همه آنچه درباره سریال «سلمان فارسی» میدانیم
داوود میرباقری به ساخت پروژههای مهم و عظیم تاریخی/اسلامی معروف است. او سریال مهمی همچون «امام علی» و «مختارنامه» را در کارنامه خود دارد که هر دو از جمله آثار ارزشمند و پرطرفدار تلویزیون بودهاند. در ادامه همین مسیر، او چند سالی است که مشغول ساخت سریال «سلمان فارسی» است که به دلایل مختلف از جمله همهگیری کرونا به تعویق افتاده است. سریال «سلمان فارسی» به نویسندگی و کارگردانی میرباقری یکی از عظیمترین، پرخرجترین و بلندمدتترین پروژههای نمایشی تاریخ رسانه ملی است.
مجموعهای که ساخت آن بیش از یک دهه در مرحله تحقیق، نگارش و پیشتولید قرار داشته و حالا پس از چند سال فیلمبرداری، در آستانه تکمیل قرار دارد. میرباقری در این پروژه یک بار دیگر به یکی از چهرههای شاخص تاریخ صدر اسلام پرداخته و از منظر زیست انسانی، فرهنگی و دینی به شخصیت سلمان فارسی نگریسته است. هدف این مجموعه، نه فقط بازنمایی وقایع مذهبی، که بازآفرینی دوران پیچیدهای از تاریخ ایران، بیزانس و جهان اسلام در قالب یک درام حماسی با بُعد انسانی است.
داستان سریال «سلمان فارسی»
سریال به بررسی دوران زندگی، زمانه و مهاجرت سلمان فارسی از تولد تا مرگ میپردازد و طبق برنامهریزیها، داستان آن تا واقعه غدیر خم ادامه خواهد یافت. قصه از دل ایران باستان آغاز میشود، جایی که روزبه فرزند یکی از بزرگان پارسی، در دل جامعه زرتشتی ساسانی، مسیر جستوجوی حقیقت را آغاز میکند. او به عنوان یک زرتشتی بیشتر زندگیاش را به تحصیل اختصاص میدهد تا به مقام مغ (روحانی زرتشتی) برسد. او از کاخ و قدرت دل میکَند، ایران را ترک کرده و و سفرهایی را به سراسر آسیای غربی برای گفتوگوی بین ادیان با گروههای مذهبی مختلف آغاز میکند.
در این سلوک معنوی ابتدا به آیین مسیحیت روی میآورد، سپس به شام و بیزانس سفر میکند و نزدیک به هفتاد سال از عمر خود را در شهرها، کلیساها و دیرهای مختلف دوران بیزانس میگذراند. نهایتاً در مواجهه با پیامبر اسلام در حجاز، حقیقت را در دین اسلام مییابد. از آن پس به یکی از نزدیکترین یاران پیامبر و چهرههای برجسته اسلام در صدر تاریخ تبدیل میشود. سریال «سلمان فارسی» این سفر طولانی و پر پیچوخم را در سه فصل به تصویر میکشد که هر فصل به یکی از سه دوره مهم زندگی سلمان اختصاص دارد. داستان فصل اول در ایران و بیزانس روایت میشود، فصل دوم در حجاز و سپس ایران جریان دارد و تا زمان مرگ سلمان ادامه مییابد.
تیم نویسندگی و کارگردانی
تمام نگارش فیلمنامه سریال را داوود میرباقری شخصاً برعهده داشته است. او پس از سالها تجربه در تولید آثار نمایشی دینی و تاریخی، در این پروژه تلاش کرده است تا با پژوهشهای گسترده و استفاده از منابع گوناگون، روایتی مستند، انسانی و در عین حال دراماتیک از زندگی سلمان ارائه کند. نگارش اولیه این سریال در سال 1378 به پایان رسید. اما پیشتولیدش در سالهای 1396 تا 1397 انجام شد.
نگارش دوباره فیلمنامه از سال 1392 آغاز شد و حدود چهار سال طول کشید. تیم تولید برای تحقیقات و بررسیهای دقیق، به کشورهای مختلفی از جمله گرجستان، ارمنستان، ترکیه، مراکش، آفریقا و ایران سفر کردند. میرباقری بارها تأکید کرده است که نگاهش در این اثر، نه صرفاً مذهبی بلکه انسانمحور و فلسفی است؛ نگاهی که در تلاش برای ترسیم سیر تحول روحی و فکری یک انسان جستوجوگر از دل فرهنگ ایرانی و جهانی به ظهور میرسد.
عوامل و بازیگران سریال «سلمان فارسی»
نقش سلمان فارسی در سه دوره زندگی از او، سه بازیگر بازی میکنند؛ کودکی و نوجوانی با بازی باربد شریفیان، دوران جوانی با ایفای نقش امیر رضایی و دوران میانسالی با حضور علیرضا شجاعنوری. شجاعنوری پیش از این تجربه بازی در نقش اول فیلم تاریخی «روز واقعه» به نویسندگی بهرام بیضایی را بر عهده داشته و بعد از سالها دوباره حضور در یک پروژه تاریخی مهم را تجربه میکند. این انتخابها پس از آزمونهای متعدد انجام شد تا تحول شخصیتی و جسمی سلمان در سیر داستان، برای مخاطب قابلباور و طبیعی باشد.
