چرا فوت کردن در کارتریج سگا و میکرو بزرگ‌ترین افسانه‌ی تاریخ بازی‌های ویدیویی است؟

مثل خیلی از شماها، من در دوران کودکی وقتی یک کارتریج (نوار) بازی روی کنسول کار نمی‌کرد، به داخل آن فوت می‌کردم و هیچ‌گاه اثربخشی چنین کار عجیبی را زیر سوال نمی‌بردم. این‌کار نه‌تنها در آن زمان منطقی به‌نظر می‌رسید، بلکه در ظاهر واقعا مشکلات ما را حل می‌کرد و به بزرگترین ترفند برای گیمرها تبدیل شده بود.

سال‌ها بعد کم‌کم افراد مختلفی را دیدم که این روش را زیر سوال می‌برند؛ اینکه اصلا چنین چیزی از کجا آمده و مهم‌تر از آن، می‌تواند حقیقتا مشکل را حل کند یا خیر. در ابتدا، حتی فکر اینکه کسی بخواهد این روش شگفت‌انگیز را به چالش بکشد هم احمقانه و عجیب بود. اگر کار نمی‌کرد، پس چرا به یاد داشتم بارها و بارها در کارتریج فوت کرده و نتیجه گرفته بودم؟

با این حال، کمی تحقیق و پژوهش در این رابطه پاسخ‌های جالبی برایتان فراهم می‌‌آورد. کاشف به عمل می‌آید که فوت کردن در کارتریج بزرگترین ترفند برای گیمرها نیست، بلکه مهم‌ترین و عجیب‌ترین «افسانه» در تاریخ بازی‌های ویدیویی است. دلیل آن که کارتریج‌های ان‌ای‌اس نینتندو (NES) یا سگا و … ناگهان از کار می‌افتادند، استفاده از اتصال‌دهنده‌های «نیروی جازدن صفر» یا همان ZIF بود که نیاز خاصی به نیروی کاربر نداشت. روی کاغذ، چنین متودی موجب می‌شود کاربر برای جا زدن کارتریج از نیروی بسیار کمی استفاده کند و در نتیجه احتمال شکستن کارتریج یا خود کنسول کاهش یابد.

این یک ایده بسیار خوب بود که در عمل با مشکلات مختلفی مواجه شد. بزرگترین مشکل طراحی ZIF این بود که سازندگان کنسول می‌خواستند جا زدن کارتریج را «ارتجاعی و آسان» کنند. متاسفانه، نفس طراحی کنسول‌ها به شکلی بود که اتصال‌دهنده‌های آن خیلی زود تغییر شکل می‌دادند و زمانی که حالت «ارتجاعی» اتصال‌دهنده از بین می‌رفت، جا زدن کارتریج سخت‌تر و سخت‌تر می‌شد. بدتر از همه، کنسول‌های آن زمان اکثرا از اتصال‌دهنده‌هایی با جنس مس استفاده می‌کردند که حتی با استفاده معمولی کاربران در عرض چند ماه دچار خرابی می‌شد.

اصولا هر کسی که کنسول NES یا امثال آن را داشت، پس از مدتی با مشکل جا زدن کارتریج در کنسول خود مواجه می‌گردید – مخصوصا اگر مراقبت ویژه از آن‌ها را بلد نبود. در نتیجه، اتصال‌دهنده کنسول آن حالت ارتجاعی خود را از دست می‌داد و بقیه اجرای داخلی هم آرام‌آرام تحلیل می‌رفتند. می‌توان گفت طراحی NESها اصلا خوب نبود و دوام زیادی نداشت.

این همان جایی است که فوت کردن در کارتریج وارد کار می‌شود. مشخص نیست چگونه همه افراد به این نتیجه رسیدند که بهترین راه حل کردن مشکل کارتریج‌های NES (یا دیگر کنسول‌ها) فوت کردن در آن بود؛ اما خب یکی از واضح‌ترین پاسخ‌ها، بحث «خاک‌گرفتگی» است. وقتی به کارتریج نگاه می‌کردیم و متوجه کثیفی اتصال‌دهنده‌ها می‌شدیم، می‌دانستیم که شیطان اصلی در این ماجرا خاک است. در آن زمان پدر و مادرها تازه با دستگاه‌های برقی پیچیده رو‌به‌رو شده بودند و خاک هم برای آنان مسبب تمام مشکلات محسوب می‌شد.

در حقیقت، ما اکنون می‌دانیم که آن کثیفی‌های موجود در کارتریج حاصل اکسایش بوده و نه جمع شدن خاک. بله، مشخصا خاک‌گرفتی در طول زمان برای همه دستگاه‌ها ایجاد می‌شود و اگر به آن رسیدگی نکنیم، می‌تواند مشکل‌ساز باشد. هرچه که بود، تقریبا تمام مردم به این نتیجه رسیده بودند که فوت کردن در کارتریج می‌تواند موانع موجود را برطرف کند؛ حال چه خاک در آنجا باشد و چه هر چیز دیگر. مسئله خنده‌دار برای افرادی که آن دوران را تجربه نکرده‌اند، این است که فوت کردن در کارتریج و امتحان دوباره بازی، بیشتر مواقع جواب می‌داد. فقط اینکه دلیل کار کردن آن، چیزی نیست که شما تصور می‌کردید.

