مغلطه‌ی انکار عبارت به‌هم‌پیوسته (Denying a Conjunct) | مغلطه به زبان آدمیزاد (۹۳)

تعریف: مغلطه انکار عبارت به‌هم‌پیوسته مغلطه‌ای صوری است که در فرضیه‌ی نخستش بیان می‌کند که حداقل یکی از دو عبارات به‌هم‌پیوسته (گزاره‌ی مقدم و تالی) اشتباه است و نتیجه‌گیری می‌کند که عبارت دیگر باید صحیح باشد. 

معادل انگلیسی: Denying a Conjunct

الگوی منطقی: 

هم P و هم Q نیست.

P نیست.

پس Q هست.

هم P و هم Q نیست.

Q نیست.

پس P هست.

مثال ۱: 

من هم بیشعور و هم احمق نیستم. 

من بیشعور نیستم. 

بنابراین من احمق‌ام. 

توضیح: شاید من احمق باشم، ولی حقیقت بیان‌شده در هر دو فرضیه احمق بودن من را تضمین نمی‌کند. بنابراین این استدلال اشتباه است. الگوی این استدلال صوری اشتباه است. «هم بیشعور و هم احمق» نبودن فقط بدین معناست که اگر من یکی از این دو صفت را نداشته باشم، صرفاً یکی از این دو صفت را ندارم. نمی‌شود از این بیانیه نتیجه‌گیری کرد که حتماً صفت دیگر را دارا هستم. 

مثال ۲: 

من هم مسیحی و هم شیطان‌پرست نیستم. 

من شیطان‌پرست نیستم. 

پس مسیحی هستم. 

توضیح: حقیقت بیان‌شده در هر دو فرضیه تضمین‌کننده‌ی مسیحی بودن من نیست. بنابراین این استدلال اشتباه است. الگوی این استدلال صوری اشتباه است. «هم شیطان‌پرست و هم مسیحی» نبودن فقط بدین معناست که اگر من یکی از این دو صفت را نداشته باشم، صرفاً یکی از این دو صفت را ندارم. نمی‌شود از این بیانیه نتیجه‌گیری کرد که حتماً صفت دیگر را دارا هستم. 

استثنا: ندارد. 

منابع: 

Kiersky, J. H., & Caste, N. J. (1995). Thinking Critically: Techniques for Logical Reasoning. West Publishing Company.