رتبهبندی کارتونهای «مرد عنکبوتی» از بدترین تا بهترین
از زمانی که مرد عنکبوتی برای اولین بار در صفحات کمیک «فانتزی شگفتانگیز» (Amazing Fantasy) شماره ۱۵ در سال ۱۹۶۲ میلادی ظاهر شد، این شخصیت دیگر به یکی از شناختهشدهترین چهرهها در فرهنگ عامه تبدیل شده است که برایش از فیلم گرفته تا سریال و کارتون تلویزیونی همه چیز ساختهاند. در طول تاریخ طولانی و پرماجرای خود، مرد عنکبوتی نقش بسیار پررنگی در دنیای کمیکهای مارول ایفا کرده و مجموعههای فرعی متعددی از او ساخته شده و در عناوین بیشماری نیز حضور داشته است.
ردهبندی کارتونهای «مرد عنکبوتی»؛ بهترین کدام است؟
مرد عنکبوتی در گیشهی سینما هم بسیار موفق بوده؛ هر نسخهی سینمایی از این شخصیت، از سهگانهی سم ریمی گرفته تا دوگانهی مارک وب و سهگانهی دنیای سینمایی مارول به کارگردانی جان واتس، همهی آنها به موفقیتهای بزرگی دست یافتهاند. مرد عنکبوتی در تلویزیون نیز عملکرد نسبتا خوبی داشته، اگرچه مجموعههای مختلف او فراز و نشیبهای خاص خود را تجربه کردهاند. رتبهبندی تمام بازنماییهای تلویزیونی مرد عنکبوتی کار آسانی نیست، مخصوصا که هرکدام دیدگاه منحصربهفردی نسبت به این ابرقهرمان مارول ارائه میدهند و به شیوهای جالب (اگرچه نه همیشه موفق) به گسترش دنیای داستانی او کمک میکنند. در ادامه تمام کارتون و سریالهای تلویزیونی را بررسی میکنیم که یکی از بهترین ابرقهرمانان مارول، یعنی مرد عنکبوتی را در مرکزیت خود قرار میدهند؛ در میان آنها اما برخی رد پررنگتری بر ذهنمان باقی گذاشتهاند.
۱۲. عنکبوتی و دوستان شگفتانگیزش (Spidey & His Amazing Friends)
- سال پخش: ۲۰۲۱ تاکنون
- سازنده: درین باچینسکی، میتچ استوکی
- بازیگران: بنجامین ولیک، آلکایو تیل، جاکاری فریزر، آدری بنت
- امتیاز کاربران IMDb به کارتون: ۵.۸ از ۱۰
- تعداد قسمتها: ۸۴
«عنکبوتی و دوستان شگفتانگیزش»، که مخاطبان خردسال را هدف قرار داده بود، از ۲۰۲۱ پخش خود را روزی دیزنی جونیور آغاز کرد. بااینکه این کارتون ارتباطی با دنیای سینمایی مارول ندارد، اما میتوان آن را برداشت تازهای از کارتون دههی هشتادی با همین نام دانست که بعدا به آن میرسیم. در مجموعهی دهههشتادی، دو کاراکتر از مردان ایکس به مرد عنکبوتی ملحق میشوند. به جای این دو از نسخهی سابق (که آیسمن و فایراستار بودند) پیتر پارکر در مجموعهی تازه با مایلز مورالز و گوئن استیسی (گوست اسپایدر) همراه میشود.
این سه در ماجراجوییهای کوتاه و خوشرنگ و لعابی که دقیقا مناسب کودکان است، با هم به مبارزه با شرورهای کلاسیک مرد عنکبوتی میروند؛ از راینو گرفته تا گرین گابلین. گاهی اوقات هم قهرمانهایی از کمیکها، مثل هالک بلک پنتر و کاپیتان مارول به آنها ملحق میشوند.
با اینکه سبک انیمیشنی «عنکبوتی و دوستان شگفتانگیزش» ساده است، اما رنگهای روشن و پاستلی آن دقیقا به درد مخاطب خردسال میخورد. لباسها و شخصیتها هم شباهت زیادی به نسخههای آنها در کمیکها دارد و اگر از طرفداران سرسخت کمیکها باشید، با دیدن شرورها و ابرقهرمانان مهمان لبخندی به لبتان مینشیند. با اینکه این کارتون از کاربران IMDb امتیاز نسبتا پایینی دریافت کرده، اما اغلب مخاطبان هدف «عنکبوتی و دوستان شگفتانگیزش» هنوز به سنی نرسیدهاند که بخواهند در IMDb رأی بدهند؛ بنابراین، اگر میخواهید مرد عنکبوتی را به اطرافیان خردسال خود معرفی کنید، این کارتون میتوانید گزینهی مناسبی باشد. اگر این کارتون را دوست داشتید میتوانید منتظر فصل دوم آن هم باشید که طبق اخبار در دست ساخت است.
۱۱. مرد عنکبوتی شگفتانگیز (The Amazing Spider-Man)
- سال پخش: ۱۹۷۷ تا ۱۹۷۹
- سازنده: آلوین بورتز
- بازیگران: نیکلاس هموند، رابرت اف. سایمون، چیپ فیلدز، الن برای
- امتیاز کاربران IMDb به سریال: ۶ از ۱۰
- تعداد قسمتها: ۱۳
این مجموعهی لایواکشن در دستهی کارتونها قرار نمیگیرد؛ اما ازآنجا که اولین اقتباس لایواکشن مرد عنکبوتی برای تلویزیون به حساب میآید، دلمان نیامد بدون اشارهای کوتاه از آن عبور کنیم. آن زمان در دههی هفتاد میلادی شبکهی CBS با سریالهای ابرقهرمانی دیگر خود، یعنی «واندرومن» (Wonder Woman) و «هالک شگفتانگیز» (The Incredible Hulk)، به موفقیت چشمگیری رسیده بود و حسابی بیننده داشت. عجیب نیست که CBS برای ادامهدار شدن این موفقیت، سراغ ابرقهرمان دیگری از کمیکها رفت.
