نیروی فضایی آمریکا، ساختار، مأموریتها و توانمندیها
نیروی فضایی آمریکا که در سال 2019 به عنوان ششمین شاخهی نیروهای مسلح این کشور تأسیس شد، بخشی مهم از مأموریتهای دفاعی آمریکا را بر عهده دارد و قرار است از داراییهای این کشور در فضا محافظت کند.
تا پیش از شکلگیری نیروی فضایی، ایالات متحده آمریکا از سال 1947 و زمانی که نیروی هوایی را تأسیس کرد، شاخهی نظامی جدیدی ایجاد نکرده بود و تلاش برای ایجاد شاخهی اختصاصی از نیروهای مسلح برای مدار زمین، در اصل با افزایش شلوغی و رقابت در فضای مداری، شدت گرفت.
با وابستگی روزافزون زیرساختهای حیاتی آمریکا به ماهوارهها برای ارتباطات، ناوبری، هواشناسی و اطلاعات، وزارت دفاع این کشور نیاز به شاخهای از ارتش را که صرفا به بهرهبرداری و محافظت از این داراییها اختصاص داشته باشد، احساس کرد و به همین دلیل، «نیروی فضایی» (Space Force) ایجاد شد.
شعار انتخاب شده برای این نیرو، عبارت لاتین «همیشه برتر» (Semper Supra) است که مأموریت نیروی فضایی را نشان میدهد. نماد آن، دلتا، مسؤولیتها و مأموریت این نیرو را بازتاب میدهد و در عین حال ادای احترامی است به تاریخ طولانی آن که مدتها پیش از ایجاد نیروی فضایی در سال 2019 آغاز شده بود.
پرچم نیروی فضایی آمریکا
Credit: tephen Maturen/Getty Images
تاریخچه نیروی فضایی آمریکا
تلاشهای نظامی آمریکا در عرصهی فضا به سال 1954 بازمیگردد، زمانی که نیروی هوایی این کشور قسمتی را با مسؤولیت نظارت بر موشکهای بالستیک ارتش ایالات متحده ایجاد کرد. با قرارگیری ماهوارههای بیشتری در مدار برای ارتباطات و سیستمهای هشدار اولیهی موشکی، این قسمت در دهههای بعدی چندین بار تکامل یافت و با دیگر سازمانها ادغام شد.
در سال 1982 میلادی، نیروی هوایی، دارای فرماندهی فضایی مستقل شد که نخستین فرماندهی فضایی عملیاتی در نیروهای مسلح ایالات متحده بهشمار میرفت. واحدی که از دههی 1980 به بعد و همزمان با تلاش وزارت دفاع برای تثبیت عملیات فضایی، به رشد خود ادامه داد.
بیست و سومین سال تأسیس واحد فضایی نیروی هوایی آمریکا، 2005
در نهایت در 20 دسامبر 2019، فرماندهی فضایی نیروی هوایی، به نیروی فضایی ایالات متحده آمریکا تغییر نام داد و هنگامی که «دونالد ترامپ» (Donald Trump) رئیسجمهور این کشور قانون مجوز دفاع ملی 2020 را امضا کرد، به عنوان یک سرویس مستقل تأسیس شد. این قانون توسط کنگره ایالات متحده آمریکا نظارت میشود و هزینههای سالانهی نظامی را تصویب میکند. طبق ساختاری که به قانون تبدیل شده است، نیروی فضایی آمریکا بخشی از وزارت نیروی هوایی این کشور خواهد بود. تقریبا به همان شیوهای که سپاه تفنگداران دریایی ایالات متحده، بخشی از وزارت نیروی دریایی این کشور است.
در زمان تأسیس، 16 هزار پرسنل نظامی و غیرنظامی به نیروی فضایی اختصاص داده شدند. به گزارش ایر فورس تایمز، از ژانویه 2023، این نیرو شامل 4286 عضو ثبت نام شده و 4314 افسر است و در مجموع تا سال 2024 حدود 15 هزار نیروی نظامی و غیرنظامی داشت که آن را به کوچکترین شاخهی ارتش آمریکا تبدیل میکند. در مقایسه، نیروی دریایی این کشور بیش از 300 هزار عضو فعال دارد، در حالی که شمار اعضای فعال نیروی زمینی به 500 هزار نفر میرسد.
پوشش رسمی نیروی فضایی آمریکا
اعضای نیروی فضایی آمریکا با نام «نگهبانان» (Guardians) شناخته میشوند؛ نامی که طی مراسمی در سال 2020 و به مناسبت اولین سالگرد این نیرو اعلام شد. یونیفرمهای این سرویس هم در سپتامبر 2021 رونمایی شدند. یونیفرمهای شش دکمهای با دو ردیف دکمه که با لباسهای سریال علمی تخیلی «بتلاستار گالاکتیکا» (Battlestar Galactica) مقایسه میشوند.
