گزارش‌های تکان‌دهنده از گرم‌تر شدن هوا خبر می‌دهند

نیوساینتیست در تازه‌ترین گزارش خود به ده‌ها گزارش تکان‌دهنده ناشی از تغییرات اقلیمی اشاره کرده و می‌نویسد: «اندکی پس از اتمام سال ۲۰۱۵، خبر رسید که این سال گرمترین سال از زمان ثبت داده‌های هواشناسی بوده است. گزارش‌های آتی نیز نشان داد که دامنه تغییرات فراتر از آن حدی بوده که پیش‌تر تصور می‌شد.» یکی از این گزارشات تکان‌دهنده مربوط بود به میزان انرژی حرارتی که توسط اقیانوس‌ها جذب شده، گزارش دیگر به پایین آمدن سطح آب‌های زیرزمینی در مقیاس جهانی اشاره داشت و البته چندین و چند گزارش دیگر در ماه‌های اخیر چاپ شده است. بخش تحقیقاتی موسسه جوی و اقیانوسی ایالات متحده آمریکا موسوم به نوآآ (NOAA) کلیه این گزارش‌های تکان‌دهنده را تایید و خطر را هم جدی‌تر از قبل توصیف می‌کند. رئیس بخش پایش جوی این مرکز، دکِ آرنت (Deke Arndt) در این باره به نیوساینتیست گفته: «ما مدت‌ها پیش می‌بایست برای درمان به دکتر مراجعه می‌کردیم. اکنون زمانی است که کاسه عملاً لبریز شده و نشانه‌های خطرناک خود را هم نشان داده.» یکی از گزارش‌های تکان‌دهنده دیگر سال گذشته، این بود که میزان ذوب یخ و برف یخچال‌ها در کل دنیا به حداکثر ممکن رسیده است.

گرم‌ترین روزها

سال گذشته ده‌ها کشور از جمله روسیه و چین گرمترین سال تاریخ هواشناسی خود را پشت سر گذاشتند. آفریقای جنوبی با درجه حرارت ۴۸.۴ درجه سلسیوس، مقام گرمترین درجه‌حرارت ممکن در ماه اکتبر (مهرماه) را به خود اختصاص داد. کیم کوب (Kim Cobb) یکی از محققین ارشد مجموعه جورجیا تِک (Georgia Tech) به نیوساینتیست گفت: «تنها یک عبارت را می‌توان برای این گزارشات اقلیمی تکان‌دهنده بکار برد: ترسناک».

تاثیر بر موجودات زنده

دانشمندان معتقدند که این تغییرات گسترده بر جمعیت موجودات زنده نیز تاثیر گذاشته، والروس‌ها یا گرازهای دریایی و ضمناً پنگوئن‌ها در این میان آسیب‌پذیرتر از سایرین بوده‌اند. دانشمندان حتی میان این تغییرات گسترده و بلوم‌های جلبکی خطرناک نیز ارتباط تنگاتنگی را متصور هستند. یکی از این بلوم‌های جلبکی خطرناک سال گذشته در دریای کاسپین (خزر) اتفاق افتاد. روان هوپر (Rowan Hooper) در تاریخ ۴ فوریه سال ۲۰۱۵ در وب‌سایت نیوساینتیست مطلب جالبی تحت این عنوان نوشت: «بلوم جلبک هولناکی که بزرگترین دریاچه محصور جهان را تهدید می‌کند». هوپر ضمن بازنشر تصویری که آژانس فضایی اروپا/ماهواره (Kompsat-2) کره جنوبی در ماه فوریه از دریای کاسپین گرفته بود، مساله را اینچنین تفسیر کرد: «دریای کاسپین یا دریاچه محصور کاسپین با مساحت نزدیک به ۳۷۱.۰۰۰ کیلومترمربع بزرگترین بدنه آبی محصور در خشکی جهان است که مساحت آن حتی از کشور آلمان هم بیشتر است. آنچه که در تصویر شاهد آن هستید، ناحیه‌ای کم‌عمق از این دریاچه است که عمق آن بیش از ۵ متر نیست. نمونه‌گیری‌ها نشان می‌دهد که این بخش آلوده به فسفر ناشی از کودهای شیمیایی، فاضلاب خام و انواع و اقسام مواد پاک‌کننده و شوینده‌ای است که آب را از نظر مواد غذایی برای رشد جلبک‌ها غنی ساخته‌اند. آنچه در تصویر مشاهده می‌کنید، بلوم یا همان رشد انبوه جلبکی است که به راحتی بقای سایر زیستمندان را در معرض مخاطره قرار می‌دهد.» دانشمندان ضمن اشاره به حوادث مشابه در سواحل شمال‌غربی اقیانوس آرام به این نکته اشاره می‌کنند که میان بلوم‌های متعدد جلبکی و گرمای بیش از اندازه هوا قطعاً رابطه‌ای تنگاتنگ وجود دارد.

