طرز تهیه آش اسفناج؛ آموزش مرحلهبهمرحله با بلغور، بدون گوشت و جنوبی
اسفناج یکی از سبزیجات پرخاصیت است که مقادیر زیادی آهن، فیبر و ویتامینهای ضروری را در خود جای داده و میتواند یکی از بهترین انتخابها برای تقویت سیستم ایمنی بدن در روزهای سرد سال باشد. خوشبختانه منوی تهیه غذا با اسفناج تنوع زیادی دارد، اما این بار قصد داریم به سراغ طرز تهیه یکی از قدیمیترین و خوشمزهترین غذاهای ایرانی؛ یعنی آش اسفناج برویم که بسیار مقوی است و در نقاط مختلف کشور با شیوههای مختلف طبخ میشود. یکی از محبوبترین این روشها، طرز تهیه آش اسفناج با بلغور است که در این مطلب، دستور پخت کامل آن را بهصورت آسان و مرحلهبهمرحله آوردهایم و به نکاتی میپردازیم که طعم و عطر آن را چند برابر بهتر میکنند. این دستور میتواند با گوشت یا بدون گوشت اجرا شود. همچنین، درباره ریزهکاریهای پخت این آش به روش جنوبی هم صحبت خواهیم کرد. با ما همراه باشید.
مواد لازم برای تهیه آش اسفناج
برای پخت یک آش اسفناج خوشمزه با بلغور، مواد اولیه زیر را آماده کنید:
| نام ماده اولیه | مقدار تقریبی | نکات اضافی |
| اسفناج تازه | 500 گرم | شسته و خرد شده |
| بلغور گندم | ½ پیمانه | قبل از استفاده خیس داده شود |
| نخود | 1/3 پیمانه | پخته شده یا از قبل خیسانده شده |
| لوبیا چیتی | 1/3 پیمانه | اختیاری؛ حتماً از قبل پخته شود |
| پیاز بزرگ | 2 عدد | سرخ شده برای داخل آش و روی آن |
| سیر خردشده | 2-3 حبه | برای طعم بهتر |
| زردچوبه | به میزان لازم | برای رنگ و عطر |
| نمک و فلفل | به میزان لازم | |
| روغن یا کره | به مقدار کافی | برای پیازداغ و تفت دادن |
| کشک (اختیاری) | مقداری برای تزئین | در صورت علاقه به طعم کشک |
| نعناداغ | مقداری برای تزئین | |
| گوشت چرخکرده (اختیاری) | 150 گرم | مخصوص نسخه غیرگیاهی |
طرز تهیه آش اسفناج مرحله به مرحله
برای طرز تهیه آش اسفناج، مراحل زیر را دنبال کنید:
- نخود و لوبیا چیتی را از شب قبل به صورت جداگانه در آب بخیسانید و در طول این مدت چند بار آب آنها را عوض کنید تا نفخ حبوبات گرفته شود.
- حبوبات خیسخورده را آبکش کنید و در ظرفهای جداگانه با مقداری آب بپزید تا نرم شوند. این مرحله حدود 2 ساعت زمان میبرد و از آن جا که زمان پخت این حبوبات یکی نیستند، حتما باید به صورت جداگانه انجام شوند.

- وقتی حبوبات پخت، یکی از پیازها را به صورت نگینی خرد کرده و در قابلمهای مناسب در مقداری روغن یا کره تفت دهید تا سبک شوند. سپس، سیرها را هم خرد کنید و داخل تابه حاوی پیازداغ بریزید.
- در ادامه، مقداری زردچوبه و فلفل سیاه بزنید و وقتی عطر ادویهها بلند شد، حبوبات پختهشده را اضافه کنید. سپس آنها را کمی با سیر و پیاز تفت دهید تا طعمها به خورد هم بروند.
- بلغور گندم را بشویید و به مدت 20 تا 30 دقیقه در مقداری آب ولرم بخیسانید تا آماده پخت شود.
- اگر میخواهید آش اسفناج با گوشت بپزید، در این مرحله، از ترکیب گوشت چرخکرده، پیاز رندهشده، نمک و ادویهجات، مقداری کوفته قلقلی درست کنید و پس از این که آنها را در روغن تفت دادید، به آش اضافه کنید.
- حالا حدود ۴ تا ۵ لیوان آب جوش به قابلمه اضافه کنید و بلغور خیسخورده را در قابلمه بریزید. درب قابلمه را بگذارید و بعد از جوش آمدن، شعله را کم کنید تا آش اسفناج شما آرام قل بزند.
- اجازه دهید آش ۳۰ تا۵۰ دقیقه بپزد تا بلغور لعاب کند و غلظت مناسب ایجاد شود. در این فاصله، گاهی آش را هم بزنید تا ته نگیرد.
- وقتی بلغور تقریبا پخته شد و آش لعاب انداخت، اسفناج خردشده را که از قبل شسته و خرد کردهاید، در آش بریزید و 10 تا 15 دقیقه دیگر زمان دهید تا اسفناجها بپزند و نرم شوند.