این ابرقهرمان مرد عنکبوتی بود که شبکهی CBS سریال «مرد عنکبوتی شگفتانگیز» را با محوریت او ساخت. در این مجموعه داستان پیتر پارکر را در دوران دانشجوییاش دنبال میکنیم. داستان این مجموعه هم روزهای آغازین این قهرمان را نشان میدهد. یک عنکبوت رادیواکتیوی پیتر را گاز میگیرد و پیتر یکسری قدرتهای فوقالعاده پیدا میکند. سپس با کمک این قدرتها به جنگ جرم و جنایت میرود. کل داستان «مرد عنکبوتی شگفتانگیز» همین است که در دو فصل و سیزده قسمت اواخر دههی هفتاد میلادی از تلویزیون امریکا پخش شد.
«مرد عنکبوتی شگفتانگیز» اولین بازنمایی لایواکشن از کاراکتر مرد عنکبوتی است و میتوان گفت این مهمترین ویژگی کل سریال است. البته نیکلاس هموند هم اجرای قابل قبولی در نقش پیتر پارکر ایفا میکند. البته به جز جی. جونا جیمزسون، تقریبا هیچ کاراکتر دیگری از کمیکهای مارول در این سریال وجود ندارد؛ جلوههای ویژهی سریال هم بسیار قدیمی به نظر میرسند و تازه این را با استانداردهای دههی هفتاد میگوییم؛ وگرنه که «مرد عنکبوتی شگفتانگیز» برای مخاطب امروزی احتمالا قدیمی و ازمدافتاده خواهد بود.
۱۰. مرد عنکبوتی نامحدود (Spider-Man Unlimited)
- سال پخش: ۱۹۹۹ تا ۲۰۰۱
- سازنده: آوی آراد، ویل مینیو
- صداپیشگان: رینو رومانو، گری چاک، برایان دراموند، مایکل داناوان
- امتیاز کاربران IMDb به کارتون: ۶.۳ از ۱۰
- تعداد قسمتها: ۱۳
ظاهر مرد عنکبوتی همگام با سبک انیمیشنی این کارتون و رویکرد جدیدتر در داستانپردازی برای این ابرقهرمان همه با هم در «مرد عنکبوتی نامحدود» وجهی تاریکتر پیدا کردند. به نظر میرسد سبک این کارتون از کمیکهای «مرد عنکبوتی ۲۰۹۹» (Spider-Man 2099) الهام گرفته شده بود که همان زمان پخش میشد. «مرد عنکبوتی نامحدود» با آنچه طرفداران تا آن زمان دیده بودند و دوست داشتند، فرق میکرد و برخی منتقدین حتی آن را به عنوان یکی از عجیبترین مجموعههای انیمیشنی مارول میشناسند که در دههی نود پخش میشد.
در «مرد عنکبوتی نامحدود» این ابرقهرمان از زمینی موازی سردرمیآورد که در هرج و مرج فرورفته؛ لباس اسپایدرمن هم کاملا تازه طراحی شده و تواناییهای نانوتک برایش گذاشتند، شخصیتهای فرعی هم همه جدید شدند. در این کارتون مرد عنکبوتی سر از سیارهی «کانتر ارث» (Counter-Earth) درمیآورد که شباهت زیادی به زمین خودش دارد اما به جای آدمهای معمولی، آدمهای عجیبی جمعیت آن را تشکیل میدهند. اکثریت جمعیت کانتر ارث گروهی از بیستیالها هستند که ویژگیهای انسانها و حیوانات را با هم دارند و همه تحت سلطهی حاکمی ظالم به نام «تکامل عالی» (High Evolutionary) زندگی میکنند.
«مرد عنکبوتی نامحدود» را به عنوان بازراهاندازی کارتون محبوب «انیمیشن مرد عنکبوتی» (Spider-Man: The Animated Series) در نظر میگیرند. اما این یکی پر است از تصمیمات عجیب و غریب که گاه هیچ ربطی به مرد عنکبوتی از اقتباسهای پیشین و حتی کمیکها پیدا نمیکنند. «مرد عنکبوتی نامحدود» در ابتدا قرار بود جلدهای ابتدایی کمیکهای این ابرقهرمان را اقتباس کند؛ اما سازندگان نه حقوق آن را به دست آوردند و نه حتی توانستند از لباس اصلی خود مرد عنکبوتی استفاده کنند. نتیجهاش شد کاراکتری که نهتنها از نظر ظاهری هیچ شباهتی به نسخههای پیشین ندارد، بلکه داستانش هم برای خودش منحصربهفرد است.
با اینکه صحنههای سرگرمکنندهای در طول سیزده اپیزود این کارتون پیدا میشود و میتوانیم نسخههای چندجهانی بعضی از کاراکترهای مارول را هم در آن ببینیم، ولی اغلب اوقات «مرد عنکبوتی نامحدود» خیلی ربطی به کلیت مرد عنکبوتی مارول ندارد. آخرسر هم پخش آن پس از سیزده اپیزود تمام شد و داستانش نیمهکاره باقی ماند. میتوان اینطور برداشت کرد که سازندگان «مرد عنکبوتی نامحدود» میخواستند تا داستانهای تیرهوتاری که در اواخر دههی نود میلادی محبوبیت پیدا کرده بودند، به دنیای انیمیشن بیاورند. اما سبک و لحن بهشدت متفاوت آن، با ابرقهرمانهای رنگارنگ و سرگرمکنندهای که مخاطبان با مرد عنکبوتی به آنها عادت داشتند باعث شکست کارتون شد.
