بولت ژورنال چیست؛ راهنمای کامل استفاده از روش محبوب برنامهریزی
چند سال پیش وقتی برای اولین بار اسم «بولت ژورنال» به گوشم خورد، اصلا فکرش را نمیکردم یک دفتر ساده بتواند اینقدر زندگیام را تغییر دهد. همیشه مثل خیلیها دفترهای برنامهریزی آماده میخریدم، چند صفحه را پر میکردم و بعد آنها را رها میکردم. اما وقتی با بولت ژورنال شروع کردم، تازه فهمیدم این کار چقدر میتواند لذتبخش و مفید باشد. این تجربه فقط نظر من نیست؛ بولت ژورنال در سالهای اخیر بهقدری محبوب شده که کافی است در شبکههای اجتماعی جستجو کنید تا با هزاران نمونه بولت ژورنال فارسی و حتی بولت ژورنال فانتزی مواجه شوید. در ادامه، همه چیز درباره «بولت ژورنال چیست» را به شما توضیح میدهیم و قدمبهقدم نشان میدهیم چطور میتوانید این روش محبوب برنامهریزی را به سبک خودتان استفاده کنید.
بولت ژورنال چیست و چه کاربردی دارد؟
کاربردهای بولت ژورنال
مزایای استفاده از بولت ژورنال
افزایش بهرهوری و مدیریت زمان
بهبود تمرکز و کاهش استرس
شخصیسازی کامل بر اساس نیاز
تقویت خلاقیت و نظم ذهنی
ابزارهای لازم برای شروع بولت ژورنال
اجزای اصلی بولت ژورنال
ایندکس یا فهرست مطالب
فیوچر لاگ یا برنامهریزی بلندمدت
مانتلی لاگ یا برنامهریزی ماهانه
ویکلی و دیلی لاگ یا همان برنامهریزی هفتگی و روزانه
لیستها و صفحات اختصاصی
ترکرها برای ردیابی عادتها و اهداف
تفاوت بولت ژورنال با دفتر برنامهریزی معمولی
ایدههای خلاقانه برای بولت ژورنال
بهترین دفتر برای بولت ژورنال
دفتر نقطهای
دفتر ساده یا شطرنجی
معرفی برندهای محبوب
نکات مهم در شروع بولت ژورنال
توصیه نهایی
بولت ژورنال چیست و چه کاربردی دارد؟
اگر بخواهیم خیلی ساده بگوییم، بولت ژورنال سیستمی است برای برنامهریزی، سازماندهی و ردیابی زندگی بدون هیچ محدودیت. بولت ژورنال در اصل یک روش برای ثبت کارها و افکار است که بر اساس نمادگذاری ساده (بولتها یا همان نقطهها) شکل گرفته. شما برای هر کار روزانه یک علامت مشخص میگذارید، برای وظایف انجامشده آن را تغییر میدهید و برای کارهای عقبافتاده علامت مخصوص دارید. به همین دلیل، بولت ژورنال هم یک ابزار مدیریت زمان است و هم یک روش خودشناسی.
بولت ژورنال را اولین بار رایدر کارول، طراح و نویسنده آمریکایی، معرفی کرد. او که سالها با مشکلات تمرکز و مدیریت زمان دستوپنجه نرم میکرد، سیستمی ساخت تا بتواند زندگیاش را بهتر سامان دهد. به مرور، روش او به قدری محبوب شد که جامعهای جهانی از طرفداران بولت ژورنال شکل گرفت. حالا هزاران نفر در سراسر دنیا با نسخههای شخصیسازیشده یا بولت ژورنال فارسی زندگیشان را مدیریت میکنند.
کاربردهای بولت ژورنال
یکی از جذابترین ویژگیهای بولت ژورنال این است که میتواند برای هر فرد کاربرد متفاوتی داشته باشد. برای بعضیها بیشتر شبیه یک دفتر مدیریت وظایف است، برای برخی دیگر ابزاری برای پیگیری عادتها و برای عدهای هم یک دفتر خلاقیت و الهام. اما شاید اولین و مهمترین کاربردش، ثبت وظایف روزانه باشد. در این بخش شما میتوانید تمام کارهایی را که باید در طول روز انجام دهید با یک علامت ساده یادداشت کنید.
