نقد و بررسی قلیان: بیایید تفریح دیگری پیدا کنیم!
یک واقعیت تلخ وجود دارد؛ قلیان به تفریح اصلی درصد قابل توجهی از مردم جامعه‌مان (به خصوص جوانان) تبدیل شده است. صحبت‌های زیادی در مورد مضرات قلیان شنیده‌اید. بله، قلیان غلظت خون را افزایش می‌دهد، امکان ابتلا به سرطان را افزایش می‌دهد و هزار و یک ضرر دیگر؛ ولی کو گوش شنوا؟ در نهایت، بهترین مکان برای گذراندن آخر هفته یا رفع خستگی یک روز کاری، سفره‌خانه‌ها هستند.
خوب بیایید یک بار برای همیشه، قلیان را به صورت فنی بررسی کنیم و ببینیم که واقعا داستان این دستگاه چیست.
قلیان چیست؟
به طور خلاصه، «قلیان» (Hookah یا Hubble-Bubble یا Sheesha) دستگاهی است متشکل از یک لوله (شلنگ) و یک بدنه که برای مصرف دود تنباکو، از طریق عبور از روی آب خنک استفاده می‌شود. تنباکو در ظرفی که روی قلیان قرار دارد، به کمک زغال مخصوص، گرم شده و دودش پس از عبور از فیلتر آب خنک، از طریق لوله‌ی دستگاه، استعمال می‌شود.
مصرف قلیان یکی از قدیمی‌ترین و محبوب‌ترین مراسم سنتی مربوط به کشور ترکیه بوده که به کشورهای خاورمیانه، هند و حتی آمریکا هم وارد شده است.
ضررهایی فراتر از باورمان
مهم‌ترین و عمومی‌ترین باور در مورد قلیان، کمتر بودن ضرر آن برای بدن در مقایسه با سیگار است.
این باور غلط و اشتباه را باید از ذهنمان پاک کنیم؛ دود سیگار از سوزانده شدن تنباکو ایجاد می‌شود و در قلیان هم، دود استعمال شده از گرم شدن تنباکو در ظرفی توسط زغال ایجاد می‌شود. دستاورد نهایی هر دو یکسان است؛ دود!
دود قلیان هم کاملا مشابه دود سیگار، کاملا سرطان‌زا است.
باور دوم این است که دود قلیان، به دلیل عبور از روی آب، ترکیبات مضرش را از دست می‌دهد.
متاسفانه این باور هم اشتباه است. دود عبور کرده از روی آب، نه تنها هیچ‌کدام از ترکیبات شیمیایی خود را از دست نمی‌دهد، بلکه به دلیل افزایش چگالی، بیشتر از دود سیگار در ریه‌ها رسوب می‌کند. به علاوه، وجود میوه (اسانس میوه) و عسل در تنباکوی قلیان، هیچ تاثیری در کاهش نیکوتین و مواد سرطان زایش نخواهد داشت. البته، خنک شدن دود قلیان به واسطه‌ی عبورش از آب، سوزاندن ریه‌ها را کاهش می‌دهد.
اصلی‌ترین ضرر قلیان به واسطه‌ی زمان بیشتر مکش (Inhale) دود در مقایسه با سیگار است. این کار باعث می‌شود تا چند ده برابر بیشتر، نیکوتین و مواد شیمیایی (مثل مونواکسیدکربن و آرسنیک) وارد ریه‌ها شود. در ضمن، به دلیل اینکه تنباکو در قلیان توسط زغال گرم می‌شود، دود تولید شده، مونواکسیدکربن بیشتری در مقایسه با سیگار دارد. این موضوع باعث افزایش غلظت خون و در نتیجه گرفتگی رگ‌ها و بیماری‌های قلبی می‌شود.