یک دلیل دیگر شکست این کارتون این بود که درست پس از پخش «مرد عنکبوتی: مجموعهی انیمیشنی» (Spider-Man: The Animated Series) پخش شد؛ زمانی که خاطر خوش کارتون سابق هنوز در ذهن بینندگان بود و سازندگان تصمیم گرفتند با «مرد عنکبوتی نامحدود» مسیری دقیقا مخالف مجموعهی محبوب را بروند که مشخصا این ریسک آنها جواب نداد.
۹. مرد عنکبوتی (Spider-Man)
- سال پخش: ۱۹۸۱ تا ۱۹۸۲
- سازنده: دان یرویچ
- صداپیشگان: تد شواترز، لی بیلی، لیندا گری، مورگن لافتینگ
- امتیاز کاربران IMDb به کارتون: ۶.۸ از ۱۰
- تعداد قسمتها: ۲۶
پس از موفقیت کارتونهای «چهار شگفتانگیز جدید» (The New Fantastic Four) و «زن عنکبوتی» (Spider-Woman) که در اواخر دههی هفتاد میلادی پخش میشدند، کارتون «مرد عنکبوتی» از شرکت تازهتأسیس «مارول پروداکشنز» (Marvel Productions) بیرون آمد. این مجموعه را میتوان اسپینآفی از «زن عنکبوتی» در نظر گرفت؛ چراکه مرد عنکبوتی پیشتر دو بار در کارتون «زن عنکبوتی» ظاهر شده بود. کارتون دهههشتادی به همان اندازه روی زندگی شخصی پیتر تمرکز میکرد که روی مبارزهی او با جرم و جنایت و مستقیما هم از کمیکها ریشه میگرفت.
«مرد عنکبوتی» پر از ماجراجوییهای ابرقهرمانی بود که احتمالا بچههای آن سالها را حسابی سر ذوق میآورد و حتی کیفیت انیمیشن و سانسورها، که دست سازندگان را بسته بودند، مانع محبوبیت آن نشد. این کارتون توانست مجموعهی وسیعی از شرورهای مرد عنکبوتی را به تلویزیون بیاورد که اقتباسهای وفادارانهای از کمیکها به حساب میآیند. در این کارتون، پیتر پارکر را میبینیم که میخواهد زندگی معمولی خود را به عنوان یک دانشجو، با عکاسی برای «دیلی بیوگل» (Daily Bugle) هماهنگ کند و همزمان عصای دست زنعمو می باشد. کارتون «مرد عنکبوتی» آنقدر داستان این ابرقهرمان را بسط نمیدهد؛ اما به خاطر دقتی که در اقتباس محتوای اصلی در آن به کار رفته است میتوان آن را به چیزی مثل «مرد عنکبوتی نامحدود» برتری دارد.
کارتون «مرد عنکبوتی» دقیقا همزمان با یک کارتون دیگر با محوریت این ابرقهرمان پخش میشد، یعنی «مرد عنکبوتی و دوستان شگفتانگیزش» (Spider-Man & His Amazing Friends)، اما به اندازهی این دومی محبوبیت نداشت. اگر امروز سراغش بروید، انیمیشن کند و مقطع آن دیدن کارتون را دشوار میکند؛ اما چندتایی شرور کلاسیک مرد عنکبوتی در آن حضور دارند؛ شرور اصلی داستان دکتر دووم است اما به جز او کسانی مثل مارمولک، گرین گابلین، رد اسکال، مگنیتو، کینگپین، مرد شنی و کریون شکارچی هم در داستان هستند. سروکلهی کاراکترهای ناشناختهتری مثل گربه سیاه، کازار و ناموریتا هم در این کارتون پیدا میشود.
۸. مرد عنکبوتی و دوستان شگفتانگیزش (Spider-Man & His Amazing Friends)
- سال پخش: ۱۹۸۱ تا ۱۹۸۳
- سازنده: جکسن بدینگفیلد
- صداپیشگان: دن گیلویزن، فرانک وکر، جون فوری، کتی گارور
- امتیاز کاربران IMDb به کارتون: ۷.۲ از ۱۰
- تعداد قسمتها: ۲۴
برای بسیاری از طرفداران مدرنتر مرد عنکبوتی، به ویژه آنهایی از نسل ایکس میآیند، کارتون «مرد عنکبوتی و دوستان شگفتانگیزش» احتمالا اولین باری باشد که آنها با نسخهی کارتونی این ابرقهرمان مواجه شدند. این برنامه از سال ۱۹۸۱ میلادی تا سه سال بعد از شبکهی NBC پخش میشد و با اینکه تنها ۲۴ اپیزود داشت، اما یکی از محبوبترین برنامههای اواخر دهه هشتاد بود و مدام تکرار آن را نشان میدادند. در این کارتون برای اولین بار مرد عنکبوتی را دیدیم که گروهی از ابرقهرمانان تشکیل میدهد و با دو دوست خود هر هفته به مبارزه با جرم و جنایت میرود.
