فراخوان ایده‌پردازی در بزرگ‌ترین کسب‌وکار اینترنتی ایران

• دربارۀ موضوع مالکیت معنوی و شرایط فراخوان، در کشور ما قوانین صریحی وجود دارد و بدیهی است دیجی‌کالا هم در همۀ فعالیت‌هایش خود را متعهد به رعایت مقررات می‌داند. همین نکته، برای اطمینان کامل از رعایت حقوق ایده‌پردازان کافی است.

• خوب است که دراین‌باره، اطلاعات بیشتری هم به دست آوریم. تفاوت بین «نظر یا ایده»، با «طرح مدون کسب‌وکار»، «حق تألیف» یا «Patent» یا نوآوریِ «اجراشده» و قوانین مربوط‌به هرکدام، مهم است. مضمون این فراخوان هم دعوت افراد به مطالعه و ترسیم آینده با نیروی تخیلشان است، با هر روشی که مدنظر خود افراد است.

• بدیهی است برای هم‌وطنان عزیزی که اطمینان دارند طرح کسب‌وکاری مدون و تحول‌ساز با آنالیزهای اقتصادی کامل در اختیار دارند، فرصت برای گفت‌وگو و همکاری در قالب‌های تعریف‌شده وجود دارد. برای این منظور می‌توانید در بخش تماس با ما، با دیجی‌کالا ارتباط برقرار کنید.

• لازم است به تفاوت «دزدی» با یک فراخوان عمومی، منصفانه فکر کنیم. وقتی چیزی که متعلق به فرد دیگری است، بدون رضایت و اطلاع او تصاحب شود، مصداقی است از آنچه مطرح کردید؛ اما در فراخوانی که همۀ شرایط و معیارها و شیوۀ تعامل با برگزیدگانش به‌طور مدون بیان شده و شرکت در آن داوطلبانه است، وقوع چنین حالتی ممکن نیست.

• دربارۀ روش انتخاب برگزیدگان، روشن است که قضاوت بر اساس معیارهایی انجام می‌شود که در صفحۀ اصلی فراخوان مطرح شده. طبیعتاً انجام دقیق این بررسی‌ها، بدون یک گروه کارشناسی، میسر نیست. لازمۀ این مشارکت هم اعتماد است و بدون آن تعامل سازنده‌ای شکل نمی‌گیرد.

• فرصتی فراهم شده تا کسانی که علاقه دارند دربارۀ آیندۀ یک کسب‌وکار جوان ایرانی با رویکرد مثبت و حمایتی فکر کنند، در صورت تمایل دیدگاهشان را مطرح کنند. حاصل این هم‌فکری می‌تواند ارزش‌های تازه‌ای باشد که به همۀ اعضای این خانواده ارائه می‌شود.

از حُسن‌نظر و توجه شما ممنونیم.

دوست من،
به عقیده ی خیلی از سرمایه گذارها و شرکتهای نوپا، خود ایده بخش کوچکی از موفقیت یا به بیان بهتر درآمدزایی حاصل از یک کسب و کار رو تشکیل میده. مهمترین نکته اجرای اون ایده هست. برای روشنتر شدن مطلب، میتونی این عکس رو نگاه کنی:
http://s6.picofile.com/file/8225672476/ideas_vs_execution.jpg
همینطور میتونی قسمت انتهایی این مصاحبه رو هم بخونی که یه تیم ایرانی از تجربه تبدیل ایده به کسب و کار میگه: http://avatech.ir/fa/blog/nikprint/

اما در مورد این که “تمام حقوق مالکیت معنوی مطالب ارسال شده برای دیجی کالا محفوظ است” من هم نظر مثبتی ندارم. قطعا در هر صورتی باید به صاحب ایده اولیه، اعتبار داده بشه. اما متاسفانه توی کشور ما درمورد محصولات فیزیکی قوانین کپی رایت سخت گیرانه ای وجود نداره چه برسه به دارایی های معنوی! برای جزئیات بیشتر میتونی «بورس ایده» رو جست و جو کنی و بعضی از قوانین دست و پا شکسته در این خصوص رو بخونی. هر چند با شرایطی که دیجی کالا گذاشته، ارسال مطلب به منزله ی یک وکالت نامه ی دیجیتال هست که میتونه قوانین رو ملغی کنه چون در درجه ی اول با رضایت کاربر تایید شده. در کشورهای پیشرفته تر، معمولا برای جذب سرمایه گذار و توضیح جزئیات ایده، قراردادی تحت عنوان Non-Disclosure Agreement (NDA) امضا میشه تا افرادی که از ایده مطلع میشن، از اون به نفع خودشون استفاده نکنن. البته همین محکم کاریهای حقوقی هم باز مشکلاتی داره که اینجا جای گفتن نیست.