- در همین فاصله، پیاز دوم را به صورت خلالی خرد کرده و در روغن سرخ کنید و برای تزئین روی آش، کنار بگذارید. مقداری هم نعناداغ درست کنید.

- در این مرحله از طرز تهیه آش اسفناج، نمک و فلفل غذا را اندازه کنید و پس از رسیدن به غلظت دلخواه، آش را از روی حرارت بردارید. سپس با پیازداغ، نعنا داغ و در صورت تمایل، کشک تزئین کنید.
نکات و ترفندهای پخت آش اسفناج
نکات و ترفندهای زیر به شما کمک میکنند تا آش اسفناج خوشطعم، لعابدار و با قوام مناسب تهیه کنید و نسخههای مختلف آن را مطابق ذائقه خود بپزید:
- بلغور به تنهایی آش را لعابدار میکند؛ اما در صورت تمایل به قوام بیشتر، میتوانید مقدار کمی برنج نیمدانه یا آرد برنج هم اضافه کنید.
- حتما برای پخت سریعتر و یکنواختتر، بلغور و حبوبات را از قبل بخیسانید.
- در طرز تهیه آش اسفناج بدون گوشت مرحله 6 رو به طور کامل حذف کنید و با بیشتر کردن مقدار پیازداغ و کشک به طعم مطلوب برسید.
- کلیت طرز تهیه آش اسفناج جنوبی هم به همین ترتیب است، با این تفاوت که در نسخه جنوبی، ادویههای متنوعتری؛ مانند فلفل قرمز و کمی زیره هم استفاده میشود. همچنین، برای رسیدن به یک طعم ملس، کمی رب گوجه یا تمبر هندی را با آب جوش رقیق کرده و در مرحله هفتم، داخل آش بریزید.
- برای نسخه کاملاً گیاهی، گوشت و کشک را حذف کنید و در صورت نیاز از عدس یا سبزیجات بیشتر برای افزایش ارزش غذایی استفاده کنید.
- اگر به هر دلیلی؛ مانند نفخ، رژیم خاص یا محدودیت غذایی نمیخواهید از حبوبات استفاده کنید، میتوانید آش اسفناج بدون حبوبات تهیه کنید. در این حالت برای این که آش قوام و ارزش غذایی خوبی داشته باشد، از بلغور بیشتر (مثلاً یک پیمانه)، کمی برنج نیمدانه یا مقدار کمی عدس قرمز که بسیار زودپز و سبک است، استفاده کنید. این مواد جایگزین باعث میشوند آش همچنان لعابدار و خوشطعم بماند و سنگین نشود.
سوالات متداول
آیا میتوان آش اسفناج را بدون حبوبات تهیه کرد؟
بله، اما استفاده از نخود یا لوبیا باعث مقویتر شدن آش و طعم بهتر آن میشود.
آش اسفناج مناسب چه وعدهای است؟
بیشتر بهعنوان پیشغذا یا شام سبک سرو میشود، اما میتوان آن را غذای اصلی نیز به حساب آورد.
چطور میتوان آش اسفناج را مخصوص کودکان درست کرد؟
میتوانید مواد را کاملاً له کرده و ادویه کمتر استفاده کنید تا طعمی ملایم و دلپذیر برای کودک داشته باشد.
آش اسفناج؛ خوشطعم، مقوی و مناسب هر ذائقه

آش اسفناج به هر روشی که تهیه شود، خوشمزه است. بنابراین، چه علاقهمند به طعمهای تند و تیز باشید و چه به مصرف حبوبات محدودیت داشته باشید، نسخههای مختلفی از این آش خوشطعم وجود دارند که هم با گوشت و هم بدون گوشت قابل طبخ هستند. مطمئن باشید که هر کدام از این دستورها در نهایت نتیجهی رضایتبخشی خواهند داشت و مهمتر از همه این که با این انتخاب لذیذ، از خواص آش اسفناج بهرهمند خواهید شد.