در کنار این بازیگران، چهرههای مطرحی چون فرهاد اصلانی، داریوش فرهنگ، محمدرضا شریفینیا، ستاره اسکندری، مهدی فخیمزاده، حسام منظور، مجید مظفری، عنایتالله شفیعی، احترام برومند، محمدرضا هدایتی، یوسف صیادی، الیکا عبدالرزاقی و دیگران حضور دارند. حضور بازیگران بینالمللی از کشورهای مختلف برای ایفای نقش در بخشهای بیزانس، شام و حجاز هم از ویژگیهای بارز این پروژه است.
کارگردانی و نگاه تاریخی داوود میرباقری
میرباقری از نخستین روزهای طراحی این پروژه، تأکید داشت که «سلمان فارسی» صرفاً یک بازنمایی تاریخ صدر اسلام نیست، بلکه روایتی از دوران پرتلاطم تحولات معنوی بشر است. به همین دلیل در کنار بازآفرینی دقیق وقایع تاریخی، نگاهی فلسفی و پرسشگر به متن سریال وارد کرده است.
440,000 تومان
او با الهام از منابع تاریخی متعددی همچون تاریخ طبری، طبقات ابنسعد، مجمعالبیان، بحارالأنوار و همچنین منابع تاریخی غربی برای بخشهای بیزانس، سعی داشته تلفیقی از اسناد تاریخی، تخیل خلاقانه و تحلیل انسانشناسانه ارائه کند. طراحی فرم روایت نیز بهگونهای است که مخاطب مدرن بتواند با آن ارتباط برقرار کند و صرفاً شاهد یک بازسازی خشک تاریخی نباشد.
طراحی لباس و صحنه سریال «سلمان فارسی»
طراحی صحنه و لباس یکی از مهمترین عناصر پروژههای سنگین تاریخی است. در سریال «سلمان فارسی» منصوره یزدانجو، طراح لباس، بیش از دوازد هزار دست لباس تاریخی را با توجه به اقلیم، طبقه اجتماعی، موقعیت جغرافیایی و دورههای زمانی طراحی کرده است. لباسها از فرهنگهای مختلف همچون ایران ساسانی، بیزانس، سرزمینهای شام و حجاز الهام گرفته شدهاند.
محسن شاهابراهیمی، طراح صحنه، بازسازی شهرهای تاریخی مانند تیسفون، انطاکیه، اورشلیم، مدینه، مکه و شهرهای بیزانسی را در قالب شهرکهایی اختصاصی انجام داده است. ساخت دکورهای عظیم در قشم، شاهرود، کرمان، کرج و تهران، بخشی از پروژهای بزرگ در طراحی فضاسازی تاریخی محسوب میشود.
جلوههای ویژه میدانی و بصری
پروژه سلمان فارسی از نخستین سریالهای تاریخی ایرانی است که به صورت جدی از ترکیب جلوههای ویژه میدانی و جلوههای ویژه بصری) بهره میبرد. از جمله این تکنیکها میتوان به استفاده از جلوههای کامپیوتری در بازسازی شهرهای باستانی، صحنههای جنگ، حرکت ارتشها، حملات ویرانگر و تبدیل دکور به محیطهای گسترده اشاره کرد. مدیریت جلوههای بصری این سریال را سیدهادی اسلامی برعهده دارد. در بعضی صحنهها از تکنولوژی واقعیت افزوده (Augmented Reality)، تصویربرداری هوایی با پهپاد، و کروماکی (پرد سبز) استفاده شده است تا مقیاس صحنهها افزایش یابد و جهان داستان از مرزهای لوکیشنهای فیزیکی فراتر رود.
برنامه تولید، روند ساخت و زمان پخش
شروع نگارش فیلمنامه سریال «سلمان فارسی» از زمستان 1392 آغاز شد و در پاییز 1396 پایان یافت. مرحله پیشتولید و تست بازیگران دو سال از 1396 تا 1398 زمان برد. فیلمبرداری از دهم دی 1398 در شهداد کرمان آغاز شد، به دلیل همهگیری کرونا در سال 1399 به طور موقت، متوقف، بعد از آن از سرگرفته شد و تا مهر 1403، فصل اول سریال تکمیل شد. به احتمال زیاد، پخش سریال از اواخر 1405 آغاز خواهد شد. این سریال در سه فصل تهیه شده و هر فصل بیست قسمت دارد.
تصویربرداری در مناطق مختلف از جمله شاهرود، سمنان، جزیره قشم، دماوند و ترکیه انجام شده تا بازنمایی دقیق جغرافیا و اقلیم تاریخی فراهم شود. بعضی مناطق اصلی تصویربرداری در قشم و هنگام بوده که در آنها بازسازی بندرها و شهرهای بیزانسی انجام شده است. بخشهایی از فصل بیزانس در ارمنستان فیلمبرداری شد و به دلیل شرایط کرونا، طرح فیلمبرداری در ترکیه لغو شد. تیسفون و بعضی نواحی ساسانی در شاهرود ساخته شده است. سکانسهای کویری در کرمان و مسیرهای سفر سلمان در تبریز و مناطق کوهستانی آذربایجان تصویربرداری شده است. همچنین در شهرکهای سینمایی اطلس، غزالی، دفاع مقدس، بازسازی مناطق شام و حجاز انجام شده است. مناطق تاریخی کرج، تهران، شهریار، ساوه، خوسف، شوشتر هم از دیگر مکانهای تصویربرداری بودهاند.
