در چند هفته گذشته، شرکت بلیزارد وضعیت اسفناکی پیدا کرده است. به هر کانال یوتیوبی و روزنامه و نشریه‌ای سر بزنید صحبت از بایکوت بلیزارد است. بخش بزرگی از گیمرها و طرفداران این شرکت سابقا محبوب، آنرا خیانتکار، سانسورچی، مزدور، مزور، و چه بدتر خطاب می‌کنند. تعدادی از کارمندان این شرکت در صحن ساختمان اصلی دست به تحصن زده‌اند، سناتورها و روئسای شرکتهای چند میلیاردی علیه آن موضع گرفته‌اند، و مسئله از دایره محدود گیمرها خارج شده، خبرگزاریهای یاهو، فاکس و سی‌ان‌ان بدان پرداخته‌اند، و نگاه عامه مردم را بخود جلب کرده است. قضیه چیست؟
اصل قضیه
قضایا از سال ۱۹۹۷ شروع شد، یعنی زمانیکه هنگ‌کنگ از اجاره ۹۹ ساله انگلستان خارج، و به چین بازگشت. طبق معاهده‌ای که در آن زمان نوشته شد، قرار بر این شد که هنگ‌کنگ تا پنجاه سال نظام سیاسی خود را حفظ نموده، از دست درازی حزب کمونیست چین در امان باشد؛ معاهده‌ای که با عنوان «یک کشور، دو سیستم» معروف شد.
ماه ژوئن امسال بود که دولت چین ضمن نقض آشکار این معاهده، مصوبه‌ای را به هنگ‌کنگ تحمیل کرد که به موجب آن، دادگاهِ شهروندان متخلف هنگ‌کنگی باید در چین برگزار گردد، و متخلفین نیز به دولت چین مسترد گردند.
مردم هنگ‌کنگ که پس از یکصد سال تحت لوای انگلستان بودن، به زندگی در یک جامعه آزاد و استقلال قوا عادت کرده بودند، برای نمایش اعتراض خود به خیابانها ریختند و از آن زمان جو هنگ‌کنگ ملتهب بوده است. اعتراضات و تظاهرات گسترده‌ای که هنوز هم به پایان نرسیده و با شدت و حدت در جریان است.
اما حدود دو هفته پیش بود که در پایان یک مصاحبه در مسابقات گرندمسترز «هارت‌استون» (Hearthstone Grandmasters) در شرق آسیا، قهرمان مسابقات به نام «بلیتزچانگ» (Chung “Blitzchung” Ng Wai) در حالیکه ماسک گازی را که شرکت کنندگان در تظاهرات در هنگ‌کنگ به صورت می‌زنند به چهره داشت، استریم را با این عبارت به پایان رساند: «آزاد باد هنگ‌کنک. انقلاب عصر ما!» (Liberate Hong Kong. Revolution of our age!)
بلیزارد به محض اطلاع از این رخداد با قدرت وارد عمل شد، و افرادی را که در این پیام سیاسی درگیر بودند – شخص بلیتزچانگ، به علاوه دو مجری که در هنگام بیان جملات زیر میز خود پنهان شده بودند – به اشد مجازات محکوم کرد. طبق بیانه بلیزارد، به دلیل نقض قوانین مسابقات توسط بلیتزچانگ، جایزه ده هزار دلاری او سلب شده، تا یک سال از شرکت در تمام مسابقات هارت‌استون محروم می‌گردد، و مجریان استریم هم اخراج می‌شوند. بلیزارد در بیانه خود چنین آورد:
«با بررسی‌های بیشتر ما متوجه شدیم که این عمل تبصره ۶.۱ از قوانین مسابقات رسمی گرند مسترز هارت‌استون را نقض کرده است […]
«مشارکت در هر عملی که، مطابق نظر بلیزارد، موجب بدنامی عمومی شما، یا ناخرسندی فرد یا گروهی از افراد گردد، و یا به هر شکلی به آبروی بلیزارد صدمه زند، به اخراج از گرند مسترز و کاهش جایزه بازی‌کننده به صفر خواهد انجامید [..]
