هر آنچه باید درباره‌ی کاراکتر جیمز باند و بازیگرانش بدانید
همه منتظر دیدن فیلم «زمانی برای مردن نیست» هستند که به سال آینده موکول شده و دنیل کریگ برای آخرین بار نقش جیمز باند را ایفا می‌کند و این وسط خبر درگذشت شان کانری اولین بازیگر نقش جیمز باند هم می‌رسد. هر فیلمی هم که در راه باشد سینما همیشه تحت‌تأثیر افتتاحیه‌ی فیلمی جدید از سری فیلم‌های جیمز باند قرار گرفته است. برای عشق سینماها دیدن هر نسخه‌ی جدیدی از جیمز باند روی پرده‌ی سینما ضروری است. کاراکتری که بیش از ۵۰ سال است توانسته جذابیت‌هایش را برای مخاطبان سینما حفظ کند.
فیلم‌های جیمز باندی شاید هیچ‌وقت از نظر منتقدان آثار برجسته‌ای نبوده باشند و در فهرست فیلم‌های برتر تاریخ سینما قرار نگرفته باشند ولی برای مخاطبان سینما هم نوستالژیک هستند، هم هیجان‌انگیز و هم تأثیرگذار. گیشه‌ی سینماها هم باید از سری فیلم‌های جیمز باند سپاسگزار باشد چون هر فیلم جدید جیمز باند به معنای یک طوفان جدید در گیشه به‌خصوص در سینماهای انگلستان، زادگاه جیمز باند و آمریکاست.
جیمز باند مثل شرلوک هولمز، کارآگاه خیالی که سر آرتور کانن دویل در کتاب‌هایش خلق کرد چنان محبوبیت همه گیری در دنیا پیدا کرد که انگلیسی‌ها تصمیم گرفتند آن را جزئی از تاریخ و فرهنگشان کنند. ماشین‌های جیمز باند، لباس پوشیدن جیمز باند، استایلش همگی بخشی از فرهنگ انگلیسی شدند. پس عجیب نبود وقتی دنی بویل انگلیسی همین چند سال پیش کارگردان مراسم افتتاحیه‌ی المپیک لندن شد، در بخشی از افتتاحیه به جیمز باند ادای دین کرد و در همان قسمت با ملکه‌ی انگلستان هم شوخی کرد. «اسپکتر»، بیست و چهارمین و آخرین فیلم پخش شدده از مجموعه‌ی جیمز باند تقریبا در هر کشوری که نمایش داده شد، در فروش رکوردشکنی کرد.
این فیلم در انگلستان با فروشی معادل ۶۳ میلیون دلار در نخستین هفته‌ی نمایش، رکورد بهترین فروش افتتاحیه را شکست. این رکورد پیش از این در اختیار فیلم «هری پاتر و زندانی آزباکان» بود که در سال ۲۰۰۴ در نخستین هفته‌ی نمایش حدود ۳۷ میلیون دلار فروش داشت. جیمز باند فقط یک شخصیت خیالی نیست. برای انگلستان این یک پدیده‌ی فرهنگی است و تنها شمایلی که با آن می‌تواند در رقابت با هالیوود برای سینمای انگلستان بازار حفظ کند. با پدیده‌ی سودآور جیمز باند و آخرین فیلمی که از این سری روی پرده‌ی سینماها دیدیم آشنا شوید.
جیمز باند کیست؟
جیمز باند، افسر نیروی دریایی انگلستان اولین‌بار سال ۱۹۵۳ در یکی از رمان‌های ایان فلمینگ متولد شد. فلمینگ زمانی که در قید حیات بود دوازده رمان از سری ماجراهای باند و دو مجموعه داستان کوتاه با حضور جیمز باند به‌عنوان قهرمان نوشت.
کاراکتر باند در حقیقت مأمور مخفی آژانس اطلاعات و امنیت بریتانیاست با کد ۰۰۷. محل اقامتش در لندن است اما به همه نقاط جهان سفر می‌کند و به اقتضای شغلش هندوستان، روسیه و بخش‌هایی از آسیا را دیده است.
