هر آنچه در رویداد CES 2022 شرکت AMD معرفی شد
AMD روز بسیار شلوغی را پشت سر گذاشت چرا که در رویداد امروز خود در جریان نمایشگاه CES 2022 از پردازنده‌های رایزن مخصوص لپ‌تاپ، دسکتاپ و گرافیک جدید خود رونمایی کرد که در این مطلب به بررسی تمام آن‌ها خواهیم پرداخت.
پردازنده‌های سری رایزن ۶۰۰۰؛ APUهای جدید مخصوص لپ‌تاپ‌ها
AMD به‌تازگی از تراشه‌های جدید سری رایزن ۶۰۰۰ رونمایی کرد؛ APUهایی جدید مبتنی بر لیتوگرافی ۶ نانومتری و فرکانس بسیار بالا که رقیبی جدی برای تراشه‌های اینتل به حساب می‌آیند.
تراشه‌های جدید AMD از سری رایزن ۶۰۰۰ از معماری پیشرفته‌ی Zen 3 پلاس (+۳ Zen) بهره می‌برند و هسته‌های گرافیکی آن‌ها نیز مبتنی بر معماری RDNA 2 است. بنابراین شاهد APUهای فوق‌العاده قدرتمند، سریع و کم‌مصرفی هستیم که می‌توانند بهترین‌های اینتل را به‌راحتی به چالش بکشند.
درست مانند نسل گذشته یعنی رایزن ۵۰۰۰H و ۵۰۰۰U، سری رایزن ۶۰۰۰ هم که با نام رمز Rembrandt شناخته می‌شوند در دو مدل H و U راهی بازار می‌شوند و این یعنی این تراشه‌ها مخصوص بکارگیری در لپ‌تاپ‌ها یا تبلت‌های قدرتمند هستند، نه کامپیوترهای شخصی. علاوه بر این‌ها، از جدیدترین فناوری‌های موجود نظیر لیتوگرافی ۶ نانومتری، معماری Zen 3 پلاس و گرافیک‌های RDNA 2 در ساخت آن‌ها استفاده شده است.
اینطور که به نظر می‌رسد، از لحاظ عملکرد پردازشی، این نسل با نسل گذشت تفاوت زیادی خواهد داشت. سری H باید در لپ‌تاپ‌های قدرتمند و بالارده و سری U هم در لپ‌تاپ‌های ارزان‌قیمت‌تر و به عبارتی میان‌رده مورد استفاده قرار بگیرد که به نظر می‌رسد قدرت پردازشی بالایی را برای آن‌ها به ارمغان خواهد آورد.
بررسی پردازنده‌های سری رایزن ۶۰۰۰H AMD
رایزن ۹
پردازنده‌های قدرتمند و به‌نوعی پرچم‌دار AMD شامل دو مدل رایزن ۹ ۶۹۸۰HX و رایزن ۹ ۶۹۰۰HX می‌شوند که همانطور که از نامشان پیداست قرار است در لپ‌تاپ‌های بالارده مورد استفاده قرار بگیرند. این تراشه‌ها با معماری ارتقا یافته‌ی Zen 3 پلاس از امکانات و قابلیت‌های فراوانی بهره می‌برند که در کنار فرکانس بالا و مصرف بهینه‌ی آن‌ها به لطف لیتوگرافی ۶ نانومتری، تجربه‌ای کم‌نظیر از کار با لپ‌تاپ‌های گیمینگ را برای کاربران به ارمغان می‌آورند.
رایزن ۹ ۶۹۸۰HX از هشت هسته و ۱۶ رشته بهره می‌برد و میزان کش سطح سوم و دوم آن به ترتیب به ۱۶ و ۴ مگابایت می‌رسد. فرکانس پایه‌ی هر دو پردازنده روی ۳٫۳۰ گیگاهرتز تنظیم شده که در حالت بوست به ۵٫۰ گیگاهرتز افزایش پیدا می‌کند. البته میزان فرکانس در حالت بوست برای مدل رایزن ۹ ۶۹۰۰HX به ۴٫۹ گیگاهرتز می‌رسد که باز هم عدد بسیار خوبی محسوب می‌شود. این فرکانس بالا باعث شده سری HX از تراشه‌های جدید AMD حدودا ۴۵ وات توان مصرفی داشته باشند که برای یک لپ‌تاپ اندکی بالا به نظر می‌رسد اما می‌توان با راهکارهای خنک‌سازی خوب، تا حدودی با آن کنار آمد.