«[…] ما علاقه داریم که دوباره تاکید کنیم [..] گرچه ما بر موضع خود بر حق افراد در بیان افکار و عقاید خود استواریم، بازیکنان و سایر شرکت کنندگانی که برای مشارکت در مسابقات ورزشهای الکترونیک ما انتخاب می‌شوند، باید از قوانین رسمی مسابقات پیروی نمایند.»
با توجه به بی‌سابقه بودن چنین مجازات شدیدی، به محض پخش شدن این خبر بسیاری از طرفداران و فعالان صنعت این مجازات را نه از طرف بلیزارد، که دیکته شده از طرف چین دانستند. افراد زیادی مراتب ناخرسندی خود را از این مسئله ابراز داشتند و آن را «نمونه دیگری از مجازات افراد توسط شرکتهای آمریکایی به جرم اهانت به چین» دانستند، و توییتهایی از این دست شروع به انتشار کرد:
«من دیگر کمترین علاقه‌ای به حمایت از بلیزارد ندارم. بلیزچانگ کسی را به خشونت یا انتقام‌گیری از نیروهای پلیس دعوت نکرد، او به حکومت چین تهمت نزد. این حقیقت که هنگ کنک ماهها است که درگیر ناآرامی است خبر جدیدی نیست؛ و بلیزارد او را تنها به این جرم تنبیه می‌کند که از مبارزات سرزمینش حرفی به میان آورده است؟ [..] کثافتهایی هست که من نخواهم خورد.»
ماجرا تازه آغاز شده بود، و عرصه روز به روز بر بلیزارد تنگتر شد.
سه‌شنبه، هشتم اکتبر ۲۰۱۹
عکسهایی از صحن دفتر اصلی بلیزارد در اروینِ کالیفرنیا منتشر شد که در آن مجسمه معروف «جنگجوی ارک» (Orc Warrior) و دایره‌ای که گرد آن قرار دارد را نشان می‌داد. مطابق این تصاویر، پلاکهای «هر صدایی مهم است» (Every Voice Matters) و «جهانی بیاندیشیم» (Think Globally) توسط کارمندان شرکت به نشانه اعتراض به رفتار بلیزارد پوشانده شده است. حرکتی که از همبستگی کارمندان بلیزارد با منتقدین حکایت می‌کرد.
کم‌کم سیل کامنتهای اعتراضی به ساب‌ردیت بلیزارد و هارت‌استون سرازیر شد. تعداد این کامنتها چنان زیاد بود که مدیران این ساب‌ردیت از سانسور آنها ناتوان بودند، و درنتیجه ساب‌ردیت رسمی بلیزارد برای مقطعی بطور کامل از دسترس خارج شد.
همزمان اینترنت و شبکه‌های اجتماعی در تسخیر تصاویر و میم‌هایی قرار گرفت که موضع سازندگان را نسبت به حکم صادره بلیزارد نشان می‌داد.
شخص بلیتزچانگ طی مصاحبه‌ای با IGN چنین گفت:
«من انتظار چنین تصمیمی از سوی بلیزارد را داشتم. من تصور می‌کنم که [این تصمیم] ناعادلانه باشد، ولی به تصمیمشان احترام می‌گذارم. من از آنچه گفتم [متاسف] نیستم. [..] من نباید از اعمالی که با هدف ایجاد جو رعب و وحشت انجام می‌گیرد، بترسم.»
در این اثنا، شرکتها و استودیوهای رقیب هم فرصت را مغتنم شمردند، و ضمن محکوم کردن بلیزارد، از در همدلی با بلیزچانگ درآمدند. به عنوان مثال، استودیوی توسعه دهنده بازی Gods Unchained – از بازیهای کارتی رقیب هارت‌استون – توییتی بدین مضمون منتشر کرد:
«شرکت بلیزارد به سادگی بلیزچانگ را محروم کرد و جایزه‌اش را از او گرفت، چراکه آنها بیشتر از آزادی به پول فکر می‌کنند. ما همه جایزه از دست رفته او را پرداخت میکنیم، به علاوه بلیت وروی مسابقات ۵۰۰ هزار دلاری‌مان. هیچ بازیکنی نباید بواسطه اعتقاداتش مجازات گردد.»