با همه ی این اوصاف، خوبه این موارد رو در نظر داشته باشی:
1- شما به عنوان ایده پرداز، یک کارخانه ی تولید ایده در اختیار داری به اسم «ذهن». چیزی که به دیجی کالا یا هر سرمایه گذاری میدی، فقط یکی از محصولات نهایی این کارخانه هست، نه خط تولید!
2- همونطور که گفتم، مهمترین جنبه ی ماجرا، اجرای ایده هست. در حین اجرا، فارغ از بحث مالی، انقدر جزئیات و مشکلات زیادی پیش میاد که در خیلی از موارد نیاز هست ایده بهبود داده بشه و تغییر کنه که باز نیاز به ایده پرداز خواهد بود.
3- در هر کسب و کاری، باید رقابت کرد. اگر به فرض شما توان مالی و فنی اجرای عالی ایده ی خودتون رو هم داشته باشید، بازهم طولی نمیکشه که افرادی از کار شما کپی برداری خواهند کرد و شما برای بقا مجبور به مبارزه و نوآوری هستید. فکر میکنم نیاز به آوردن مثال در این زمینه نیست!
4- اگر ایده ی شما به راحتی و سهولت قابل کپی شدن باشه، احتمال خیلی زیادی وجود داره که قبلا به ذهن کسی دیگه هم رسیده باشه. حالا چطور میشه فهمید اول به ذهن کی رسیده؟! نمیشه! بهترین راه اینه که بفهمیم اول کی اجراش کرده. پس گفتن یا نگفتنش به دیجی کالا با این همه کاربری که داره، احتمالا فرق خاصی نداره.
5- اگر ایده ی شما خیلی خاص و پیچیده باشه، در این صورت گفتنش باعث کپی کردنش نمیشه چون قاعدتا خیلی از جزئیات رو نمیشه با یک بار مطرح کردن انتقال داد.
6- اگر به هر دلیلی شما خودتون بخواید که سرمایه گذار پیدا کنید، باز هم باید ایده رو به شخص بگید. قطعا هیچ کسی بدون بررسی ایده ی شما، پولی در اختیار شما نمیذاره. در فضای امروز ایران، راهی غیر از اعتماد به ذهنم نمیرسه.
7- اگر ایده ی شما خیلی ناب باشه که به ذهن هیچ کسی نرسیده باشه، شما آدم خیلی خلاقی هستید و در این صورت احتمالا میتونید یه راه خلاقانه پیدا کنید که بدون اینکه تمام جزئیات عملی کردن ایده رو بیان کنید، بتونید درون مایه ی ایده رو به دیجی کالا انتقال بدید. با توجه به دیدگاه شما، جایزه هم براتون مهم نیست که بخواید نگران قضاوت سلیقه ای و شخصی ایده تون باشید.
8- یکی از مهمترین جنبه های ایده، قابلیت اجرایی شدنش هست. اگر به فرض، دیجی کالا خدای نکرده ایده ی شما رو استفاده کرد و هیچ تماسی با شما نگرفت و اسمی از شما نیاورد، و بعد از چندسال شما متوجه شدید که از ایده تون استفاده شده،حتی در این حالت هم شما میتونید متوجه بشید که ایده تون چقدر پتانسیل داشته. در بدترین حالت هم میشه اطلاعات مفیدی کسب کرد.
9- در آخر، این رو بدونید که ایده ها دزدیده نمیشن، فقط کپی میشن. چون چیزی که دزدیده شده، دیگه سرجای اولش نیست.

موافقم 🙂
من هم همین برداشت رو می‌کنم.