تاریخچه‌ی کامل سیستم عامل اندروید

شایان ضیایی

۱۴ مهر ۱۳۹۹ | ۲۲:۰۰ ۱۶ مهر ۱۳۹۹ زمان مورد نیاز برای مطالعه: ۱۸ دقیقه

گاهی از اوقات به نظر می‌رسد که موبایل‌های هوشمند ما برای همیشه در حال به اجرا درآوردن سیستم عامل اندروید گوگل بوده‌اند. اما در حقیقت،‌ اکنون تنها اندکی بیشتر از یک دهه از زمانی می‌گذرد که اندروید برای نخستین بار به دستمان رسید. مهم‌ترین تصمیم در تاریخچه اندروید تعهد گوگل به پشتیبانی مداوم و همیشگی از این سیستم عامل متن‌باز بود. این کار به اندروید اجازه داد که به محبوبیتی فراوان میان تولیدکنندگان شخص ثالث موبایل برسد.

با گذشت بیش از یک دهه، اکنون داریم عرضه اندروید ۱۱ را جشن می‌گیریم. این سیستم عامل حالا محبوب‌ترین پلتفرم موبایل در جهان به حساب می‌آید و انبوهی از رقبا را در این مسیر شکست داده:‌ رقبایی مانند سیمبین، بلک‌بری، Palm OS ،WebOS و ویندوز فون. در واقع iOS تنها سیستم عاملی است که توانسته جای پای خود را به عنوان پلتفرمی رقیب بری اندروید محکم کند و بعید به نظر می‌رسد که شرایط کنونی دنیای موبایل، تا مدت زمانی طولانی تغییر کند.

بیایید مروری کامل بر تاریخچه اندروید داشته باشیم، از ابتدا تا به امروز.

تاسیس شرکت اندروید

تاریخچه اندروید در ماه اکتبر ۲۰۰۳ آغاز می‌شود، مدت‌ها قبل از اینکه لغت «اسمارت‌فون» به صورت گسترده استفاده شود و سال‌ها پیش از اینکه اپل از نخستین آیفون خود همراه با iOS رونمایی کند. شرکت Android Inc در پالو آلتو کالیفرنیا تاسیس شد. چهار موسس شرکت ریش ماینر، نیک سیرز، کریس وایت و اندی روبین نام داشتند. در آن زمان، از روبین نقل شده بود که Android Inc می‌خواهد دیوایس‌های موبایل هوشمندتری بسازد که درک بهتری از لوکیشن و تمایلات کاربر خواهد داشت.

روبین بعدا در سال ۲۰۱۲ و در جریان یک سخنرانی در توکیو گفت که سیستم عامل اندروید قرار بود در ابتدا صرفا سیستم عامل‌های موجود در دوربین‌های هوشمند را بهبود ببخشد. اما حتی آن زمان هم تقاضا برای دوربین‌های دیجیتال کاهش یافته بود. به این ترتیب و به فاصله تنها چند ماه، Android Inc تصمیم گرفت تغییر مسیر داده و سیستم عاملی برای گوشی‌های موبایل بسازد.

در سال ۲۰۰۵، بزرگ‌ترین اتفاق در تاریخچه اندروید به وقوع پیوست و کمپانی سازنده، توسط گوگل خریداری شد. روبین و دیگر موسسین اندروید به توسعه سیستم عامل زیر نظر صاحب جدید شرکت ادامه دادند. قرار شده بود که از لینوکس به عنوان فونداسیون سیستم عامل اندروید استفاده شود. این یعنی می‌شد نرم‌افزار را به صورت متن‌باز ساخت و به رایگان در اختیار تولیدکنندگان شخص ثالث موبایل قرار داد. گوگل و تیم اندروید احساس می‌کردند که با ارائه سرویس برای سیستم عامل به جای فروش لایسنس آن، پول بیشتری درخواهند آورد.

روبین در گوگل ماند و تا سال ۲۰۱۳ مدیریت تیم اندروید را برعهده داشت، اما بعد خبر جدایی او از این واحد به گوش رسید. اواخر سال ۲۰۱۴ نیز روبین به صورت کامل از گوگل بیرون آمد و یک استارتاپ جدید به نام Essential تاسیس کرد که کارش تولید موبایل‌های هوشمند بود. ولی سرنوشت با این استارتاپ یار نبود و در سال ۲۰۱۷، این پروژه هم به آخر خط رسید.