به‌طور کلی اگر کنسول شما به نقطه غیر قابل بازگشتِ خرابی نرسیده بود، می‌توانستید نتیجه‌گیری کنید که مشکل شما به اتصال ضعیف یا شل برمی‌گردد. بنابراین اگر شما در زمان به عقب سفر کنید و به‌جای فوت کردن در کارتریج، فقط آن را از کنسول درآورده و دوباره جا بزنید، احتمالا همان نتیجه را بگیرید. شاید نتیجه در تلاش اول حاصل نمی‌شد اما آنچه شما نیاز داشتید یک اتصال خوب و قوی بود.

در اینجا خیلی از افراد اصرار دارند که فوت کردن در کارتریج همیشه نتیجه بهتری برایشان حاصل می‌کرده است. در حالی که احتمال خطای حافظه در چنین موارد دوردست و خاصی وجود دارد، عده‌ای می‌گویند در واقع خود فوت کردن نبوده که کثیفی‌های کارتریج را پاک می‌کرده، بلکه رطوبت ایجاد شده توسط آن اتصال میان کارتریج و کنسول را بهبود می‌بخشید. شاید در موارد بسیار کمی چنین موردی درست از آب در آمده باشد اما به‌طور کلی نمی‌توان ایده بهبود اتصال کارتریج توسط آب دهان اشخاص را اثبات کرد! حتی یک پژوهش عجیب از سوی برخی هواداران نشان داد فوت کردن بیش از حد در کارتریج موجب تسریع خرابی اتصال آن با کنسول می‌شود. نینتندو پس از چند سال در تبلیغات خود از مردم می‌خواست دیگر در کارتریج‌ها فوت نکنند و نهایتا یک کیت رسمی برای تمیز کردن کارتریج به بازار عرضه کرد که با هدف جلوگیری از انجام «متود فوت» تولید شده بود.

بنابراین وقتی تمام شواهد را بررسی کنیم و نگاهی بی‌طرفانه داشته باشیم، می‌توانیم بگوییم فوت کردن در کارتریج یا اتصالات کنسول عملا کار خاصی انجام نمی‌داده و مشکلی را برطرف نمی‌کرد. گرچه، دقیقا به همین دلیل است که می‌گوییم فوت کردن در کارتریج بزرگترین افسانه در میان گیمرهای قدیمی محسوب می‌شود.

ما می‌دانیم پاگنده (Bigfoot) در جی‌تی‌ای سن آندریاس نیست، می‌دانیم واقعا یک نفرین Madden وجود ندارد و می‌دانیم Polybius یک بازی آرکید واقعی نیست. شما برای اثبات عدم واقعیت این افسانه‌ها مدرک دارید و تنها چیزی که در مسیر شما قرار گرفته، احتمالا پافشاری فرد دیگری است که در ذهن شما تردید ایجاد کرده. در مورد فوت کردن در کارتریج‌ها، حتی جای بیشتری برای تردید وجود دارد. نه‌تنها خیلی از ما فوت کردن در کارتریج و حل شدن مشکلمان را به وضوح به‌یاد داریم، بلکه از نظر فنی هم احتمالات کمی وجود دارد که انجام چنین کاری بتواند مشکلات خاصی را برطرف نماید. بله، به احتمال زیاد اگر ما در آن زمان کارتریج را از کنسول درآورده و دوباره جا می‌زدیم، همان نتیجه را می‌گرفتیم. اما بهترین افسانه‌ها زمانی شکل می‌گیرند که شما توانایی دفاع از آن را داشته باشید (و نتوانید بلافاصله آن را رد کنید).

مهم‌تر از تمام این مسائل، فوت کردن در کارتریج‌ها به این دلیل بزرگترین افسانه بازی‌ها لقب گرفته که خاطره و تصویرسازی تمام گیمرها از آن دوران را تحت تاثیر قرار داده است. اگر بخواهیم صادقانه صحبت کنیم، نینتندو و سازندگان دیگر کنسول‌ها باید به‌خاطر طراحی ضعیف و عجیب محصولشان حسابی مورد انتقاد و شماتت قرار می‌گرفتند. در عوض، همه ما این نواقص در کنسول NES، سگا و امثال آن را نادیده گرفتیم، چراکه خاک اصلی‌ترین مظنون به‌شمار می‌رفت و ما هم پس از حل مشکل پیچیده‌مان با فوت کردن در کارتریج، احساس خیلی خوبی داشتیم.

منبع: Den of Geek