ویندوز۱۰ گیمرهای حرفهای را هدف قرار داده (پرونده ویژه ویندوز۱۰)
ماههاست که بحثهای زیادی دربارهی قابلیتهای جدید ویندوز10، ایکسباکس وان و همچنین آیندهی گرافیک بازیهای رایانهای و ویدیویی بهگوشمان میخورد. تمام آنها هم با محوریت یک موضوع هستند: «دایرکتایکس12». پیشرفتهایی مثل فریمریت بسیار بالاتر، مصرف انرژی بسیار کمتر و به راه افتادن بازیها روی کارتهای گرافیک AMD بیشترین بحثها و گمانهزنیهایی هستند که درخصوص دایرکتایکس12 بهراه افتاده است. البته اینطور که بهنظر میرسد، اکثر این حرفها و گمانهزنیها قرار است درست از آب دربیایند.
مایکروسافت حسابی روی دایرکتایکس12 مانور داده. حالا در حالی که تنها یک روز تا عرضهی رسمی ویندوز10 مایکروسافت مانده، بد نیست نیم نگاهی به دایرکت ایکس12 و قابلیتهایی که قولشان داده شده است، بیاندازیم.
دایرکت ایکس12 چیست؟
بگذارید از اول شروع کنیم. دایرکت ایکس12 جدیدترین نسخه از رابط برنامهنویسی نرمافزار (API) دایرکت ایکس است. این رابط برنامهنویسی، وظایف بصری یا چند رسانهای رایانههایی که سیستمعامل ویندوز را اجرا میکنند، شامل میشود. بیشتر کاربران هم دایرکتایکس را فقط بهخاطر بازیهای رایانهای میشناسند. چون بیشتر بازیها از قدرت برنامهنویسی دایرکتایکس برای به راه انداختن بخشهای گرافیکیشان استفاده میکنند.
دایرکتایکس در اصل برای ویندوز است. اما مایکروسافت میخواهد ویندوز10 را روی پلتفرمهای متعددی راهاندازی کند. قرار است دایرکتایکس به تبلتها و موبایلها هم راه پیدا کند. ایکسباکسوان هم از این موضوع مستثنی نیست. تمام ایکسباکسها تا به امروز بر پایهی دایرکتایکس کار میکردند. بد نیست بدانید اسم ایکسباکس از روی «دایرکت ایکسباکس» (DirectX Box) برداشته شده است. مایکروسافت برای اولین بار میخواهد نسخهی دایرکتایکس کنسول بازیاش را هم ارتقا دهد. ویندوز 10 به ایکسباکس وان هم میآید و این کنسول بازی، به دایرکتایکس 12 مجهز خواهد شد.
با تمام این اوصاف، دایرکتایکس12 فقط مخصوص ویندوز10 طراحی شده است و نسخههای قبلی این سیستمعامل، به دایرکتایکس جدید دسترسی نخواهند داشت.
چرا دایرکتایکس12 مهم است؟
میتوان پاسخی این سوال را خیلی کوتاه داد: «قرار است دایرکت ایکس12 بازیها را سریعتر اجرا کند.»
اصلیترین دلیلی که باعث شده دایرکتایکس تا به امروز از زبانهای برنامهنویسی گرافیکی دیگر موفقتر باشد، وابسته نبودن بیش از اندازهیاش به سختافزار است. رایانههای شخصی، بینهایت سختافزار مختلف و متفاوت دارند. آن هم قبل از اینکه با نصب سختافزارهای مختلف روی یک سیستم، باز هم مجموعهی سختافزاری پیچیدهتری تولید کنیم. دایرکتایکس12 به کدنویسها اجازه میدهد تا برنامهی خودشان را با ساختاری یکسان بنویسند و خودش تمام پیچیدگیهای سختافزاری را برطرف میکند.
البته دایرکت ایکس12 این امکان را هم دارد تا اجازهی کنترل مستقیم سختافزار را به سازندگان بدهد. مهمترین قابلیت دایرکتایکس12، استفادهی بهینهتر از پردازندهی مرکزی (CPU) است. این نسخهی جدید از دایرکتایکس، پردازشهای بین هستههای یک پردازنده را متعادلتر تقسیم میکند و سرعت خروجی آنها را بیشتر میکند. در نتیجه فشاری که بازیها روی پردازندهی کارت گرافیک (GPU) میآورند، کمتر میشود و میتوان پردازش بهینهتری هم از آن دریافت کرد.
وقتی پردازندهی اصلی بیشتر بار پردازشی را به دوش بکشد، میتوانیم از کارت گرافیکی استفادهی بهینهتری کنیم.
همچنین دایرکت ایکس12 قابلیتی جدید با عنوان Explicit Multiadapter دارد. با استفاده از این قابلیت، رایانهها میتوانند از چند پردازندهی گرافیکی مختلف برای انجام یک کار استفاده کنند. برای مثال بازیها میتوانند ازیک کارت گرافیکی اینتل و یک کارت گرافیکی انویدیا روی سیستمی مشترک بهطور همزمان استفاده کنند.
با این حال، به راه انداختن این قابلیت نیازمند انجام بهینهسازیهای زیادی توسط استودیوهای بازیسازی است. باید منتظر ماند و دید که چه تعدادی از بازیها و نرمافزارها در آینده این قابلیت را در خودشان میگنجانند.