در «مرد عنکبوتی و دوستان شگفتانگیزش» این ابرقهرمان با آیسمن و فایراستار (یک کاراکتر کاملا تازه که برای همین کارتون ساخته شد) از گروه «مردان ایکس» همراه میشود تا گروهی از دوستان عنکبوتی را بسازد که باهم به نجات دنیا میروند. وقتهایی که آنها دنیا را نجات نمیدهند و با جرم و جنایت در نیویورک مبارزه نمیکنند، یکسری دانشجوی معمولی هستند که در خانهی زنعمو می زندگی میکنند. آیسمن و فایراستار صدقهسر این کارتون بود که به عنوان یک زوج بهیادماندنی در میان جهشیافتههای مارول شناخته شدند. سالها بعد کارتون «مرد عنکبوتی و دوستان شگفتانگیزش» به خاطر داستانهای عجیب و غریب، شخصیتهای شرور رنگارنگ، لحن صاف و ساده و مقدمهی استن لی به خوبی در یادها مانده است.
با اینکه «مرد عنکبوتی و دوستان شگفتانگیزش» امروزه دیگر قدیمی به نظر میرسد، اما دنیای کمیکهای مارول را به زیبایی به تصویر میکشد. مخصوصا در زمان خود و در مقایسه با کارتونی مثل «مرد عنکبوتی» سال ۱۹۸۱، انیمیشن «مرد عنکبوتی و دوستان شگفتانگیزش» یک پله بالاتر بود؛ هرچند داستانش به پای انیمیشن آن نمیرسید و بیشتر به بخش زندگی معمولی پیتر پارکر میپرداخت. میتوان گفت در کنار تمام اکشنها و قهرمانبازیها، داستانپردازی و درام خوبی هم وجود دارد که هماهنگی خوبی در جریان کارتون برقرار میکند.
یکسری از شخصیتهای کمیکها گاه به طور غیرمنتظرهای از داستان سردرمیآورند که اگر از طرفداران پروپاقرص مارول باشید حسابی ذوق خواهید کرد؛ کسانی از جمله کاپیتان امریکا، مردان ایکس، هالک، دکتر استرنج و مگنیتو. نکتهی برجسته در این کارتون این است که کاراکتر فایراستار که مشخصا برای «مرد عنکبوتی و دوستان شگفتانگیزش» ساخته شد، آنقدر بین طرفداران محبوبیت پیدا کرد که درنهایت به کمیکها راه یافت. این گروه سهنفره حتی سالها پس از پایان پخش کارتون در دههی هشتاد، الهامبخش داستانهای جدیدی در کمیکهای مختلف و حتی روی پردهی سینما بودند.
۷. مرد عنکبوتی (Spider-Man)
- سال پخش: ۱۹۶۷ تا ۱۹۷۰
- سازنده: استن دلی، استیو دیتکو
- صداپیشگان: پاول سولز، پاول کلیگمن، پگ دیکسن
- امتیاز کاربران IMDb به کارتون: ۷.۳ از ۱۰
- تعداد قسمتها: ۵۲
کارتون دههی شصتی «مرد عنکبوتی» اولین باری بود که این قهرمان را به خارج از صفحات کمیکها آورد؛ البته اسپایدرمن که هیچ، این کارتون همچنین اولین باری است که یک کاراکتر از کمیکهای مارول خارج از دنیای کمیک استفاده میشود. تنها پنج سال پس از حضور مرد عنکبوتی در کمیکها بود که این کاراکتر در کارتون تلویزیونی مخصوص خود، پا به خانههای مردم گذاشت. اما حتی به دورهی خودش هم کارتون «مرد عنکبوتی» یک کارتون از نظر بصری ساده بود که انیمیشنهای خیرهکنندهای نداشت. برای فریمهای این کارتون از تصاویر استاک و از انیمیشنهای تکراری استفاده میکردند و برخی از تصاویر کمی تکان میخوردند.
با تمام اینها اما نمیتوان انکار کرد که این کارتون عملا یکی از مهمترین کارتونهای مرد عنکبوتی است که آغازگر حضور پررنگ این ابرقهرمان در اقتباسهای تلویزیونی و سینمایی شد. در این برنامه، که سه فصل داشت و از سال ۱۹۶۷ تا ۱۹۷۰ میلادی پخش میشد، تصاویری را دقیقا از کمیکها برداشتند و متحرک کردند که ویژگی منحصربهفردی را به تصویرش میدهد.
حتی اگر این کارتون به سن شما قد نمیدهد، باز هم امکان ندارد که میمهای مرتبط با «مرد عنکبوتی» ۱۹۶۷ را در اینترنت ندیده باشید که به بخش جدایی ناپذیری از فرهنگ عامه در شبکههای اجتماعی تبدیل شده است. به جز میمها و اینکه «مرد عنکبوتی» اولین اقتباس تمام ادوار از این ابرقهرمان پس از کمیکهاست، نمیتوان به موسیقی اصلی آن اشاره نکرد که یکی از بهیادماندنیترین موسیقیهای ابرقهرمانی است و حتی سروکلهاش در فیلم «مرد عنکبوتی» ۲۰۰۲ از سم ریمی هم پیدا میشود. در سال ۲۰۱۷ این تم بازسازی و برای تم لوگوی تمام فیلمهای لایواکشن دنیای سینمایی مارول به کار رفت.
داستان این کارتون ساده است و دقیقا همان داستان اصلی کمیکها را دنبال میکند؛ هرچند در فصل دوم و سوم کمی هیجانانگیزتر میشود. وقتی پیتر پارکر نمیتواند عمو بن خود را از دست دزدی نجات دهد و او میمیرد، پیتر تمام عمرش را وقف مبارزه با جرم و جنایت میکند. او با استفاده از قدرتهایی که به خاطر گاز یک عنکبوت به دست آورده، با ماسک مرد عنکبوتی به عنوان قهرمان نیویورک ظاهر میشود.
