جای بازی‌های کنسولی روی موبایل نیست

اگر از افرادی هستید که به طور کلی بیشتر وقت خود را با بازی‌های ویدیویی کامپیوتری یا کنسولی می‌گذرانید ممکن است هر از گاهی فراموش کنید که بازی‌های موبایلی تا چه حدی صنعت بازی‌های ویدیویی را تکان داده‌اند. شرکت سونی هم این موضوع را می‌داند و مدتی است که رسما قصد دارد به‌طور جدی وارد این بازار شود. در چنین شرایطی سؤال پیش می‌آید که آیا چنین کاری واقعا درست است؟

گوشی‌های موبایل در مدت زمان نسبتا کوتاهی موفق شدند تا به بزرگ‌ترین پلتفرم بازی‌های ویدیویی از هر نظر تبدیل شوند. بازی‌های موبایل سود بیشتری تولید می‌کنند و تعداد مخاطبان آن‌ها با اختلاف، بیشتر است. شرایط به‌گونه‌ای است که می‌توانیم بگوییم ارزش بازی‌های موبایلی حدود دو برابر هر چیز دیگری از صنعت بازی‌های ویدیویی در مجموع است.

• پلی‌استیشن به بازار بازی‌های موبایل وارد می‌شود

تنها دلیلی که بازی‌های ویدیویی دیگر در سیل بازی‌های موبایلی غرق نشده‌اند این است که مخاطبان بازی‌های کامپیوتری و کنسولی اساسا دسته‌هایی جدا از گیمرها هستند و در هر شرایطی کار خود را می‌کنند. حین اینکه بازی‌های موبایلی فعالیت خود را به‌عنوان بخشی کوچک از صنعت بازی‌های ویدیوی آغاز کردند و امروز که به هیولایی عظیم تبدیل شدند، بازی‌های پلتفرم‌های دیگر هم پیشرفت خوبی داشته‌اند.

این موضوع تا حد زیادی کمک می‌کند تا بازی‌های موبایلی و بازی‌های دیگر پلتفرم‌ها در صلح فعالیت کنند و کاری به کار یکدیگر نداشته باشند. البته بعضی از سازندگان بازی‌های کامپیوتری و کنسولی در ساخت بازی‌های خود از استراتژی‌های بازی‌های موبایلی (لوت‌باکس‌های لعنتی را می‌گوییم) استفاده کرده‌اند که معمولا بازخورد خوبی نداشته. از طرفی هم برخی بازی‌های موبایلی را داریم که در آن‌ها از عناوین کنسولی استفاده شده که شرایط اکثر آن‌ها، همانند نمونه‌ی قبلی چندان مساعد نیست.

ماین‌کرفت از آن بازی‌هایی است که روی هر پلتفرمی موفق می‌شود.

بازی‌های بسیار کمی پیدا می‌شوند که موفقیت آن‌ها از مستقل از پلتفرم باشد و چه روی موبایل،‌ چه روی دیگر پلتفرم‌ها نتیجه‌ی خوبی را حاصل شوند؛ اگرچه این موضوع واقعا استثنا است. به‌طور کلی بازی‌های موبایلی بازی‌های موبایلی هستند و از نظر طراحی، نحوه‌ی درآمد‌زایی و مخاطبان، تفاوت‌های زیادی با بازی‌های کامپیوتری-کنسولی دارند.

مشکل اصلی این جدایی، از جنبه‌های ساخت این دو دسته از بازی‌ها سرچشمه نمی‌گیرد و بیشتر به مسائل تجاری مربوط است. صریحانه بگوییم، سرمایه‌گذاران و مدیران شرکت‌های سازنده‌ی بازی‌های ویدیویی مرسوم، به‌تازگی به همسایه‌ی خود حسودی می‌کنند و هر روز حسرت می‌خورند که چرا بازی‌های آن‌ها رشد مالی بازی‌های موبایلی را ندارند. این موضوع دیدگاه ضعیف این سرمایه‌گذاران را درباره‌ی صنعت بازی‌های ویدیویی نشان می‌دهد که اصلا نمی‌دانند روی چه چیزی سرمایه‌گذاری کرده‌اند و بازار خودشان را با بازاری دیگر مقایسه می‌کنند که امری اشتباه است. صحیح یا غلط، این دیدگاه توسط بسیاری از سرمایه‌گذاران دنبال می‌شود و مشخصا نظر سرمایه‌گذاران تأثیر بزرگی روی فعالیت‌های تهیه‌کنندگان دارد. از این رو تقریبا به هر کدام از تهیه‌کنندگان بازی‌های ویدیویی که نگاه کنیم می‌توانیم برنامه‌هایی مرتبط با بازی‌های موبایلی ببینیم.