در این میان، تعداد زیادی از بازیکنان حرفه‌ای و قدیمی هارت‌استون هم طی توییتهایی از تصمیمشان بر کنار گذاشتن بازی گفتند.
چهارشنبه، نهم اکتبر ۲۰۱۹
«مارک کرن» (Mark Kern) از توسعه دهندگان اصلی World of Warcraft و کسی که نقش اصلی را در انتشار WoW Classic داشت طی توییتی چنین نوشت:
«واقعا دردآور است. ولی تا زمانیکه بلیزارد تصمیم خود را در مورد بلیتزچانگ برنگرداند، من بازی WoW Classic را رها خواهم کرد، [بازی‌ای] که در ساخت آن دخیل بودم، و بلیزارد را به بازنشر آن مجاب نمودم.»
در این زمان تعداد کسانی که جهت بستن حساب بتل‌نت خود به این سایت رجوع می‌کردند چنان بالا بود که سایت بارها و بارها دچار اشکال شد.
گاف بلیزارد چنان بزرگ و علنی شده بود که پای سیاستمداران را هم به قضیه باز کرد. سناتور دموکرات «ران وایدن» (Ron Wyden)، و سناتور جمهوری‌خواه «مارکو روبیو» (Marco Rubio) موضع مشترکی علیه بلیزارد اتخاذ کردند – و اگر عمل شما به اتحاد دموکراتها و جمهوری‌خواهان بیانجامد، مطمئن باشید که بدجور گند زده‌اید.
ران وایدن طی توییتی چنین اظهار کرد: «بلیزارد نشان داد که برای راضی نگه داشتن حزب کمونیست چین، حاضر به تحقیر خود است. هیچ شرکت آمریکایی نباید برای به چنگ آوردن چند قران بیشتر، صدای آزادی را سانسور کند.»
مارکو روبیو هم در توییتر خود نوشت: «ببنید چه اتفاقی دارد میافتد. مردمی که در چین زندگی نمی‌کنند یا باید خود را سانسور کنند یا با اخراج و محرومیت مواجه شوند. چین از بسط ید خود در بازار به عنوان اهرم فشار استفاده می‌کند تا آزادی بیان را در سراسر جهان سرکوب کند. پیامدهای این مسئله زمانی احساس خواهد شد که همه دست اندر کاران امروزین سیاست در آمریکا پی کار خود رفته‌اند.»
در همین روز، در یک رویداد دانشگاهی رسمی هارت‌استون، اعضای یکی از تیمها در اواخر مسابقه پلاکاردی را بالا آوردند که روی آن نوشته شده بود: «هنگ‌کنگ را آزاد کنید. بلیزارد را تحریم کنید.» بلیزارد در واکنش به این رخداد در اسرع وقت همه دوربینهای رویداد را غیرفعال کرد.
در همین اثنا، «تیم سوئینی» (Tim Sweeney) هم – که در ماهی گرفتن از آب گل آلود تخصص دارد – ضمن توییتی چنین اظهار داشت:
«اپیک از حقوق بازیکنان و تولید کنندگان محتوای فورتنایت برای صحبت از سیاست و حقوق بشر حمایت می‌کند.»
اما مهمترین رخداد این روز، انتشار اصل و ترجمه بیانیه شعبه چین بلیزارد در مورد اتفاق کذایی بود. در این بیانه چنین آمده است:
«ما از آنچه در این رویداد رخ داد بسیار خشمگین و دلسرد شده‌ایم، و به هیچ وجه از آن چشم پوشی نخواهیم کرد. همچنین ما به شدت با گسترش عقاید سیاسی شخصی بدین شکل مبارزه میکنیم. ما فورا و به شکل موثری شرکت کننده را از حضور در تمام رویدادها محروم کرده، همکاری خود را با مجریان قطع نمودیم. ما همواره به غرور سرزمینمان احترام گذاشته، از آن دفاع خواهیم نمود.»
علنی شدن این بیانه، و لحن موجود در آن به آتش اعتراضات دامن زد. تا پایان شب «می» (Mei) – یکی از کاراکترهای بازی اورواچ که تباری چینی دارد – به سمبل مقاومت تبدیل شد.
