به‌نام فوتبال؛ نقد و بررسی FIFA 17

این‌که هر سال، اواسط مهر ماه دربه‌در دنبال نسخه‌ی جدید فیفا باشی، نه از سر عادت است و نه بی‌کاری. چند سالی می‌شود که فیفا بازی کردن برای طرفداران پروپاقرص این مجموعه، تبدیل به یک مکتب شده. مکتبی که هر سال با عرضه‌ی شماره‌ی جدید بروز می‌شود و می‌دانی که در یک سال آینده باید زحمت بکشی، تلاش کنی، یاد بگیری و زمان صرف کنی تا در مستطیل سبز، تبدیل به بهترین بشوی. البته که برای عاشقان فوتبال، آن‌هایی که با اشتیاق نتایج، اتفاقات و حواشی تیم‌های محبوب‌شان را هر روز دنبال می‌کنند، این چالش‌ها جذابیتی دوچندان دارد.

چند روزی می‌شود که فیفا17، جدیدترین نسخه از این مجموعه بازی‌ها عرضه شده و تنور اخبار و حواشی‌اش حسابی داغ است. البته شاید خیلی‌ها به‌خاطر قیمت بالای این محصول، هنوز موفق به تهیه‌اش نشده باشند. اما مطمئنا طی هفته‌های آینده شاهد کاهش قیمت این بازی و همه‌گیر شدن‌اش در بین گیمرهای ایرانی هم خواهیم بود. فیفا17 دیروز به تحریریه‌ی دیجی‌کالا مگ رسید. ماهم از این فرصت استفاده کردیم تا درباره‌ی بازی برای‌تان یک نقد و بررسی جمع‌وجور بنویسیم. با نقد و بررسی فیفا17 در دیجی‌کالا مگ، همراه باشید

شاید بی‌راه نباشد اگر بگوییم «خوب بودن»، همیشه مشکلات خودش را دارد. تغییراتی که روند بازی فیفای امسال شاهدشان بوده؛ تغییراتی مثل «پرتاب‌های آوت دقیق‌تر»، «شوت‌های ‌حساب شده» و «توانایی کنترل توپ پس از ضربه‌ به سمت دروازه» هرچند به‌تنهایی می‌توانند پیشرفت‌هایی ملموس برای یک شماره از این مجموعه باشند، اما ممکن است برای تعداد زیادی از طرفداران قدیمی فیفا، دردسر ایجاد کنند. چطور؟ چون الگوهای تکرارشونده‌ی شخصی، دیگر خیلی به‌کارتان نمی‌آید و برای این‌که یک بازی‌کننده‌ی قابل باشید، نمی‌توانید روی مدل‌های بازی از پیش تعیین شده و چند بازی‌کن کلیدی تیم‌تان حساب باز کنید. فیفای امسال حسابی پیچیده است و اگر برای بازی کردن شماره‌های قبلی باید مدرک کارشناسی ارشد فیفا می‌گرفتید، حالا دست کم به دکترا حتما احتیاج دارید!

فیفا17، کامل‌ترین پکیج فیفایی است که تابحال عرضه شده و تمام گزینه‌های رایج این مجموعه‌ی موفق را در خودش گنجانده.

شاید به‌همین خاطر باشد که فیفا17، کامل‌ترین پکیج فیفایی که تابحال عرضه شده و تمام گزینه‌های رایج این مجموعه‌ی موفق را در خودش گنجانده، امسال یک سناریوی پر سروصدا و غیرمنتظره هم دارد. سناریویی که قرار است حسابی سرگرم‌تان کند: «سفر» (The Journey).

برای اولین بار در تاریخ مجموعه بازی‌های فیفا بخش داستانی هم به آن اضافه شده است. بخش داستانی بازی حول محور شخصیتی با نام «آلکس هانتر» می‌گردد. آلکس بازی‌کنی جوان و جویای نام است که تازه وارد دنیای فوتبال حرفه‌ای شده. بخش داستانی بازی معجونی است از مسابقاتی که باید در آن‌ها بازی کنید، دیالوگ‌های بین کاراکترهای بازی که تعدادشان اصلا کم نیست و میان‌پرده‌هایی که به بهترین و زیبا‌ترین شکل ممکن از آب درآمده‌اند. تمام این‌ها در کنار هم رابطه‌ی آلکس با خانواده و هم‌تیمی‌های‌اش را با پیچیدگی‌هایی از جنس فوتبال‌ به تصویر می‌کشد و در نهایت، قرار است مشخص بشود این فوتبالیست تازه‌کار استعداد کافی برای تبدیل شدن به فوتبالیستی درجه یک را دارد، یا نه.