اما یکی از بزرگ‌ترین تغییرات صورت گرفته در این APUهای جدید، بهره‌مندی از معماری RDNA 2 در تولید گرافیک است. به این صورت که گرافیک داخلی قدرتمندترین تراشه از این سری که رادئون ۶۸۰M نام دارد از ۱۲ واحد محاسباتی یا ۷۶۸ هسته‌ی پردازشی بهره می‌برد که فرکانس آن‌ها هم روی ۲ گیگاهرتز قرار دارد. این یعنی ارتقای عملکرد فوق‌العاده محسوسی را بین این نسل و نسل گذشته یعنی گرافیک‌های سری وگا شاهد خواهیم بود. علاوه بر این‌ها، APUهای جدید از مدل‌های LPDDR4X و DDR5 نیز پشتیبانی می‌کنند تا پهنای باند بیشتری در اختیار سیستم قرار داده شود.
رایزن ۷
سری رایزن ۷ ۶۸۰۰H هم مبتنی بر همان فناوری Zen 3 پلاس هستند و AMD آن‌ها را به عنوان جانشین سری رایزن ۷ ۵۰۰۰ سال گذشته که در ساخت آن‌ها از معماری Zen 2 استفاده شده بود رونمایی کرده است.
رایزن ۷ ۵۸۰۰h قدرتمندترین تراشه‌ی این سری به حساب می‌آید که ۸ هسته و ۱۶ رشته دارد و میزان کش سطح سوم و دوم این تراشه به ترتیب به ۱۶ و ۴ مگابایت می‌رسد. درست مانند مدل قبل اما فرکانس آن در حالت پایه و بوست به ترتیب به ۳٫۲۰ و ۴٫۷۰ گیگاهرتز می‌رسد. تمام هسته‌های این پردازنده قادر هستند به میزان فرکانس متوسط ۴٫۵۰ گیگاهرتز دست پیدا کنند که فوق‌العاده است. در نهایت باید به تراشه‌ی گرافیکی آن اشاره کنیم که اندکی از مدل بکار رفته در سری رایزن ۹ ضعیف‌تر است. به عنوان پردازشگر گرافیکی، در این مدل شاهد حضور رادئون ۶۵۰M با همان معماری RDNA 2 هستیم که از ۶ واحد محاسباتی یا ۳۸۴ هسته‌ی پردازشی تشکیل شده است. فرکانس این هسته‌ها هم به ۱۹۰۰ مگاهرتز می‌رسد.
| نام تراشه | نام سری | معماری | لیتوگرافی | هسته/رشته | فرکانس پایه | فرکانس بوست | کش سطح سوم | گرافیک | توان مصرفی |
| رایزن ۹ ۶۹۸۰HX | Rembrandt | Zen 3 پلاس | ۶ نانومتری | ۸/۱۶ | ۳٫۳۰ گیگاهرتز | ۵.۰۰ گیگاهرتز | ۱۶ مگابایت | رادئون ۶۸۰M | ۴۵ وات |
| رایزن ۹ ۶۹۰۰HX | Rembrandt | Zen 3 پلاس | ۶ نانومتری | ۸/۱۶ | ۳٫۳۰ گیگاهرتز | ۴.۹۰ گیگاهرتز | ۱۶ مگابایت | رادئون ۶۸۰M | ۴۵ وات |
| رایزن ۷ ۶۸۰۰H | Rembrandt | Zen 3 پلاس | ۶ نانومتری | ۸/۱۶ | ۳٫۲۰ گیگاهرتز | ۴.۷۰ گیگاهرتز | ۱۶ مگابایت | رادئون ۶۵۰M | ۳۵-۴۵ وات |
بررسی پردازنده‌های سری رایزن ۶۰۰۰U AMD
همانطور که گفته شد، پردازنده‌های سری U شرکت AMD برای لپ‌تاپ‌های میان‌رده تولید می‌شوند اما شرکت برای آن‌ها هم سنگ تمام گذشته و تراشه‌های بسیار خوبی را طراحی کرده است. البته موردی که وجود دارد این است که AMD تنها دو مدل از تراشه‌های این سری را به فناوری‌های جدید خود مجهز کرده است. سایر تراشه‌ها در واقع به‌نوعی نمونه‌ی ارتقا یافته‌ی همان نسل گذشته هستند که حتی نام آن‌ها هم کاملا بیانگر این موضوع است.