نشان نیروی فضایی آمریکا
نماد نیروی فضایی آمریکا به عنوان دلتا شناخته میشود که یک شکل مثلثی یا «شورون» (Chevron) است و عناصر آن مأموریت و تاریخچهی این سرویس را بازگو میکنند.
طرح نقرهای دلتا نشاندهندهی تعهد این سرویس به محافظت از داراییهای فضایی آمریکا در برابر دشمنان و تهدیدهاست. در مرکز، نمادی که نشاندهندهی ستارهی شمالی، یا ستارهی قطبی است قرار گرفته که ارزشهای اصلی هدایتگر نیروی فضایی را نشان میدهد؛ همانطور که ستارهی شمالی هزاران سال مسافران را هدایت کرده است.
در کنار آن چهار عنصر مثلثی، چهار شاخه از نیروهای مسلح آمریکا شامل نیروی زمینی، نیروی هوایی، نیروی دریایی و تفنگداران دریایی را نشان میدهد و در نهایت، بالای نماد دلتا، دو خط روشن بیانگر پرتاب موشک به مدار است. این عنصر نماد نقش مرکزی نیروی فضایی در نظارت بر عملیات پرتاب به نمایندگی از پنتاگون (وزارت دفاع آمریکا) است.
ساختار نیروی فضایی آمریکا
طبق بیانیه مأموریت نیروی فضایی ایالات متحده، این سرویس مسؤول «سازماندهی، آموزش و تجهیز نگهبانان برای انجام عملیات فضایی جهانی است که شیوهی مبارزهی نیروهای مشترک و ائتلافی را بهبود میبخشد، ضمن اینکه گزینههای نظامی را برای دستیابی به اهداف ملی آمریکا به تصمیمگیرندگان ارائه میدهد.»
نیروی فضایی در سه بخش اصلی سازماندهی شده است: فرماندهیهای میدانی، دلتاها و اسکادرانها. سه فرماندهی میدانی این سرویس عبارتند از: فرماندهی عملیات فضایی (SpOC)، فرماندهی سیستمهای فضایی (SSC) و فرماندهی آموزش و آمادگی فضایی (STARCOM).
اعضای نیروی فضایی آمریکا
Credit: Daniel Cruz/US Space Force
فرماندهیهای میدانی بر اهداف گستردهی مأموریت نظارت دارند. برای نمونه فرماندهی عملیات فضایی، مسؤول ارائهی قابلیتهای فضایی آماده برای نبرد، فعالیتهای سایبری و اطلاعاتی در حمایت از عملیات نظامی آمریکا است. فرماندهی سیستمهای فضایی هم مسؤول توسعه و دستیابی به فناوریها و توانمندیهای تازهی فضایی است. فرماندهی آموزش و آمادگی فضایی نیز به آموزش پرسنل نیروی فضایی میپردازد تا با تاکتیکها، تکنیکها و رویههای جنگ فضایی مبارزه کنند و پیروز شوند.
در هر فرماندهی میدانی، دلتاهای مختلفی وجود دارد که وظایف بسیار جزئیتری خاصتری مانند عملیات، آموزش یا پشتیبانی از تأسیسات را بر عهده دارند. برای نمونه دلتا 45 پرتاب فضایی (SLD 45) در ایستگاه نیروی فضایی کیپ کاناورال فلوریدا، وظیفهی نظارت بر تمام عملیات پرتاب فضایی از ساحل شرقی آمریکا را بر عهده دارد. همچنین مدیریت محدودهی شرقی را که یک محدودهی موشکی عظیم از اقیانوس اطلس تا اقیانوس هند است، را انجام میدهد و پشتیبانی پرتاب را دولت و بخش خصوصی فراهم میکند.
هر دلتا به اسکادرانهای بیشتری تقسیم میشود. برای نمونه اسکادران هواشناسی 45، بخشی از پرتاب فضایی دلتا 45 است و مشاهدات آبوهوایی و پیشبینیها را برای پشتیبانی از عملیات پرتاب در ایستگاه نیروی فضایی کیپ کاناورال و مرکز فضایی کندی انجام میدهد.
پرتابهای انجام شده با نظارت دلتا 45 پرتاب فضایی در سال 2024
این اسکادرانها، دلتاها و فرماندهیهای میدانی با هم همکاری میکنند تا اطمینان حاصل شود که نیروی فضایی میتواند از داراییهای فضایی آمریکا در حالی که مدار زمین به طور فزایندهای مورد مناقشه قرار میگیرد، محافظت کند. به گفتهی ژنرال «دیوید تامپسون» (David Thompson)، معاون وقت عملیات فضایی نیروی فضایی آمریکا، در دهههای اخیر، قابلیتهای فضایی دشمنان آمریکا تا جایی پیش رفته است که ماهوارههای این کشور روزانه مورد حمله قرار میگیرند و تهدیدات گوناگونی وجود دارد.