پنج‌شنبه، دهم اکتبر ۲۰۱۹
گزارشات و تصاویر منتشره، خبر از تحصن تعدادی از کارکنان شرکت بلیزارد به دور مجسمه معروف جنگجوی ارک در صحن دفتر بلیزارد در کالیفرنیا می‌دهد. متحصنین – که چتر، نماد مشهور معترضان هنگ‌کنگی را هم به همراه آورده بودند – در مصاحبه با نشریات مختلف چنین گفتند:
«این اعتراضات نشان از شروع دوران جدیدی در بلیزارد دارد. شرکت در بازیهای خود با سانسور دولتی همکاری می‌کند تا بتواند به تجارت در یکی از بزرگترین بازارهای خود ادامه دهد.»
یکی از تحصن کنندگان در مصاحبه با نشریه «دیلی بیست» (DailyBeast) چنین گفت:
«رفتار بلیزارد در مقابل این بازیکن خاص واقعا رقت انگیز بود، ولی غیر قابل پیشبینی نبود. بلیزارد پول زیادی از چین در می‌آورد، ولی حالا شرکت در وضعیتی قرار گرفته است که ما دیگر نمی‌توانیم به آرمانهایمان وفادار باشیم.»
فرد دیگر گفت:
«من ناامید شده‌ام. ما میخواهم مردمان سراسر جهان بازی‌هایمان را بازی کنند، ولی واکنشی اینچنین نمی‌تواند نتیجه بیطرفی سیاسی باشد.»
در ادامه، بازیکن حرفه‌ای، گزارشگر، و استریمر معروف «برایان کیبلر» (Brian Kibler = BMKGaming) ضمن بررسی بیطرفانه شرایط هر دو طرف، ضمن تحسین بلیزچانگ بواسطه عمل شجاعانه‌اش، و اعتراف به اینکه بلیزارد مطابق قوانین می‌توانید مجازاتی را که خود عادلانه می‌داند، اعمال نماید، چنین نتیجه می‌گیرد:
«با تمام این حرفها، عوامل دیگری هم دخیل است. مجازاتی که برای بلیتزچانگ در نظر گرفته شده است بینهایت بیرحمانه است. [..] من وانمود نمی‌کنم که که از شرایط پیچیده سیاسی چین و هنگ‌کنگ و نیز منافع تجاری بلیزارد در چین آگاهم، ولی برای من به نظر می‌رسد مجازاتی چنین سخت ریشه در هر دو مورد داشته باشد. سختی مجازات این گمان را ایجاد می‌کند که کسی اصرار داشته که بلیزارد بلیزچانگ را به درس عبرتی برای دیگران تبدیل سازد، نه تنها با این هدف که دیگران را از اقدامات مشابه منصرف سازد، بلکه اینکه از دیگرانی هم دلجویی نماید.»
«چنین مماشاتی و تسلیمی به سادگی چیزی نیست که من بتوانم با وجدان راحت بپذیرم، وقتی که من از حکم صادره باخبر شدم، با بلیزارد تماس گرفتم و به ایشان اطلاع دادم که دیگر احساس راحتی نمی‌کنم که مسابقات فینال گرندمسترز در بلیزکان را گزارش نمایم.»
به دنبال این موضع تعداد دیگری از بازیکنان حرفه‌ای، مربیان، و گزارشگران این حوزه هم موضع مشترک خود را در ترک هارت‌استون بیان داشتند که از جمله مشهورترین‌ها می‌توان به «ویلیام بارتون» (William Barton)، «کریپرین» (Kripparrian)، «نیتن زامورا» (Nathan “Admirable” Zamora) و «جین» (Jayne) اشاره کرد.
در همین گیر و دار، بلیزارد هم درگیر حذف پستهای مرتبط با این قضایا در فروم‌های مختلف خود بود. به زودی مشخص می‌شود که هر فردی که پستی مرتبط با هنگ‌کنگ بگذارد، برای هزار سال بن می‌شود.