باند در حقیقت ترکیبی از چند افسر کماندویی است که ایان فلمینگ در طول سال‌های خدمتش در سرویس مخفی نیروی دریایی انگلستان در جنگ جهانی دوم با آن‌ها آشنا شده و همکاری کرده بود. فلمینگ استایل و چند تا از عادت‌های شخصی خودش را به آن کاراکترها اضافه کرد و نتیجه‌اش جیمز باند شد. اسم جیمز باند را هم از روی یک پرنده‌شناس آمریکایی به عاریت گرفت. باند خصوصیات ثابتی دارد از جمله عشقش به ماشین و لذتی که از سوارشدن ماشین‌های گران‌قیمت می‌برد، عاشق غذاست و روزانه حدود ۶۰ سیگار دست‌پیچ می‌کشد.
بعد از مرگ فلمینگ نویسنده‌های دیگر دست به کار شدند و کاراکتر جیمز باند را در رمان‌های خودشان در مسیر حوادث جدید قرار دادند. حتی از روی اولین رمان باند، «کازینو رویال» یک سریال تلویزیونی هم ساخته شد که در آن جیمز باند یک افسر آمریکایی بود! روزنامه دیلی اکسپرس یک سری کمیک استریپ درباره‌ی باند چاپ کرد و تا امروز ۲۵ فیلم جیمز باند در سینما ساخته شده و هفت بازیگر در نقش این مامور امنیتی خوش‌لباس ظاهر شده‌اند. بیست و ششمین فیلم هم سال آینده اکران می‌شود.
همه‌ی بازیگران نقش جیمز باند
شان کانری
در اولین فیلمی که سال ۱۹۶۲ از روی رمان‌های باند ساخته شد، شون کانری انگلیسی (با اصلیت اسکاتلندی) نقش جیمز باند را بازی می‌کرد. او کلاسیک‌ترین و محبوب‌ترین جیمز باند تاریخ سینماست و برای بازی در همین نقش سرانجام لقب سر را هم از ملکه دریافت کرد.
زمانی که تهیه‌کنندگان فیلم «دکتر نو» سراغ کانری رفتند او یک بازیگر تازه‌کار بود که زیبایی‌اندام کار می‌کرد و اواخر دهه‌ی ۵۰ در چند فیلم نه چندان مشهور انگلیسی هم بازی کرده بود. فلمینگ در ابتدا مخالف بازی این جوان آماتور در نقش جیمز باند بود. او بازیگر اصیل‌تری مثل دیوید نیون را برای این نقش می‌خواست اما سرانجام زور تهیه‌کننده به او چربید که معتقد بود شان کانری جذابیتی دارد که دقیقا نقش باند با آن توصیف می‌شود.
ترنس یانگ، کارگردان فیلم کانری را با زندگی سطح بالا و اشرافی آشنا کرد و بعد از آن دیگر انگار خود جیمز باند در روح کانری حلول کرده بود. کانری البته در شخصیت باند تغییراتی داد. در فیلم‌هایی که او بین سال‌های ۱۹۶۲ تا ۱۹۶۷ در نقش جیمز باند بازی کرد، این کاراکتر بی‌قید و بندتر و به‌شدت خونسردتر از کتاب‌های فلمینگ بود. کانری سال ۱۹۶۷ بعد از بازی در فیلم «تنها دو بار زندگی می‌کنی» به‌خاطر فشار زیادی که بازی در این نقش به او وارد می‌کرد از سری فیلم‌های باند کناره‌گیری کرد. دلیل دیگرش این بود که حالا همه او را با جیمز باند و باند را با او می‌شناختند و به‌نظر خودش برای مردم تکراری و خسته‌کننده شده بود.