بلوم جلبکی خزر

ارتباط ال‌نینیو با گرما

امواج شدید گرما در سال گذشته بارها دردسرساز شد، چنانچه در نتیجه‌ی آن هزاران نفر در هند و پاکستان مردند. دانشمندان عامل تشدید گرما را تلفیق آن با عوارض ناشی از پدیده موسوم به ال‌نینیو می‌دانند. ال‌نینیو پدیده­ای است که هرچند سال یکبار در اقیانوس آرام رخ می­دهد و بواسطه‌ی آن توده­های آب گرم از سمت غرب به شرق جریان یافته و در حین حرکت هم صعود می­کنند. این پدیده عامل ایجاد جذر و مدهای شدید در سواحل اقیانوس آرام و بالطبع تغییرات جوی گسترده است. دانشمندان معتقدند که ال‌نینیو باعث می‌شود که بخش‌هایی از اقیانوس آرام گرم‌تر از سایر قسمت‌ها شوند و این گرما بر وضعیت اقلیمی کل جهان تاثیرگذار است.

اقیانوس‌ها گرم و گرم‌تر می‌شوند

استاد هواشناسی دانشگاه اوکلاهما، جیسون فورتادو (Jason Furtado) در مصاحبه خود با نیوساینتیست به این نکته اشاره کرده که تغییرات اقلیمی شاخص اخیر حاصل تاثیرات همزمان فعالیت‌های انسانی و طبیعی هستند. گازهای گلخانه‌ای (مانند دی‌اکسیدکربن ناشی از سوزاندن ذغال‌سنگ، نفت و گاز) حدود ۹۳ درصد از انرژی حرارتی را به دام انداخته و این حرارت به طور مستقیم وارد اقیانوس‌ها می‌شود. در حال حاضر شرایط اقیانوس‌ها به حدی بحرانی است که نه‌تنها سطح اقیانوس بلکه حتی اعماق هم از آنچه که باید گرم‌تر شده است. دانشمندان انتظار دارند که متوسط درجه حرارت جهانی طی دهه‌های آینده بیش از دو درجه سلسیوس افزایش داشته باشد. گزارشات بصورت جدی هشدار می‌دهند که این مرز از افزایش درجه حرارت می‌تواند طی دهه‌های آینده، دارایی و حتی سلامت مردم را نیز تحت‌تاثیر قرار دهد. خطراتی که دامنه گسترده آن‌ها شامل سیلاب‌های مرگبار، افزایش سطح آب دریاها، امواج خطرناک گرما و تهدیدات عظیم کشاورزی خواهد بود. پژوهشگران در عین حال انتظار دارند که این گرمای نامتعارف منجر به تکثیر سریع‌تر حشرات موذی، رشد نامتعارف گونه‌های مهاجم، افزایش آلرژی، افزایش خطر غرق شدن در آب و آسیب‌های جبران‌ناپذیر به عرصه‌های ارزشمند طبیعی شود.

منبع: Newscientist