Journey داستانی سرراست تعریف می‌کند و قرار نیست در جریان‌اش گیج بشوید و انتخاب‌های سخت، در تنگنا قرارتان بدهد. همه‌ی این‌ها در کنار هم باعث می‌شوند تا بعید به‌نظر برسد از حضور یک بخش داستانی مفید و مختصر در فیفا17 حس عدم رضایت به‌شما دست بدهد و به احتمال خیلی زیاد، از آن استقبال خواهید کرد.

اضافه شدن یک سناریوی جدید آن هم در این ابعاد، درست زمانی که از اضافه شدن آخرین سناریوی کلان و درست و درمان (Ultimate Team) به این مجموعه بازی‌ها، مدت‌هاست که می‌گذرد، می‌تواند حسابی رضایت‌بخش باشد. فیفای جدید حداقل سه بخش دارد که می‌توانند به اندازه‌ی کافی گیمرها را در 12 ماه آینده از کار و زندگی بیاندازند. وقتی به محتوای Journey و تلاش و امیدی که برای بهترین شدن در تمام این سناریو جریان دارد نگاه می‌کنید، احتمالا یاد بروبچه‌های استودیوی بازی‌سازی الکترونیک‌آرتز هم خواهید افتاد که چطور سعی کرده‌اند بهترین محصولی که تا به امروز ساخته‌اند، در اختیار بازی‌کننده‌های فوتبال دوست قرار بدهند.

با این‌که سناریوی Journey از پس ‌منعکس کردن امید و تلاشی که در بالا به آن‌ها اشاره شد، به‌خوبی برآمده؛ با این حال، سکانس‌های با حال و هوای درام و مکانیک‌هایی که لنگه‌شان را تنها در باز‌ی‌های سبک نقش‌آفرینی می‌توان دید، در این بخش دیده نمی‌شوند. در سناریوی Journey خودتان انتخاب می‌کنید که در جریان بازی به کدام‌یک از تیم‌های لیگ برتر انگلستان ملحق می‌شوید؛ اما به‌جز این مورد انتخاب‌ها که در ظاهر پرتعداد و متنوع به‌نظر می‌رسند، در عمل محدودیت‌های‌شان را به رخ می‌کشند. تعدادی از حالت‌های داستان در هر شرایطی یکسان اتفاق می‌افتند و مهم نیست داخل زمین یا بیرون آن، چه رفتاری از خودتان نشان داده باشید. موضوعاتی مثل ارسال به‌عنوان بازیکن قرضی به تیم‌های دیگر، یا دوست و رفیق دوران کودکی و هم‌تیمی آلکس که تمام مدت سروکله‌اش در داستان پیدا می‌شود.

در جریان این سناریو بعد از این‌که قصه را پیش می‌برید و در چندتایی مسابقه شرکت می‌کنید، امتیاز تجربه کسب خواهید کرد؛ امتیازهایی که می‌توانید آن‌ها را برای پیشرفت مهارت‌های‌ خاص آلکس، خرج کنید؛ در نتیجه‌ی همه‌ی این کارها آلکس دقیقا بازیکنی می‌شود که گیمر می‌خواهد. با این حال، همان‌طور که پیش‌تر هم اشاره شد در انتخاب‌های دیالوگ‌ شخصیت‌تان در جریان میان‌پرده‌ها یا مصاحبه‌های مطبوعاتی بعد از بازی‌ها خیلی اختیار عمل ندارید و این مکانیک بیش‌تر برای رنگ و لعاب دادن به سناریو در نظر گرفته شده است. واکنش‌های آلکس در سه حالت «تند»، «خونسرد» و «متعادل» دسته‌بندی شده‌اند و به‌جای این‌که روی روند کلی داستان تاثیر بگذارند،‌ فقط نوار اعصاب آلکس را تغییر می‌دهند که نشان می‌دهد او بازی‌کنی عاقل است یا زود عصبانی می‌شود و جوش می‌آورد. نوآر اعصابی که به آن اشاره شد، روی نحوه‌ی رفتار مربی آلکس یا تعداد طرفداران‌‌اش‌ تاثیر می‌گذارد؛ اما همان‌طور که گفته شد در روند داستان تغییری ایجاد نمی‌کند.

بخش Journey خورده اتفاقات درام بعضا عجیب و تا حدودی کلیشه‌ای هم دارد.