۶. مرد عنکبوتی: مجموعه انیمیشنی جدید (Spider-Man: The New Animated Series)
- سال پخش: ۲۰۰۳
- سازنده: برایان مایکل بندیس، مورگن گندل، مارشا گریفین
- صداپیشگان: نیل پاتریک هریس، لیزا لوب، این زیرینگ
- امتیاز کاربران IMDb به کارتون: ۶.۹ از ۱۰
- تعداد قسمتها: ۱۳
پس از موفقیت چشمگیر فیلم «مرد عنکبوتی» سم ریمی در ۲۰۰۲، که اولین فیلم لایواکشن مرد عنکبوتی هم به حساب میآید، مارول و سونی تصمیم گرفتند که بهسرعت کارتونی برای مرد عنکبوتی بسازند و جریان موفقیت را ادامه دهند. تنها چهار سال پس از شکست کارتون «مرد عنکبوتی نامحدود»، این مجموعهی تازه معرفی شد که تقریبا همان دنیایی را دنبال میکند که فیلم «مرد عنکبوتی» سم ریمی بنا کرد. در «مجموعه انیمیشنی جدید» ما پیتر پارکر را دنبال میکنیم که مثل معمول به عنوان یک دانشجوی کالج یک زندگی نرمال و دوستانی مثل مری جین واتسون و هری آزبورن دارد.
«مرد عنکبوتی: مجموعه انیمیشنی جدید» در مقایسه با کارتونهای سابق، که انیمیشن بسیار ابتدایی داشتند، یک اقتباس مدرن و تروتمیز است که از شبکهی MTV پخش شد. البته اگر امروز سراغش بروید شاید جلوههای ویژهی کامپیوتری آن کمی توی ذوقاتان بزند، اما صداپیشگی ستارههای برجسته در آن این کارتون را دیدنی میکند. در این مجموعه نیل پاتریک هریس در نقش مرد عنکبوتی، لیزا لوب در نقش مری جین و کیث کارادین در نقش جی. جونا جیمزسون بازی میکردند. حتی راب زامبی هم در نقش دکتر کرت کانرز (مارمولک) و مایکل کلارک دانکن در نقش کینگپین در آن حضور داشتند. میتوان گفت حتی حضور کینگپین با توجه به مسائل حقوقی بین مارول، سونی و فاکس غیرمنتظره بود.
در دورهی خودش «مجموعه انیمیشنی جدید» تکنیکهای تازهای را برای کارتونن به کار برد و حتی خبرگزاریها از سبک بصری جذاب و خاص آن تعریف کردند. اما آخرسر موفقیت یا شکست هر چیزی به داستان آن بستگی دارد که در این کارتون بیشتر مخاطب نوجوان و کودک را هدف قرار داده بود. از نظر لحن کارتون میتوان شباهتهایی بین آن و فیلم سم ریمی پیدا کرد و در اکشن آن هم رنگ و بوی کمیکهای کلاسیک دیده میشود. متأسفانه، این کارتون نتوانست طرفداران را راضی کند و پس از تنها یک فصل آن را کنسل کردند. در نهایت، این کارتون هم به عاقبتی که بر سر «مرد عنکبوتی نامحدود» آمد دچار شد و چون میخواست از اقتباسهای همیشگی مرد عنکبوتی فاصله بگیرد و یک نسخهی کاملا تازه و متفاوت را نشان دهد، خیلی به مذاق بینندگان خوش نیامد.
۵. مرد عنکبوتی نهایی (Ultimate Spider-Man)
- سال پخش: ۲۰۱۲ تا ۲۰۱۷
- سازنده: برایان مایکل بندیس، مورگن گندل، مارشا گریفین
- صداپیشگان: دریک بل، دی بردلی بیکر، اریک بازا، تام کنی، کیتلین تیلور لاو
- امتیاز کاربران IMDb به کارتون: ۷.۲ از ۱۰
- تعداد قسمتها: ۱۰۴
در سال ۲۰۱۲ فیلمهای لایواکشن ابرقهرمانی دوباره پرقدرت بازگشتند. سونی فیلم «مرد عنکبوتی شگفتانگیز» (The Amazing Spider-Man) را داشت که اندرو گارفیلد در آن نقش مرد عنکبوتی را بازی میکرد و به سونی احتمال میداد که موفقیت گیشهای بزرگی برایش در راه باشد. مارول و دیزنی که دیگر حقوق مربوط به کارتونهای مرد عنکبوتی را در دست داشتند، میخواستند که یک مجموعهی انیمیشنی تازه بسازند و همزمان با داغ شدن تب اسپایدرمن، آنها هم از قافله عقب نمانند. آنها «مرد عنکبوتی نهایی» را ساختند که البته میتوان گفت هیچ شباهتی با کمیک «مرد عنکبوتی نهایی» ندارد. اما این کارتون بهشدت از فیلمهای دنیای سینمایی مارول متأثر شده بود و این را میتوانید در حضور نیک فیوری از سازمان «شیلد» (S.H.I.E.L.D) ببینید.
در این کارتون پیتر پارکر را درست یک سال پس از اینکه قدرتهای عنکبوتی خود را به دست آورده دنبال میکنیم. نیک فیوری او را استخدام میکند تا به «شیلد» بپیوندد و به عنوان یک ابرقهرمان واقعی آموزش ببیند. پیتر و نوجوانان دیگری که همراه با او تحت این تمرینات قرار میگیرند، قرار است نسل بعدی گروه ابرقهرمانی انتقامجویان را تشکیل دهند. به جز مرد عنکبوتی کسانی چون نووا، لوک کیج، آیرون فیست و وایت تایگر در این گروه حضور داشتند.