لوگوی اندروید

لوگوی سیستم عامل اندروید که این‌ روزها حسابی به چشممان آشنا شده و ترکیبی از یک ربات و یک حشره سبز رنگ به نظر می‌رسد، توسط آیرینا بلاک طراحی شد که از کارمندان گوگل بود. بلاک می‌گوید تیم طراحی گوگل صرفا از او خواسته بود که لوگویی شبیه به یک ربات متصور شود. او همچنین اضافه می‌کند که طراحی نهایی لوگو، با الهام از لوگوی دستشویی‌هایی ساخته شده که آدمک‌هایی برای جدا کردن بخش مردانه و زنانه از یکدیگر دارند.

یکی از تصمیمات اصلی بلاک و گوگل این بود که خود ربات اندروید هم یک پروژه متن‌باز باشد. اگر هر شرکت دیگری بود تصمیم می‌گرفت که از حقوق لوگو محافظت کرده و به کسی اجازه بازطراحی یا استفاده مجدد از آن را ندهد. اما ربات اندروید تاکنون توسط هزاران نفر دستکاری شده و گوگل هم در تاریخچه اندروید هیچکسی را تحت پیگرد قانونی قرار نداده.

ربات اندروید که گاهی به نام «اندی» هم شناخته می‌شود، همراه با بسیاری دیگر از عناصر برند اندروید در سال ۲۰۱۹ با تغییرات چشمگیر روبه‌رو شد. اکنون اندی بدن خود را از دست داده، اما تصویری یکپارچه‌تر از برند اندروید برای کاربران متصور می‌شود.

عرضه‌ی اندروید ۱.۰

در سال ۲۰۰۷ میلادی، اپل نخستین آیفون را عرضه کرد و آغازگر عصری جدید در دنیای پردازش موبایل بود. در همان زمان، گوگل هنوز داشت به صورت مخفیانه روی اندروید کار می‌کرد اما در ماه نوامبر آن سال تصمیم گرفت خبر رقابت خود با اپل و دیگر پلتفرم‌های موبایل را به شکلی قطره‌ای به مردم اعلام کند. بعد گوگل در حرکتی چشمگیر، اتحادیه Open Handset را تاسیس کرد که شامل تولیدکنندگان و اپراتورهایی مانند اچ‌تی‌سی، موتورولا، کوالکام، Texas Instruments و تی-موبایل می‌شد.

اریک اشمیت، رییس هیئت مدیره و مدیرعامل وقت گوگل نیز در اعلامیه‌ای گفت: «خبر امروز، جاه‌طلبانه‌تر از هرچیزی است که رسانه‌ها طی چند هفته اخیر راجع به “موبایل گوگل” گمانه‌زنی کرده‌اند. هدف ما این است که پلتفرم قدرتمندمان، قوت‌رسان به هزاران موبایل مختلف در جهان باشد».

بتای عمومی اندروید ورژن ۱.۰ در روز ۵ نوامبر ۲۰۰۷ در اختیار توسعه‌دهندگان قرار گرفت.

در ماه سپتامبر ۲۰۰۸، مردم توانستند نخستین اسمارت‌فون اندرویدی جهان را به چشم ببیند: موبایل T-Mobile G1 که در برخی از نقاط جهان تحت عنوان HTC Dream نیز شناخته می‌شود. این موبایل در ماه اکتبر ۲۰۰۸ روانه بازار شد و یک نمایشگر ۳.۲ اینچی با کیبورد فیزیکی QWERTY داشت. البته که این موبایل اصلا حیرت‌انگیز ظاهر نشد و اتفاقا اکثر منتقدین از عملکرد آن ناراضی بودند. جالب‌تر اینکه دستگاه حتی به جک ۳.۵ میلی‌متری هدفون هم مجهز نبود. اما در هر صورت نام اچ‌تی‌سی برای همیشه در تاریخچه اندروید باقی ماند.