رایزن ۷ و ۵ از سری ۶۰۰۰U
تنها دو مدل تراشه از سری رایزن ۷ و ۵ وجود دارند که مبتنی بر معماری Zen 3 پلاس و لیتوگرافی ۶ نانومتری هستند. قدرتمندترین این تراشه‌ها رایزن ۷ ۶۸۰۰U نام دارد که از ۸ هست و ۱۶ رشته با فرکانس پایه‌ی ۲٫۷ و فرکانس بوست ۴٫۷ گیگاهرتز بهره می‌برد. همچنین میزان کش سطح سوم و دوم این تراشه هم به ترتیب به ۱۶ و ۴ مگابایت می‌رسد که از این حیث با مدل‌های قدرتمندتر برابر است. میزان واحدهای محاسباتی در این تراشه به ۱۲ می‌رسد و تراشه‌ی گرافیکی بکار رفته در آن هم که از فناوری RDNA 2 بهره می‌برد، با فرکانس ۲۲۰۰ مگاهرتز فعالیت می‌کند. میزان توان مصرفی این تراشه چیزی بین ۱۵-۲۸ وات است.
رایزن ۵ ۶۶۰۰U هم مبتنی بر لیتوگرافی ۶ نانومتری و فناوری Zen 3 پلاس است. فرکانس پایه در آن به ۲٫۹۰ گیگاهرتز و فرکانس بوست هم به ۴٫۵۰ گیگاهرتز می‌رسد. این پردازنده هم از تراشه‌ی گرافیکی با معماری RDNA 2 بهره می‌برد که از ۶ واحد محاسباتی یا ۳۸۴ واحد پردازشی بهره می‌برد که فرکانس آن به ۱۹۰۰ مگاهرتز می‌رسد. توان مصرفی این تراشه اما همچنان بین ۱۵-۲۸ وات می‌رسد. هر دو تراشه از لحاظ فرکانس پردازشی و گرافیکی به نسبت نسل گذشته فوق‌العاده پیشرفت محسوسی داشته‌اند تا بدین ترتیب کسانی که با بودجه‌ی محدودتر به خرید لپ‌تاپ اقدام می‌کنند هم تجربه‌ی بسیار خوبی از کار با محصول خود داشته باشند.
رایزن ۷، ۵ و ۳ از سری ۵۰۰۰U
اما می‌رسیم به تراشه‌های ارتقا یافته از سری رایزن ۵۰۰۰ که با نام رمز بارسلو شناخته می‌شوند و معماری بکار رفته در آن‌ها Zen 3 است. این تراشه‌ها در سه مدل رایزن ۷ ۵۸۲۵U، رایزن ۵ ۵۶۲۵U و رایزن ۳ ۵۴۲۵U رونمایی شدند که هر سه‌ی آن‌ها مدل ارتقا یافته‌ی نسل گذشته‌ی خود به حساب می‌آیند. قدرتمندترین مدل همانطور که گفته شد رایزن ۷ ۵۸۲۵U است با ۸ هسته و ۱۶ رشته که میزان کش سطح سوم و دوم ان به ترتیب به ۱۶ و ۴ مگابایت می‌رسد. همچنین فرکانس پایه‌ی این تراشه روی ۲٫۰ گیگاهرتز و فرکانس بوست آن هم روی ۴٫۵ گیگاهرتز تنظیم شده است. گرافیک بکار رفته در این پردازند هم از نوع وگا بوده که فرکانس آن به ۱۸۰۰ مگاهرتز می‌رسد.
رایزن ۵ ۵۶۲۵U اما مدل میان‌رده از این سری به حساب می‌آید که از ۶ هسته و ۱۲ رشته بهره می‌برد. این پردازنده از فرکانس پایه‌ی ۲٫۳ گیگاهرتز برخوردار است که در بیشترین میزان خود به ۴٫۳ گیگاهرتز ارتقا پیدا می‌کند. این تراشه همچنین از تراشه‌ی گرافیکی بهبود یافته‌ی وگا با ۷ واحد محاسباتی یا ۴۴۸ هسته‌ی پردازشی بهره می‌برد و فرکانس آن هم روی ۱٫۶ گیگاهرتز تنظیم شده است.