بولت ژورنال فقط یک دفتر نیست، بلکه یک سیستم مدیریت زمان است. شما میتوانید از فیوچر لاگ برای ثبت برنامههای بلندمدت، از مانتلی لاگ برای اهداف ماهانه و از ویکلی/دیلی لاگ برای وظایف روزانه استفاده کنید. این لایهبندی زمانی باعث میشود هیچ کار مهمی از قلم نیفتد و ذهن شما همیشه یک تصویر کلی از آینده داشته باشد. حتی میتوانید بخشی از دفترتان را به پیگیری عادتهای روزانه مثل مطالعه، ورزش، نوشیدن آب یا مراقبت از پوست اختصاص دهید.
مزایای استفاده از بولت ژورنال
در ادامه برخی از مهمترین مزایای استفاده از بولت ژورنال را بررسی میکنیم.
افزایش بهرهوری و مدیریت زمان
یکی از بارزترین مزایای بولت ژورنال، کمک به بهرهوری بالاتر است. وقتی شما کارهای روزانه، هفتگی و ماهانهتان را روی کاغذ مینویسید و در قالب نمادهای مشخص علامت میزنید، هیچ وظیفهای از قلم نمیافتد. این کار باعث میشود وقتتان را بهتر مدیریت کنید.
بهبود تمرکز و کاهش استرس
زندگی پرمشغله امروز باعث شده ذهن ما همیشه پر از افکار پراکنده باشد. یکی از دلایلی که بولت ژورنال محبوب شده همین بهبود تمرکز است. وقتی کارها و ایدههایتان را روی کاغذ مینویسید، ذهنتان خالیتر و آرامتر میشود. شما دیگر لازم نیست نگران فراموش کردن کارها باشید، چون همه چیز در دفترتان ثبت شده است.
شخصیسازی کامل بر اساس نیاز
در بولت ژورنال شما آزادید هر بخش را مطابق نیاز خودتان طراحی کنید. میخواهید صفحهای مخصوص ردیابی ورزش داشته باشید؟ یا شاید بخواهید بخشی برای نوشتن ایدهها و الهامات روزانه بسازید؟
تقویت خلاقیت و نظم ذهنی
بولت ژورنال بستری برای خلاقیت هم هست. بسیاری از افراد عاشق طراحی بولت ژورنال میشوند و ساعتها وقت میگذارند تا صفحاتشان را با نقاشی، استیکر، ماژیکهای رنگی و الگوهای مختلف تزئین کنند. حتی اگر علاقهای به طراحی نداشته باشید، همین که صفحات را مرتب و شخصیسازیشده میچینید، ذهنتان منظمتر میشود.

ابزارهای لازم برای شروع بولت ژورنال
خیلی از کسانی که تازه با دنیای بولت ژورنال آشنا میشوند، اولین سوالشان این است وسایل بولت ژورنال چیست و از کجا باید شروع کنم؟ مهمترین وسیله برای شروع بولت ژورنال، دفتر است. بهترین انتخاب معمولاً دفترهای dotted یا همان نقطهای هستند. چون این نقطهها کمک میکنند نوشتهها و طراحیهایتان منظمتر باشد. اما وحی منزل هم نیست که حتما دفتر نقطهای داشته باشید. یک دفتر ساده یا حتی شطرنجی هم میتواند کارتان را راه بیندازد.
بعد از دفتر، مهمترین وسیله قلم نوشتن است. یک خودکار مشکی روان برای نوشتن کارهای اصلی کافی است. اما اگر دوست دارید صفحاتتان جذابتر باشد، چند ماژیک رنگی و هایلایتر هم بخرید تا با رنگهای مختلف کارهای روزانه، عادتها یا بخشهای دفترتان را کدگذاری کنید. اگر هم بخواهید دفترتان حالوهوای فانتزی داشته باشد، ابزارهای تزئینی مثل استیکرها و نوارهای رنگی (واشیتیپ) حسابی به کارتان میآیند.