بااینکه اغلب اپیزودها حول شرورهای معروفتر مرد عنکبوتی میگردند، اما «مرد عنکبوتی نهایی» کاراکترهای زیادی را از کل دنیای این ابرقهرمان بیرون کشید تا به نسل تازهی مخاطبان معرفی کند؛ از میان آنها میتوان به زودیاک، جاگرنات، نایتمر، سیبرتوث و لوکی اشاره کرد. قهرمانانی هم گاه و بیگاه به کارتون پا میگذاشتند؛ از ولورین گرفته، تا کاپیتان امریکا، ددپول، دکتر استرنج، هالک، بلید، نگهبانان کهکشان، کازار، کلوک و دگر و بسیاری دیگر.
با اینکه لحن این کارتون در مقایسه با اغلب کارتونهای مرد عنکبوتی که تا اینجا ذکر کردیم، کودکانهتر است، اما بهخاطر تمرکزش بر سازمان شیلد برجسته میشود و مرد عنکبوتی را نشان میدهد که برای آموزش به آنها میپیوندد. در این کارتون مرد عنکبوتی مدام دیوار چهارم را میشکند؛ پس اگر از طرفداران ددپول باشید، احتمالا بیشتر از این کارتون لذت میبرید.
۴. مرد عنکبوتی مارول (Marvel’s Spider-Man)
- سال پخش: ۲۰۱۷ تا ۲۰۲۰
- سازنده: کوین شینیک
- صداپیشگان: رابی دیموند، لورا بیلی، ناجی جتر، باب جولز، اسکات منویل
- امتیاز کاربران IMDb به کارتون: ۶.۲ از ۱۰
- تعداد قسمتها: ۵۸
پخش این کارتون همزمان شد با انتشار فیلم «مرد عنکبوتی: بازگشت به خانه» (Spider-Man: Homecoming) که تام هالند در آنها در نقش اسپایدرمن ظاهر میشود. در این کارتون دیگر خبری از سازمان شیلد و تیم ابرقهرمانی مارول نیست؛ بلکه ریشههای مرد عنکبوتی را با تمام کاراکترها و شرورهای خاص کمیکهای خودش میبینیم. در این کارتون پیتر پارکر یک نوجوان باهوش اما مضطرب است که در دبیرستان هورایزن تحصیل میکند. بعد از اینکه یک عنکبوت رادیواکتیوی او را گاز میگیرد، پیتر به قدرتهای فراانسانی دست پیدا کرده و یک ابرقهرمان میشود. او دوستان فوقالعادهای پیدا میکند تا در مبارزه با شر کنارش باشند؛ از این دوستان میتوان به گوئن استیسی (گوست اسپایدر)، مایلز مورالز (مرد عنکبوتی نهایی) و هری آزبورن (هابگابلین) اشاره کرد.
«مرد عنکبوتی مارول» حتی کاراکترهای ناشناختهتری را به داستان خود آورد؛ از شغال بگیر تا الیستر و همرهد که همه نقش محوری داشتند. با اینکه قهرمانان دانهدرشتی مثل مرد آهنی، هالک و سایر انتقامجویان هرازگاهی به داستان وارد میشدند، اما «مرد عنکبوتی مارول» در بطن خود یک مجموعهی کاملا عنکبوتی به حساب میآید با تمام کاراکترهای کمیکهای او و مخصوص طرفداران دوآتشهی کمیکها ساخته شده بود.
کارتون ۲۰۱۷ «مرد عنکبوتی مارول» بااینکه از بسیاری جهات از داستان اصلی کمیکها منحرف میشود، اما در یک نکته عالی عمل میکند و آن گروه دوستانی است که در این کارتون در کنار پیتر پارکر هستند. این مجموعه همچنین روی هوش پیتر هم تمرکز میکند که به ندرت در اقتباسهای دیگر دیده میشود.
این کارتون با وجود کیفیت بالایش، نتوانست همهی بینندگان را راضی کند؛ از یک طرف انتقادی نسبت به داستان وجود داشت که نه به اندازهای کودکانه و ساده است که بچهها بتوانند آن را تماشا کنند، نه محتوایش به درد بزرگسالان میخورد. به نظر میرسد «مرد عنکبوتی مارول» میخواسته حس و حال مجموعهی ۲۰۰۸ «مرد عنکبوتی خارقالعاده» (Spectacular Spider-Man) را تداعی کند، اما آخرسر خود سازندگان هم نمیدانستند که دقیقا میخواهند جهت مجموعه را به کدام سمت ببرند. «مرد عنکبوتی مارول» میخواست همهچیز را با هم داشته باشد و همهی مخاطبان از کوچک تا بزرگ را راضی کند که در این کار ناموفق بود؛ با تمام این اوصاف، هنوز هم برخی از طرفداران اسپایدرمن آن را دوست دارند.
۳. مرد عنکبوتی خارقالعاده (The Spectacular Spider-Man)
- سال پخش: ۲۰۰۸ تا ۲۰۰۹
- سازنده: ویکتور کوک، گرگ وایزمن
- صداپیشگان: جاش کیتون، جیمز آرنولد تیلور، داران نوریس، ونسا مارشال
- امتیاز کاربران IMDb به کارتون: ۸.۴ از ۱۰
- تعداد قسمتها: ۲۶
در اواخر دههی دوهزار میلادی به جز حقوق فیلمهای لایواکشن مرد عنکبوتی، سونی حقوق مربوط به هرگونه محتوای انیمیشنی این ابرقهرمان را هم از مارول گرفت. در همان دوره بود که سونی کارتون «مرد عنکبوتی» MTV را با صداپیشگی نیل پاتریک هریس ساخت که البته بعد از یک فصل تمام شد. پنج سال پس از آن، سونی دوباره دست به کار شده و این بار یکی از بهترین کارتونهای مرد عنکبوتی را ساخت که هنوز که هنوز است، طرفداران زیادی دارد.
