کشف یک مشتری داغ که هر سال آن تنها ۱۸ ساعت طول می‌کشد
اخترشناسان به تازگی موفق به کشف یک سیاره فراخورشیدی از نوع مشتری داغ شده‌اند که هر ۱۸ ساعت یک بار به دور ستاره مادر می‌گردد.
انواع مختلفی از سیارات فراخورشیدی در میان بیش از چهار هزار سیاره فراخورشیدی کشف شده وجود دارند که بدون شک مشتری‌های داغ یکی از جذاب‌ترین آن‌ها هستند.
در همان ابتدای دوران کشف سیارات فراخورشیدی اخترشناسان با سیاراتی مواجه شدند که هیچ شباهتی به سیارات منظومه شمسی نداشتند. مشتری‌های داغ یکی از انواع سیارات فراخورشیدی هستند که کشف نمونه‌های پرشماری از آن‌ها باعث شگفتی دانشمندان شد. سیاراتی بزرگ و گازی که بر خلاف سیارات گازی منظومه شمسی در فاصله بسیار نزدیکی از ستاره مادر جای گرفته‌اند و دمای سطحی بسیار بالایی دارند.
مشتری‌های داغ اغلب در بازه‌ای کمتر از ده روز به دور ستاره مادر می‌گردند. در مقایسه سیاره مشتری، بزرگ‌ترین سیاره منظومه شمسی و نزدیک‌ترین غول گازی منظومه ما به خورشید، هر ۱۲ سال یک بار به دور خورشید گردش می‌کند.
با این حال مشتری‌های داغی نیز هستند که طول هر سال آن‌ها کمتر از یک روز زمینی است. سیاره فراخورشیدی که به تازگی کشف شده نیز از این نظر رکورددار است و هر ۱۸/۴ ساعت یک بار به دور ستاره مادر می‌گردد.
این سیاره فراخورشیدی که NGTS-10b نام دارد با کمک سامانه‌ی رصدی «نقشه‌برداری گذر نسل بعد» یا NGTS کشف شده است. این سامانه آرایه‌ای از ۱۲ تلسکوپ روباتیک است که در رصدخانه پارانال و در صحرای آتاکاما شیلی جای گرفته است.
سیاره فراخورشیدی NGTS-10b به دور یک کوتوله نارنجی می‌گردد که جرم آن حدود هفتاد درصد جرم خورشید است. فاصله این منظومه از زمین هنوز به طور دقیق مشخص نیست و چیزی بین ۹۸۰ تا ۱۱۴۰ سال نوری است.
جرم این مشتری داغ بیش از ۲/۱ برابر جرم سیاره مشتری است و قطر آن حدود ۱/۲ برابر بزرگ‌ترین سیاره منظومه شمسی است. فاصله‌ی این سیاره از ستاره مادر اما نکته جذاب ماجرا است که تنها حدود یک درصد واحد نجومی (متوسط فاصله زمین از خورشید معادل ۱۵۰ میلیون کیلومتر) است. در مقایسه فاصله سیاره عطارد از خورشید نزدیک به ۴۰ درصد واحد نجومی است.
با این که NGTS-10b نزدیک‌ترین مشتری داغ کشف شده به دور ستاره مادر است اما سیارات کوچک دیگری هستند که فاصله‌ی کمتری از ستاره مادر دارند. اخترشناسان چندی پیش سیاره‌ای را کشف کردند که هر ۴/۳ ساعت یک بار به دور ستاره مرکزی منظومه‌اش می‌گردد.
فاصله‌ی سیاره فراخورشیدی NGTS-10b از ستاره مادر بسیار کم است. اما از سوی دیگر دمای سطحی ستاره مرکزی این منظومه چندان زیاد نیست. بنابراین مشتری‌های داغ دیگر می‌توانند دمای سطحی بالاتری نسبت به این سیاره داشته باشند.
با توجه به فاصله کم این مشتری داغ از ستاره مادر اخترشناسان می‌توانند تغییرات مدار این سیاره بر اثر نیروهای کشندی را مشاهده کنند. به این ترتیب این سیاره جدا از جذابیت‌های خاصش از این نظر نیز برای دانشمندان ارزشمند است.
عکس کاور: طرحی گرافیکی از یک مشتری داغ.
(Credit: NASA/ESA/A. Schaller (STScI
وای طلوع تا غروب خورشید ۹ ساعت طول میکشه