اجزای اصلی بولت ژورنال
بولت ژورنال مثل یک پازل است که از قطعات مختلف تشکیل میشود.
ایندکس یا فهرست مطالب
ایندکس یا همان فهرست مطالب در ابتدای دفتر قرار میگیرد. این بخش مثل نقشه راه عمل میکند و باعث میشود همیشه بدانید هر موضوع در کدام صفحه ثبت شده است. کافی است هر بار که بخشی جدید ایجاد میکنید، عنوان و شماره صفحهاش را در ایندکس وارد کنید.
فیوچر لاگ یا برنامهریزی بلندمدت
فیوچر لاگ جایی است که شما چشمانداز کلی ماهها یا حتی سال پیش رو را ثبت میکنید. مثلا میتوانید هر صفحه را به سه ماه اختصاص دهید و اتفاقات مهم مثل امتحانات، سفرها، جلسات کاری یا پروژههای آینده را در آن یادداشت کنید.
مانتلی لاگ یا برنامهریزی ماهانه
مانتلی لاگ برای زمانی است که میخواهید یک ماه کامل را با جزئیات ببینید. در یک صفحه یک شکل ساده از ماه را میکشید و در صفحه کناری فهرست کارها و اهداف آن ماه را مینویسید.
ویکلی و دیلی لاگ یا همان برنامهریزی هفتگی و روزانه
اینجا تازه میرسیم به اصل ماجرا. در ویکلی لاگ شما کل هفته را پیشرو دارید و میتوانید برای هر روز کارهای اصلی را بنویسید. در دیلی لاگ اما جزئیات بیشتری ثبت میشود؛ از وظایف کاری و درسی گرفته تا یادداشتهای کوتاه یا حتی خاطرات روزانه.
لیستها و صفحات اختصاصی
کلکشنها انعطافپذیرترین بخش بولت ژورنال هستند. این صفحات به موضوعات خاص اختصاص دارند و بسته به نیاز هر فرد متفاوتاند. مثلا یکی برای لیست کتابهای خواندهشده، دیگری برای فیلمهای دیدهشده یا حتی ایدههای کاری
ترکرها برای ردیابی عادتها و اهداف
ترکرها محبوبترین بخش برای کسانی هستند که میخواهند رشد فردیشان را دنبال کنند. شما میتوانید جدولی بکشید و عادتهایی مثل ورزش، نوشیدن آب، مطالعه یا خواب کافی را در آن علامت بزنید.

تفاوت بولت ژورنال با دفتر برنامهریزی معمولی
اگر بخواهیم تفاوت بولت ژورنال با دفترهای برنامهریزی آماده را در یک جمله خلاصه کنیم، باید بگوییم بولت ژورنال «سیستم» است، نه «قالب». دفتر برنامهریزی معمولی از پیش برای شما تصمیم گرفته که هر روز، هفته و ماه را چطور ببینید؛ ستونها، جدولها و حتی فهرست کارها از قبل تعیین شدهاند. اما بولت ژورنال یک اسکلت انعطافپذیر است و شما میتوانید شکل نهایی را مطابق زندگی واقعیتان بسازید.
در دفترهای معمولی هر ماه جای یکسانی دارد و هر روز سهم مشخصی از فضا. اگر روزی شلوغ باشد، جا کم میآورید؛ اگر خلوت باشد، صفحه خالی میماند. اما در بولت ژورنال خیلی راحت میتوانید هر روز به اندازه نیازتان بنویسید؛ یک روز سه خط، روز بعد سه صفحه.
ایدههای خلاقانه برای بولت ژورنال
همانطور که گفتیم، جذابیت بولت ژورنال، آزادی و انعطاف در طراحی صفحات است. شما میتوانید:
- یک جدول ساده برای هر روز ماه بسازید و ساعت خواب و بیداری یا کیفیت خواب را علامت بزنید.
