علت دیر روشن شدن ماشین؛ بررسی دلایل استارت نخوردن خودرو + راهکارها
علت دیر روشن شدن ماشین هرچه باشد نتیجهای جز اعصابخردی ندارد. فرقی نمیکند مشکل زیر سر مسائل ساده و پیش پاافتاده از جمله ضعف باتری باشد یا اختلال به خاطر سیستمهای الکترونیکی (ECU) و سوخترسانی رخ دهد. حتی مهم نیست خودروی شما در حالت سرد بد روشن میشود یا در گرمای تابستان بازی درآورده است. در نوشته زیر سعی میکنیم بدون کلنجار رفتن با مکانیزم پیچیده خودرو، به زبانی ساده و کاربردی دنبال دلایل و علت این حادثه ناگوار بگردیم. پس به احتمال زیاد میتوانید مشکلتان را ردیابی کنید.
علت اصلی دیر روشن شدن ماشین
رفع سریع تأخیر در روشن شدن خودرو – نکات کاربردی
جدول مقایسه علائم خرابی (عیبیابی سریع)
علت اصلی دیر روشن شدن ماشین
هر خودرویی برای روشن شدن نیازمند هماهنگی صدها قطعه در کسری از ثانیه است. اگر خودروی شما استارت میخورد اما روشن نمیشود با حالتی که اصلاً استارت نمیخورد تفاوت دارد. علت اصلی دیر روشن شدن ماشین شامل ترکیبی از عوامل مکانیکی، شیمیایی و الکتریکی است. این مشکلات معمولاً در شرایط خاص مانند سرمای شدید هوا که ویسکوزینه روغن و واکنشهای شیمیایی باتری را تحت تأثیر قرار میدهد یا گرمای بیش از حد موتور که میتواند منجر به قفل گازی شود، بیشتر خودنمایی میکند.
علل مربوط به باتری ماشین؛ قلب تپنده سیستم الکتریکی
اولین متهم در پرونده دیر روشن شدن خودرو باتری است. باتری وظیفه تأمین آمپراژ اولیه برای چرخاندن فلایویل توسط استارت را بر عهده دارد.
-
ضعف یا خرابی باتری
باتریها عمر محدودی دارند و معمولا باید بعد دو تا چهار سال تعویض شوند. با گذشت زمان صفحات سربی داخل باتری دچار ریزش میشود و باتری دیگر توانایی ذخیره انرژی ندارد.
نشانهها: وقتی سوئیچ را باز میکنید، نور پشت آمپر یا چراغهای جلو کمجان هستند. نشانه دوم صدای تیک تیک سریع موقع استارت زدن است. کارکرد کند و سنگین موتور را هم نشانه سوم در نظر بگیرید.
راهکار: استفاده از یک ولتمتر برای سنجش ولتاژ. ولتاژ باتری هر خودرویی باید بالای 12.6 ولت باشد. اگر با این مشکل مواجه شدید، مطالعه مقاله هنگام خوابیدن باتری خودرو چه باید کرد؟ میتواند راهگشای شما باشد.
-
سولفاته شدن قطبها
گاهی باتری سالم است ولی نمیتواند جریان برق را عبور دهد چون واکنش شیمیایی گازهای اسیدی باتری با سرب و مس سرباتری منجر به ایجاد رسوب میشود.
نشانهها: دیدن پودرهای سفید، سبز یا آبیرنگ روی قطبهای مثبت و منفی باتری.
اثرات: این رسوبات مانند یک عایق عمل میکنند و نمیگذارند جریان کافی برای استارت قدرتمند شود. بههمین خاطر ماشین دیر روشن میشود.
-
مشکل در دینام
باتری در صورت ضعف دینام یا سوختن دیودها شارژ نمیشود. به همین خاطر وقتی ماشین را خاموش کنید، باتری هم تخلیه خواهد شد.
توضیح: این مشکل باعث کاهش تدریجی قدرت استارت در طول زمان میشود، نه خرابی ناگهانی.
علل مربوط به سیستم استارت و استارت سنسور
اگر باتری سالم است اما خودرو واکنشی نشان نمیدهد یا صداهای عجیب به گوش میرسد، باید به سراغ سیستم استارت خودرو رفت. این سیستم وظیفه دارد دور موتور را به حداقل 300 دور در دقیقه برساند تا عملیات احتراق آغاز شود.
-
خرابی استارتر
استارت زدن موتور الکتریکی به قدرت زیادی نیاز دارد. اگر زغالهای استارت تمام شده باشد یا بوشهای آن گشاد شده باشند، توانی برای چرخش موتور باقی نمیماند.
نشانهها: صدای «تق» کوتاه یا صدای ناله که از گیر کردن استارت خبر میدهد. در این حالت استارت میچرخد اما موتور روشن نمیشود.
راهکار: اتصالات برقی متصل به استارت باید بررسی شود و در صورت نیاز باز کردن و سرویس یا تعویض کامل استارت.
-
خرابی رله استارت
رله یا اتوماتیک استارت، قطعهای است که به عنوان سوئیچ الکترومغناطیسی برق قوی باتری را به موتور استارت وصل میکند.