آیا دایرکت ایکس 12 باعث میشود بازیها بهتر اجرا شوند؟
تمام شواهدی که تا به امروز در اختیار کاربران و کارشناسان قرار گرفتهاند، این موضوع را تایید میکنند. مایکروسافت و اینتل ادعا میکنند که با استفاده از دایرکتایکس12 نرمافزارها تا 50 درصد سریعتر اجرا خواهند شد. همچنین رایانهها تا 50 درصد مصرف انرژی کمتری خواهند داشت. یکی از مسوولان مایکروسافت گفته که دایرکتایکس12، مثل این است که سختافزار جدیدی روی سیستم خود نصب کرده باشید؛ اما با این تفاوت که این سختافزار جدید مجانی است.
دایرکتایکس12 در بنچمارکهای 3DMark بیش از 10 برابر سریعتر عمل کرده است.
حتی شرکت AMD هم که اصولا نباید از دایرکت ایکس12 پشتیبانی کند (چون این شرکت ساختار برنامهنویسی گرافیکی خاص خودش را دارد)، در مراسم رونمایی از دایرکت ایکس12 به تعریف از آن پرداخت. یکی از مسوولان AMD در این مراسم گفت دایرکتایکس12 مثل این میماند که سختافزارها چهار نسل به جلو رفته باشند. برای مثال شرکت AMD بازی «میدان نبرد 4» (Battlefield4) را یک بار با استفاده از دایرکتایکس11 و سپس با استفاده از دایرکت ایکس12 اجرا کرد؛ نتیجه آن شد که بازی 58 درصد سرعت بیشتری پیدا کرد. البته این موضوع را نباید فراموش کرد که این رقمها روی سختافزاری مشخص ارایه شدهاند و چنین آزمایشی روی هر سختافزار، متفاوت خواهد بود.
با تمام این اوصاف، آمارهای دیگری که تا به امروز از دایرکت ایکس12 ارایه شدهاند، همگی آزمایشهایی بودهاند که تعداد پردازشهای مختلف را بررسی میکردند و اجرای بازیهای رایانهای از زمین تا آسمان با چنین آزمایشهایی فرق دارد.
بههمین خاطر هم ابتدا باید بازیهایی را که کدهایشان بر پایهی دایرکتایکس12 نوشته شدهاند را از نزدیک تجربه کنیم و سپس دربارهی آنها نظر قطعی بدهیم.
آیا برای دایرکت ایکس12 باید یک کارت گرافیک جدید خرید؟
ظاهرا که اینطور نیست. دایرکت ایکس12 با بیشتر کارتهای گرافیک جدید کار میکند. کارتهای گرافیک AMD که بر پایهی ساختار Graphics Core Next Architecture این شرکت تولید شده باشند، مثل کارتهای سری 7000، 8000، کارتهای R200 و R300 و همچنین کارتهای Fury و Fury X کاملا با دایرکتایکس12 هماهنگ هستند. اگر کمی دقت کرده باشید، متوجه میشوید که تمام کارتهای شرکت AMD که در بازهی زمانی سه سال پیش تولید شدهاند، نام بردهایم.
تمام کارتهای گرافیک انویدیا هم که بر پایهی ساختارها Kepler، Maxwell و Fermi تولید شدهاند، با دایرکتایکس همخوانی خواهند داشت. در نتیجه تمام کارتهای سریها GTX 400 تا GTX 900 این شرکت، که قدیمیترین آنها به بیش از 5 سال پیش باز میگردد، از دایرکت ایکس12 پشتیبانی خواهند کرد.
با این حال، تنها کارتهایی که از قابلیتهای دایرکت ایکس 12.1 پشتیبانی میکنند، کارتهای نسل دوم سری Maxwell شرکت انویدیا هستند؛ کارتهای مثل GTX 980 Ti این شرکت.
پردازندههای اینتل هم اگر ساختاری بر پایهی Haswell یا جدیدتر داشته باشند، توسط دایرکتایکس12 پشتیبانی خواهند شد.
آیا ویندوز10 بازیهای امروز را بهتر اجرا خواهد کرد؟
ویندوز10 فردا عرضه میشود؛ اما این ویندوز و دایرکت ایکس12 قرار نیست تاثیر زیادی روی بازیهایی که همین حالا انجام میدهید، داشته باشند. شاید پیشرفتی در بازیها ببینید، اما آن را به دایرکت ایکس12 نسبت ندهید.
شرکت اسکوئرانیکس یکی از اولین دموهای فنی را بر مبنای دایرکتایکس12 ساخته است.
بازیها و برنامهها باید از همان ابتدا بر پایهی دایرکت ایکس12 کد نویسی شده باشند تا از قابلیتهای آن استفاده کنند. مدیر ایکسباکس هم گفته است که انتظار عرضهی بازیهایی که از دایرکتایکس12 استفاده میکنند را حداقل تا پایان سال 2015 نداشته باشید.
دایرکتایکس12 به اسکوئرانیکس اجازه داده تا بافت پوست و نحوهی انعکاس نور از آن را به واقعیترین حالت ممکن بازسازی کند.
دایرکتایکس11 و مدت زمانی که طول کشید تا استفادهاش معمول شود را بهخاطر بیاورید. اینطور که بهنظر میرسد، فعلا باید برای دیدن تاثیرات دایرکتایکس12 مدتی صبر کنیم. اما مطمئن باشید این انتظار قطعا ارزشاش را خواهد داشت.