جمعه یازدهم اکتبر ۲۰۱۹
جوابیه بلیزارد پس از گذشت بیش از یک هفته منتشر شد. «آلن برک» (Allen Brack) – رئیس بلیزارد – در این بیانیه چنین آورد:
«سلام به جامعه بلیزارد…
«میخواهم چند دقیقه‌ای وقتتان را بگیرم تا با همه شما درباره مسابقه گرند مسترزِ هارت‌استونِ این آخر هفته صحبت کنم. [..]
«در بلیزارد هدف ما اینست که «همه جهان را از طریق سرگرمیهای حماسی گرد هم آوریم» و ارزشهای بنیادینی داریم چون: جهانی فکر کنید؛ مسئولانه بازی کنید؛ و از همه مهمتر: همه صداها مهم است. [..] واکنشی که ما در این آخر هفته نشان دادیم منجر به این شده است که مردم از خود بپرسند که آیا ما هنوز هم به این ارزشها پایبندیم؛ قطعا هستیم، و حالا توضیح می‌دهم.
«[..] اولا [..] ما با شرکت کنندگانی که در بالاترین درجات قرار دارند مصاحبه میکنیم تا احساساتشان را به اشتراک گذارند. ما می‌خواهیم که در تجربه ایشان در این لحظات شریک شویم. دیدن هیجانشان راه قدرتمندی است که ما را به هم نزدیک می‌کند.
«در این آخر هفته، بلیتزچانگ از بخش خود استفاده کرد – در تضاد با قوانینی که او می‌دانست و پذیرفته بود – تا بیانیه‌ای صادر کند درباره وضعیت هنگ‌کنگ، و واکنش ما به این دلیل بود.
«[..] ثانیا [..] ما گزارشگران را استخدام میکنیم تا هیجان بازی را بیشتر کنند.
«[..] ثالثا [..] دیدگاههای خاصی که توسط بلیتزچانگ بیان شد نقشی در تصمیم گرفته شده نداشته است. من میخواهم رک بگویم: روابط ما در چین هیچ تاثیری روی تصمیم ما نداشته است.
«[..] طی چند روز گذشته، تعداد زیادی از بازیکنان، گزارشگران، طرفداران ورزشهای الکترونیک، و کارمندان شرکت نگرانیهای خود را نسبت به مجازات در نظر گرفته شده ابراز کرده‌اند. [..] بلیتزچانگ در مسابقه منصفانه بازی کرد. ما حالا باور داریم که او باید جایزه خود را دریافت دارد. ما می‌فهمیم که برای بعضی این در مورد جایزه نیست، و شاید برای برخی دیگر حتی حرف زدن در این باب بیشرمانه باشد. هدف ما این نیست.
«ولی بازی جوانمردانه همچنین به معنای رفتار مناسب پیش و پس از مسابفه است. [..] حالا که نگاه میکنیم، به نظر محرومیت شش ماهه بلیتزچانگ عادلانه‌تر به نظر می‌رسد.
«[..] در مورد گزارشگران هم، به یاد داشته باشید که فلسفه وجودی آنها نگه داشتن تمرکز رویداد بر مسابقه است. اینجا این اتفاق نیافتاده است، ولی ما محرومیت ایشان را هم به شش ماه تقلیل می‌دهیم.»
یکشنبه سیزدهم اکتبر ۲۰۱۹
نشریات مختلف از پیمان مشترک گیمرها و فعالان سیاسی و اجتماعی جهت برگزاری تظاهرات اعتراضی در مراسم بلیزکان خبر دادند.
دو سازمان Fight For The Future و Access Now – سازمانهایی غیرانتفاعی که با هدف محافظت از حق آزادی بیان در فضای مجازی (Digital Rights) شکل گرفته‌اند – پا به میدان گذاشتند، و برنامه‌های خود را برای تشکیل ائتلافی از گروههای مختلف اعم از گیمرها و فعالان سیاسی و اجتماعی اعلام کردند. سازمان Fight For The Future مشخصا با راه‌اندازی ساب‌ردیت ProtestBlizzCon و نیز سایت Gamers For Freedom اقدامات ابتدایی را برای تشکل گروههای مختلف آغاز کرد. در صفحه اول این سایت چنین آمده است:
«آزادی بیان یکی از حقوق بنیادی همه ابنای بشر است، ولی شرکتهایی چون بلیزارد گیمرهایی را که در مورد «مسائل حساسی» مثل سرکوبی سیاسی‌شان حرفی بزنند، خفه می‌کند.»