کارتون «مرد عنکبوتی خارقالعاده» در سال ۲۰۰۸ میلادی، یعنی درست یک سال پس از اکران «مرد عنکبوتی ۳» سونی از شبکهی «کیدز دابلیوبی» (Kids WB) پخش شد. نویسنده و سازندهی اصلی آن گرگ وایزمن بود، سازندهی یکی از برنامههای کلاسیک دیزنی یعنی «گارگویلها» (Gargoyles) که پخش آن به اواخر دههی نود میلادی بازمیگردد.
وایزمن تمام چیزهایی را که «گارگویلها» را بین بینندگان محبوب کرد، به «مرد عنکبوتی خارقالعاده» آورد، مثل داستانهای پرمایهتر و محتوای بزرگسال، خطوط داستانی پیچیده و طولانیتر و کاراکترهای چندلایه. حتی اقتباس جدیدی از کاراکترهای فرعی و شرورهای کلاسیک مرد عنکبوتی به نمایش گذاشت. دنیاپردازی و طنز این کارتون برای تمام مخاطبان، از کودکان تا بزرگسالان، تازهواردان تا طرفداران قدیمی مناسب بود. وایزمن برنامههای بزرگی برای ادامهی «مرد عنکبوتی خارقالعاده» در سر داشت؛ اما متأسفانه، این کارتون پس از دو فصل کنسل شد و داستان هم نیمه کاره باقی ماند که احتمالا هیچوقت از نتیجهاش سردرنخواهیم آورد.
در ۲۰۰۹ مسائل حقوقی بین مارول، دیزنی و سونی، حقوق محتواهای انیمیشنی مرد عنکبوتی را از دست سونی درآورد و به سونی قول داده شد که حقوق مربوط به فیلمهای لایواکشن را به دست میآورد؛ البته هنوز هم مسائل حقوقی بین این شرکتها مشخص نیست. به هر حال، «مرد عنکبوتی خارقالعاده» از زمان پخش خود یکی از محبوبترین کارتونهای مرد عنکبوتی بوده است. مجموعهی «یانگ جاستیس» (Young Justice) خود وایزمن هم پنج سال پس از کنسل شدن دوباره کار خود را آغاز کرد و برای همین طرفداران هنوز امیدوار هستند که روزی «مرد عنکبوتی خارقالعاده» هم بتواند به تلویزیون بازگردد.
در این کارتون پیتر پارکر را میبینیم که زندگی پیچیدهای دارد؛ او در دبیرستان میدتاون منهتنن مگنت درس میخواند و دستیار کرت کانرز در آزمایشگاه دانشگاه امپایراستیت است. همزمان به عنوان عکاس برای دیلی بیوگل هم کار میکند تا مراقب زنعمو می باشد. روابط دوستانه و عاشقانهاش هم پیچیدگی کم ندارد. تازه در این میان فرصتی هم پیدا میکند تا با قدرتهای عنکبوتیاش به جنگ جرم و جنایت برود. «مرد عنکبوتی خارقالعاده» بالانس درستی از طنز، اکشن و درام را در خود دارد. نویسندگی ماهرانهی داستان این کارتون هم در میان دیگر ویژگیهایش به خوبی برجسته میشود؛ چون در کنار اکشن، زندگی شخصی پیتر را هم در مرکزیت قرار میدهد و به اندازهی کافی به هر یک از شخصیتهای فرعی میپردازد.
۲. مرد عنکبوتی محله باصفای شما (Your Friendly Neighborhood Spider-Man)
- سال پخش: ۲۰۲۵ تاکنون
- سازنده: جف ترمل
- صداپیشگان: هادسن تیمز، کری والگرن، کلمن دومینگو، هیو دنسی، چارلی کاکس
- امتیاز کاربران IMDb به کارتون: ۷.۴ از ۱۰
- تعداد قسمتها: ۱۰
«مرد عنکبوتی محله باصفای شما» یک اقتباس کاملا تازه از ابرقهرمان دوستداشتنی است که به چندجهانی مارول ارتباط پیدا میکند. در «مرد عنکبوتی محله باصفای شما» باز هم با پیتر پارکری طرفیم که یک عنکبوت او را گاز میگیرد؛ با این تفاوت که این عنکبوت از یک دنیای دیگر آمده و این زمینه را برای داستانپردازی تازهای فراهم کرده است که اسپایدرمن را به مولتیورس مارول میبرد. کارتون ۲۰۲۵ ادوار مختلفی از مرد عنکبوتی را نشان میدهد؛ از دوران کلاسیک این کاراکتر در کمیکهای استن لی و استیو دیتکو، تا مرد عنکبوتی دنیای سنیمایی مارول و هرچه که بین این دو ساخته شده است. با این حال، با سبک انیمیشنی و بصری خاص «مرد عنکبوتی محله باصفای شما»، این کارتون توانسته خودش را از تمام نسخههای پیشین متمایز کند.
با اینکه کارتون «مرد عنکبوتی محله باصفای شما» جدیدترین اقتباس انیمیشنی مرد عنکبوتی است، اما همین حالا از دید بسیاری از منتقدین و بینندگان به عنوان یکی از بهترین کارتونهای این ابرقهرمان درنظر گرفته میشود. پیش از انتشار این مجموعه، طرفداران دوآتشه براساس تیزرها و تریلرهایی که از کارتون منتشر شده بود زبان به انتقاد گشودند و از سبک انیمیشنی و کیفیت آن انتقاد کردند. اما اگر پای ده اپیزود آن بنشینید، متوجه میشوید که «مرد عنکبوتی محله باصفای شما» اقتباسی عالی هم برای مخاطبان تازه و هم قدیمی است و نمیتوان براساس چند فریم آن را قضاوت کرد. حتی امتیاز راتن تومیتوز این کارتون هم به ۹۷درصد رسیده که محبوبیت آن را بین منتقدان نشان میدهد.