Uncharted: Fortune Hunter

جدیدترین ماجرای بزرگ از بازی‌سازهای کامپیوتری-کنسولی که قصد ورود به بازار بازی‌های موبایلی دارند هم توسط شرکت سونی رقم خورد. شرکت سونی در گزارش خبری اخیر خود درباره‌ی موضوعات متنوعی صحبت کرد که بازی‌های موبایلی یکی از آن‌ها بودند. شرکت سونی قصد دارد تا بازی‌های موبایلی مختلفی را بسازد که بازی‌های اصلی کنسول پلی‌استیشن این شرکت را «تکمیل» می‌کنند. قرار است عناوین کنسولی این شرکت وارد دنیای بازی‌های موبایلی شوند. البته این اولین باری نیست که شرکت سونی تلاش می‌کند تا وارد بازار بازی‌های موبایلی شود.

تمام این ماجرا به این بستگی دارد که منظور شرکت سونی از «تکمیل کردن» چه باشد. مهم‌ترین کلمه‌ای که در بیانیه‌ی جدید سونی به ما گفته می‌شود همین است. ممکن است این کلمه بی‌معنی باشد و سونی تنها بازی‌هایی مستقل از آثار پلی‌استیشن بسازد که فقط شخصیت‌های بازی‌های عظیم سونی را در آن‌ها می‌بینیم. از سمت دیگر ممکن است سونی قصد داشته باشد بازی‌هایی بسازد که داستان آثار اصلی پلی‌استیشن ۵ را تقویت می‌کنند یا در کنار بازی‌های سرویس‌محور تجربه می‌شوند. ساخته شدن اپلیکیشن‌های همراه بازی‌های کنسولی هم محتمل هستند.

تمام چیزهایی که گفتیم موضوعاتی نیستند که برای اولین بار با آن‌ها روبه‌رو باشیم و حتی خود شرکت سونی هم برخی از آن‌ها را انجام داده. البته شرکت سونی درباره‌ی این موضوع اصلا داد و هوار نداشته و این ماجرا را بیشتر به‌عنوان پروژه‌ای در کنار دیگر فعالیت‌های پلی‌استیشن معرفی کرده. پروژه‌ای که هیچ‌کس نتوانسته روش صحیحی برای انجام آن پیدا کند و هنوز معلوم نیست که ارزش امتحان کردن دوباره را دارد یا خیر.

اکثر تهیه‌کنندگان بازی‌های ویدیوی برای ورود به بازار بازی‌های موبایلی سریعا دست به کار می‌شوند و بر اساس عناوین خود شروع به ساخت بازی‌های موبایلی می‌کنند. از اپلیکیشن‌های کمکی و بازی‌های فرعی گرفته تا عرضه‌ی دوباره‌ی بازی‌های قدیمی برای پلتفرم موبایل. نتیجه چیست؟ هیچ‌کدام از این کارها واقعا جواب نداده‌اند. بازی‌های موبایلی از جهات بسیار مهم و مختلف، تفاوت‌های عمیقی با بازی‌های کامپیوتری-کنسولی دارند.

!Run Sackboy! Run

یکی از مهم‌ترین تفاوت‌های میان این دو بازار، البته با صرف نظر از برخی استثنائات بزرگ (درباره‌ی پوکمون حرف می‌زنیم)، بازیکنان پلتفرم موبایل اصلا اهمیتی به عناوین کامپیوتر و کنسول‌ها نمی‌دهند. به این دلیل از پوکمون یاد کردیم که رسما یک پدیده‌ی فرهنگی به حساب می‌آید و بازی‌های آن توسط افراد بسیار زیادی در چند نسل گذشته تجربه شده‌اند. فراموش نکنیم که بازی‌های پوکمون اساسا برای کنسول‌های دستی ساخته می‌شوند که بازی‌های آن‌ها در مقایسه با کنسول‌های خانگی، شباهت بسیار بیشتری به بازی‌های موبایلی دارند. تقریبا هر سری بزرگ دیگری را در نظر بگیریم، احتمال موفقیت آن به عنوان یک بازی موبایلی نزدیک به صفر است.