مطابق برنامه اعلام شده در این سایت بعد از ظهر روز اول نوامبر ۲۰۱۹ – که افتتاحیه مراسم بلیزکان خواهد بود – تظاهراتی اعتراضی روبروی مرکز گردهمایی آناهایم (Anaheim Convention Center) برگزار خواهد گردید. برگزار کنندگان برای نمایش همدلی با معترضان هنگ‌کنگی، شرکت کنندگان را به همراه داشتن «چتر» – نماد اعتراضات هنگ‌کنگ – دعوت کرده‌اند.
دوشنبه چهاردهم اکتبر ۲۰۱۹
به مناسبت انتشار بازی اورواچ روی کنسول نینتندو سوییچ، قرار بود که در روز چهارشنبه شانزدهم اکتبر، مراسمی به میزبانی بلیزارد در مقر نینتندوی نیویورک برگزار گردد. طبق برنامه‌ریزیها، تعدادی از صداپیشگان شخصیتهای مختلف بازی هم در این مراسم حضور داشتند، و شرکت کنندگان می‌توانستند با آنها ملاقات حضوری داشته باشند.
در روز دوشنبه توییتی بدین مضمون از سوی حساب رسمی نیتندوی نیویورک منتشر شد:
«لطفا مطلع باشید که رویداد پیش از این اعلام شده اورواچ که برای چهارشنبه شانزدهم در نینتندوی نیویورک برنامه ریزی شده بود، توسط بلیزارد ملغی شد. ما بابت مشکلات پیش آمده عذرخواهی میکنیم.»
جمعه هیجدهم اکتبر ۲۰۱۹
تعدادی از نمایندگان کنگره آمریکا با انتشار نامه‌ای سرگشاده، ضمن تقبیح رفتار بلیزارد در قبال بلیتزچانگ، رویه این شرکت را محکوم نمودند. در بخشی از این نامه چنین آمده است:
«این تصمیم [در قبال بلیتزچانگ] خصوصا با توجه به اشتهای فزاینده حکومت چین برای فشار آوردن بر شرکتهای آمریکایی جهت کمک به سرکوبی آزادی بیان، نگران کننده است.»
***
در مدتی که از این قضیه می‌گذرد، با وجودیکه انتقاد از بلیزارد گفتمان غالب بوده، بوده‌اند صداهایی که طرف بلیزارد را گرفته‌اند. مهمترین استدلال این افراد جدایی سیاست از سرگرمی است. این افراد ضمن اشاره به موضع عموم گیمرها در قبال سرریز شدن فزاینده دیدگاههای خاص سیاسی به فیلم‌ها و سریال‌ها و بازی‌ها، طرفداری از بلیتزچانگ را نمود بارز دورویی ایشان می‌دانند – و در ظاهر، حقا هم چنین است. اجازه دهید این مسئله را کمی عمیق‌تر بررسی کنیم.
ارتباط سیاست – و بطور کلی ایدئولوژی – و هنر، بحثی است به درازای تاریخ. اما آنچه خصوصا در چند سال اخیر محل بحث و نظر فراوان قرار گرفته، تحمیل یک نگرش خاص به صنعت سرگرمی است. این بحث گفتمانی را شکل داده، که عملا طرفداران و منتقدین را به دو بخش جداگانه تقسیم کرده، و منجر به ایجاد گسلی بین این دو گروه شده است. پرسش اصلی در اینجا اینست که آیا رفتار اخیر بلیزارد، ذیل این گفتمان قرار می‌گیرد، یا ایجاد ارتباط بین آن و گفتمان «جدایی سیاست از سرگرمی» – لااقل چنانکه مد نظر مخاطبین صنعت سرگرمی است – قیاس مع‌الفارق است. برای یافتن پاسخ، باید به شعارها، سیاستها، و رفتار گذشته بلیزارد نگاه بیاندازیم.
