اگر در جام‌جهانی تمام تیم‌های یک گروه با هم مساوی کنند، چه می‌شود؟

از آن‌جایی که هیچ چیز فوتبال قابل پیش‌بینی نیست، فیفا هم احتمالاتی را درنظر گرفته تا درصورت پیچیده شدن شرایط به قوانین از پیش تعیین شده‌ی خود رجوع کند. بعضی مواقع ممکن است شرایط ویژه و عجیبی بر بازی‌ها حاکم شود تا تصمیم‌گیری را بیشتر از هر زمانی دشوار کند. به طور مثال یکی از سوالاتی که ممکن است برای شما هم پیش آمده باشد این است که: «اگر در یک گروه از تیم‌های جام جهانی دو یا چند تیم با هم مساوی کنند (مثلا همه تیم‌ها ۰-۰ یا ۱-۱ با هم مساوی کرده باشند)، کدام تیم‌ها صعود می‌کنند؟» برای پاسخ به این سوال باید به ۵ بند از قوانین درنظر گرفته شده توسط فیفا اشاره کنیم:

۱-بیشترین امتیازات

به طور کلی، تیمی از یک گروه صعود پیدا می‌کند که امتیازات بیشتری نسبت به حریفان خود داشته باشد. این بند شامل جمع امتیازات برد (۳ امتیاز)، مساوی (۱ امتیاز) و باخت (۰ امتیاز) است. از آن جایی که فرض را بر این گرفته‌ایم که دو، سه یا چهار تیم با هم مساوی کرده‌اند، بنابراین جمع امتیازات تیم‌ها با هم برابر است و تیم‌ها به یک میزان شانس صعود را دارند. پس به سراغ بند بعدی می‌رویم.

۲-تفاضل گل

از بین تیم‌های هم‌امتیاز، تیمی صعود می‌کند که تفاضل گل بیشتری داشته باشد. تفاضل گل یعنی اختلاف گل‌های زده شده‌ با خورده شده‌ی یک تیم. از آن جایی که فرض را بر این گرفتیم که هرچهار تیم عینا با یک تعداد گل مشخص (صفر-صفر یا یک-یک) مساوی می‌کنند، بازهم تفاضل گل‌های تیم‌ها با هم یکسان است.

۳-بیشترین گل زده

بند سوم قانون فیفا بر این اساس است که تیمی که بیشترین گل زده را دارد مستحق صعود است. از آن جایی که تعداد گل‌های رد و بدل شده بین تیم‌ها باهم برابر است، عملا این بند هم هیچ کمکی به فیفا نمی‌کند تا ۲ تیم برنده را راهی بازی‌های یک هشتم کند. پس باز هم  تصمیم‌گیری سخت شد ولی فیفا هنوز کم نیاورده است.

۴-تعداد کارت‌های هر تیم

حالا نوبت به نحوه‌ی بازی این تیم‌ها می‌رسد. فیفا در این شرایط ویژه به تیمی اجازه‌ی صعود می‌دهد که کم‌ترین کارت را در بازی‌ها گرفته باشد. البته هر کارت امتیازات منفی مشخصی دارد. کارت زرد ۱ امتیاز منفی، کارت قرمز غیرمستقیم (دو تا کارت زرد در یک بازی) ۳ امتیاز منفی، کارت قرمز مستفیم ۴ امتیاز منفی، کارت زرد و قرمز هم‌زمان ۵ امتیاز منفی)

حالا اگر بازهم امتیازات منفی هر چهار گروه با هم برابر بود چه می‌شود؟ اگر در یک شرایط فوق ویژه همه این شرایط برای چهار تیم مشابه هم بود، فیفا به آخرین راه متوصل می‌شود.

۵- قرعه‌کشی

آخرین راه برای کمیته‌ی فیفا قرعه‌کشی است. به نظر می‌رسد که دیگر هیچ چیز نمی‌تواند مانع از به نتیجه رسیدن قرعه‌کشی و تعیین تیم‌های برنده باشد. شاید کمی غیرمنصفانه به نظر برسد که شانس تعیین کند کدام از تیم‌های گروهی به مرحله بعد صعود می‌کنند؛ تیم‌هایی که با مهارت و نتایج یکسان در این مرحله ظاهر شده‌اند. با این حال به نظر می‌رسد دیگر فیفا هم ایده‌ای به سرش نرسیده و دست به دامان شانس شده تا بتواند در این موقعیت عجیب و ویژه، تیم برنده را تعیین کند.

جام جهانی ۲۰۲۲ 

شاید برایتان جالب باشد که بدانید تنها یک بار در طول تاریخ تورنومنت‌های جام جهانی از قرعه‌کشی استفاده شد. جام جهانی ۱۹۹۰ در ایتالیا این رویداد هیجان‌انگیز بود که دو تیم ایرلند و هلند، هر دو با کسب امتیازات مشابه در یک رده قرار گرفته بودند؛ به طوری که هر دو تیم ۳ بازی خود را مساوی کرده بودند، دو گل زده بودند، دو گل خورده بودند، تعداد گل هم‌اندازه و تفاضل گل ۰ را هم کسب کرده بودند.

فیفا هم نتیجه‌ی سرنوشت‌ساز این گروه را به قید قرعه سپرده شد. با این حساب ایرلند در ابن گروه در رده دوم و هلند در جایگاه سومد قرار گرفت.

اگرچه هنوز تمام بازی‌های گروهی برگزار نشده اما ممکن است در جام جهانی امسال هم شاهد اتفاقی مشابه از این دست باشیم؛ در گروه G دو گروه انگلیس و بلژیک امتیازات مشابهی دارند و احتمال دارد سرنوشت صدرنشینی میان این دو تیم به قرعه‌کشی ختم شود. هم‌چنین در گروه F ممکن است سه تیم ۶ امتیازی (مکزیک، آلمان و سوئد) یا ۳ تیم ۳ امتیازی (آلمان، سوئد و کره‌جنوبی) داشته باشیم. درصورتی که امتیازات، تفاضل گل، گل‌های زده و کارت‌های گرفته شده برای هر سه تیم یکسان باشد، صعود تیم دوم به شانس ختم می‌شود.

شاید روزی هم در یک جام شاهد شگفتی عجیبی را دیدیم که چهار تیم با تعداد گل مشابه مساوی کنند و تعداد کارت‌هایشان هم برابر باشد. آن موقع است که شانس همه چیز را تعیین می‌کند.

منبع: قوانین جام جهانی ۲۰۱۸