۱۰ فیلم برتر پرویز پرستویی؛ از مارمولک تا آژانس شیشهای
پرویز پرستویی، یکی از بازیگران برجسته و محبوب سینمای ایران، طی چند دهه حضور مستمر در سینما، نقشهای متنوع و بهیادماندنیای را ایفا کرده است. از نقشهای جدی و تاثیرگذار در آثار دفاع مقدس و درامهای اجتماعی گرفته تا شخصیتهای طنزآمیز و انسانی، هر نقشی که پرستویی برعهده گرفته، به نوعی با عمق، صداقت و جذابیت اجرا شده و در ذهن مخاطبان جای گرفته است. در این مقاله، مجموعهای از بهترین و ماندگارترین فیلمهای او آورده شده است؛ آثاری که هر یک نمونهای برجسته از تواناییهای بازیگری و انتخابهای هوشمندانه نقش به شمار میروند.
10. دیار عاشقان
کارگردان: حسن کاربخش
نویسنده: حسن کاربخش
سال اکران: 1362
فیلم دیار عاشقان یکی از نخستین آثار سینمایی پرویز پرستویی است که در ژانر درام جنگی قرار میگیرد. داستان فیلم درباره علی، سربازی است که بهخاطر خدمت فراخوانده میشود و با دنیای سخت و متفاوت جنگ روبهرو میشود؛ او در ابتدا تلاش میکند از خط مقدم دور بماند و کارهای سادهتری مثل آشپزخانه اردو را انتخاب کند، اما آشنایی با همرزمان دلباخته به آرمانها و شهادت باعث میشود نگاهش به جنگ، زندگی و فداکاری تغییر کند. این فیلم اولین تجربه سینمایی پرستویی است و او در نقش مجتبی حضور داشت؛ نقشی که باعث شد دیپلم بهترین بازیگر نقش مکمل مرد را در دومین جشنواره فیلم فجر دریافت کند و مسیر حرفهایاش در سینما را جدیتر کند.
9. بیهمهچیز
کارگردان: محسن قرائی
نویسنده: محسن قرائی
سال اکران: 1400
فیلم بیهمهچیز یک درام اجتماعی ایرانی است که اقتباسی آزاد از نمایشنامه The Visit (ملاقات بانوی سالخورده) اثر فریدریش دورنمات است و داستانش در دوران پیش از انقلاب رخ میدهد. در یک روستای دورافتاده، مردی معتبر و مورد اعتماد به نام امیر (با بازی پرویز پرستویی) نقش قاضی و مرجع مهم روستا را دارد و با احترام مردم زندگی میکند. با بازگشت لیلی (هدیه تهرانی)، زنی که سالها پیش به دلیل اتهامی طرد شده بود، روابط و توازن اجتماعی روستا بههم میریزد، چون لیلی با ثروت و نفوذش به مردم وعده میدهد در صورت کشتن امیر پاداش میدهد و همین وعده باعث تحول رفتاری و تنش در جامعه کوچک میشود که موضوعاتی مثل عدالت، انتقام و اخلاق را شکل میدهد. پرستویی در نقشِ امیر یکی از بازیهای جدی و پیچیده خود را ارائه میدهد.
8. مومیایی 3
کارگردان: محمدرضا هنرمند
نویسنده: محمدرضا هنرمند
سال اکران: 1379
فیلم مومیایی 3 یک اثر کمدی جنایی و یکی از آثار محبوب تاریخ سینمای ایران محسوب میشود. در این فیلم، سروان قربانی، یک افسر پلیس وظیفهشناس و با صداقت است که در آستانه بازنشستگی قرار دارد و باید کلانتری محل خدمتش را به مالک اصلیاش تحویل دهد، اما در همین حال در ماجرای دزدیدهشدن یک مومیایی باستانی گرفتار میشود و تلاش میکند آن را پیدا کند و آبروی خودش را بازگرداند؛ ماجرایی که در کنار جنبه پلیسی، موقعیتهای خندهدار و طنز زیادی برای شخصیتها ایجاد میکند. پرستویی نقش سروان قربانی را بازی میکند و تضاد بین جدیت شخصیت و موقعیتهای خندهدار فیلم، بازی پرستویی را به یکی از اجراهای ماندگار در ژانر کمدی بدل کرده است.
