اسباببازیهای بدون جنسیت چه فایدههایی برای کودکان دارند؟
در دنیای امروز، که آگاهی نسبت به برابری جنسیتی رو به افزایش است، توجه به اسباببازیهای بدون جنسیت، اهمیت ویژهای دارد. این اسباببازیها، با حذف برچسبهای جنسیتی، فرصتهای برابر و متنوعی را برای رشد و شکوفایی کودکان فراهم میکنند.
در واقع دیگر دوران اختصاص دادن عروسک به دختران و کامیون به پسران رو به پایان است و این تغییر دلیل خوبی دارد. کن سیتر (Ken Seiter)، معاون اجرایی ارتباطات بازاریابی در «انجمن اسباببازی» (Toy Association)، میگوید: «اسباببازیهای خنثی از نظر جنسیتی بهطور فزایندهای رایج شدهاند. این روندی است که قطعاً ادامه خواهد داشت.»
فهرست محتوا
چرا اسباببازیهای خنثی از نظر جنسیتی مهم هستند؟
الیزابت لومباردو (Elizabeth Lombardo)، دکترای روانشناسی و نویسندهی کتاب از حقخواهی تا هدفمندی: تربیت کودکانی با انگیزه و هدف (From Entitlement to Intention: Raising Purpose-Driven Children)، توضیح میدهد که این نوع اسباببازیها به کودکان اجازه میدهند تا بر اساس علایق شخصی خود بازی کنند، نه بر اساس کلیشههای جنسیتی که جامعه به آنها تحمیل میکند.
در واقع میتوان مزایای آنها را به طور کلی اینطور دستهبندی کرد:
- تقویت مهارتهای شناختی:
- اسباببازیهایی مانند بلوکهای ساختنی، پازلها و بازیهای فکری، بدون توجه به جنسیت، مهارتهای حل مسئله، تفکر انتقادی و خلاقیت را در کودکان تقویت میکنند.
- به عنوان مثال، یک کودک میتواند با استفاده از بلوکهای ساختنی، بدون توجه به اینکه دختر است یا پسر، یک برج بلند یا یک شهر پیچیده بسازد.
- توسعه مهارتهای اجتماعی و عاطفی:
- بازی با اسباببازیهای بدون جنسیت، کودکان را تشویق میکند تا با همسالان خود تعامل داشته باشند، همکاری کنند و همدلی را بیاموزند.
- بازیهای نقشآفرینی، مانند بازی با عروسکهای بدون جنسیت، به کودکان کمک میکند تا احساسات خود را بیان کنند و روابط اجتماعی را تمرین کنند.
- افزایش اعتماد به نفس و خودباوری:
- وقتی کودکان با اسباببازیهایی بازی میکنند که محدودیت جنسیتی ندارند، احساس آزادی و رهایی بیشتری میکنند.
- آنها میتوانند بدون ترس از قضاوت، علایق و استعدادهای واقعی خود را کشف کنند و به تواناییهای خود اعتماد کنند.
- مبارزه با کلیشههای جنسیتی:
- اسباببازیهای بدون جنسیت، نقش مهمی در شکستن کلیشههای جنسیتی ایفا میکنند.
- وقتی کودکان با این نوع اسباببازیها بازی میکنند، یاد میگیرند که تواناییها و علایق آنها به جنسیتشان ارتباطی ندارد.
- به طور مثال کودکی که علاقه به ماشین دارد دیگر بخاطر جنسیت خود احساس خجالت نمیکند.
- تشویق به خلاقیت و تخیل:
- اسباببازیهای بدون جنسیت، اغلب طراحی ساده و بازی بازی آزاد دارند، به کودکان اجازه میدهند تا با تخیل خود بازی کنند و داستانهای خود را بسازند.
- به عنوان مثال، یک جعبه مقوایی میتواند برای یک کودک تبدیل به یک قلعه، یک سفینه فضایی یا یک خانه عروسکی شود.
نکاتی برای انتخاب اسباببازیهای بدون جنسیت:
- به دنبال اسباببازیهایی باشید که متنوع، جذاب و مناسب سن کودک باشند.
- اسباببازیهایی را انتخاب کنید که خلاقیت و تخیل را تشویق کنند.
- به کیفیت و دوام اسباببازیها توجه کنید.
در ادامه، کارشناسان توضیح میدهند که چگونه اسباببازیهای بدون جنسیت میتوانند به رشد کودکان کمک کنند و نکاتی را برای انتخاب اسباببازیهایی که موجب تقویت مهارتهای ذهنی و افزایش اعتمادبهنفس کودک میشوند، ارائه میدهند.