صداپیشهی کاراکتر مرد عنکبوتی در این کارتون هادسن تیمز است و دیگرانی چون گریس سونگ و کلمن دومینگو به ترتیب در آن نقشهای نیکو و نورمن آزبورن را بازی میکنند؛ دومینگو در ادامهی داستان به گرین گابلین تبدیل میشود. مدتها قبل اعلام شده بود که «مرد عنکبوتی محله باصفای شما» قرار است روزهای آغازین اسپایدرمن تام هالند را در قالب مجموعهی انیمیشنی نشان دهد. اما سازندگان بعدها توضیح دادند که این کارتون در خط زمانی اصلی دنیای سینمایی مارول قرار نمیگیرد؛ بههرحال، همین که پای چندجهانی را به دنیای مرد عنکبوتی باز کرده جای تقدیر دارد. با اینکه پیشتر «مرد عنکبوتی نامحدود» به قلمروی چندجهانی وارد شده بود، اما مجموعهی انیمیشنی تازه کیفیت بیشتری دارد و اصول چندجهانی را بر پای MCU امروزی بنا میکند.
۱. مرد عنکبوتی: مجموعه انیمیشنی (Spider-Man: The Animated Series)
- سال پخش: ۱۹۹۴ تا ۱۹۹۸
- سازنده: جان سمپر
- صداپیشگان: کریستوفر دنیل بارنز، ادوارد آزنر، جنیفر هیل، لیندا گری، مارک همیل
- امتیاز کاربران IMDb به کارتون: ۸.۴ از ۱۰
- تعداد قسمتها: ۶۵
پس از موفقیت «بتمن: مجموعهی انیمیشنی» (Batman: The Animated Series) و کارتون «مردان ایکس» (X-Men) از شرکت فاکس، مارول هم مجموعهی انیمیشنی ابرقهرمانی خودش را روی کار آورد که در دههی نود آن را به همان نام «مرد عنکبوتی» میشناختند؛ اما به مرور دیگر به «مرد عنکبوتی: مجموعهی انیمیشنی» معروف شده است. این کارتون اولین باری در تاریخ اقتباسهای مرد عنکبوتی به حساب میآید که داستانهایش دیگر مخاطب هدف خود را کودکان قرار نداده بود و حتی میتوان آنها را در ردهبندی بزرگسال قرار داد.
سروته این داستانها هم در یک اپیزود جمع نمیشد؛ بلکه برخی از آنها در طول چندین اپیزود ادامه پیدا میکرد. البته قسمتهایی هم در این میان وجود داشت که مناسب کودکان بود؛ اما در کل، «مرد عنکبوتی: مجموعهی انیمیشنی» کاراکترهای کمیک را بیشتر جدی گرفت و حتی محتوای اصلی را هم از جنبهی کودکانهی سادهانگارانهاش خارج کرد؛ رویکردی که میتوانید آن را به وضوح در چیزی مثل «مرد عنکبوتی و دوستان شگفتانگیزش» ببینید.
در «مجموعهی انیمیشنی» تنها با پیشرفت داستانی مواجه نیستیم. بلکه این کارتون از نظر بصری هم بهبود قابل توجهی پیدا کرد؛ انیمیشنها باکیفیتتر شدند و دیگر ساده و خشک نبودند. خبری از انیمیشنهای تکراری هم نبود و دیگر آن را با ساختههای دیزنی مقایسه میکردند. پسزمینههای CGI نیز عنصر تازهای بود که به کارتون اضافه شد. «مرد عنکبوتی: مجموعهی انیمیشنی» هم مثل بسیاری از کارتونهای دیگر مرد عنکبوتی داستان پیتر پارکر را در زندگی روزمرهی او به عنوان دانشجو و ابرقهرمان دنبال میکند و روابط شخصی و کاری او را نشان میدهد؛ اما این مجموعه، مثل «بتمن: مجموعهی انیمیشنی» در یاد و خاطر طرفداران به عنوان یکی از بهترین کارتونهای ابرقهرمانی تمام ادوار باقی مانده است. سازندگان «مرد عنکبوتی: مجموعه انیمیشنی» درک دقیقی از کیستی این کاراکتر در کمیکها داشتند. همچنین داستانهای بلند را در طول چندین اپیزود دنبال کردند تا علاوه بر کودکان، مخاطبان نوجوان و بزرگسال را هم تحت تأثیر قرار دهند.
کارتون «مرد عنکبوتی: مجموعهی انیمیشنی» حتی دنیای انیمیشنی مارول را هم گسترش داد و کاراکترهایی را از کمیکها به تلویزیون آورد که طرفداران دوست داشتند؛ از دردویل گرفته تا پانیشر، بلید، دکتر استرنج، کاپیتان امریکا و حتی کاراکترهایی از مردان ایکس. «مرد عنکبوتی» دهه نود داستانهای بزرگی، مثل «حماسه کلون» (The Clone Saga) را از کمیکها گرفته و به خوبی پیاده کرد. فصل پنجم کارتون که مینیسری «جنگهای مخفی» (Secret Wars) را دربرمیگرفت، همچنان یکی از بزرگترین و جاهطلبانهترین فصلهای یک کارتون در تلویزیون به حساب میآید. با اینکه بحثهای زیادی حول بهترین انیمیشنها یا کارتونهای مارول وجود دارد، اما یک چیز قطعی است؛ اینکه بیشتر آنها بدون موفقیت «مرد عنکبوتی: مجموعهی انیمیشنی» ساخته نمیشدند.
منبع: Comicbook