در نهایت اما می‌رسیم به رایزن ۳ ۵۴۰۰U، پردازنده‌ی اقتصادی AMD که از ۴ هسته و ۸ رشته بهره می‌برد. میزان کش سطح سوم این تراشه ۸ مگابایت است که این میزان برای کش سطح دوم به ۲ مگابایت می‌رسد. فرکانس پایه‌ی این پردازنده روی ۲٫۷ تنظیم شده که در نهایت به ۴٫۱ گیگاهرتز می‌رسد. پردازشگر گرافیکی بکار رفته در این تراشه ۶ واحد پردازشی دارد و فرکانس هسته‌های آن به ۱۵۰۰ مگاهرتز می‌رسد. هر سه‌ی این تراشه‌ها هم از توان مصرفی ۱۵ وات برخوردار هستند.
| نام تراشه | نام سری | معماری | لیتوگرافی | هسته/رشته | فرکانس پایه | فرکانس بوست | کش سطح سوم | گرافیک | توان مصرفی |
| رایزن ۷ ۶۸۰۰U | Rembrandt | Zen 3 پلاس | ۶ نانومتری | ۸/۱۶ | ۳٫۳۰ گیگاهرتز | ۵.۰۰ گیگاهرتز | ۱۶ مگابایت | رادئون ۶۸۰M | ۴۵ وات |
| رایزن ۵ ۶۶۰۰U | Rembrandt | Zen 3 پلاس | ۶ نانومتری | ۸/۱۶ | ۳٫۳۰ گیگاهرتز | ۴.۹۰ گیگاهرتز | ۱۶ مگابایت | رادئون ۶۸۰M | ۴۵ وات |
| رایزن ۷ ۵۸۲۵U | Barcelo | Zen 3 | ۷ نانومتری | ۸/۱۶ | ۲٫۰۰ گیگاهرتز | ۴.۵۰ گیگاهرتز | ۱۶ مگابایت | وگا با ۸ واحد پردازشی | ۱۵ وات |
| رایزن ۵ ۵۶۲۵U | Barcelo | Zen 3 | ۷ نانومتری | ۶/۱۲ | ۲٫۳۰ گیگاهرتز | ۴.۳۰ گیگاهرتز | ۱۶ مگابایت | وگا با ۷ واحد پردازشی | ۱۵ وات |
| رایزن ۳ ۵۴۲۵U | Barcelo | Zen 3 | ۷ نانومتری | ۴/۸ | ۲٫۷۰ گیگاهرتز | ۴.۱۰ گیگاهرتز | ۸ مگابایت | وگا با ۶ واحد پردازشی | ۱۵ وات |
گرافیک RX 6500 XT
محصول بعدی اما گرافیک RX 6500 XT است که با قیمت ۲۰۰ دلار و با قدرتی کاملا مناسب رونمایی شد. AMD در حالی چنین قیمت را برای گرافیک جدید خود در نظر گرفت که قیمت گرافیک قبلی شرکت یعنی RX 6600 XT با همین معماری RDNA 2 حدودا ۳۸۰ دلار بود.
این گرافیک برای ان دسته از کسانی که در حال حاظر از مدل‌های GTX 1650 یا RX 570 بهره می‌برند و به‌دنبال ارتقای این گرافیک‌ها هستند ولی نمی‌خواهند هزینه‌ی زیادی را متقبل شوند گزینه‌ی بسیار خوبی به حساب می آید. RX 6500 XT همچنین از قابلیت‌های فراوانی هم بهره می‌برد که از جمله این موارد می‌توان به فناوری الگوبرداری مبتنی بر هوش مصنوعی AMD یعنی FidelityFX Super Resolution شاره کرد. علاوه بر این‌ها به نظر می‌رسد عملکرد این گرافیک به نسبت تراشه‌های قدیمی‌تر بهبود چشمگیری داشته است.
RX 6500 XT از ۱۶ واحد پردازشی، ۴ گیگابایت حافظه‌ی رم از نوع GDDR6، فرکانس ۲۶۱۰ مگاهرتز در حالت بازی و ۲۸۱۵ مگاهرتز در بیشترین حالت ممکن برخوردار است در حالی که توان مصرفی آن به ۱۰۷ وات می‌رسد.
AMD اما در کنار این گرافیک از یک مدل دیگر تحت عنوان RX 6400 نیز رونمایی کرد که به صورت کلی ضعیف‌تر از مدل بالایی است اما در سیستم‌های از پیش اسمبل‌شده‌ی شرکتی مورد استفاده قرار خواهد گرفت. این یعنی به صورت مستقل نمی‌توانید این گرافیک را در بازار خریداری کنید.