اگر به سایت رسمی بلیزارد رجوع کنیم با بیانه‌ای روبرو می‌شویم که ذیل آن «ارزشهای بنیادین» شرکت آمده است. یکی از این ارزشهای بنیادین عبارتست از «هر صدایی مهم است»:
«بلیزارد بخاطر صدای بازیکنان و تک‌تک اعضای شرکت به چیزی که امروز هست تبدیل شده. همه کارمندان تشویق می‌شوند به بیان نظرشان، گوش سپردن [به نظر دیگران]، محترم شمردن عقاید سایرین، و پذیرش انتقادات به عنوان راهی جدید بسوی ایده‌های بزرگ.»
چنانکه از این متن برمی‌آید، «آزادی بیان» یکی از ارزشهای بنیادین بلیزارد است. اما شما نمی‌توانید آزادی بیان را یکی از اصول اساسی خود بنامید – و از منافع تبلیغاتی آن استفاده کنید – و بعد هر کجا که صلاح دیدید، زیر آن بزنید. چنین کاری صرفا استدلال قدیمی همه نظامهای توتالیتر را به ذهن متبادر می‌کند که «همه در بیان عقایدشان آزادند، مگر اینکه این عقاید به مذاق مسئولین ذیربط خوش نیاید.»
با این وجود، حکم اخیر بلیزارد باز هم قابل توجیه بود، اگر با رفتار کلی شرکت در قبال موضع‌گیری‌های سیاسی در بازی‌ها و مراسم مختلفش همخوانی داشت. مسئله این است که نه تنها موضع‌گیری سیاسی افراد و گروهها برای بلیزارد امر جدیدی نیست، بلکه این شرکت خود بارها و بارها مواضع سیاسی خود را در قبال مسائل متفاوت، و له یا علیه گروههای مختلف اجتماعی با صدای بلند ابراز داشته است. برای نمونه، همین چند وقت پیش بود که به مناسبت «ماه افتخار» (Pride Month) – یک ماه در سال که به بزرگداشت دگرباشان اختصاص دارد – از در و دیوار شرکت رنگین کمان می‌بارید. آیا فعالین دگرباش حق دارند مواضع رنگارنگ سیاسی خود را همه جا بیان کنند، و ستمی را که – به زعم ایشان – جامعه بر آنها روا می‌دارد، در بوق و کرنا کنند، ولی یک هنگ‌کنگی حق ندارد از سرکوب یک نظام توتالیتر بر مردم و کشورش سخنی به میان آورد؟
واقعیت اینست که بلیزارد نه تنها از دخالت دادن سیاست در بازی‌ها و مراسم مختلفش ابایی ندارد، بلکه آنجا که به نفعش باشد، کاملا به «ارزشهای بنیادین» خود پایند است، و در ابراز مواضع سیاسی باب روز، گوی سبقت را از سایرین می‌رباید، چنانکه به هر بهانه‌ای گرایشات جنسی و تعلقات قومیتی کاراکترهای بازی‌هایش را – اورواچ – در حلق ملت فرو می‌کند. به هنک‌کنگ که رسید، آسمان تپید؟
نکته بعدی اما، اینست که رفتار بلیزارد، اتفاقی تک افتاده در صنعت سرگرمی نیست، بلکه آخرین مورد از زنجیره اتفاقاتی است که اخیرا به انحای مختلف دیده می‌شود. به عنوان یک نمونه مشابه، رفتار اخیر NBA را در نظر بگیرید.
اندکی قبل بود که «دریل موری» (Daryl Morey) – مدیر ورزشی تیم «هیوستون راکتز» (Huston Rockets) – در حساب شخصی خود، توییتی به طرفداری از معترضان هنگ‌کنگی منتشر کرد. سران NBA – که هفته‌ای چهار روز مشغول حمایت از حقوق سرخپوستان و سیاهپوستان و فلسطینیان و گرسنگان موزامبیک‌اند، و سه روز باقیمانده را درگیر محکوم کردن جنایات آمریکا و اسرائیل و بورکینافاسو – ضمن محکوم کردن عمل موری و مجبور کردن او به عذرخواهی، طی بیانه‌ای به دلجویی از دولت چین پرداختند.
