زباله‌ی فضایی عظیم چین به‌زودی به‌صورت کنترل نشده به زمین سقوط می‌کند
کارشناسان پیش‌بینی می‌کنند که جدیدترین زباله‌ی فضایی عظیم چین در اواخر ماه جاری میلادی (نیمه‌ی مرداد) باز هم به‌صورت کنترل نشده به زمین سقوط خواهد کرد.
این شیء مورد بحث، مرحله‌ی اصلی تقریبا ۲۵ تنی موشک قدرتمند «لانگ مارچ ۵بی» (Long March 5B) است که یکشنبه ۲۴ جولای (۲ مرداد) «تیان‌گونگ» (Tiangong) ایستگاه فضایی در حال ساخت چین را به فضا فرستادفضایی در حال ساخت چین را به فضا فرستاد.
به گفته‌ی پژوهشگران مرکز مطالعات مجدد مداری و زباله‌های فضایی (CORDS) در شرکت هوافضا، بدنه‌ی موشک احتمالا حدود یک هفته در آسمان خواهد ماند. آن‌ها با تجزیه‌وتحلیل داده‌های ردیابی جمع‌آوری‌شده توسط شبکه‌ی نظارت فضایی نیروی فضایی ایالات متحده، پیش‌بینی می‌کنند که بدنه‌ی موشک حدود ساعت ۳:۳۰ بامداد منطقه‌ی زمانی شرقی(۱۱:۳۰ به وقت تهران) ۳۱ جولای(۹ مرداد)، با خطای تخمین ۲۲ ساعت، دوباره وارد جو زمین خواهد شد.
محققان CORDS در عین حال تأکید کردند که هنوز برای پیش‌بینی اینکه موشک چینی کجا سقوط می‌کند، خیلی زود است و این پیش‌بینی با گذشت زمان به‌روزرسانی می‌شود. با این حال، هم‌اکنون بر اساس مدار آن، می‌دانیم که ورود مجدد جایی بین ۴۱ درجه‌ی عرض شمالی و ۴۱ درجه عرض جغرافیایی جنوبی رخ خواهد داد و تمام موشک در جو زمین نمی‌سوزد.
به گفته‌ی شرکت هوافضا «قاعده‌ی کلی این است که ۲۰ تا ۴۰ درصد از جرم یک جسم بزرگ به زمین می‌رسد، اما عدد دقیق آن به طراحی جسم بستگی دارد که در این مورد، انتظار داریم حدود ۵.۵ تا ۹.۹ تن باشد.»
مراحل اصلی اکثر موشک‌های کلاس مداری به گونه‌ای طراحی شده‌اند که اندکی پس از بلند شدن، یا برای سقوط ایمن به دریا یا بر فراز بخش‌های کم‌جمعیت خشکی هدایت می‌شوند و یا مانند فالکون ۹ و فالکون هوی برای برای امکان استفاده‌ی مجدد، به‌صورت عمودی فرود می‌آیند. هسته‌ی موشک لانگ مارچ ۵بی چین اما همراه با محموله‌ی خود به مدار می‌رسد و کمی بعد در مسیری کنترل نشده به زمین بازمی‌گردد.
در حالی که این موشک اکنون در مجموع سه مأموریت انجام داده است، دو مأموریت قبلی هم شاهد چنین عملکردی بوده‌اند. این موشک در ۵ می ۲۰۲۰ (۱۶ اردیبهشت ۱۳۹۹) آغاز به‌کار کرد. حدود یک هفته بعد، بدنه‌ی موشک به‌صورت غیرقابل کنترل در سواحل غربی آفریقا در ساحل عاج سقوط کرد و ظاهرا باعث اندکی خسارت شد. دومین موشک هم در ماه می ۲۰۲۱، ۱۰ روز پس از پرتاب ماژول مرکزی تیان‌گونگ، که با نام «تیان‌هه» (Tianhe) شناخته می‌شود، پس از هفته‌ای نگرانی، در اقیانوس هند افتاد.
علاوه بر این، در سال‌های گذشته هم تیان‌گونگ ۱، که نمونه اولیه‌ی آزمایشگاه فضایی چین بود و به افزایش دانش ساخت آن کمک کرد، بر فراز اقیانوس آرام به زمین سقوط کرد.
در هیچ یک از این حوادث، مصدومیت مردم گزارش نشده است. اما احتمال آسیب به زیرساخت‌های روی زمین، باعث شده است تا کارشناسان کاوش‌های فضایی چین را به‌دلیل فراهم کردن شرایط چنین سقوط‌های کنترل نشده‌ای سرزنش کنند.
بیل نلسون، مدیر ناسا سال گذشته و اندکی پیش از سقوط بدنه‌ی پرتابگر ماژول تیان‌هه، نوشت: «کشورها باید خطرات ورود مجدد اشیاء فضایی را برای افراد و دارایی‌های روی زمین به حداقل و شفافیت را در مورد این عملیات به حداکثر برسانند.»
او افزود: روشن است که چین در رعایت استانداردهای مسئولانه در مورد زباله‌های فضایی خود شکست خورده است. بسیار مهم است که چین و همه‌ی کشورهای فضایی و نهادهای تجاری، مسئولانه و شفاف در فضا عمل کنند تا ایمنی، ثبات، امنیت و پایداری بلندمدت فعالیت‌های فضایی را تضمین کنند.»
گفتنی است ایستگاه فضایی تیان‌گونگ در نهایت از سه ماژول تشکیل خواهد شد. انتظار می رود چین سومین و آخرین ماژول را در پاییز امسال سوار بر لانگ مارچ ۵بی پرتاب کند.
عکس کاور: پرتاب موشک لانگ مارچ
Credit: CNSA
منبع: Space
