مغلطه‌‌ی روحانی (Spiritual Fallacy) | مغلطه به زبان آدمیزاد (۲۰۳)
تعریف: مغلطه روحانی موقعی اتفاق می‌افتد که شخصی ادعا کند منظور از فلان بیانیه نه معنای تحت‌اللفظی آن، بلکه معنای روحانی آن است. هدف از چنین ادعایی توضیح دادن یا توجیه کردن بیانیه یا استدلالی است که در معنای تحت‌اللفظی‌اش قابل توضیح دادن نیست.
معادل انگلیسی: Spiritual Fallacy
معادل‌های جایگزین: بهانه‌ی روحانی، مغلطه‌‌ی معنوی
الگوی منطقی:
X منطقی به نظر نمی‌رسد، در نتیجه معنای «روحانی» X مدنظر بود.
مثال ۱:
کتاب مقدس کتاب تاریخی یا علمی نیست، ولی همه‌ی داستان‌هایی که در آن تعریف شده‌اند بیان‌گر حقیقت روحانی هستند.
توضیح: ما نمی‌توانیم عبارت «حقیقت روحانی» را تعریف یا اثبات کنیم، بنابراین هر چیزی می‌تواند حقیقت روحانی باشد.
مثال ۲:
هارولد کمپینگ (Harold Camping)، موعظه‌گری که پیش‌بینی کرد آخرالزمان در سال ۲۰۱۱ اتفاق می‌افتد، بیان کرد که آخرالزمان اتفاق افتاد، ولی این آخرالزمان «روحانی» بود. البته هیچ راهی برای اثبات این ادعا وجود ندارد.
توضیح: جایز نیست از لفظ «روحانی» به‌عنوان ابزاری برای لاپوشانی یک تناقض واضح استفاده کنیم.
استثنا: اگر لفظ «روحانی» مستقیماً در توصیف چیزی به کار رفته باشد، نمی‌توان آن را مغلطه به حساب آورد.
مثال: و از یک آب روحانی می‌نوشیدند؛ زیرا از صخره‌ای روحانی که ایشان را دنبال می‌کرد می‌نوشیدند و آن صخره مسیح بود.
(رساله‌ی اول پولُس رسول به قرنتیان، باب دهم، آیه‌ی چهارم)
منابع:
این مغلطه را خود بو بنت ابداع کرده است.
ترجمه‌ای از:
ما: این همه بلا سرمون آوردین، بس نیست؟
اونها: این ها همه امتحان الهی / غضب الهی نتیجه گناهاتونه.
ما: …