علی‌رغم مشکلات، سیستم عامل اندروید موجود در دستگاه به خوبی ذهنیت و برنامه گوگل در قبال سال‌های آتی را به نمایش درمی‌آورد. این نرم‌افزار برخی از محصولات و سرویس‌های گوگل نظیر مپس، یوتیوب و مرورگر HTML (پیش از اینکه کروم از راه برسد) را با یکدیگر ادغام کرده بود و سرویس جستجوگر گوگل هم به صورت پیش‌فرض در دسترس بود. نخستین ورژن Android Market را نیز می‌شد روی دستگاه یافت که گوگل با افتخار می‌گفت «میزبان چند دوجین اپلیکیشن منحصر به فرد است». تمام این ویژگی‌ها امروز پیش پا افتاده به نظر می‌رسند، اما داریم درباره لحظه خیزش بزرگ گوگل در تاریخچه اندروید صحبت می‌کنیم.

تاریخچه اندروید – مروری بر تمام ورژن‌های سیستم عامل موبایل گوگل

اندروید ۱.۵ کاپ‌کیک

نخستین نام رمز عمومی اندروید برای اندروید ۱.۵ کاپ‌کیک انتخاب شد که در آپریل ۲۰۰۹ از راه رسید. گفته می‌شود کسی که سنت نام‌گذاری ورژن‌های مختلف اندروید براساس شیرینی‌های مختلف را به راه انداخت، رایان گیبسون، مدیر پروژه‌ای در گوگل بوده است. اما هیچوقت مشخص نشد که اصلا چرا از نام شیرینی‌ها به عنوان نام رمز استفاده می‌شود.

کاپ‌کیک چند ویژگی و بهبود قابل توجه با خود به همراه آورد که گاهی دست کم گرفته شدند. برای مثال اندروید ۱.۵ می‌توانست ویدیوها را درون یوتیوب آپلود کند، نمایشگر دستگاه به صورت اتوماتیک می‌چرخید و از کیبوردهای شخص ثالث پشتیبانی می‌شد.

چند موبایل نیز داشتیم که به صورت پیش‌فرض همراه با کاپ‌کیک از راه رسیدند و از جمله آن‌ها می‌توان به نخستین موبایل گلکسی سامسونگ و همینطور HTC Hero اشاره کرد.

اندروید ۱.۶ دونات

گوگل خیلی زود و با فاصله کمی نسبت به ورژن قبلی، اندروید ۱.۶ را در ماه سپتامبر ۲۰۰۹ عرضه کرد. این سیستم عامل جدید از شبکه‌های مبتنی بر CDMA پشتیبانی می‌کرد و این بدان معنا بود که می‌شد موبایل‌های اندرویدی را در تمام نقاط جهان به فروش رساند.

از دیگر قابلیت‌ها می‌توان به افزودن شدن باکس «جستجوی سریع» و امکان سوییچ آنی میان اپلیکیشن‌های دوربین، رکوردر و گالری اشاره کرد تا تجربه‌ای روان از کار با تصاویر و ویدیوها حاصل شود. دونات ضمنا ویجت Power Control را به اندروید افزود که برای مدیریت سریع وای‌فای، بلوتوث، جی‌پی‌اس و چیزهایی از این دست کاربرد داشت.

یکی از موبایل‌هایی که بدون دونات به فروش رسید، موبایل Streak شرکت دل بود که البته عمر چندانی نکرد. این دستگاه در آن زمان نمایشگر عظیم ۵ اینچی داشت و قرار بود هم نقش موبایل را ایفا کند هم نقش تبلت. این‌ روزها اما نمایشگر ۵ اینچی تقریبا کوچک به حساب می‌آید.

اندروید ۲.۰ و ۲.۱ اکلر

در ماه اکتبر ۲۰۰۹، یعنی حدودا یک سال بعد از عرضه اندروید ۱.۰، گوگل ورژن دوم سیستم عامل را منتشر کرد که با نام رمز «اکلر» (Eclair) شناخته می‌شد. این ورژن برای نخستین بار در تاریخچه اندروید پشتیبانی از متن-به-گفتار را با خود به ارمغان آورد و والیپیپرهای لایو، پشتیبانی از چند اکانت، موقعیت‌یابی با گوگل مپس و بسیاری بهبود دیگر نیز داشت.

موبایل موتورولا Droid نخستین دستگاهی بود که همراه با اندروید ۲.۰ از جعبه بیرون می‌آمد. این موبایل ضمنا اولین دیوایس اندرویدی بود که توسط اپراتور مخابراتی ورایزن فروخته می‌شد. جالب است بدانید درحالی که گوگل می‌توانست آزادانه از نام اندروید برای سیستم عامل خود استفاده کند، لغت «Droid»‌ جزو علائم تجاری شرکت لوکاس فیلم بود که از آن در فرنچایز استار وارز استفاده می‌کرد. به این ترتیب موتورولا مجبور به دریافت جواز لوکاس فیلم و پرداخت هزینه لایسنس به این شرکت شد تا از این نام برای موبایل خود استفاده کند. بعد هم شاهد استفاده مداوم موتورولا از این برند تا اواخر ۲۰۱۶ بودیم.