توضیح: اگر این قطعه بسوزد، دستور استارت منتقل نمیشود.
نتیجه: شما صدای کلیک ضعیفی از جعبه فیوز میشنوید، اما در عمل اتفاقی در موتور رخ نمیدهد.
-
مشکل در سوئیچ استارت یا ایموبلایزر
در خودروهای جدید سیستمهای امنیتی پیچیدهای وجود دارد. اگر چیپِ سوییچ (Immobilizer) نتواند با کامپیوتر خودرو (ECU) ارتباط برقرار کند، سیستم جرقهزنی و پاشش سوخت متوقف میشود.
توضیح: در این حالت برق پشت آمپر میآید. استارت هم زده میشود ولی خودرو روشن نمیشود چون فرآیند سوخترسانی یا جرقهزنی مختل شده است.
عوامل وابسته به شرایط آب و هوایی (موتور سرد)
بیشتر کاربران دنبال علت دیر روشن شدن خودرو در صبح یا هوای سرد هستند. بدون رودربایستی سرما دشمن خونی خودرو است.
-
افت چگالی باتری در هوای سرد
در دماهای زیر صفر واکنشهای شیمیایی درون باتری به کمترین سطح میرسد. یک باتری کاملاً سالم در دمای انجماد حدود 30 تا 50 درصد از قدرت استارتزنی (CCA) خود را از دست میدهد.
تأثیر: عملکرد باتری ضعیف شده و به همین دلیل استارت از کار میافتد.
-
غلیظ شدن روغن موتور در دمای پایین
روغن موتور در سرما غلیظ و سفت میشود. پس وقتی استارت میزنید، قطعات متحرک موتور باید با وجود روغنی که به شکل عسل درآمده حرکت کنند.
نتیجه: استارت باید فشار بسیار بیشتری را تحمل کند تا موتور را بچرخاند. استفاده از روغنهای با ویسکوزیته نامناسب )مثلاً (20W-50در سرمای زمستان این مشکل را تشدید میکند.
-
تبخیر کمتر سوخت در سرما
بنزین برای شعلهور شدن ابتدا باید تبخیر شود ولی این عمل در هوای سرد به کندی رخ میدهد.
تأثیر: سیستم احتراق اولیه ناقص عمل میکند. سنسورها باید سوخت بیشتری پمپاژ کنند تا موتور روشن شود. در چنین مواقعی اصطلاحا میگوییم ماشین «خفه کردن» کرده است.
مشکلات سیستم سوخترسانی
اگر موتور استارت میخورد و خوب هم میچرخد اما روشن نمیشود، میتواند نشانه نرسیدن سوخت به سیلندرها باشد. این موضوع حتی ممکن است علت دیر روشن شدن خودرو در هوای گرم نیز باشد.
-
گرفتگی فیلتر بنزین
فیلتر بنزین موظف است ناخالصیها را جذب کند. کیپ شدن فیلتر بنزین همانا و افت فشار بنزین در ریل سوخت همانا.
علائم: علاوه بر دیر روشن شدن، خودرو در سربالایی یا هنگام شتاب گرفتن کم میآورد و موتور ریپ میزند.
-
خرابی پمپ بنزین
پمپ بنزین باید قبل از استارت فشار لازم را در ریل سوخت ایجاد کند. ضعیف شدن مغزی پمپ باعث میشود زمان زیادی طول بکشد تا فشار بنزین به حد نصاب برسد.
نشانهها: استارتهای طولانی. طوریکه برای روشن شدن ماشین گاهی مجبور میشوید 5 تا 10 ثانیه استارت بزنید تا ماشین بالاخره روشن شود. نشانه بعدی نشنیدن صدای “ویززز” پمپ هنگام باز کردن سوئیچ است.
-
نشت در مدار سوخت و خرابی رگلاتور
سیستم سوخت نیازمند فشار استاندارد است ولی اگر اورینگهای انژکتور نشت داشته باشند یا سوپاپ یکطرفه پمپ خراب باشد، بنزین قبل جرقهزنی از همان مسیری که آمده به باک برمیگردد.
نتیجه: هر بار ماشین را خاموش میکنید، لولهها از بنزین خالی میشوند و در استارت بعدی زمان زیادی صرف پر شدن دوباره لولهها خواهد شد.
نکته: وقتی از علت دیر روشن شدن ماشینهای دوگانه سوز (CNG/LPG) حرف میزنیم، یعنی باید سراغ چالشهای خاص خودشان برویم. اگر خودروی شما روی گاز تنظیم شده باشد، روشن شدن با گاز در هوای سرد کار راحتی نیست.
یخزدگی رگلاتور گاز: گاز هنگام خروج از مخزن به شدت سرد میشود. اگر سیستم گردش آب رگلاتور به درستی گرم نشود، دیافراگمهای آن نیز یخ زده و گاز پیدا نمیکند.
تداخل ECU گاز و بنزین: گاهی تنظیمات امولاتور گاز که قطعهای مختص خودروهای دوگانهسوز است، باعث میشود ECU بنزین دچار خطا میشود. خرابی همین قطعه پاشش سوخت اولیه را مختل کند. توصیه میشود خودروهای دوگانهسوز همیشه روی بنزین روشن شوند و سپس به گاز تغییر وضعیت دهند.
