پای دایناسور کشف شده احتمالا از روز برخورد سیارک عظیم به زمین باقی مانده است
دانشمندان ادعا می‌کنند که یک پای دایناسور که به شکل بی‌نقصی در داکوتای شمالی کشف شده است، ممکن است یادگاری از دورانی باشد که یک سیارک عظیم به زمین برخورد کرده و عصر دایناسورهای غیر پرنده را به پایان رسانده است. هرچند هنوز همه‌ی کارشناسان متقاعد نشده‌اند که این دایناسور واقعا در آن روز سرنوشت‌ساز در ۶۶ میلیون سال پیش مرده است.
تیمی به سرپرستی «رابرت دی‌پالما» (Robert DePalma) پژوهشگر دکترای دانشگاه منچستر، پای فسیل شده را که هنوز پوست به ان چسبیده بود کشف کردند. به گزارش بی‌بی‌سی بر اساس جایی که پا در ذخایر فسیلی یافته شده است، این تیم پیشنهاد کرد که دایناسور در اثر برخورد معروف سیارکی مرده و دفن شده است. این نمونه اما هنوز در یک نشریه‌ی علمی معتبر بیان نشده است.
به گفته‌ی «پل بارت» (Paul Barrett) پژوهشگر شایستگی موزه‌ی تاریخ طبیعی لندن، این پا متعلق به «تسیلوسور» (Thescelosaurus) یک دایناسور گیاهخوار است که نامش در یونان باستان به معنای «مارمولک شگفت‌انگیز» است. او افزود: «این از گروهی است که ما هیچ سابقه‌ی قبلی از ظاهر پوست آن نداشتیم و به‌طور قطعی نشان می‌دهد که این حیوانات مانند مارمولک‌ها بسیار پولک‌دار بوده‌اند و مانند همنوعان گوشتخوار خود دارای پَر نبودند.»
فسیل پای دایناسور کشف شده در داکوتای شمالی
Credit: BBC
بارت بر اساس بررسی فسیلی که انجام داد، اعلام کرد که این پای دایناسور به احتمالی زیاد خیلی سریع کنده شده است و اندام هیچ نشانه‌ای از بیماری یا جدا شدن توسط لاشه‌خوارها را ندارد.
«استیو بروسات» (Steve Brusatte) دیرینه‌شناس مهره‌داران و زیست‌شناس تکامل دانشگاه ادینبورگ اسکاتلند هم خاطرنشان کرد که او نسبت به این ایده که تسیلوسور دقیقا در روزی که سیارک کشنده‌ی دایناسورها در آسمان زمین ظهور کرده و حفره‌ی بزرگ «دهانه‌ی چیکشلوب» (Chicxulub Crater) در شبه‌جزیره‌ی یوکاتان را ایجاد کرده، از بین رفته است، تردید دارد.
به گفته‌ی او ممکن است تسیلوسور و دیگر حیوانات کشف شده در سایت داکوتای شمالی، روزها یا سال‌ها قبل مرده باشند اما طی برخورد سیارک لایه‌های روی آن‌ها از بین رفته باشد و سپس همراه با بقایای رویداد برخوردی، دوباره مدفون شده باشند.
به گزارش نشریه‌ی ساینس در سال ۲۰۱۹، سایت داکوتای شمالی، معروف به «تانیس» (Tanis) در گذشته هم با تردیدهای مشابهی روبه‌رو شده است.
در آن سال رابرت دی‌پالما و همکارانش گزارش دادند که در این مکان ماهی‌های فسیل شده‌ای یافته‌اند که آبشش‌های آن با کره‌های شیشه‌ای کوچکی به نام «گرداله» (Spherules) پوشیده شده بود. این ماهیان آب شیرین شامل ماهیان خاویاری و ماهی پارویی بودند و در یک نهشته (رسوب‌گذاری) به ضخامت ۱.۳ متر در حالی که کنار هم قرار داشتند و توسط بقایای پراکنده‌ی تنه‌ی درختان و گل ضخیم خالدار و بقایای بیشتری از کره‌های شیشه‌ای احاطه شده بودند، کشف شدند.
نمای نزدیک از پای دایناسور کشف شده
Credit: BBC
در مطالعه‌ی سال ۲۰۱۹ این تیم تشخیص داد که این گوی‌های شیشه‌ای حدود ۶۵.۸ میلیون سال قدمت دارند و این نظریه را مطرح کردد که از سنگ‌های مذابی تشکیل شده‌اند که در طول برخورد چیکشلوب به آسمان پرتاب شده‌اند. به گفته‌ی آن‌ها جانوران فسیل شده در تانیس، اساسا توسط امواج لرزه‌ای شدیدی که از محل برخورد در فاصله‌ی ۳۰۰۰ کیلومتری دورتر منتشر شده بود، در آن‌جا مدفون شدند.
بروسات گفت: «آن ماهی‌هایی که گوی‌هایی در آبشش‌های خود دارند، به‌نوعی کارت ویزیت قطعی این سیارک هستند اما درباره‌ی برخی از ادعاهای دیگر، می‌توانم بگویم که آن‌ها شواهد غیرمستقیم زیادی دارند اما هنوز برای بررسی و داوری ارائه نشده‌اند.»
علاوه بر ماهی پر از شیشه، این تیم گزارش داده است که بقایای فسیل شده‌ی یک لاک‌پشت و پستانداران کوچک را پیدا کرده‌اند. پوست یک «تریسراتوپس» (Triceratops)، جنین «پتروسور» (Pterosaur) که درون تخم خود محبوس است و حتی تکه‌ای از آنچه که ممکن است بخشی از خود سیارک برخوردی باشد.
بروسات تأکید کرد: «با این وجود برای برخی از این اکتشافات، حتی زمان دقیق مردنشان اهمیت ندارد. برای نمونه تخم پتروسور با یک بچه پتروسور درون آن بسیار کمیاب است و هیچ چیز دیگری مانند آن در آمریکای شمالی وجود ندارد. لازم نیست همه‌ی این‌ها مربوط به سیارک باشند.»
عکس کاور: طرحی گرافیکی از برخورد سیارک به زمین
Credit: Mark Garlick/Science Photo Library via Getty Images
منبع: Live Science