اندروید ۲.۲ فرویو

اندروید ۲.۲ فرویو (مخفف ماست-بستنی) رسما در ماه مه ۲۰۱۰ عرضه شد. اسمارت‌فون‌های مجهز به فرویو می‌توانستند از چندین قابلیت جدید بهره ببرند: چیزهایی مانند قابلیت هات‌اسپات وای‌فای، پوش نوتیفیکیشن‌های مبتنی بر سرویس Android Cloud to Device Messaging (یا C2DM)، پشتیبانی از فلش و دیگر قابلیت‌های مشابه.

نخستین موبایلی که برند نکسوس را یدک می‌کشید، یعنی Nexus One، نیز گرچه همراه با اندروید ۲.۱ در اوایل سال ۲۰۱۰ عرضه شد، اما به سرعت آپدیت فرویو را دریافت کرد. این نشان‌دهنده رویکردی جدید برای گوگل بود که داشت همکاری بسیار نزدیک‌تری با تولیدکنندگان سخت‌افزار می‌کرد تا توانایی‌های اندروید خالص را به رخ بکشد.

اندروید ۲.۳ جینجربرد

اندروید ۲.۳ جینجربرد در ماه سپتامبر ۲۰۱۰ به دست کاربران رسید و این بار یک رابط کاربری جدید داشت. از سوی دیگر، حالا از NFC هم در اسمارت‌فون‌هایی که سخت‌افزار لازم را داشتند پشتیبانی می‌شد. نخستین موبایل مجهز به سیستم عامل جینجربرد و سخت‌افزار NFC، نکسوس اس بود که توسط گوگل و سامسونگ ساخته شد. جینجر برد فونداسیون لازم برای ثبت تصاویر سلفی را هم بنا کرد که به خاطر پشتیبانی از چند دوربین و همینطور چت ویدیویی درون اپلیکیشن Google Talk بود.

اندروید ۳.۰ هانی‌کامب

این ورژن از سیستم عامل اندروید احتمالا عجیب‌ترین ورژن در تاریخچه اندروید باشد. هانی‌کامب به صورت خاص برای تبلت‌ها و دیگر دیوایس‌های موبایلی که نمایشگر بزرگ‌تر داشتند ساخته شد. این سیستم عامل ضمنا در ماه فوریه ۲۰۱۱ و همراه با تبلت موتورولا Xoom معرفی شد. رابط کاربری اندروید این‌بار برای نمایشگرهای بزرگ‌تر بازطراحی شده بود و نوار اعلانات را هم می‌توانستنید در بخش پایینی نمایشگر تبلت بیابید.

ایده کلی این بود که هانی‌کامب کاری را انجام دهد که روی نمایشگرهای کوچک‌تر اسمارت‌فون‌های آن زمان امکان‌پذیر نبود. علاوه بر این، گوگل داشت با این سیستم عامل پاسخی به اپل می‌داد که در همان سال آیپد را رونمایی کرده بود. حتی با وجود توسعه هانی‌کامب، برخی از تبلت‌ها کماکان همراه با همان اندروید ورژن ۲.۰ که مخصوص اسمارت‌فون‌ها بود عرضه شدند. به این ترتیب، هانی‌کامپ ورژنی از اندروید بود که چندان مورد استقبال قرار نگرفت و گوگل هم ترجیح داد اکثر قابلیت‌های آن را به اندروید ۴.۰ بیاورد.

اندروید ۴.۰ آیس‌کریم ساندویچ

آیس کریم ساندویچ که در ماه اکتبر ۲۰۱۱ در دسترس قرار گرفت، طبق روال سال‌های قبل چند قابلیت تازه داشت. این سیستم عامل برخی از گزینه‌های موجود در اندروید هانی‌کامب را با برخی از قابلیت‌های جینجربرد ادغام کرد. این نرم‌افزار برای اولین از قابلیت باز کردن قفل دستگاه با ثبت یک تصویر از چهره صاحب موبایل نیز پشتیبانی می‌کرد. البته این روش احراز هویت در آن زمان بسیار ابتدایی بود و تا امروز بهبودهای فراوانی را پشت سر گذاشته است.