دیوید نیون
سال ۱۹۶۷ بالاخره بازیگر سرشناس انگلیسی دلخواه فلمینگ در سن ۶۵ سالگی موفق شد نقش جیمز باند را در فیلم «کازینو رویال» بازی کند. آن‌ها می‌خواستند بعد از بازی نیون در نقش باند، درحقیقت این کاراکتر را بازنشسته کنند و یک مأمور مخفی دیگر جای او را بگیرد. همان چیزی که دیدگاه خود فلمینگ بود اما قانون سینما جور دیگری عمل کرد.
جورج لازنبی
این بازیگر استرالیایی در نقش جیمز باند مهجور ماند اما فیلمی که بازی کرد، «در خدمت علیاحضرت ملکه» محصول ۱۹۶۹ یکی از بهترین جیمز باندهای تاریخ سینما شد.
لازنبی نامزد جایزه گلدن‌گلوب بهترین ستاره نوظهور سال شد اما منتقدان دوستش نداشتند. او را به‌عنوان بدترین جیمز باند تا آن تاریخ ارزیابی کردند. از نظر آن‌ها این باند کم‌حرف و فاقد شوخ‌طبعی با آن کاراکتر محبوب سینمایی که دست‌پرورده شون کانری بود، اصلا قابل قیاس نبود.
حتی دیوید نیون هم بعضی ویژگی‌های باند را حفظ کرده بود اما باندی که لازنبی بازی کرد خیلی ساختارشکنانه بود. پیتر.آر.هانت کارگردان فیلم «در خدمت علیاحضرت ملکه» معتقد بود که لازنبی می‌تواند جیمز باند باورپذیری روی پرده سینما خلق کند فقط باید به او مهلت داده شود و در فیلم‌های بیشتری بازی کند.
بعضی معتقد بودند که اتفاقا لازنبی نزدیکترین بازیگر به تصور خالق جیمز باند است اما تهیه‌کنندگان حاضر به پذیرش این ریسک نشدند. آن‌ها بار دیگر سراغ کانری رفتند ولی وقتی او درخواست‌شان را رد کرد و درنهایت به دومین ستاره‌ی کلاسیک جیمز باند رسیدند؛ راجر مور.
راجر مور
از سال ۱۹۷۳ تا ۱۹۸۵ برای ۱۲ سال راجر مور بیشترین تعداد فیلم‌های باند را بازی کرد. فیلم‌های او سرگرم‌کننده‌تر از شون کانری از کار درآمدند هرچند از نظر سینمایی به پای آن‌ها نمی‌رسیدند. اولین فیلمی که در آن بازی کرد «زندگی کن و بگذار بمیرد» و مهم‌ترین‌شان «جاسوسی که مرا دوست داشت».
مور پیش از بازی در نقش جیمز باند کار مدلینگ انجام می‌داد و در چند فیلم و سریال تلویزیونی هم نقش‌های فرعی بازی کرده بود. او هم مثل شون کانری برای جان بخشیدن به باند روی پرده سینما لقب سر دریافت کرد.
جالب اینکه راجر مور با شون کانری دوستان خیلی خوبی شدند و مور تمام سعی خود را کرد تا همان باندی را بازی کند که شون کانری خلق کرده بود. او به نوعی کانری را پدر معنوی جیمز باند در سینما می‌دانست و شاید همین باعث شده کسانی که فیلم‌های کلاسیک جیمز باند را دوست دارند همیشه بین انتخاب محبوب‌ترین‌هایشان از کانری و مور مردد باشند. جیمز باندهایی که خیلی شبیه هم بودند.
پالین کیل منتقد بزرگ مور در نقش جیمز باند بود و در فیلم «مردی با اسلحه طلایی» به او لقب کوه یخ داد. راجر مور آخرین بار در سن ۵۷ سالگی در فیلم «منظره‌ای برای کشتن» نقش باند را بازی کرد و منتقدان حاضر و آماده سن او را برای بازی در این نقش به‌عنوان بزرگترین مشکل پیش کشیدند. مور از بازی در نقش باند دست کشید در حالی که مجموعه فیلم‌های جیمز باندی که او بازی کرده بود فروشی بیش از یک میلیارد دلار در گیشه سینماهای جهان داشتند.
