۸ پرتاب خواهد شد، علاوه بر نگاه دقیق به این سیاره‌ها، می‌تواند محاسبه کند که مولکول‌های اتمسفر آنها چقدر نور ستاره را جذب می‌کنند. اگر در این سیارات اتمسفر وجود داشته باشد، جیمز وب می‌تواند به دنبال گازهایی مثل اکسیژن و متان بگردد. روی زمین، این گاز را گیاهان و میکروب‌ها تولید می‌کنند.
منبع: Science News
