دستاوردهای تلسکوپ تس در اولین سال ماموریتش
تلسکوپ تس (TESS)، جدیدترین شکارچی سیارات فراخورشیدی ناسا، به تازگی اولین سال ماوریتش را به پایان رسانده است. این تلسکوپ در طول این مدت نزدیک به هزار سیاره فراخورشیدی احتمالی را آشکار کرده که از این میان کشف حدود ۳۰ سیاره به تایید رسیده است. سیاراتی که حداقل یکی از آن‌ها شرایط مناسبی برای میزبانی از حیات دارد.
در هفته‌ی گذشته نزدیک به ۳۰۰ دانشمند در کمبریج، ماساچوست، گرد هم آمدند تا در اولین کنفرانس علمی مربوط به تلسکوپ تس یافته‌های این تلسکوپ فضایی را در اولین سال ماموریتش مرور کنند.
تلسکوپی که هدف از ارسال آن به فضا کشف سیارات فراخورشیدی به دور ستاره‌های نزدیک و درخشان بود. بررسی دقیق‌تر این سیارات از اهداف نسل بعدی تلسکوپ‌ها است که در دهه‌ی ۲۰۲۰ افتتاح خواهند شد.
تس در دوران ماموریتش تقریبا تمام آسمان را زیر نظر خواهد گرفت. متخصصان برای انجام این کار آسمان را به ۲۶ بخش تقسیم کرده‌اند. بخش‌هایی باریک که از دو قطب آسمان تا نزدیکی‌های دایره‌البروج ادامه دارند. تلسکوپ تس در اولین سال ماموریتش بررسی ۱۳ بخش مربوط به نیمکره‌ی جنوبی آسمان را به اتمام رسانده است.
در رصدهای تلسکوپ تس تا کنون ۹۹۳ سیاره‌ی فراخورشیدی احتمالی آشکار شده‌اند که ۲۷۱ عدد از آن‌ها کوچک‌تر از نپتون هستند. از این تعداد تا کنون کشف ۲۸ سیاره فراخورشیدی به تایید رسیده است. تایید کاندید‌های دیگر به زمان بیشتری نیاز دارد.
اما از میان ۲۸ سیاره فراخورشیدی کشف شده دو منظومه توجه زیادی را به خود جلب کردند؛ TOI 270 و GJ 357. ستاره‌های مادر هر دو منظومه در رده‌‌ی کوتوله‌های سرخ قرار دارند. هر کدام از این منظومه‌ها از سه سیاره تشکیل شده‌اند.
عکس کاور: طرحی گرافیکی از منظومه GJ 357.
Credits: NASA’s Goddard Space Flight Center/Chris Smith
GJ 357 را شاید بتوان جذاب‌ترین منظومه کشف شده توسط تس دانست. منظومه‌ای که در فاصله‌ای نسبتا نزدیک از زمین جای گرفته و تنها ۳۱ سال نوری از ما فاصله دارد. بیرونی‌ترین سیاره این منظومه، یعنی GJ 357d ابرزمینی است که در کمربند حیات قرار دارد. به این معنا که اگر سیاره‌ی GJ 357d سنگی باشد و جوی مانند جو زمین داشته باشد وجود آب مایع در سطح آن امکان‌پذیر است.
نکته‌ی دیگری که این سیاره را به سوژه‌ای قابل توجه تبدیل می‌کند درخشان بودن آن است. به این ترتیب می‌توان در آینده با روش‌های طیف‌سنجی به ترکیبات جو این سیاره پی برد. کاری که تلسکوپ‌هایی همچون جیمز وب و تلسکوپ فوق‌العاده بزرگ (ELT) می‌توانند آن را انجام دهند.
فراتر از فراخورشیدی‌ها
تلسکوپ تس علاوه بر کشف سیارات فراخورشیدی موفق به کشف اجرام مختلف دیگری نیز شده است. از ابرنواخترهای درخشان تا سیارک‌ها و دنباله‌دارهای فراخورشیدی. این تلسکوپ همچنین چندی پیش توانست یک کوتوله قهوه‌ای را کشف کند. اجرامی که از آن‌ها با عنوان «ستاره‌های نارس» یاد می‌کنند. اجرامی گازی که اندازه‌ای در حدود پرجرم‌ترین سیارات غول گازی دارند اما جرم‌شان به اندازه‌ای نبوده که بتوانند با انجام فعالیت‌های هسته‌ای در مرکز خود انرژی تولید کرده و به ستاره تبدیل شوند.
آینده‌ی تلسکوپ تس
ماموریت تس تا سال ۲۰۲۲ تمدید شده و فرصت بیشتری برای انجام پژوهش‌های علمی با این تلسکوپ وجود دارد. تلسکوپ تس در سال آینده رصد نیمکره شمالی آسمان را به پایان خواهد رساند و سپس وارد فاز بعدی ماموریتش خواهد شد. پس از پایان رصدهای مربوط به نیمکره شمالی تس به سراغ اهداف دیگری همچون شناسایی سیارات زیست‌پذیر و منظومه‌های چندسیاره‌ای بیشتر خواهد رفت.
عکس کاور: طرحی گرافیکی از تلسکوپ تس.
Credit: NASA-GSFC