تیموتی دالتون
این بازیگر انگلیسی بین سال‌های ۱۹۸۶ تا ۱۹۹۴ در دو فیلمی که با کاراکتر باند ساخته شدند بازی کرد؛ «روزهای روشن زندگی» و «مجوز برای کشتن».
تهیه‌کنندگان جیمز باند پیش از این هم چشم‌شان دنبال دالتون بود و در ۲۴ سالگی به او پیشنهاد بازی در یکی از فیلم‌های جیمز باند را داده بودند اما او با گفتن اینکه برای بازی در نقش جیمز باند باید بین ۳۵ تا ۴۰ سال داشته باشد نقش را رد کرده بود. سرانجام سال ۱۹۸۶ با دستمزدی بیش از ۵ میلیون دلار برای اولین‌بار در نقش جیمز باند جلوی دوربین رفت.
باندی که دالتون بازی کرد کاملا جدی بود و جهانی تاریک داشت. بیشتر به یکی از کارآگاه‌های رمان‌های چندلر می‌مانست. او تمایل داشت باند را از آن حالت تیپیکال مرد جذاب خارج کند و به او جلوه‌ای سیاه‌تر ببخشد. ولی همین برداشت متفاوت از کاراکتر باعث شد فیلم‌های دالتون جزء معدود آثار جیمز باندی شوند که در گیشه سینماها شکست خوردند.
پیرس برازنن
همزمان با دالتون تهیه‌کنندگان روی یک بازیگر ایرلندی هم نظر داشتند: پیرس برازنن. رقم قراردادش برای اولین فیلم باند «چشم‌طلایی» ۴ میلیون دلار بود و در چهارمین و آخرین فیلم، «روز دیگر بمیر» به ۱۶ میلیون دلار رسید.
شیوه‌ی بازی برازنن در نقش باند ترکیبی از جذابیت راجر مور و مردانگی شون کانری بود. منتقدان برازنن را صاحب جوهر اصلی جیمز باند هم در ظاهر و هم در رفتار نامیدند. درنهایت هم بعد از چهارمین فیلم خود برازنن بود که اعلام کرد دیگر نمی‌خواهد در نقش جیمز باند بازی کند وگرنه او معدن طلای تهیه‌کنندگان باند شده بود.
دنیل کریگ
انتخاب این بازیگر انگلیسی که برعکس بیشتر بازیگران جیمز باند تحصیل‌کرده مدرسه‌ی هنرهای دراماتیک بود و کارش را از روی صحنه‌ی تئاتر شروع کرده بود، جنجال زیادی به پا کرد. نکته اصلی جنجال چه بود؟
دنیل کریگ بلوند و بور بود. این یک تضاد آشکار با کاراکتر جیمز باند است که در همه‌ی کتاب‌ها و فیلم‌ها به موهای مشکی او اشاره شده. کریگ نشان داد که روی پرده قابلیت ایفای نقش جیمز باند برای هزاره‌ی سوم را دارد.
اولین فیلمی که بازی کرد «کازینو رویال» تبدیل به پرفروش‌ترین فیلم از میان سری فیلم‌های جیمز باند در تاریخ سینما شد. استیون اسپیلبرگ بعد از دیدن این فیلم گفت که دنیل کریگ مناسب‌ترین و بی‌نقص‌ترین جیمز باند برای قرن بیست و یکم است. به این ترتیب با فروش خوب فیلم و نقدهای مثبتی که روی آن نوشته شد دنیل کریگ در نقش جیمز باند ماندگار شد و حالا پنجمین فیلمش، «برای مردن زمانی نیست» به‌عنوان آخرین حضور جیمز باندی او روی پرده می‌رود.