و البته که این مسئله به صنعت سرگرمی هم ختم نمی‌شود. در چند وقت اخیر بسیاری دیگر از شرکتهای آمریکایی – از جمله آمازون، دیزنی، اپل، ونز، تیفانی و بسیاری دیگر – مسیر مشابه‌ای را در پیش گرفته‌اند.
و اما ترسناکترین وجه این قضایا صرفا سرکوب «آزادی بیان» نیست، که می‌توان به بهانه «جدایی سیاست از سرگرمی» دست به سرش کرد. مسئله اصلی سایه‌ی سانسوری است که بطور فزاینده‌ای بر صنعت سرگرمی سایه می‌افکند.
پستی را به یاد آورید که حدود یک سال پیش – دوم نوامبر ۲۰۱۸ – در سایت رسمی یوبی‌سافت منتشر شد. این پست تغییراتی را نشان می‌داد که به مناسبت انتشار بازی «رینبو سیکس» (Rainbow Six Siege) در بازارهای خاور دور – بخوانید چین – بر این بازی اعمال می‌شد. یوبی‌سافت در این پست چنین آورده بود:
«ما می‌خواهیم توضیح دهیم که چرا این تغییرات به نسخه جهانی بازی خواهد آمد: به جهت جلوگیری از شاخه شاخه شدن بازی، و پشتیبانی از دو نسخه مجزا. [..] با پشتیبانی از تنها یک نسخه، ما از دو برابر شدن کارها در بخش توسعه بازی جلوگیری میکنیم. این کار به ما اجازه می‌دهد تا به عنوان یک تیم توسعه دهنده چالاکتر باشیم، و سریعتر با مشکلات پیش آمده برخورد نماییم.»
چنانکه می‌بینید، بسیاری از طراحی‌های هنری در بازی مطابق قوانین اداره سانسور چین تغییر یافته، یا به کل حذف شده است. شاید بگویید – چنانکه کسانی چون ««جیمز بچلر» (James Batchelor)، سردبیر واحد انگلستانِ نشریه GamesIndustries.biz گفته‌اند – که تغییراتی از این دست اهمیتی ندارد، و داد و قالی که گیمرها بر سر آن به راه انداخته‌اند، تنها نمایانگر جو سمی جامعه گیمرهاست. اما چنانکه تاریخ بارها و بارها نشان داده است، اعمالی از این دست صرفا آغاز راهی است که با تغییراتی کوچک و نسبتا بی‌اهمیت شروع می‌شود، و به سلاخی هنر در اداره‌های گوناگون سانسور و ممیزی ختم می‌گردد.
یوبی‌سافت در نهایت بواسطه اعتراضات از تصمیم خود صرفنظر کرد، اما می‌توان حدس زد که تولیدات بعدی این شرکت از این پس با در نظر داشتن قوانین اداره سانسور چین ساخته خواهد شد تا با اعتراضاتی اینچنین مواجه نگردد. رویه‌ای که کم کم به شیوه‌ای مآلوف بدل می‌گردد.
بنابراین، خیر! اعتراضات اخیر گیمرها با مواضع سابق ایشان در تضاد نیست؛ و حکم بلیزارد هم تلاشی برای جلوگیری از نشت سیاست به حوزه بازی نیست. این حکم واکنشی است کاملا سیاسی، و هم‌جهت با منویات یک نهاد سیاسی: حزب کمونیست چین.
در نهایت، رفتار اخیر بلیزارد صرفا جرقه‌ای بود که به انبار باروت نگرانیهای گیمرها – و نه فقط گیمرها – افتاد. مشکل اصلی بسط ید فزاینده حزب کمونیست چین است در صنعت سرگرمی بطور اخص، و جهان آزاد بطور اعم. مسئله اصلی، فشاری است که روئسا و سهامداران شرکتهای بزرگ آمریکایی بر کارمندان خود وارد می‌کنند، تا پیش از دست بردن به قلم، جزییات آخرین نسخه از امور مجاز و غیرمجاز اداره سانسور چین را به خوبی مطالعه کنند. مسئله اصلی، خودسانسوری فزاینده هنرمندان و فعالین حوزه سرگرمی است که روز به روز بیشتر رخ می‌نماید. مسئله اصلی، چیزیست که سریال South Park به خوبی در نمایش اخیر خود، نشان داد.