از دیگر تغییرات قابل توجه می‌توان به پشتیبانی از دکمه‌های تماما روی نمایشگر، ژست سوایپ برای کنار زدن نوتیفیکیشن‌ها و تب‌های مرورگر و همینطور امکان پایش مصرف دیتا هنگام استفاده از شبکه موبایل و وای‌فای اشاره کرد.

اندروید ۴.۱ و ۴.۳ جلی‌ بین

دوران پادشاهی اندروید جلی بین در ماه ژوئن ۲۰۱۲ آغاز شد. گوگل خیلی سریع ورژن ۴.۲ و ۴.۳ این سیستم عامل را عرضه کرد و این‌بار، نسخه‌های مختلف سیستم عامل یک نام‌گذاری مجزا نداشتند.

در این ورژن از سیستم عامل اندروید می‌توانستید شاهد نوتیفیکیشن‌های تازه باشید که محتویات بیشتری را به نمایش درمی‌آوردند و به صورت تمام و کمال نیز از ورژن اندرویدی مرورگر کروم پشتیبانی می‌شد. گوگل در همان سال «پروژه کره» را به راه انداخت که وظیفه‌اش بهبود انیمیشن‌ها و پاسخدهی نمایشگرهای لمسی مبتنی بر اندروید بود و از سوی دیگر، از نمایشگرهای اکسترنال و دامنه داینامیک بالا به هنگام تصویربرداری پشتیبانی می‌شد.

اندروید ۴.۴ کیت‌کت

اندروید ۴.۴ نخستین ورژن از سیستم عامل بود که از یک نام تجاری شناخته شده استفاده کرد. قبل از عرضه در ماه سپتامبر ۲۰۱۳، گوگل در جریان کنفرانس I/O خود به نکاتی اشاره کرده بود که باعث می‌شد تصور کنیم نام اندروید ۴.۴ «Key Lime Pie» خواهد بود. در واقع ظاهرا اکثر اعضای تیم اندروید نیز چنین تصوری داشته‌اند.

اما آن‌طور که جان لیگرلینگ، مدیر همکاری‌های بین‌المللی اندروید، بعدا اعلام کرد، عبارت «Key Lime Pie» در اقصی نقاط جهان عبارتی ناشناخته بود. بنابراین او تصمیم گرفت کاری متفاوت انجام دهد. لیگرلینگ با شرکت Nestle تماس گرفت که کمپانی سازنده شکلات‌های کیت‌کت بود و جواز استفاده از نام کیت‌کت برای ورژن بعدی اندروید را دریافت کرد. این شکلی از بازاریابی بود که گوگل دیگر تا زمان عرضه اندروید اوریو به سراغش نرفت.

کیت‌کت لیست بلندبالایی از قابلیت‌های جدید نداشت، اما توانست به تثبیت هرچه بیشتر جایگاه اندروید در بازار کمک کند. این سیستم عامل به گونه‌ای بهینه‌سازی شده بود که روی دیوایس‌هایی با رم ۵۱۲ مگابایت نیز به اجرا در می‌آید و بنابراین تولیدکنندگان حالا می‌توانستند موبایل‌هایی اقتصادی‌تر بسازند. گوگل نکسوس ۵ نیز نخستین موبایلی بود که به صورت پیش‌فرض با اندروید ۴.۴ از راه رسید.

اندروید ۵.۰ لالیپاپ

اندروید ۵.۰ لالیپاپ که برای نخستین بار در پاییز ۲۰۱۴ عرضه شد، تفاوت‌هایی اساسی در ظاهر کلی سیستم عامل به وجود آورد. این نخستین ورژن از اندروید بود که از زبان Material Design جدید گوگل بهره می‌گرفت. به کمک این زبان طراحی، سازندگان اندروید به شکلی آزادانه از افکت‌های نورپردازی و سایه‌زنی استفاده کردند تا رابط کاربری اندروید، شکل و شمایلی شبیه به یک کاغذ پیدا کند.

اندروید ۵.۱ نیز که با فاصله کمی از راه رسید، چند تغییر مهم اما نه‌چندان محسوس ایجاد کرد. تغییراتی نظیر پشتیبانی از دو سیم کارت، تماس‌های صوتی HD و قابلیت Device Protection برای اینکه دستگاه حتی بعد از ریست کامل نیز از دست سارقین در امان باشد.