حتی عناوین دیگر شرکت نینتندو را هم نمی‌توان با پوکمون مقایسه کرد. شرایط به‌گونه‌ای است که با موفقیت کنسول نینتندو سوییچ تمایل قبلی شرکت نینتندو به بازی‌های موبایلی محو شده. هیچ‌کدام از بازی‌های موبایلی این شرکت حتی درصدی از کامیابی بازی پوکمون گو را به دست نیاورده‌اند. شرکت نینتندو هم از دیگر شرکت‌هایی است که فقط برای خفه کردن صدای سرمایه‌گذاران خود وارد بازار بازی‌های موبایل شده.

Pokémon GO

حین اینکه شرکت سونی امیدوار است تا با ورود به بازار بازی‌های موبایلی به نان و نوایی برسد، با توجه به نحوه‌ی معرفی استراتژی جدید این شرکت برای فعالیت‌های موبایلی، حدس می‌زنیم که قرار است با بازی‌هایی طرف باشیم که بیشتر به‌جهت پشتیبانی و جلب توجه به بازی‌های کنسولی این شرکت ساخته شده‌اند. حقیقتا این استراتژی چندان فاجعه‌بار نیست. اگر درست حدس زده باشیم، شرکت سونی می‌داند که با وجود اینکه مخاطبان کنسول پلی‌استیشن همگی گوشی موبایل دارند اما میان آن‌ها و بازیکنان کنسولی تفاوت‌های زیادی وجود دارد. این دیدگاه می‌پذیرد که بازیکنان پلتفرم موبایل قرار نیست موبایل به دست صبر کنند تا بازی‌های بزرگ برای کامپیوترها و کنسول‌های عرضه شوند.

بازی‌های مرتبط با بازی‌های اصلی، داستان‌های جانبی یا بازی‌هایی که کمک می‌کنند تا بازیکنان از اتفاقات قسمت‌های قبلی یک سری مطلع شوند می‌توانند آثاری مناسب برای بازار بازی‌های موبایلی باشند. در سال‌های گذشته نرم‌افزارهای موبایلی جانبی مختلفی را دیدیم که بازیکنان با استفاده از آن‌ها در بازی کنسولی پیشرفت می‌کردند. این برنامه‌ها از نظر همگان منفور نبودند و زمانی که با طراحی صحیح، به بازیکنانی که وقت کمتری دارند کمک می‌کردند، ساخته شدن آن‌ها چندان بد نبود. البته این برنامه‌ها به‌طور کلی آن‌چنان محبوب هم نبودند و کمک زیادی به بازی‌های کنسولی نمی‌کردند.

سخت است که به عقب نگاه نکنیم و با دیدن شکست‌های پرتعداد در ادغام بازی‌های تراز اول و پلتفرم موبایل، نتیجه نگیریم که شاید رویای سرمایه‌گذاران شرکت‌های سازنده‌ی بازی‌های ویدیویی برای ساخت بازی‌های موبایلی پوچ باشد. در چند وقت گذشته به‌خوبی دیدیم که شرکت سونی در صدد این است که قلمروی خود را گسترش دهد. فیلم و سریال‌هایی برای بازی‌هایی مانند لست آو آس و آنچارتد در حال ساخته شدن هستند و در سال‌های آینده می‌توانند نفوذ شرکت سونی در میان مخاطبان را بیشتر کنند. سریال‌هایی مانند ویچر و کسلوانیا این راه را باز کردند و حالا شرکت سونی هم می‌خواهد وارد عمل شود.

پیش از این، بازار بازی‌های موبایلی به‌عنوان مسیری ساده‌تر از ساخت فیلم و سریال برای شبکه‌های پولی به نظر می‌آمد. حالا به‌وضوح می‌بینیم که اصلا این‌چنین نیست. مخاطبان و حتی شکل کلی بازی‌های موبایلی ارتباط زیادی با دنیای بازی‌های ویدیویی کامپیوتری و کنسولی ندارند. ترکیب کردن بازی‌های تراز اول و آثار موبایلی مانند قبل جذابیت ندارد. مگر اینکه شرکت سونی تصمیم بگیرد با دیدگاهی جدید به پلتفرم موبایل نگاه کند و برنامه‌های جدیدی برای آن داشته باشد. البته فعالیت‌های شرکت سونی تا مدتی در حد حرف می‌مانند و قرار نیست فعلا بفهمیم هدف نهایی چه چیزی است. چاره‌ای جز صبر کردن نداریم.

این مطلب بر مبنای نوشته‌ای در وب‌سایت Gamesindustry.biz نگاشته شده.