نقد فیلم «پنج شب با فردی ۲»؛ یک دنباله‌ی بی‌دست و پا

فرقی نمی‌کند یک فیلم چقدر بد باشد؛ اگر بفروشد پاسخ استودیوها همیشه «بیشتر!» است. با استودیویی مثل «بلام‌هاوس» (Blumhouse Productions) که یک‌تنه ژانر ترسناک را زنده نگه داشته، ساخت دنباله‌ای برای «پنج شب با فردی» (Five Nights at Freddy’s) چندان هم غیرمنتظره به نظر نمی‌رسد؛ مخصوصا وقتی فیلم اول بیش از ده‌برابر بودجه‌اش در گیشه فروخته است. دنباله‌ی آن، که به سادگی «پنج شب با فردی ۲» نام دارد، مسیر سلف خود را از هر جهت ادامه می‌دهد. فیلم دوم نه‌تنها در گیشه کولاک کرده، که سازندگان هرچه قسمت اول داشت، با دُز بیشتر به دنباله آورده‌اند؛ انیماترونیک‌ها و ارجاعات بیشتر، دنیاسازی پیچیده‌تر و ترس‌های آبکی‌تر. در نقد «پنج شب با فردی ۲» به پتانسیل از دست رفته‌ی فیلم می‌پردازم که ایده‌های داستانی و توانایی بازیگرانش را هدر می‌دهد.

هشدار! در نقد «پنج شب با فردی ۲» خطر لو رفتن داستان فیلم و بازی‌های FNaF وجود دارد

نقد فیلم «پنج شب با فردی ۲»؛ عروسک خیمه‌شب‌بازی وارد می‌شود

استودیوها تازه دستشان آمده که فیلم‌هایی که مخصوصا برای نوجوانانِ امروز ساخته شده‌اند – نه آن‌هایی که هنوز در نوستالژی نوجوانان دهه‌نودی گیر کرده‌اند – می‌توانند به راحتی مخاطبان جوان را پای فیلم بکشانند. این را «یک فیلم ماینکرفت» (A Minecraft Movie) با فروش قریب به یک میلیارد دلاری خود در اوایل ۲۰۲۵ میلادی ثابت کرد. البته بودجه‌ی سه‌برابر بیشتر «یک فیلم ماینکرفت» در مقایسه با FNaF و حضور جک بلک (که بازراه‌اندازی او از «آناکوندا» هم در راه است) به‌راحتی دست بالاتر را به اقتباس «ماینکرفت» می‌دهد. اما تفاوت است بین فیلمی مثل «یک فیلم ماینکرفت» که واقعا می‌تواند هدف خود را به سرانجام برساند، و فیلمی که به زور می‌توان «فیلم» خطابش کرد.

«پنج شب با فردی ۲» با فلش‌بکی به اوایل دهه‌ی هشتاد آغاز می‌شود؛ جایی که پیتزایی فردی فزبر را در دوره‌ای می‌بینیم که هنوز برای خودش برو و بیایی داشت. اما تمام بزرگسالانی که رستوران را شلوغ کرده‌اند، متوجه نمی‌شوند پشت صحنه قتلی در جریان است. ویلیام افتون (متیو لیلارد)، پدر ونسا (الیزابت لیل) و شرور اصلی فیلم اول، دخترکی به نام شارلوت (آدری لین ماری) را می‌کشد (که جسدش در دست انیماترونیک ترسناکی معروف به ماریونت می‌افتد) و این قتل، به تعطیلی رستوران می‌انجامد.

این فلش‌بک زمینه را برای معرفی دوتا از مهم‌ترین شخصیت‌های بازی‌ها می‌گذارد: ماریونت و پدر شارلوت. اما فعلا زود است که سراغشان برویم. پس می‌پریم به دو سال پس از اتفاقات فیلم اول و مایک (جاش هاچرسون) را می‌بینیم که می‌خواهد از ترامای وقایعی که نزدیک بود خواهرش ابی (پایپر روبیو) را از او بگیرد، عبور کند. اما دوستی ابی با ارواح گمشده‌ی کودکانی که در انیماترونیک‌ها گیر افتاده‌اند، دوباره او را در دام تهدید ماورای طبیعی دیگری می‌اندازد. همزمان، ونسا (الیزابت لیل) که در پایان فیلم اول به کما رفت، هنوز با آسیب‌های روحی که پدر قاتلش، ویلیام افتون به او داده است، دست و پنجه نرم می‌کند.