موبایل نکسوس ۶ و تبلت نکسوس ۹ نخستین دیوایس‌های مجهز به اندروید لالیپاپ بودند.

اندروید ۶.۰ مارشملو

اندروید ۶.۰ مارشملو در پاییز ۲۰۱۵ روانه بازار شد و از شیرینی محبوب کمپرها به عنوان سمبل خود استفاده کرد. پیش از اینکه مارشملو رونمایی شود اما گوگل از نام «Macadamia Nut Cookie» برای اندروید ۶.۰ استفاده کرده بود. در این ورژن شاهد قابلیت‌هایی نظیر کشوی اسکرول عمودی اپلیکیشن، پشتیبانی از احراز هویت با اثر انگشت و پشتیبانی از USB Type-C بودیم و Android Pay نیز (که اکنون Google Pay نام گرفته) از راه رسید.

نکسوس ۶ پی، نکسوس ۵ ایکس و تبلت پیکسل سی، نخستین دیوایس‌هایی بودند که به صورت پیش‌فرض با مارشملو به بازار آمدند.

اندروید ۷.۰ نوقا

هفتمین ورژن از سیستم عامل موبایل گوگل در پاییز ۲۰۱۶ از راه رسید. قبل از معرفی نوقا، کارمندان گوگل از آن تحت عنوان «New York Cheesecake» یاد می‌کردند. نوقا قابلیت‌های فراوانی داشت. مثلا از قابلیت مولتی‌تسکینگ بهتر روی موبایل‌های مجهز به نمایشگر بزرگ‌تر، حالت اسپلیت اسکرین و سوییچ کردن سریع میان اپلیکیشن‌ها پشتیبانی می‌کرد.

در پشت صحنه نیز تغییرات بزرگی به وجود آمد. گوگل با استفاده از کامپایلر JIT سرعت اجرای اپلیکیشن‌ها را بالا برد، با پشتیبانی از رابط برنامه‌نویسی وولکان، رندر سه‌بعدی را سرعت بخشید و به تولیدکنندگان اجازه داد تا به آسانی از پلتفرم واقعیت مجازی Daydream (که البته این روزها به تاریخ پیوسته) استفاده کنند. عرضه اندروید ۷.۰ نوقا ضمنا همزمان شد با ورود گوگل به بازار اسمارت‌فون‌های پریمیوم. گوگل در آن سال دو موبایل پیکسل و پیکسل اکس ال را عرضه کرد که در کنار ال جی وی ۲۰، به نخستین موبایل‌های مجهز به نوقا تبدیل شدند.

اندروید ۸.۰ اوریو

در ماه مارس ۲۰۱۷، گوگل رسما از Android O پرده برداشت و نسخه پیش‌نمایش توسعه‌دهندگان را نیز عرضه کرد. اما پیش از معرفی جهان، هیروشی لاکهایمر، نایب رییس ارشد واحد اندروید گوگل یک تصویر گیف در توییتر منتشر کرد که بیسکوییت شدیدا محبوب اوریو را به تصویر می‌کشید. بنابراین دیگر جای تردیدی باقی نماند که اندروید ۸.۰ با نام رمز اوریو شناخته می‌شود.

این دومین باری بود که گوگل از یک علامت تجاری شناخته شده برای اندروید استفاده می‌کرد و گوگل در یک سنت‌شکنی تازه، مجسمه طراحی شده برای اندروید اوریو را در یک رویداد خبری در نیویورک به نمایش درآورد؛ آن ‌هم در حالی که سال‌های قبل‌تر، این آدمک در مقر Googleplex کمپانی معرفی می‌شد. این مجسمه، آدمک اندروید را به شکل یک ابرقهرمان شنل به دوش متصور می‌شد که اتفاقی تازه در تاریخچه اندروید بود.

تا جایی که به قابلیت‌ها مربوط می‌شود، اندروید اوریو انبوهی از تغییرات ظاهری را به متوی تنظیمات آورد و به صورت بومی از حالت تصویر-در-تصویر، کانال‌های نوتیفیکیشن و رابط‌های کاربری جدید برای مدیریت بهتر پسووردها پشتیبانی می‌کرد. اندروید اوریو برای نخستین بار همراه با موبایل پیکسل ۲ خود گوگل به دست مخاطبان رسید.

