تلسکوپی برای ایرانیان؛ گفتگوی اختصاصی دیجیکالا با مدیر طرح توسعهی رصدخانهی ملی
باغ لارک در انتهای غربی بزرگراه ارتش و در همسایگی باغ بهشت قرار دارد. در یک صبح زیبای بهاری، پس از گذراندن زمان زیاد در ترافیک اول صبح تهران، وارد فضایی میشوم که گویی در دنیایی خارج از پایتخت واقع شده است. «پژوهشگاه دانشهای بنیادین» سردری بزرگ دارد که بهمحض گذر از آن، به باغی رویایی وارد میشوم. باغی پر از درختان چنار و سرو که دارکوبها بر تنهی آنها میکوبند. در میان درختان، راههایی از ریگ ساختهشده که هرکدام بهسوی پژوهشگاهی میرود. یکی از راهها، به سمت دفتر رصدخانهی ملی هدایتم میکند. جایی که با دکتر سپهر اربابی بیدگلی، مدیر طرح توسعهی رصدخانهی ملی قرار ملاقات دارم. دکتر اربابی از امیدها میگوید. از رصدخانهای که دستکم ۱۵۰ سال انتظار آن را کشیدهایم. از تلسکوپی که در ردهی خود بهترین و پیشرفتهترین است. تلسکوپی که میتواند چشم ایرانیان را به دوردستهای کیهان بگشاید.
آفرين. آفرين.
مو به تن آدم سيخ ميشه، وقتي ميبينه به چنين افتخاراتي رسيديم.
ولي حيف که اينقدر عقبيم. 200 سال پيش قطر آينهي تلسکوپ خارجيا، يک متر بوده، ما الآن قطر بزرگترين آينه تلسکوپمون (تا قبل از اين) 50 سانت بوده. اين جهش تا 340 سانت واقعاً شاهکاره. چه همتي داشتن.
ولي بازم حيف که اينقدر عقبيم. حالا که تلسکوپ به اين خوبي دستمون رسيد، خارجيا ديگه همه چيز رو کشف کردن و کل فضا رو شماره گذاري کردن. تازه ما بايد با اين تلسکوپ از سوراخ سمبههاي ماه شروع کنيم، بعدش مريخ و مشتري، يه هويي ميرسيم به زحل، ميگيم اِه بچهها نگاه، دور زحل چه حلقههاييه!
در محدودهي ديد اپتيکال و نوري، تقريباً همهي آسمون تا اعماقش رصد شده و الآن تلسکوپهاي با قطر آينهي بالاي 8 متر هم زيادن (13 تا بالاي 8 متر وجود داره) و بزرگترينش هم 10 متر و 40 سانت قطر داره واقع در جزاير قناري تحت سلطهي اسپانيا.
الآن خارجيا رفتن در محدودهي فرا نوري و اولترا اپتيکال و امواج راديويي که دنيا رو به شکل جديدي ميبينه. آينه يا بازتابندهي راديويي به قطر 305 متر در پورتوريکو چيزايي از دنيا کشف ميکنه که با بزرگترين آينههاي نوري هم نميشه ديد.
ولي يه حرف مهم آخرش زد. توي ايران همه چيز لنگ پول و بودجه است.
توي خارج پول ريخته، منتظر ايده هستن. توي ايران، ايدهها از فرط بي پولي ميميرن.
بازم دمشون گرم. کار بزرگي کردن.
موفق باشيد.
خوشحالی و ناراحتی شما را متوجه می شوم. اما تبریکی فعلا نداره! چون بعد از این همه سال صرفا آینه رو تحویل گرفتن و هنوز هیچ تلسکوپی در کار نیست !!!
درسته که این آینه جزو قطعات بسیار مهم و اصلی تلسکوپ است، اما قرار دادن آن در ساختار تلسکوپ و ساخت کامل آن خود زمان زیادی نیاز دارد که همانطور که در آخر بحث دیدیم در گرو تصویب بودجه است !!! و این یعنی حالا حالا ها تلسکوپی برای ایرانیان در کار نخواهد بود !
به نطر من صرف هزینه های گزاف برای ماهواره و تلسکوپ و اکتشافات فضایی و گوش کردن به امواج به امید صحبت کردن با فضایی ها و … کار بیهوده و اشتباهی هست ولی حالا امریکایی ها و روسا پول اضافی دارن بزار خرج کنن توی ایران که مشکل کم ابی و بیکاری و رشد اقتصادی صفر هست بهتر نیست روی انرژی بادی و خورشیدی و نصفیه اب دریا و سوخت زیستی و هزار چیز دیگه سرمایه گذاری بشه؟ هم اشتغال هم توسعه پایدار
کاری بیهوده ؟؟؟ !!! … … …
چقد خوبه…
با اینکه به قول شما هنوز فعلا اینه ست! اما بازم ادم ذوق میکنه…
امیدوارم با این همه خرج هایی که الکی اینور و اونور میشه یه بودجه هم واسه این کار معین شه که زودتر به نتیجه برسه…
البته کاش بهشون میگفتین اینه رو دم دست بچه ها و اهل و عیال نذارن یوقت نیفته بشکنه مکافات شه… :دی
با تشکر از شما
وقتی که من نزدیک به 5 سال پیش موفق به تراش تلسکوپ 75 سانتی متریشدم و یک عمر تلاش خودم رو برای تمام کردن این فعالیت قرار دادم
بی انصافی زیادیست که هیچ یک از فعلان در زمینه نجوم و فضا در کشور استقبال نکرده
در صورتی که اگر پشتیبانی های درست و به موقع صورت بگیره میتوانم حتی به قطر 10 متر آینه بتراشم
با کمترین هزینه و کمترین زمان
این حرف را نه از روی عجله بلکه از روی یک عمر تجربه و تحقیق میگویم …
ما در ایران افراد سخت کوشی را مانند دکتر نصیری قیداری و مهنذس عتیقی و جناب آقایان صفاریان پور و نوروزی و جناب آقای تفرشی را داریم که عمر خود را صرف پیشرفت نجوم در ایران کرده است و به ویزه پدر نجوم ایران استاد احمد دالکی …..
من که با کمترین امکانات چنین کارهایی را انجام میدهم …تصور میکنید کم هستند کسانی که از من فراتر فعالیت هایی را انجام میدهند …
هدف بزرگ و جدی بعدی من تلسکوپی است که تکنولوژی و ابزار آن در سطح بالاتری از ساخته های امروزی در جهانه …
من همچنین حاظرم تا در ساخت رصد خانه جدید و همفکری در این حوضه همکاری مستقیم داشته باشم …