دلایل مرتبط با سنسورها و ECU
عملکرد خودروهای انژکتوری بدون دریافت دادههای مورد نیاز از طرف سنسورها دچار اختلال میشود. اگر اطلاعات غلط به کامپیوتر برسد، طبیعتا دستور غلط نیز صادر میشود.
-
خرابی سنسور دمای آب
این سنسور موظف است به ECU بگوید موتور چقدر سرد یا گرم است. اگر سنسور خراب باشد و در هوای سرد به اشتباه گزارش گرم بودن موتور صادر کند ، ECU نیز ساسات را فعال نمیکند و سوخت غنی نمیشود.
تأثیر: ارسال اطلاعات نادرست باعث میشود ماشین با استارتهای مکرر و حتی به سختی روشن شود. از همه بدتر اینکه در شرایط جوش آوردن نیز رفتار سنسورها تغییر میکند. لذا دانستن اینکه هنگام جوش آوردن ماشین چه کار کنیم؟ میتواند از آسیب به این سنسورها جلوگیری کند.
-
خرابی سنسور دور موتور
این سنسور را بادی حیاتیترین سنسور برای روشن شدن خودرو بدانیم. این سنسور موقعیت پیستونها را به کامپیوتر میگوید تا زمان جرقه را تنظیم کند.
پیامد: اگر این سنسور کثیف یا خراب باشد، ECU نمیداند چه زمانی جرقه بزند یا نزند. به همین دلیل ماشین اصلاً روشن نمیشود یا بسیار بد روشن میشود.
-
شمع و وایرها
سیستم جرقهزنی ضعیف که بهخاطر خرابی شمع و وایر رخ میدهد، نمیتواند مخلوط سوخت و هوا را مشتعل کند. فرسودگی شمعها یا نشت برق از وایرها، میتواند علت دیر روشن شدن خودرو باشد. برای انتخاب شمع مناسب، مطالعه راهنمای خرید شمع خودرو توصیه میشود.
رفع سریع تأخیر در روشن شدن خودرو – نکات کاربردی
برای اینکه کمتر گذرتان به تعمیرگاه بیفتد، رعایت نکات زیر الزامی است:
- استفاده از روغن مناسب فصل: در زمستان از روغنهای با گرانروی پایینتر 5W-30 یا 10W-40 بسته به نوع خودرو استفاده کنید تا روانکاری در لحظه استارت سریعتر انجام شود.
- حفظ شارژ باتری: اگر خودرو را برای مدت طولانی پارک میکنید و معمولا چند روزی سراغش نمیروید یا در مناطق بسیار سرد زندگی میکنید، استفاده از شارژرهای هوشمند یا جدا کردن سرباتری میتواند عمر باتری را نجات دهد.
- سرویس دورهای فیلترها: تعویض به موقع فیلتر بنزین و هوا، تنفس و تغذیه موتور را تضمین میکند.
- دیاگ زدن فصلی: بررسی عملکرد سنسورها (به خصوص سنسور دمای آب و اکسیژن) با دستگاه دیاگ قبل از شروع فصل سرما، از غافلگیریهای صبحگاهی جلوگیری میکند.
جدول مقایسه علائم خرابی (عیبیابی سریع)
| نشانه مشاهده شده | علت احتمالی اصلی | سیستم درگیر |
|---|---|---|
| صدای “تیک تیک” سریع و روشن نشدن | باتری ضعیف یا خراب | سیستم برق |
| استارت میخورد اما روشن نمیشود | نرسیدن سوخت / خرابی سنسور دور موتور | سوخترسانی / سنسورها |
| صدای ناله و چرخش کند موتور | روغن موتور سفت / استارت نیمسوز | مکانیکی / استارت |
| بوی بنزین خام هنگام استارت | خفگی موتور (Plooding) / خرابی شمع | سیستم جرقه / انژکتور |
| روشن شدن و بلافاصله خاموش شدن | مشکل ایموبلایزر / استپر موتور | سیستم امنیت / ورودی هوا |
نتیجهگیری
همانطور که دیدید علت دیر روشن شدن ماشین هیچوقت یک عامل واحد و ثابت نیست. این مشکل طیف وسیعی از ایرادات ساده مثل کثیفی سرباتری تا مشکلات پیچیدهای مثل خطای سنسور میللنگ یا خرابی پمپ بنزین را شامل میشود. تشخیص اینکه مشکل از نرسیدن برق است یا نرسیدن سوخت، خودش نیمی از راه حل است.
اگر ماشین استارت نمیخورد، به سراغ باتری و استارت بروید اگر استارت میخورد و روشن نمیشود، سیستم سوخت و جرقهزنی احتیاج به بررسی دارند. با نگهداری مناسب، تعویض به موقع شمعها و فیلترها و توجه به هشدارهای اولیه خودرو، میتوان از وقوع این مشکلات آزاردهنده جلوگیری کرد.
منبع: دیجی کالا مگ