مأموریت نیروی فضایی آمریکا
از دید نیروی فضایی آمریکا، فضا روزبهروز بیشتر به یک موضوع مورد مناقشه تبدیل میشود. روشهایی که میتوان تهدید و مقابله با ماهوارهها و دیگر فضاپیماها، از قابلیتهای برگشتپذیر و غیرمخرب در یک سو، مانند ایجاد اختلال در GPS یا استفاده از لیزر برای کور کردن حسگرهای نوری ماهوارهها تا سوی دیگر که شامل موشکهای مخرب ضدماهواره است را دربر میگیرد.
نیروی فضایی ایالات متحده واحدهایی دارد که وظیفهی ردیابی این تهدیدها و نبرد در مدار را بر عهده دارند. هرچند قابلیتهای دقیق این واحدها، داراییها و فناوریهای این سرویس، هنوز محرمانه است، اما در مجموع با ترکیبی از ماهوارهها، تلسکوپها و آنتنها، مسؤول ردیابی دهها هزار شیء در فضاست.
خدمات روزمره
همهی خدمات مبتنی بر فضا، به ایمنی برای فعالیت پیوسته نیاز دارند. برای نمونه طبق برخی برآوردها، اگر GPS به مدت 15 دقیقه از کار بیفتد، حدود 1 میلیارد دلار برای اقتصاد آمریکا هزینه خواهد داشت. نیروی فضایی با ترکیبی از ماهوارهها، تلسکوپها و آنتنها، مسؤول ردیابی دهها هزار شیء در فضاست تا از برخورد نکردن اشیاء و ایجاد زبالههای فضایی بیشتر اطمینان یابد.
ماهوارههای سامانه موقعیتیابی جهانی (GPS) به دقت توسط نیروی فضایی نظارت میشوند.
هشدار موشکی این نهاد فقط خدمات ناوبری، زمانبندی و جلوگیری از برخورد ارائه نمیدهد، بلکه مسؤولیت محافظت از خدماتدهندگان آمریکایی در سراسر جهان را هم بر عهده دارد و به همین دلیل تمرکز ماهوارهها و رادارهای هشدار موشکی بر این موضوع قرار گرفته است.
ارتباطات مطمئن
نیروی فضایی با ماهوارههای خود، ارتباطات لازم برای پشتیبانی از برخی از حیاتیترین مأموریتهای نظامی را فراهم میکند. برای نمونه سیستم ماهوارهای پیشرفته با فرکانس بسیار بالا، ارتباطات امن لازم برای فرماندهی و کنترل هستهای را شکل میدهد.
تهدیدات در فضا
مسؤولیت دفاع از داراییهای آمریکا در فضا بر عهدهی نیروی فضایی است و با توجه به اینکه آمریکا بهطور روزافزون از فضا برای ناوبری، هشدار، ارتباطات و موارد دیگر استفاده میکند و کشورهایی مانند چین و روسیه آزمایشهایی را برای تخریب یا مختل کردن ماهوارهها پیش میبرند، این وظیفه اهمیت بیشتری پیدا میکند.
پرتاب تعدادی از ماهوارههای GPS با موشک فالکون 9
حمایت از پروازهای فضایی
برنامهی پروازهای فضایی نیاز به ایمنی برای پرتاب دارند. به همین دلیل نیروی فضایی با مدیریت چندین مجتمع پرتاب، آگاهی موقعیتی و هشدار اجتناب از برخورد را برای ایستگاه فضایی بینالمللی و موشکهای حامل انسان به مدار فراهم میکند.
محل استقرار نیروی فضایی آمریکا
نیروی فضایی آمریکا هماکنون شش پایگاه اختصاصی را اداره میکند که دو پایگاه میزبان پرتابهای مداری برای ماهوارهها و فضاپیماهای متعدد هم هستند. پایگاههای نیروی فضایی شامل موارد زیر میشوند:
- پایگاه نیروی فضایی باکلی، آرورا، کلرادو
- پایگاه نیروی هوایی لسآنجلس، ال سگوندو، کالیفرنیا
- پایگاه نیروی فضایی پاتریک، شهرستان بروارد، فلوریدا
- پایگاه نیروی فضایی پترسون، کلرادو اسپرینگز، کلرادو
- پایگاه نیروی فضایی شریور، کلرادو اسپرینگز، کلرادو
- پایگاه نیروی فضایی وندنبرگ، شهرستان سانتا باربارا، کالیفرنیا
پایگاه نیروی فضایی وندنبرگ محل دلتا 30 پرتاب فضایی است که بر محدودهی غربی نظارت دارد و فعالیتهای پرتاب را برای وزارت دفاع، ناسا و شرکتهای فضایی خصوصی مدیریت میکند. محدودهی موشکی غربی از ساحل غربی آمریکا تا اقیانوس هند امتداد دارد که در آن به محدودهی شرقی میرسد.