RX 6500 XT همانطور که گفته شد فقط ۲۰۰ دلار قیمت دارد و ۱۵ روز دیگر یعنی در تاریخ ۱۹ ژانویه (۲۹ دی) برای فروش رسما در دسترس قرار خواهد گرفت. البته کاربران نمی‌توانند مدل ساخت خود AMD را تهیه کنند. حال این چه دلیلی دارد مشخص نیست. در واقع علاقه‌مندان به نماینده‌ی جدید تیم قرمزها باید برای خرید آن به سراغ مدل‌های ساخته شده توسط شرکت‌هایی نظیر ایسوس، MSI، گیگابایت و … بروند و طبیعتا در این صورت، قیمت محصول بالاتر از ۲۰۰ دلار خواهد بود.
پردازنده‌های دسکتاپ سری رایزن ۷۰۰۰ AMD
در نهایت اما می‌رسیم به پردازنده‌های دسکتاب AMD از سری رایزن ۷۰۰۰ که مبتنی بر معماری Zen 4 هستند و با لیتوگرافی ۵ نانومتری تولید شده‌اند. این پردازنده‌ها اگرچه امروز رونمایی شدند اما در نیمه‌ی دوم سال جاری در دسترس قرار خواهند گرفت.
تراشه‌های جدید AMD بر پایه‌ی لیتوگرافی ۵ نانومتری شرکت TSMC هستند و توان بسیار بالایی دارند. AMD در ماه اکتبر سال گذشته بود که با معرفی رایزن ۵۹۵۰X توانست قدرتمندترین و سریع‌ترین تراشه‌ی اینتل یعنی Core i9-12900K را هم که مبتنی بر لیتوگرافی ۱۰ نانومتری بود در مجموع از میان بردارد. حال به نظر می‌رسد شرکت قصد دارد بار دیگر با معماری Zen 4 خود این برتری را ادامه دهد.
تراشه‌های جدید AMD از سوکت جدید AM5 پشتیبانی خواهند کرد که این یعنی کاربران باید از مادربردهای جدیدی استفاده کنند. البته AMD مدعی شد کاربران با مادربردهایی با سوکت AM4 هم می‌توانند از این تراشه‌ها استفاده کنند که واقعا عجیب و البته تحسین‌برانگیز است. با این حال چیپ جدید از استاندارد PCIe نسل ۵ و سرعت رم DDR5 پشتیبانی می‌کند تا بدین ترتیب مجموعه‌ی سخت‌افزار مبتنی بر پلتفرم AMD از لحاظ سرعت، بی‌نظیر ظاهر شوند.
AMD در این حین از نسخه‌ی ارتقا یافته‌ی تراشه‌ی رایزن ۷ ۵۸۰۰X3D نیز رونمایی کرد. تراشه‌ای با فناوری ۳D V-Cache که نه تنها رایزن ۹ ۵۹۰۰X بلکه Core i9-12900K را هم در انجام کارهای مختلف پشت سر می‌گذارد. طبق گفته‌های AMD، این تراشه‌ی جدید اولین پردازنده‌ی مخصوص بازی است که از فناوری یادشده استفاده می‌کند. فناوری که باعث بهبود عملکرد ۱۵ درصدی این تراشه در مقایسه با رایزن ۹ ۵۹۰۰X می‌شود.
این پردازنده فقط ۸ هسته و ۱۶ رشته دارد که فرکانس پایه‌ی آن روی ۳٫۴ گیگاهرتز و فرکانس نهایی هم روی ۴٫۵ گیگاهرتز تنظیم شده است. توان مصرفی این پردازنده به ۱۰۵ وات می‌رسد و خوشبختانه با مادربردهای سری ۴۰۰ و ۵۰۰ با سوکت AM4 هم سازگاری کامل دارد. برخلاف سری رایزن ۷۰۰۰ که قرار است در نیمه‌ی دوم سال جاری شاهد عرضه‌ی آن‌ها به بازار باشیم، این تراشه همچنان از همان لیتوگرافی ۷ نانومتری بهره می‌برد و معماری ساخت آن هم Zen 3 است. متاسفانه ADM هنوز رسما قیمتی برای این تراشه‌های جدید خود اعلام نکرده است.