«آدتومیوا ادون» (Adetomiwa Edun)، بازیگر نقش اصلی فیفا17 است و در نقش آلکس هانتر مصمم اما در عین حال شکننده اجرایی کم‌نقص را ارایه داده است. البته بخش Journey خورده اتفاقات درام بعضا عجیب و تا حدودی کلیشه‌ای هم دارد. بعضی وقت‌ها انگار تعامل بین شخصیت‌های بازی به‌زور پیش می‌رود؛ مثل رقابت آلکس با دوست قدیمی‌اش که نمونه‌های بهتری از این کل‌کل‌ها، بارها در سریال‌ها و فیلم‌های سینمایی دیده شده. حتی لوکیشن‌هایی که قصه در آن‌ها جریان دارد هم بعضی وقت‌ها ‌کاملا خالی و ساکت‌اند؛ همین موضوع هم به‌سادگی باعث می‌شود تا نتوانید با اتفاقات جریان قصه ارتباط برقرار کنید.

صحبت از یک سری صحنه‌های مصنوعی و تقریبا غیر واقعی به میان آمد؛ بد نیست بدانید اشتباهات بعضی وقت‌ها نتایج تلخی را هم در پی دارند. برای نمونه در بخشی از بازی، آلکس به عضویت تیم شماره‌ی یک تاتنهام درمی‌آید؛ اما در جریان یکی از بازی‌ها کارت قرمز می‌گیرد و با این‌که در سه بازی قبلی گل زده، او را از تیم اخراج می‌کنند؛ جوری که مجبور می‌شوید فایل ذخیره‌ی قبلی‌تان را یک بار دیگر لود کنید و اتفاقات قصه را از چند روز قبل‌تر پیش ببرید. شاید انتقال آلکس به تیم شماره‌ی دو تاتنهام یا حتی یک هشدار ‌شفاهی خشک و خالی، واقعی‌تر به‌نظر می‌رسید. در هر حال فیفا17 پیام واضحی برای‌تان دارد. حتی اگر یک بازی‌کن گل‌زن باشید، در لیگ برتر انگلستان به‌خاطر یک ‌کارت قرمز، ممکن است قراردادتان لغو بشود.

با وجود تمام مواردی که در بالا به آن‌ها اشاره شد، بخش Journey فیفا17 تجربه‌ای ارایه داده که تا به‌حال هیچ‌کدام از بخش‌های فیفا در قسمت‌های گذشته، توان ارایه‌‌اش‌ را نداشته‌اند. با وجود تمام ‌کاستی‌ها، لحظاتی در این بخش وجود دارد که احساسات‌تان را تحت تاثیر قرار می‌دهند؛ مثل بازی یکشنبه صبح تیم فوتبال کودکان، که کلیشه‌ای‌ترین لحظات قصه‌ را با ظرافتی مثال‌زدنی تعریف می‌کند؛ یا نمایی از دوربین در بیرون از زمین فوتبال و صدای فریاد آلکس بعد از اولین گلی که در بازی‌های دوره‌ی دبیرستان به ثمر می‌رساند. صحنه‌هایی از این دست که راوی موفقیت‌ها و شکست‌های آلکس در ‌میان خانواده‌ و زمین فوتبال هستند، پیچیدگی خاصی ندارند؛ اما Journey کارش را تا حد قابل قبولی درست انجام می‌دهد تا هر تصمیم و رفتار گیمر در جریان بازی، بار احساسی جذاب و منحصربفردی را به‌دنبال خودش داشته باشد.

اگر پیش از فیفا17، قسمت‌های قبلی را تجربه کرده باشید، بازی جدید برای‌تان حسابی مایه می‌گذارد. این مکانیک پیش‌تر هم در قسمت‌های گذشته‌ی مجموعه‌ی فیفا تکرار شده بود؛ مثلا اگر فیفا15 را حسابی بازی کرده بودید، وقتی برای اولین بار فیفا16 را بازی می‌کردید، جوایزی مثل سکه برای خریدن آیتم‌های داخل بازی دریافت می‌کردید. اما حالا اگر حسابی فیفا16 بازی کرده باشید، به تناسب سطحی که در بازی قبلی داشته باشید، در فیفا17 جوایز جذاب‌تری می‌گیرید. مثلا اگر در سناریوی Season فیفا16 تا دیویژن 1 پیش رفته باشید، در فیفا17 نیازی نیست بازی‌های خودتان را از دیویژن 10 شروع کنید و یک راست می‌توانید از دیویژن 8 بازی را شروع کنید. شروع فیفا17 با ویژگی‌هایی از این دست حسابی جذاب شده و به مذاق طرفداران پروپاقرص فیفا خوش می‌آید.