تا آخر فیلم، معلوم می‌شود انیماترونیک‌هایی که ابی فکر می‌کند دوستانش هستند، در واقع تحت کنترل ماریونت قرار دارند که در واقع همان روح شارلوت است. شارلوت می‌خواهد از آدم‌بزرگ‌ها انتقام بگیرد؛ زیرا این آدم‌بزرگ‌ها در دهه‌ی هشتاد جلوی افتون و قتل‌های سریالی‌اش را نگرفتند. توی چیکا (با صداپیشگی مگان فاکس) که ابی آن را به‌عنوان پروژه‌ی درس علوم به مدرسه می‌برد، معلم غرغروی ابی را می‌کشد و جریان قتل بزرگترها از اینجا آغاز می‌شود. مایک و ونسا برای کمک به ابی، از انیماترونیک‌های قدیمی که در رستوران اصلی فردی هستند کمک می‌خواهند و بالاخره در مواجهه‌ای در خانه‌ی مایک، دوستان ابی و ارتش ماریونت به مصاف هم می‌روند. با آزادی ابی از چنگ ماریونت، ارواح کودکان بالاخره از بدن‌های خود آزاد می‌شوند. اما در ثانیه‌ی آخر، ماریونت ونسا را تسخیر می‌کند تا شاید در دنباله‌ای دیگر، عضو دیگر خانواده‌ی افتون دوباره به سراغ مایک و ابی بیاید.

خواندنی‌ها

چرا فیلم ترسناک «پنج شب با فردی» موفقیتی بزرگ برای کل سینما است؟

«پنج شب با فردی ۲» حتی از فیلم اول ضعیف‌تر است

«پنج شب با فردی» (۲۰۲۳) فیلم ضعیفی بود؛ اما در مقایسه با «پنج شب با فردی ۲»، فیلم اول یک‌پا «پدرخوانده» است. کارگردانی، فیلمبرداری، داستان و ساختار فیلمنامه، همه‌چیز افت کرده؛ ولی نقطه‌ضعف بزرگ فیلم در کاراکترهاست، یا دقیق‌تر بگویم، تصمیمات عجیب و غریب کاراکترها؛ تصمیماتی که دوباره و دوباره آن‌ها را در مخمصه می‌اندازد تا جریانی از اتفاقاتِ نه‌چندان ترسناک دوباره گریبانشان را بگیرد و در نتیجه هیچکدام از شخصیت‌ها که از فیلم اول بازگشته‌اند (به جز متیو لیلارد که حضوری کوتاه در کل فیلم دارد)، دوست‌داشتنی نیستند.

حتی اجرای بازیگران به‌شدت افت کرده است که انگار آن‌ها را به زور جلوی دوربین گذاشته‌اند. هاچرسون یک مایکِ بی‌انرژی و کم‌حوصله را به تصویر آورده که عاملیتی در زندگی خود ندارد. خواهر کوچکش، ابی، انگار نه انگار که نزدیک بود در فیلم قبل به دست انیماترونیک‌ها کشته شود و می‌خواهد هرطور شده دوباره پیش دوستانش برگردد؛ همان دوستانی که در انیماترونیک‌های فردی گیر افتاده‌اند و ویلیام را کشتند. ابی فکر می‌کند ارواح هنوز به کمکش نیاز دارند و از این رو، دوباره از رستوران اصلی فردی سردرمی‌آورد. ونسا هم مثل قبل با گذشته‌ی تاریک خانوادگی‌اش دست به گریبان است؛ از یک طرف در کابوس‌هایش که پدرش از آن‌ها سردرمی‌آورد و از طرفی دیگر با غافلگیری از سوی برادرش، مایکل (فردی کارتر)، که ترامای خانوادگی را تکمیل می‌کند.

کاراکترهای تازه هم چنگی به دل نمی‌زنند؛ مثلا، با اینکه مک‌کنا گریس را به گروه بازیگران اضافه کرده‌اند، اما بهره‌ی چندانی از او نمی‌برند. گریس در نقش شکارچی ارواحی به نام لیسا با دوستانش به دنبال ارواح به رستوران اصلی فردی می‌روند؛ رستورانی که در آغاز فیلم می‌بینیم مایکل از آن مراقبت می‌کند. در ترسناک‌ترین سکانس کل «پنج شب با فردی ۲»، ماریونت زنده می‌شود، لیسا را تسخیر می‌کند و دوستان او را می‌کشد و از اینجا به بعد دیگر گریس نقش چندانی در فیلم ندارد. کاراکتر مایکل هم همینطور که تا افشاگری آخر فیلم، خبری از او نمی‌شود.

حضور متیو لیلارد هم، که عملاً جذاب‌ترین اجرای کل فیلم را ارائه می‌دهد، به فلش‌بک‌ها و کابوس‌های ونسا تقلیل یافته است. حتی اسکیت اولریچ، هم‌بازی لیلارد در  فیلم ۱۹۹۶ «جیغ» (Scream) را آورده‌اند تا نقش پدر شارلوت را، که از بازی‌ها می‌دانیم همان کاراکتر کاست‌من است، در یک صحنه‌ی گذرا بازی کند. اما چه بهتر بود اگر راهی برای کنار هم گذاشتن اولریچ و لیلارد پیدا می‌کردند که دوتایی‌اشان در «جیغ» بین طرفداران ژانر وحشت حسابی طرفدار دارد.