بازیگران خارجی و لوکیشنهای بینالمللی
بیش از چهل بازیگر از کشورهای ارمنستان، ترکیه، سوریه، لبنان، مراکش، تونس، چین، فرانسه و روسیه در این سریال حضور دارند. طراحی گریم بازیگران مثل سایر پروژههای تاریخی میرباقری بر عهده عبدالله اسکندری است. این همکاریهای بینالمللی برای ایفای نقش شخصیتهای رومی، بیزانسی، روحانیون مسیحی و بازرگانان منطقه انجام شده است. حضور این بازیگران، با هماهنگی سفارتها و مؤسسات سینمایی خارجی انجام گرفته و نقش مهمی در ابعاد جهانی پروژه ایفا کرده است.
هرچند عمده تصویربرداری در داخل ایران انجام شده، ولی به دلیل تحریمها و محدودیتهای ارزی، امکان فیلمبرداری در کشورهایی مانند ترکیه، مراکش یا یونان فراهم نشد. بنابراین بخش عمده دکورهای خارجی در داخل کشور بازسازی شد که از جمله آنها میتوان به بازسازی انطاکیه در شهرک اطلس کرج، بازسازی شهرهای رومی در قشم و بازسازی کوچههای شام در جنوب تهران اشاره کرد.
حوادث پشت صحنه سریال «سلمان فارسی»
در بهمن 1402، یکی از تلخترین اتفاقات سریال رخ داد؛ در جریان تصویربرداری یک سکانس صحنه جنگ در شاهرود، به دلیل واژگونی سازه صحنه، دو نفر از هنروران کشته و چهار نفر زخمی شدند. این حادثه، باعث توقف چند هفتهای پروژه و بازنگری در استانداردهای ایمنی شد. در پی این حادثه، بعضی عوامل پروژه تغییر کردند و نظام ایمنی سفتوسختتری بر پشت صحنه حاکم شد.
بودجه و مقیاس تولید و جزئیات دیگر
هرچند رقم دقیق بودجه اعلام نشده است، اما بعضی منابع نزدیک به پروژه، هزینه تولید را بین پانصد تا هفتصد میلیارد تومان در برآوردهای غیررسمی تخمین زدهاند. در گزارش دیگری به نقل از محمود فلاح، تهیهکننده، گفته شده است که در ابتدا برآورد هزینه ساخت را شصت میلیارد تومان را اعلام کرده بودند، اما این رقم به حدود 2000 میلیارد تومان رسید. تأمین مالی سریال برعهده صداوسیما بوده و تولید از سوی مؤسسه فرهنگی-رسانهای متعلق به سازمان هنری رسانهای اوج انجام میشود. در جریان ساخت این پروژه، بیست هزار هنرور استفاده شده، 1200 سکانس جنگی طراحی شده، دوازده هزار دست لباس تولید شده، صدها رأس اسب و شتر و گاری تاریخی بهکار رفته و بیش از سیصد لوکیشن طراحی شده است.
شناسنامه سریال «سلمان فارسی»
سال پخش: 1405
نویسنده و کارگردان: داوود میرباقری
بازیگران: علیرضا شجاع نوری، فرهاد اصلانی، داریوش فرهنگ، عنایت شفیعی، سیامک اطلسی، محمود پاکنیت، جعفر دهقان، بهزاد خداویسی، عنایت بخشی، علی دهکردی، احترام برومند، ستاره اسکندری، بهناز جعفری، محمدرضا هدایتی، مجید مظفری، چنگیز جلیلوند، محمدرضا شریفینیا، حسام منظور، حسین یاری، الیکا عبدالرزاقی، شکرخدا گودرزی، بهناز توکلی، یوسف صیادی، مهران غفوریان، چنگیز وثوقی، بیوک میرزایی
عبدالرضا اکبری، شهرام عبدلی، علی اوسیوند، مهدی فخیمزاده
منبع: دیجیکالا مگ
پر هزینه ترین سریال چند وقت پیش هست کارگردانش هم که استاد میرباقری هستن بهترین بازیگران هم که انتخاب شدند
فکر کنم با یک سریال قشنگ و عالی شاهکار دیگه مثل مختارنامه طرف باشیم
انشالله به امید خدا پخش سریال هم زمان با ظهور منجی بشریت باشه 🌱
اللهم عجل لولیک الفرج
احتمالا سریال قشنگ و دیدنی باید باشه
خلاصه داستان مربوط به سریال شکارگاه و اشتباها ذکر شده.
👍👍 حذف شد.
منتظریم
ان شاء الله فکر کنم از اول ماه رمضان امسال پخش شود