اندروید ۹.۰ پای

گوگل نخستین پیش‌نمایش توسعه‌دهندگان از آپدیت بزرگ بعدی اندروید، یعنی اندروید ۹.۰ پای را در روز ۷ مارس ۲۰۱۸ عرضه کرد. در روز ششم آگوست ۲۰۱۸ نیز نسخه نهایی سیستم عامل به صورت رسمی رونمایی و مشخص شد این بار با نام رمز «پای» شناخته می‌شود.

اندروید ۹.۰ پای مجددا شامل چند قابلیت و تغییر جدید بود. یکی از برجسته‌ترین تغییرات، کنار گذاشتن دکمه‌های مسیریابی بود که جایشان را به یک دکمه ساده و زیبا در مرکز دادند. این دکمه حالا نقش دکمه هوم را ایفا می‌کرد. در صورتی که این دکمه را به سمت بالا سوایپ می‌کردید، منوی Overview نمایان می‌شد که آخرین اپلیکیشن‌های استفاده شده، یک نوار جستجو و ۵ اپلیکیشن پیشنهادی را در پایین به نمایش درمی‌آورد. می‌توانستید به چپ سوایپ کنید تا آخرین اپلیکیشن‌های باز شده را ببینید و با کشیدن دکمه هوم به سمت راست هم می‌شد میان اپلیکیشن‌ها اسکرول کرد.

اندروید ۹.۰ پای شامل چند قابلیت جدید دیگر نیز می‌شد که برای افزایش عمر باتری طراحی شده بودند. گوگل با استفاده از یادگیری ماشین می‌توانست پیش‌بینی کند که از کدام اپلیکیشن‌ها اکنون استفاده می‌کنید و در آینده به سراغ کدام اپلیکیشن‌ها می‌روید. از سوی دیگر این بار شاهد قابلیت Shush بودیم که اگر موبایل را از سمت نمایشگر روی سطحی تخت قرار می‌دادید، موبایل را وارد حالت «Do Not Disturb» می‌کرد. بعد هم نوبت به Slices می‌رسید که ورژنی کوچک‌تر از اپلیکیشن‌های نصب شده را به اجرا در می‌آورد و برخی قابلیت‌ها بدون باز کردن اپلیکیشن به صورت کامل در دسترس قرار می‌گرفتند.

مثل همیشه، اندروید ۹.۰ پای برای نخستین بار راهش را به موبایل‌های پیکسل گوگل باز کرد اما در همان زمان اسنشال فون اندی روبین هم با این سیستم عامل عرضه شد.

اندروید ۱۰

سال‌ها بعد از عرضه نخستین ورژن از سیستم عامل گوگل، بار دیگر شاهد گامی بزرگ در تاریخچه اندروید بودیم. نخستین پیش‌نمایش توسعه‌دهندگان از Android Q در روز ۱۳ مارس ۲۰۱۹ عرضه شد و در روز ۱۰ آگوست همان سال نیز شاهد به‌روزرسانی تمام‌عیار عناصر مختلف برند اندروید بودیم. اندروید حالا یک لوگوی جدید داشت و برای نخستین بار، براساس یک شیرینی معروف نام‌گذاری نشده بود. در نتیجه Android Q حالا خیلی ساده تحت عنوان اندروید ۱۰ شناخته می‌شود.

اندروید ۱۰ نه‌تنها چند قابلیت جدید داشت، بلکه از رابط‌های برنامه‌نویسی جدید نیز پشتیبانی می‌کرد. برای مثال برای نخستین بار از موبایل‌های تاشو پشتیبانی می‌شد که آن روزها به مهم‌ترین خبر دنیای موبایل تبدیل شده بودند. اندروید ۱۰ ضمنا از حالت تاریک در سطح سیستمی رونمایی کرد و ژست‌هایی جدید برای مسیریابی، یک منوی اشتراک‌گذاری بهینه‌تر و قابلیت پاسخ‌دهی هوشمند به پیام‌های تمام پیام‌رسان‌ها داشت.

اندروید ۱۱

در روز ۱۸ فوریه، گوگل نخستین پیش‌نمایش توسعه‌دهندگان اندروید ۱۱ را عرضه کرد. بعد از اینکه چندین نسخه بتا به دست عموم مردم رسید، نسخه نهایی اندروید ۱۱ در روز ۸ سپتامبر ۲۰۲۰ قابل دریافت بود.