7. سیزده ۵۹
کارگردان: سامان سالور
نویسنده: سامان سالور
سال اکران: 1390
فیلم سیزده ۵۹ حول شخصیت جلال، فرماندهای از دوران جنگ ایران و عراق است که بهخاطر ترکش مجروح میشود و سالها در کما به سر میبرد تا اینکه پس از حدود دو دهه ناگهان از کما بیرون میآید و با دنیای مدرن و جامعهای کاملا متفاوت از آنچه که در ذهن داشته روبهرو میشود؛ جامعهای که دوستان و همرزمانش مسیرهای متفاوتی در زندگی انتخاب کردهاند و تغییرات اجتماعی چشمگیری دیده میشود. این اثر تلاش میکند به چالشهای رزمندگان پس از جنگ، بیاعتنایی به ارزشهایشان و فاصلهٔ عمیق بین گذشته و حال بپردازد. پرستویی تصویری قوی از فرماندهای دلسوز و وفادار به ارزشها ارائه میدهد که وقتی بعد از سالها به زندگی بازمیگردد، با ناامیدی، تضاد و نوعی شوک فرهنگی روبرو میشود.
6. لیلی با من است
کارگردان: کمال تبریزی
نویسنده: کمال تبریزی، رضا مقصودی
سال اکران: 1374
فیلم لیلی با من است یکی از آثار نوآورانه سینمای دفاع مقدس محسوب میشود چون برای اولین بار با چاشنی طنز به موضوع جنگ پرداخت. داستان حول صادق مشکینی، فیلمبردار تلویزیون است که بهخاطر ترس زیاد از جنگ و خط مقدم حاضر نیست وارد منطقه عملیاتی شود؛ اما چون برای گرفتن وام تکمیل خانه نیمهساختهاش مجبور است برای ساختن یک مستند از اسیران عراقی به جبهه برود، ماجراهای طنز و موقعیتهای عجیب برایش پیش میآید که هم خندهدار و هم انسانیاند. در حالی که تلاش میکند از جنگ دور بماند، ناخواسته به خط مقدم میرسد و تجربهای متفاوت از شجاعت و معنای حضور در جنگ پیدا میکند. بازی پرویز پرستویی در نقش صادق مشکینی یکی از اجراهای شاخص اوست و نقش صادق به عنوان یکی از شخصیتهای ماندگار در سینمای ایران شناخته شود.
5. به نام پدر
کارگردان: ابراهیم حاتمیکیا
نویسنده: ابراهیم حاتمیکیا
سال اکران: 1385
فیلم به نام پدر یک درام اجتماعی به کارگردانی ابراهیم حاتمیکیا است که داستان آن حول رابطه یک پدر بسیجی به نام ناصر (با بازی پرویز پرستویی) و دخترش حبیبه میچرخد؛ دختر در میدان مینهای بهجامانده از جنگ تحمیلی هنگام حفاری باستانشناسی زخمی میشود و همین حادثه باعث میشود ناصر با گذشته خود، مینگذاری در همان منطقه در دوران جنگ، روبهرو شود و با احساس گناه، پدرانه و مسئولیتپذیری در برابر خانواده تجربههای تازهای کسب کند و این دو نسل متفاوت از تجربههای جنگ و پساجنگ را به چالش بکشد. بازی پرویز پرستویی در نقش ناصر یکی از نقشهای احساسی و عمیق کارنامه اوست. او با بازی تاثیرگذار و انسانیاش نشان میدهد چگونه دلسوزی پدرانه، احساس مسئولیت و مواجهه با گذشتهی جنگی میتواند به چالشهای جدی در زندگی امروز بدل شود.
4. بید مجنون
کارگردان: مجید مجیدی
نویسنده: مجید مجیدی
سال اکران: 1384
فیلم بید مجنون یک اثر درام ایرانی به کارگردانی مجید مجیدی است و داستان آن حول یوسف میچرخد؛ مردی که در کودکی بیناییاش را از دست داده و پس از سالها با یک عمل جراحی قرنیه در فرانسه دوباره بینا میشود، اما وقتی به زندگی عادی برمیگردد، مواجهه با زرقوبرق دنیا و چالشهای جدید باعث میشود مسیر تازهای را تجربه کند و هویتش را بازتعریف کند. بازی پرویز پرستویی در نقش یوسف یکی از برجستهترین اجراهای اوست. او برای این نقش جایزه بهترین بازیگر نقش اول مرد در جشنواره فجر را دریافت کرد و جالب است بدانید که نزدیک به دو ماه با نابینایان زندگی و رفتار آنان را مطالعه کرد تا نقش را با واقعگرایی عمیق و جزئیات دقیق ارائه دهد؛ تجربهای که خودش آن را یکی از بهترین تجربههای حرفهایاش دانسته است.