بخش‌های دیگر ‌فیفا17، پس از تغییرات گسترده‌ای که فیفا 16 با خودش به‌همراه آورده بود، بجای تغییرات کلان و بنیادین بیش‌تر روند پرداخت شده‌تری را نشان می‌دهند. همان‌طور که احتمالا خودتان هم خبر دارید استودیوهای بازی‌سازی الکترونیک‌آرتز در ساخت فیفا17 به استفاده از موتورپایه‌ی «فراست‌بایت» روی آورده است؛ تغییر کلانی که احتمالا تاثیرات عمیق‌اش را طی سال‌های آینده و قسمت‌های آتی فیفا خواهیم دید. اما همین تغییر موتور پایه و روی آوردن به فراست‌بایتی که تمام پزش به پردازش عمیق فیزیک در بازی‌های رایانه‌ای و ویدیویی است هم کار خودش را کرده و در مکانیک‌هایی مثل نحوه‌ی حرکت بازی‌کن‌ها و خصوصا فیزیک توپ، شاهد تغییرات چشم‌گیری هستیم. برخوردها در بازی طبیعی‌تر از هر زمان دیگری شده‌اند و جهت حرکت و رفتار توپ در پخته‌ترین حالت ممکن قرار دارد. نماهای باز ورزشگاه‌ها بسیار زیبا هستند و مخصوصا در شب و مه، حسابی خودنمایی می‌کنند. البته در بقیه‌ی قسمت‌های مربوط به مدل‌سازی تفاوت زیادی نمی‌توانید پیدا کنید. برخی ‌مدل‌ها، مثل دفترهای کار، اتاق خواب یا رختکن، کمی بی روح از آب درآمده‌اند.

گویی واقعا دیگر چیزی برای بهبود نمانده است.

با این‌که فیفا16 یکی از بهترین‌های این مجموعه بود، اما احساس نیاز به ایجاد بهبود در ‌گیم‌پلی، به‌شدت احساس می‌شد. البته در عین حال، تغییراتی که همگی با حساسیت و زیرکی خاص طراحان الکترونیک‌آرتز اعمال شده‌اند، این مفهوم را به مخاطبان منتقل می‌کنند که گویی واقعا دیگر چیزی برای بهبود نمانده است. در فیفای امسال در زمان پرتاب‌های آوت می‌توانید درست مثل شوت‌های فریبنده، عمل کنید. یعنی حرکت پرتاب‌ را نصفه و نیمه انجام می‌دهید و با این نمایش به بازی‌کنان تیم حریف، حقه می‌زنید. در کنار پرتاب‌های آوت، ضربه‌های آزاد و پنالتی‌ها هم دست‌خوش تغییرات بنیادین شده‌اند. حالا می‌توان آزادانه‌تر ضربه زد و زاویه‌ی ضربه و قدرت شوت یا سانتر را مثل بازی‌های واقعی، تنظیم کرد.

بازی فیزیکی هم که یکی از مهم‌ترین وجه‌های تمایز فیفا در برابر رقیب قدرتمند ژاپنی‌اش بوده، طوری تغییر کرده تا بتوانید با نگه داشتن ماشه‌ی چپ کنترلر (کلید LT یا L2)، از هوش همراه بازی بخواهید چه در دفاع و چه حمله، بازی‌کنان تیم‌تان را با تیم حریف درگیر کند. این تغییر با وجود اینکه چندان هم بزرگ نیست، اما سردرگمی در دفاع را از بین می‌برد و حفظ توپ را ‌موقع حمله و مقابل هافبک‌هایی مثل «دمبله» یا «پوگبا» بهتر می‌کند. در نهایت امکان زدن شوت‌های آرام اما کنترل شده هم مکانیک جدید و موثری برای حمله‌های‌تان فراهم می‌کند. با زمان‌بندی درست، می‌توانید شوت‌هایی دقیق و سطح پایین بزنید و مثل قسمت‌های قبلی قدرت بیش‌تر شوت، به معنای شوت موثرتر نیست.