جالب است بدانید تحقیقاتی که توسط مرکز کنترل بیماری‌ها (Centers for Disease Control) در ایالات‌متحده انجام شده، نشان داده که هر سیگار به طور متوسط ۰.۵ لیتر دود وارد ریه‌ها می‌کند و این در حالی است که با یک‌بار مصرف قلیان (بین ۴۵ دقیقه تا یک ساعت) مقداری بین ۲۰ تا ۲۰۰ لیتر دود (بسته به میزان مصرف)، وارد ریه‌ها می‌شود. یک حساب سرانگشتی نشان می‌دهد که یک ساعت استعمال قلیان، برابر با ۴۰ تا ۴۰۰ نخ سیگار است.
قلیان هم اعتیادآور است!
تنباکوی قلیان (که معمولا با عسل مخلوط شده و چسبناک است) هم همانند سیگار دارای نیکوتین است. تحقیقات جدید نشان داده که میزان نیکوتینی که برای مصرف قلیان به مدت نیم ساعت وارد بدن انسان می‌شود، برابر با میزان نیکوتین یک بسته سیگار است. بنابراین قلیان (حداقل!) به اندازه‌ی سیگار، اعتیادآور است.
بهداشت قلیان
به جز سفره‌خانه‌های لوکس و گران‌قیمت، کمتر پیش می‌آید که قلیان‌ها بعد از هر بار استفاده، به طور کامل شسته شوند. این موضوع باعث می‌شود که حتی اگر از دهنی‌های یک‌بار مصرف و شخصی استفاده کنیم، میکروب‌های زیادی بین افراد انتقال یابد. برای مثال، لوله یا به‌اصطلاح شلنگ قلیان، یکی از آلوده‌ترین قسمت‌های آن است و اگر مرتب شسته نشود، باعث خواهد شد تا میکروب‌هایی که از طریق تماس دست به آن‌ها منتقل شده‌اند، به نفر بعدی انتقال یابند.
جمع‌بندی
باور اصلی به این سمت است که قلیان در مقایسه با سیگار، ضرر به مراتب کمتری برای بدن دارد. بر اساس همین باور غلط، نزدیک به ۱۵ درصد از جوانان ایران، قلیان مصرف می‌کنند. قلیان تفریح ارزان و در دسترسی است ولی نباید به وسیله‌ای برای رفع خستگی یا گذراندن زمان تبدیل شود. قلیان بسیار از آن چیزی که فکر می‌کنیم مضرتر است.
اگر قرار است به سفره خانه‌ای رفته و یک ساعت از قلیان استفاده کنیم، بهتر است که به جایش، یک بسته سیگار بکشیم؛ اینطوری سالم‌تر خواهیم بود.
سلام دیجی جان
شما یه تفریح سالم کم خرج به جوونای عزیزمان پیشنهاد کن توجه کن که کم خرج باشه
مطالعه.
مگه هری پاتر جدید اومده ؟!!!
یعنی فرهنگ جان شما فکر کن خودتو پای پایان نامه و کتابخونه و مقاله و ۱۰۰۰ تا سورس دیگه تیکه تیکه کنی، بعد نصف روزتم با CNet و Reddit و Verge و TECHCRUNCH و WIRED و … و حالا هم که دیگه “دیجی-مگ” بگذرونی، بعد از اینا که دیگه مخت داشت سوت میکشید بگی یکم تفریح و استراحت میخوام، بعد یکی یه کتاب بده دستت یا بگه برو مطالعه کن !!!!!!!……
یعنی احتمالا فقط نگاش میکنی، یعنی فقط همین…نگاش میکنی، اونقد که کم کم تو افق محو بشی و نوشته های آخر فیلم بیاد و پایان رو به بیننده واگذار کنه !!!