3. بادیگارد
کارگردان: ابراهیم حاتمیکیا
نویسنده: ابراهیم حاتمیکیا
سال اکران: 1394
فیلم بادیگارد یک اثر اکشن درام سیاسی به کارگردانی و نویسندگی ابراهیم حاتمیکیا است که داستان آن درباره حیدر ذبیحی است؛ محافظ باتجربهای که مسئولیت حفاظت از شخصیتهای مهم سیاسی را بر عهده دارد. او در کارش با شرایطی روبهرو میشود که باعث میشود در باور و تعهدش نسبت به وظیفهاش دچار شک و تردید شود و مسیر حرفهایاش دچار چالش شود. پرستویی در نقش حیدر ذبیحی یکی از قویترین اجراهایش در ژانر اکشن را ارائه میدهد و با بازی تأثیرگذار خود، شخصیتی آرمانگرا، متعهد و در عین حال درگیر چالشهای اخلاقی و فکری را به تصویر میکشد که میان حرفه و باورهای شخصیاش در نوسان است. این اجرا چندین جایزه از جمله سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول مرد در جشنواره فجر را برای او به همراه داشته و یکی از نقشهای بهیادماندنی کارنامه او به شمار میرود.
2. مارمولک
کارگردان: کمال تبریزی
نویسنده: پیمان قاسمخانی
سال اکران: 1382
فیلم مارمولک یک اثر کمدی درام به کارگردانی کمال تبریزی و یکی از شناختهشدهترین فیلمهای طنز سینمای ایران محسوب میشود. داستان درباره رضا مثقالی است؛ خلافکار بدنامی که «مارمولک» لقب گرفته و در زندان به سر میبرد. اما به دلایلی سر از بیمارستان درآورده او با استفاده از لباس روحانی بیمار زندان، از بیمارستان فرار میکند و وارد یک روستای مرزی میشود که مردم تصور میکنند او قرار است امام جماعت جدیدشان باشد. تلاشهای رضا برای فرار به خارج باعث میشود نقش روحانی را ادامه دهد، اما به تدریج با رفتارهای خیرخواهانه اتفاقیاش در بین اهالی محبوب شود و به نوعی تغییر شخصیت دهد. پرویز پرستویی نقش رضا مارمولک را با ترکیبی از طنز، انسانیت و تضاد درونی اجرا کرده که یکی از دلایل محبوبیت فیلم است. او با بازی طبیعی و جذابش تصویری ساخته که هم خندهدار است و هم قابل درک؛ شخصیتی که از مسیر خلافکاری وارد موقعیتی مقدس میشود و کمکم روی دیگر خودش را نشان میدهد و تأثیر مثبتی بر مردم میگذارد. این نقش از اجراهای بهیادماندنی پرستویی در ژانر طنز است.
1. آژانس شیشهای
کارگردان: ابراهیم حاتمیکیا
نویسنده: ابراهیم حاتمیکیا
سال اکران: 1376
فیلم آژانس شیشهای به کارگردانی ابراهیم حاتمیکیا یکی از شاخصترین آثار جنگی اجتماعی سینمای ایران است. داستان فیلم دربارهٔ دو رزمنده جنگ ایران و عراق است: عباس که به دنبال عمل جراحی در خارج از کشور است و حاج کاظم (با بازی پرویز پرستویی) که دوست و فرمانده سابق اوست و تلاش میکند برای درمانش هزینه سفر را جور کند. زمانی که این تلاشها بینتیجه میماند و پرواز نزدیک است، حاج کاظم در اعتراض به بیتوجهی جامعه، مشتریان آژانس هواپیمایی را گروگان میگیرد و تنش در فضای بسته آژانس شکل میگیرد تا حق عباس را بگیرد. بازی پرویز پرستویی در نقش حاج کاظم یکی از درخشانترین اجراهای اوست. او با ظرافت و عمق زیاد، یک جانباز جنگی را به تصویر میکشد که از وضعیت پساجنگ ناراضی و دلسوخته است و به خاطر وفاداری و احساس مسئولیت نسبت به دوستش حاضر به هر اقدام است. این نقش به نمادی از قهرمانان جنگ تبدیل شد و پرستویی برای آن جایزه بهترین بازیگر جشنواره فیلم فجر را دریافت کرد؛ اجرا چنان تاثیرگذار است که مخاطب را بهراحتی درگیر احساسات حاج کاظم میکند
