سرخپوستان چگونه پایشان به آمریکا باز شد؟
نحوهی مهاجرت اولین آمریکاییها به این قاره همیشه برای دانشمندان رازی بزرگ بوده است. منظورمان از اولین آمریکاییها، نه کریستوف کلمب و همراهانش، بلکه اجداد سرخپوستان است. دانشمندان همیشه در این فکر بودند که آنها چگونه به آمریکای شمالی رسیدند و از چه مسیرهایی تمام این قاره را فتح کردند. اکنون یک پژوهش ژنتیکی جدید توانسته تا حدودی پرده از راز مهاجرت و زندگی این جمعیت باستانی، از گشوده شدن پایشان به قارهی آمریکا تا اولین برخورد با اروپاییها بردارد. این پژوهش در ضمن نشان میدهد که برخورد سرخپوستان با اروپاییها خیلی فاجعه بارتر از چیزی بوده که تا به حال تصور میشد.
دانشمندان در این مطالعه ۹۲ اسکلت و مومیایی عمدتا از مناطق غربی آمریکای جنوبی را بررسی کردند. این افراد بین ۸۶۰۰ تا ۵۰۰ سال پیش در مکانهایی که امروز از مکزیک تا شیلی را در بر میگیرند، زندگی میکردند. گروهی از پژوهشگران نمونههای ژنوم میتوکندریایی آنها را تعیین توالی کردند. میتوکندری در حقیقت نیروگاه انرژی سلول است و ژنهای آن مستقیما از مادر به فرزند منتقل میشوند. بنابراین تعیین توالی آن پنجرهای را رو به تبار مادری بومیهای آمریکایی میگشاید. بومیانی که اگر سر نخ آنها را دنبال کنیم، میبینیم که ابتدا در مناطقی از سیبری زندگی میکردند. پژوهشگران با بررسی دقیق این ۹۲ اسکلت و مومیایی فهمیدند که اجداد مشترک آنها آخرین بار ۲۳ هزار سال پیش با جمعیتهای ساکن سیبری در تماس بودهاند. سپس احتمالا به مدت ۶۰۰۰ سال حدود ۱۰ هزار نفر از جمعیت این منطقه (۲۰۰۰ مادر صاحب فرزند) از نظر ژنتیکی از دیگر جمعیتهای انسانی جدا افتادند. یافتهی جدید این ایده که اجداد اولین آمریکاییها پیش از ذوب شدن صفحات یخی و باز شدن راه به آمریکا چند هزار سال در تنگهی برینگ سرگردان بودند را تقویت میکند. برینگ منطقهای بین سیبری تا آلاسکا است که اکنون زیر آب رفته.
اطلاعات ژنتیکی نشان میدهد که در حدود ۱۶ هزار سال پیش به یکباره جمعیت افزایش یافته و به شاخههای مختلفی تقسیم شده است. دانشمندان فکر میکنند این دقیقا زمانی است که آنها از تنگهی برینگ گذر کردند و به آمریکای شمالی رسیدند. جایی که منابع زیاد بود و شانس زنده ماندن افراد و تولید مثل بیشتر شد. البته آن زمان هنوز یخها قسمت زیادی از تنگهی برینگ را بسته بودند و بنابراین فقط میشد در طول اقیانوس آرام حرکت کرد. آنها در مرز بین منطقهی برینگ و اقیانوس آرام ساحل به ساحل با قایق آمدهاند و خیلی سریع توانستهاند در در قارهی آمریکا به سمت جنوب حرکت کنند. مثلا یافتههای باستانشناختی از «مونته ورده» در جنوب شیلی نشان میدهد که در حدود ۱۴۵۰۰ سال پیش آنجا انسانهایی زندگی میکردهاند. ظاهرا که ۱۵۰۰ سال طول کشیده تا مهاجران اولیه بتوانند کل قارهی آمریکای شمالی و جنوبی را فتح کنند.
در طول چند هزار سال مهاجران به آمریکا در همهی قاره ساکن شدند و شاخههای جمعیتی مختلفی را بوجود آوردند. این شاخهها و گروههای مختلف با یکدیگر تولید مثل نمیکردند. به همین دلیل است که گروه پژوهشی از ۹۲ نمونهای که جمع کرده بودند توانستند ۸۴ تبار ژنتیکی متفاوت پیدا کنند. همین حالت هزاران سال حفظ شد تا بالاخره اروپاییها آمریکا را مجددا کشف کردند. مهاجرت اروپاییها به دنیای جدید برای بومیها فاجعهبار بود. هیچکدام از این ۸۴ تبار ژنتیکی تا بعد از برخورد با اروپاییها دوام نیاوردند. به بیان دیگر اکنون هیچ فرد زندهای با این تبارها وجود ندارد. ژنتیک شناسی از دانشگاه آدلاید به نام «باستین لیاماس» که نویسندهی این مقاله هم هست میگوید: «وقتی اروپاییها رسیدند، بعضی از این جمعیتها به طور کامل از بین رفتند.»
البته بعضی از جمعیتهای زندهی آمریکای جنوبی هنوز به طور کامل نمونهبرداری نشدهاند و ممکن است دانشمندان بتوانند نوادگان بعضی از این تبارهای گم شده را در آنها پیدا کنند. لیاماس و گروهش میدانند که تصویر کاملی از گوناگونی ژنتیکی بومیان آمریکا ندارند. او میگوید که با DNA میتوکندریایی ما عملا فقط یک قسمت از داستان و آنچه از مادر به فرزند رسیده را میبینیم. ما نمیتوانیم ببینیم چه بر سر مردان یا حتی آن زنهایی که بچهدار نشدهاند آمده است.
منبع: Science Mag
مطلب جالبی بود.
از مطلب مفیدتون سپاس
جالب بود ممنون