چالش‌های مهارتی چند نفره از دیگر بخش‌های جدید بازی است که شاید به‌نظر خیلی‌ها آن‌قدرها هم بزرگ به‌نظر نرسد؛ چالش‌هایی مثل پاس دادن را می‌توانید از این پس در مقابل یک گیمر دیگر انجام بدهید. بعضی وقت‌ها گیمر مقابل‌تان ممکن است آن‌قدر خوب چالش‌ها را انجام بدهد که کلا مسابقه را بی‌خیال بشوید و چندین ساعت در صفحه‌ی لود بازی مشغول کل‌کل با هم باشید.

واقعیت جذاب فوتبال، یا در بدترین حالت ممکن بخشی از آن، وارد سناریوی جذاب Career شده است. هدف‌های گیمر از مدیریت یک باشگاه، برای همان باشگاه تنظیم شده‌اند و به دو بخش «موفقیت محلی» و «موفقیت قاره‌ای» تقسیم می‌شوند؛ ارزش برند، وضعیت مالی و تربیت بازی‌کن‌های جوان هم از دیگر بخش‌های مدیریت گیمر در تیم محبوب‌اش است. برای مثال اگر تیم والنسیا را برای پیش‌روی در این سناریو انتخاب کنید، تیم‌های بالا دستی‌ بیش‌تر روی موفقیت محلی شما تمرکز می‌کنند تا موفقیت شما در منطقه‌ی اروپا. منچستر یونایتد را بردارید و نه تنها انتظارات در بردن جام‌های مختلف زیادتر می‌شود، بلکه باید یک برند جهانی را هم حفظ کنید. این‌که بازی دیگر از یک مکانیزم مدیریت، برای تمام تیم‌ها استفاده نمی‌کند و هر تیم شخصیت خودش را دارد، هر بار بازی کردن در این بخش را در مقایسه با قبل متفاوت می‌کند. حالا و در فیفا17 برای این‌که تیم‌تان را عوض کنید، دلیل دیگری به غیر از خسته شدن از تیم فعلی‌تان، دارید.

دلیل اصلی خریدن فیفای جدید، مجموعه‌ای از روند بازی عالی و اصولی و بخش Ultimate Team است.

در ‌فیفا17 هم مثل قسمت‌های عرضه شده در یکی دو سال گذشته، بهترین، اصولی‌ترین و جذاب‌ترین ‌سناریو، Ultimate Team ‌است. طراحان استودیوی بازی‌سازی الکترونیک‌آرتز به‌جای این‌که چرخ را از نو بسازند، فرمول‌های درست و امتحان پس‌داده‌ی این بخش را ‌دست‌خوش تغییرات اصولی و جذاب کرده‌اند. جالب‌ترین بخش، چالش‌های ساخت تیم است که از گیمر‌ها می‌خواهد برای موقعیت‌هایی خاص، برای مثال از بازی‌کن‌های دو ملیتی، یک تیم بچینند و بعد آن تیم را برای دریافت امتیاز، به بازی بفرستد. این ‌مکانیک، کاری می‌کند تا از بازی‌کن‌هایی که رتبه‌ی نقره‌ای و برنز دارند و هیچ‌وقت در تیم قرار نمی‌گیرند هم استفاده کنید. هم‌چنین سیستم‌های عمیق Ultimate Team را بهتر بشناسید و روند بازی‌تان به‌کار ببندید.

می‌خواهید تمام فیفا17 را در یک جمله خلاصه کنم؟ “یک تغییر بزرگ که نتیجه‌ی چندان بزرگی نداشته و تغییراتی کوچک که تاثیرات بزرگی داشته‌اند!” سناریوی Journey آن‌قدر جذاب است که منتظر نسخه‌های تکامل یافته‌ی آن در شماره‌های سال بعد باشیم. اما در حال حاضر، این بخش تنها دلیل برای خرید فیفا17 نیست. دلیل خریدن فیفای جدید، مجموعه‌ای از روند بازی عالی و اصولی و بخش Ultimate Team است؛ بخشی که PES هنوز پاسخی درخور برای‌اش ارایه نکرده است. این بخش‌ها در کنار بهبودهای اعمال شده در سناریوی Career و هم‌چنین ارایه‌‌ای بی‌نظیر از فوتبال ناب، فیفا17 را بهترین شبیه‌ساز فوتبال در عرصه‌ی بازی‌های رایانه‌ای و ویدیویی در سال 2016 تبدیل کرده‌ است. اگر اهل فوتبال و فوتبال دیدن هستید و می‌خواهید جادوی یک شبیه‌ساز فوتبال درست و درمان را با تمام وجود درک کنید، فیفا17 برای شما ساخته شده است.