دوست عزیزم مطمئن هستم که چیز هایی که نوشتی از روی دلسوزی و نگرانی بوده …
ولی به جای اینکه انرژیتو صرف توضیح واضحات کنی صرف پیدا کردن راه حل کن…
من نمی گم شما مسئول هستی …
ولی یک لحظه فکر کن یک جوون ایرانی چه محیطی براش فراهم هست که با صرف ۵ تا ۱۰ هزار تومن پول بتونه حداقل یک ساعت در کنار دوستاش بشینه مباحثه کنه چاییش رو بخوره هر زمان هم که حرف کم آورد قلیونش رو بکشه …
در ضمن دوست عزیز کسی برای دود قلیون رو نمی کشه که شما سیگار رو به عنوان جایگزین پیشنهاد میدی …
حالا که انقدر نگران جامعه خودت هستی یک مقدار مطالعه خودت رو بیشتر کن و یک تفریح با شرایط مناسب به جوون ها پیشنهاد بده…
البته باز هم جسارت نکنم خدمتت شما مسئولیتی نداری بنده فقط نظرم رو گفتم…
به خود آدم بستگی داره . ینی شما انقدر سست اراده ای که چون یه مسوول کارشو درست انجام نمیده حاضری بری خودتو نبود کنی با قلیون و …؟؟! چه ربطی داره ؟ شما برو با دوستات ورزش کن . چرا بدترین راهو انتخاب میکنی ؟!
منم قبول دارم با اینکه ورزشکارم اما چه تفریح دیگه ای داریم اخر هفتها با دوستان جمع میشیم ی پوک از قلیان میزنیم چون واقعا تفریح دیگه ای نداریم
همه حرفات و درسته و شکی درش نیست ولی خداییش اون قلیون خوشگل ها رو از کجا گیر آوردی؟؟؟
سلام فکر کنم با این هوای آلوده ، روغن پالم ، آب معدنی آلوده ، آب میوه و آب لیمو صنعتی ، سبزی با آبیاری فاضلاب ، پارازیت و … سالمترین همین قلیون و که حداقل خودش رو مفید نشون نمیده
عالی بود ولی بازم هیچی جای قلیون و نمی‌گیره :)))
خداییش جمله آخر خیلی خوب بود، از همین امروز دیگه نمیکشم. چند روز پیشم تو اخر بار دیدم این تحقیقات قلیون ووو دیگه مسمم شدم که نکشم، (مرگ راحتو ترجیح میدم به مرگ با درد و رنج)
با تشکر از مقاله شما
من هم سیگار میکشیدم و هم قلیون. کشیدن قلیون مکرر نیست و برای خیلی ها چند روز یک بار اتفاق می افتد ولی سیگار کشیدن بعلت در دسترس بودن تعداد دفعاتش بیشتر است و به مرور بیشتر می شود و به روزی یک پاکت تا یک پاکت و نصف می رسد
ولی خب هر دوتا از هم بدترن در کل!!
با تشکر از دیجی مگ بابت مطلب بسیار مفیدتون.
لطفا این مطلب رو برای یک هفته در صدر جدول اخبارتون قرار بدین که بیشتر دیده شه.ممنون
هم قلیان و هم سیگار هر دو مضر هستن. متأسفانه نتیجه گیری شما گمراه کننده بود. مضرتر بودن مصرف قلیان نمی تونه کشیدن سیگار رو توجیح کنه
من تصمیم گرفتم کلا دیگه دیجی کالا نیام
خیلی خوب بود.
سیگار تبدیل شده به یکی از عناصر روشنفکرانه. قلیون هم که مث نقل و نبات دست همه نوجوونا هست.
اما این لازمه که بدونیم اینطوری حق دیکران رو داریم ضایع می کنیم. چون هیچ کسی وظیفه نداره دود سیگار یا قلیون ما رو تنفس کنه.
در ضمن هر دوشون بوی بسیار بدی دارن که همیشه همراه اون آدمی که مصرف می کنه هست و برای بقیه آزار دهنده. حالا هر چقدرم که بخواد عطر و ادکلن بزنه
امان از تجربه آقای فرهنگ 🙂
واقعا کاربردی
بهتره از این گونه مقاله ها بیشتر منتشر کنید