جای افسوس دارد چون «پنج شب با فردی ۲» می‌توانست فیلم ترسناک واقعا خوبی باشد. در هر خط داستانی پتانسیل پیچش‌های واقعا ترسناکی وجود دارد؛ اما فیلم به‌جای تحقق آن‌ها، شما را تا لب چشمه برده و تشنه برمی‌گرداند؛ مثلا، کاراکترها اطلاعات مهم و بدیهی را پنهان می‌کنند، انگیزه‌ی شخصیت‌ها برای تصمیماتشان مبهم است و اتفاقات بدون منطق روایی پیش می‌روند. رابطه‌ی شخصیت‌ها، به ویژه ونسا و پدرش، بسط داده نمی‌شود و بازیگرانی مثل اولریچ و مک‌کنا گریس کاملا هدر می‌روند. به جایش اسکات کاتن و اما تمی از مایک، ونسا و ابی شخصیت‌هایی غیرقابل تحمل ساخته‌اند که مدام تصمیمات مسخره می‌گیرند.

جامپ‌اسکرها، که در فیلم اول به سختی ترسناک بودند، حالا از گذشته قابل پیش‌بینی‌تر شده‌اند. با اینکه طراحی و جلوه‌های ویژه‌ی مکانیکی انیماترونیک‌ها جای تحسین دارد، اما آن‌ها به‌شدت کند حرکت می‌کنند و به جز ماریونت، که در بازی‌ها نیز به‌شدت ترسناک است، سایرین هیچوقت یک تهدید واقعا جدی به نظر نمی‌رسند. مخصوصا انیماترونیک‌های تازه با رنگ‌های شاداب و هیکل براقشان که دیگر حتی آن ظاهر زمخت و مخوف انیماترونیک‌های قدیمی را ندارند.

با تقاضایی که این روزها برای فیلم‌های اسلشر وجود دارد، «پنج شب در فردی ۲» می‌توانست مسیر خشن‌تری پیشه کند یا حداقل کمی خون و خونریزی راه بیندازد. اما به‌خاطر حفظ رده‌سنی زیر ۱۳ سال، فیلم درست در صحنه‌های حساس دوربین را می‌چرخاند و حتی خون از دماغ کسی نمی‌آید. در مقابل، فیلم به‌جای تکیه بر عناصر ترسناک، به انبوهی از ارجاعات از بازی‌ها تکیه دارد که نه‌تنها داستان را بیهوده پیچیده کرده، که اگر تمام اسپین‌آف‌های FNaF را بازی نکرده باشید، هیچکدام دستتان نمی‌آید.

فیلم می‌توانست از نقدهای «پنج شب با فردی» قبلی درس بگیرد. فیلمنامه را جمع‌وجورتر کند، دستی به شخصیت‌ها بکشد، از حضور بازیگران خوبش به‌ویژه متیو لیلارد، اسکیت اولریچ و مک‌کنا گریس بیشتر بهره ببرد و دُز عناصر ماورای طبیعی و اسلشر بازی‌های ویدیویی را در فیلم بیشتر کند؛ اما حالا تنها در یک صورت از «پنج شب با فردی ۲» لذت خواهید برد: اگر طرفدار دوآتشه‌ی بازی‌های ویدیویی باشید، زیروبم آن‌ها را بدانید و از پیدا کردن ارجاعات ریز و درشتی که در فیلم گذاشته شده حسابی با خودتان حال کنید.

شناسنامه فیلم «پنج شب با فردی ۲» (Five Nights at Freddy’s 2)

کارگردان: اما تمی
نویسنده: اسکات کاتن، اما تمی
بازیگران: جاش هاچرسون، الیزابت لیل، پایپر روبیو، متیو لیلارد، مک‌کنا گریس
محصول: ۲۰۲۵، ایالات متحده
امتیاز سایت IMDb به فیلم: ۵.۳ از ۱۰
امتیاز فیلم در سایت راتن تومیتوز:  ۱۶٪
خلاصه داستان: در ۲۰۰۲ میلادی، مایک همچنان با پیامدهای وقایع دوسال پیش دست و پنجه نرم می‌کند که نزدیک بود خواهرش، ابی، را از او بگیرد. ابی خود اعتقاد دارد ارواح بچه‌ها هنوز او را فرامی‌خوانند و از برادرش می‌خواهد که او را به رستوران فردی ببرد. ونسا هم، که به‌خاطر پدر قاتلش وقایع تراماتیک بسیاری را از سر گذرانده، همچنان با آسیب‌های روحی و روانی آن درگیر است. در این میان، ابی پیامی از دوستان ماورای طبیعی خود می‌گیرد و از رستوران اصلی فردی سردرمی‌آورد. اما روحی خبیث (یا شاید رنج‌دیده)، به دنبال انتقام است و تا همه را به سزای اعمال خود نرساند، از خون و خونریزی دست نمی‌کشد…

منبع: دیجی‌کالا مگ