- صفحهای اختصاصی برای لیست کتابها، مقالات یا فیلمهایی که خوانده یا دیدهاید، درست کنید.
- تعداد جلسات تمرینی، نوع ورزش و حتی کالری مصرفی و مصرف آب را در قالب ترکر ثبت کنید.
- صفحههایی برای نقلقولهای انگیزشی، ایدههای کاری، طراحی و نقاشی یا حتی یادداشتهای روزانه اختصاص دهید.

بهترین دفتر برای بولت ژورنال
وقتی میپرسیم «بولت ژورنال چیست» و تصمیم میگیریم یکی داشته باشیم، اولین قدم انتخاب دفتر مناسب است. دفتر، بستر اصلی تجربه شماست؛ جایی که برنامهها، اهداف و خلاقیتتان جان میگیرد.
دفتر نقطهای
اگر دنبال انعطاف و آزادی کامل هستید، دفتر نقطهای انتخاب فوقالعادهای است. نقطهها مثل خطوط نامرئی عمل میکنند: شما میتوانید جداول، ترکرها، کلکشنها و صفحات ماهانه را به راحتی رسم کنید، بدون اینکه محدودیت دفتر خطدار را داشته باشید.
دفتر ساده یا شطرنجی
اگر دفتر نقطهای در دسترس نیست، نگران نباشید؛ دفتر ساده یا شطرنجی هم بد نیست. دفتر ساده فضای کافی برای هر کاری را به شما میدهد ولی خوب با دفتر شطرنجی میتوانید خطوط و جداول دقیقتری بکشید.
معرفی برندهای محبوب
برندهایی مثل پاپکو انتخاب بسیار خوبی برای شروع بولت ژورنال هستند. کیفیت کاغذ این دفاتر مناسب است، جوهر خودکار و ماژیکهای رنگی روی آنها پخش نمیشود و صفحات دوام خوبی دارند. اما خوب چون تنوع زیادی دارند، قبل از خرید، حتماً به تعداد صفحات، کیفیت جلد و نوع کاغذ توجه کنید.
نکات مهم در شروع بولت ژورنال
1-شاید وسوسه شوید که از همان اول صفحات پر تزئین و رنگی بسازید، اما بهتر است ابتدا ساده شروع کنید. پس از مدتی که با ساختار ایندکس، لاگها و ترکرها آشنا شدید، میتوانید بخشهای خلاقانهتر و بولت ژورنال فانتزی را اضافه کنید.
2- قبل از طراحی صفحات، مشخص کنید هدف اصلی شما از بولت ژورنال چیست: مدیریت زمان، ردیابی عادتها، ثبت خاطرات یا ترکیبی از همه؟
3-از ابزار مناسب استفاده کنید. ابزارها باید راحت و الهامبخش باشند، نه اینکه باعث هزینه اضافی یا پیچیدگی شوند.
4-در پایان هر روز یا هفته، وظایف انجامشده را بررسی، کارهای عقبمانده را به روزهای بعد منتقل و اهداف بلندمدت را مرور کنید.
5-خلاقیت خودتان را محدود نکنید.
توصیه نهایی
اگر با همهی توضیحات هنوز نسبت به استفاده از بولت ژورنال شک دارید و میپرسید «بولت ژورنال چیست و چگونه درست کنیم»، بهترین کار این است که با سادهترین حالت ممکن شروع کنید. هیچکس از روز اول استاد نبوده است و همه با تجربه و آزمون و خطا مسیرشان را پیدا کردهاند. بولت ژورنال ترکیبی از نظم و خلاقیت است و وقتی روش مخصوص خودتان را کشف کنید، خواهید دید که هیچ برنامهریزی آمادهای نمیتواند جایگزین این تجربه شخصی و لذتبخش شود.
منبع: دیجیکالا مگ