اندروید ۱۱ چند قابلیت مهم با خود به همراه آورده است. برای مثال دسته‌بندی نوتیفیکیشن Conversations را داریم که تمام چت‌های شما در اپلیکیشن‌های مختلف را یک‌جا گرد هم می‌آورد. علاوه بر این می‌توانید تمام نوتیفیکیشن‌هایی که طی ۲۴ ساعت اخیر به نمایش درآمده‌اند را ذخیره کنید. به کمک یک قابلیت کاملا جدید دیگر می‌توانید از صفحه موبایل‌تان فیلم‌برداری کنید و دیگر نیازی به اپلیکیشن‌های شخص ثالث نیست.

این سیستم عامل برای اولین بار قرار است قابلیتی کاملا انحصاری برا کاربران پیکسل داشته باشد و با استفاده از هوش مصنوعی و یادگیری ماشینی، یاد می‌گیرد اپلیکیشن‌هایی که روی داک موبایل ظاهر می‌شوند را بهتر مدیریت کند.

آینده برای اندروید چه شکلی است؟‌

اندروید از زمانی که استارتاپی کوچک و فروتن در کالیفرنیا بود مسیری بسیار طولانی را پیموده. امروز این پلتفرم به برترین سیستم عامل جهان تبدیل شده که سهمی ۷۵ درصدی از بازار دارد. گوگل نیز کماکان به پشتیبانی مداوم و همه‌جانبه از اندروید متعهد است اما به نظر می‌رسد برنامه‌هایی اندک متفاوت برای آینده دارد.

گوگل ظاهرا طی سال‌های اخیر مشغول کار روی یک سیستم عامل کاملا جدید به نام Fuschia بوده که احتمالا از هرچیزی،‌ از اسمارت‌فون‌ها و تبلت‌ها گرفته تا نوت‌بوک‌ها و پی‌سی‌های دسکتاپ، پشتیبانی خواهد کرد. حتی در سال ۲۰۱۹ شاهد راه‌اندازی یک وب‌سایت اختصاصی برای Fuschia بودیم. اما هنوز برای صحبت در این باره زود است و بسیاری از برنامه‌های گوگل کماکان نامشخص باقی مانده‌اند.

در این میان اما تاریخچه اندروید همواره پر از شکوه بوده و انتظار می‌رود در آینده نیز همینطور باشد. این سیستم عامل آنقدر جایگاهی تثبیت شده یافته که شرکت‌هایی مانند سامسونگ و وان‌پلاس به پشتیبانی سه ساله از این سیستم عامل و ورژن‌های مختلفش روی موبایل‌های جدید خود متعهد شده‌اند.

از سوی دیگر، موبایل‌های پیکسل که قرار است توانایی‌های اندروید خالص را به رخ بکشند همچنان عملکردی دوگانه در بازار دارند و واکنش‌های مختلفی را در منتقدان و مصرف‌کنندگان برمی‌انگیزند. این موبایل‌ها گاهی به آن خاطر مورد نقد قرار می‌گیرند که فرم فاکتوری فراتر از توانایی‌های واقعی اندروید دارند و به همین خاطر، به اندازه رقبا قدرتمند ظاهر نمی‌شوند. موبایل‌های تاشو و دو نمایشگره نیز پیشتر اثبات کرده‌اند که اندروید به عنوان یک سیستم‌ عامل، عملکرد چندان مطلوبی روی نمایشگرهای بزرگ‌تر ندارد.

اما در حالی که تعداد موبایل‌های تاشو بیشتر و بیشتر می‌شود و گوگل هم خیلی زود به پشتیبانی از جنبه‌های مختلف آن‌ها روی می‌آورد، می‌توان پیش‌بینی کرد که سلطه اندروید بر بازار سیستم‌ عامل‌های موبایل ادامه خواهد یافت. این سیستم عامل هم روی موبایل‌های زیر ۱۰۰ دلار و هم روی موبایل‌های بالاتر از ۱۰۰۰ دلار نصب می‌شود و بنابراین برای هرکسی، چیزی برای ارائه دارد. همین انعطاف‌پذیری در کنار به‌روزرسانی‌های سالانه بوده که تاریخچه اندروید را اینقدر شکوهمندانه کرده.