فرماندهی عملیات فضایی نیروی فضایی در کلرادو اسپرینگز
علاوه بر پایگاههای نیروی فضایی، این سرویس هشت ایستگاه نیروی فضایی را هم اداره میکند که عبارتند از:
- ایستگاه نیروی فضایی کیپ کاناورال، کیپ کاناورال، فلوریدا
- ایستگاه نیروی فضایی کیپ کاد، بورن ماساچوست
- ایستگاه نیروی فضایی کاوالیر، کاوالیر، داکوتای شمالی
- ایستگاه نیروی فضایی شاین ماونتین، کلرادو اسپرینگز، کلرادو
- ایستگاه نیروی فضایی کلییر، کلیر، آلاسکا
- ایستگاه نیروی فضایی کائنا پوینت، شهرستان هونولولو، هاوایی
- ایستگاه نیروی فضایی نیو بوستون، نیو بوستون، نیوهمپشایر
- پایگاه هوایی تول، کاناک، گرینلند
ایستگاه نیروی فضایی کیپ کاناورال محل دلتا 45 پرتاب فضایی است و بر پرتابهای آژانسها و شرکتهای فضایی مختلف، از جمله مرکز فضایی کندی ناسا نظارت دارد. برای نمونه در طول پرتاب تاریخی مأموریت آرتمیس 1 ناسا به ماه در نوامبر 2022، دلتا 45 بر ردیابی راداری موشک ماهنشین SLS این آژانس بر فراز رشتهکوههای شرقی آمریکا نظارت داشت.
آینده نیروی فضایی آمریکا
با توسعهی استفادهی دولتها و شرکتهای خصوصی از فضا، نیروی فضایی آمریکا برنامههای زیادی برای گسترش فعالیتها در آینده دارد و مشغول نهاییسازی نقشهی راه بلندمدتی با هدف توسعهی این نیرو تا حدود سال 2040 است. این نیرو قصد دارد معماری ماهوارهای خود را نوسازی کند و به یک معماری مقاوم و توزیعشده برای پایش ماهوارهای و آگاهی از قلمرو فضایی ارتقا دهد. همچنین طراحی ساختار نیرو، پویاتر میشود به گونهای که هر سال بهروزرسانی و هر پنج سال مورد بازنگری کامل قرار بگیرد.
فضاپیمای دریم چیسر قرار است در مأموریتهای آیندهی نیروی فضایی هم نقشآفرین باشد.
Credit: Sierra Nevada
نیروی فضایی آمریکا ضمن همکاری با شرکای بینالمللی و شرکتهای خصوصی، در حوزههای آموزش، داده و همکاریهای راهبردی هم برای مواجهه با چالشهای آینده سرمایهگذاری میکند تا به یک سازمان دادهمحور و مجهز به هوش مصنوعی تبدیل شود. محیطی که در آن شبیهسازیهای مجازی، زنده و ترکیبی، جایگزین روشهای آموزشی سنتی خواهند شد تا نیروهای این سازمان برای الزامات سریعا متغیر عملیات فضایی آماده باشند. دفاع فعال فضایی را شکل خواهد داد تا با مانوردهی پیشرفتهی ماهوارهها، سامانههای هشدار حمله و محافظت سایبری-فضایی، از تأسیسات فضایی محافظت کند.
جمعبندی
با افزایش تجهیزات، ماهوارهها و فضاپیماها در مدار از سوی کشورهای مختلف و در نتیجه در معرض تهدید قرار گرفتن داراییهای مداری آمریکا، این کشور نیاز به داشتن یک نیروی مستقل برای رصد و مقابله با این تهدیدات از جمله موشکهای ضدماهواره را احساس کرد. به همین دلیل نیروی فضایی آمریکا به عنوان ششمین شاخه از ارتش این کشور شکل گرفت. هرچند نظامیسازی فضا «پیمان ماورای جو» را در معرض چالش قرار میدهد اما به نظر میرسد که با آزمایشهای برخی کشورها در این حوزه، نیاز به حضور قدرت نظامی برای نظارت بیش از پیش احساس میشود.
منابع: Space, US Space Force, Air&Space Force, Britannica