اسباببازیهای خنثی کلیشههای جنسیتی را تقویت نمیکنند
دکتر لومباردو میگوید: «اسباببازیها، صرفا اسباببازی هستند تا زمانی که ما به کودک بگوییم این اسباببازی برای دختران یا پسران است.» وقتی چنین برچسبی به اسباببازیها میزنیم، کودک آن را درونی میکند.
طبق یک مطالعه مهم، اسباببازیهایی که برای دختران بازاریابی میشوند، بیشتر بر جذابیت و مهارتهای خانهداری تأکید دارند، درحالیکه اسباببازیهای مخصوص پسران اغلب با رقابتجویی و خشونت مرتبط هستند. این دیدگاه که دختران باید یک سری کارها را انجام دهند و پسران کارهای دیگر را، میتواند بر نگرش کودکان نسبت به فعالیتهای فراتر از فضای بازی نیز تأثیر بگذارد.
برای مثال، اگر دختران تشویق شوند که فقط با عروسک بازی کنند و پسران نه، ممکن است کودکان این تصور را پیدا کنند که وظیفه مراقبت از فرزندان تنها بر عهده مادران است، نه پدران.
آشنایی زودهنگام کودکان با STEM/STEAM
اسباببازیهایی که بر STEM (علوم، فناوری، مهندسی و ریاضیات) و STEAM (که شامل هنر نیز میشود) تأکید دارند، در گذشته بیشتر برای پسران تبلیغ میشدند، اما دیگر اینطور نیست. بر اساس گزارشی از انجمن اسباببازی، یکی از ویژگیهای مشترک همه اسباببازیهای خوب در حوزه STEAM این است که خنثی از نظر جنسیتی و فراگیر هستند.
این اسباببازیهای خنثی در حوزه STEM و STEAM مزایای شناختی خاصی برای همه کودکان دارند. بهعنوان مثال همانطور که پیشتر اشاره کردیم، بازی با بلوکهای ساده، بخشهایی از مغز کودکان را که به حافظه کاری و استدلال فضایی مرتبط است، فعال میکند.
اهمیت اسباببازی بدون جنسیت برای رشد کودکان
اسباببازیهای خنثی از نظر جنسیتی، بهویژه آنهایی که در حوزه STEAM طراحی شدهاند، باعث تشویق بازی آزاد و آزمایش و خطا میشوند، که برای رشد کودکان بسیار ارزشمند است.
تام رانتز (Tom Runtz)، مدیر توسعه محصول در Learning Resources میگوید: «این اسباببازیها به کودکان میآموزند که اشتباه کردن نهتنها مشکلی ندارند، بلکه بخشی از فرآیند یادگیری هستند. مهمتر از همه، اسباببازیهای STEAM به کودکان کمک میکنند تا کنجکاوی خود را درباره دنیای اطراف و نحوه کارکرد اشیا افزایش دهند و به این فکر کنند که چه چیزهای جدید و شگفتانگیزی میتوانند ابداع کنند.»
نقش والدین در نوع بازی کودکان
والدین و مربیان میتوانند با فراهم کردن اسباببازیهای بدون جنسیت و تشویق کودکان به بازی با آنها، نقش مهمی در ترویج این نوع اسباببازیها ایفا کنند. همچنین، آنها میتوانند با صحبت کردن با کودکان در مورد کلیشههای جنسیتی و تشویق آنها به تفکر انتقادی، به آنها کمک کنند تا دیدگاههای باز و منعطفی نسبت به جهان داشته باشند.
تحقیقات نشان میدهد که از سنین پایانی نوزادی، انتخاب اسباببازیهای کودکان بیشتر تحت تأثیر آنچه در محیط خانه در دسترس آنهاست، قرار میگیرد. بنابراین، اگر والدین مجموعهای متنوع از اسباببازیها را در اتاق کودک و فضای بازی او فراهم کنند، کمک میکنند که فرزندشان علایق مختلفی را پرورش دهد، بدون اینکه جنسیت او تعیینکننده این علایق باشد.
تقویت حس توانمندی در کودکان
علاوه بر مزایای شناختی، اسباببازیهای خنثی از نظر جنسیتی، بازی خلاقانه و عملی را ترویج میدهند و به تقویت اعتمادبهنفس در کودکان از هر جنسیتی کمک میکنند. وقتی اسباببازیها برچسبی درباره اینکه چه کسی باید با آنها بازی کند نداشته باشند، کودکان بر اساس علایق خود انتخاب میکنند. این موضوع پیام مهمی را منتقل میکند: «ما به کودکان اعتماد داریم که خودشان انتخابهای درستی برای خود انجام دهند.»
دکتر لومباردو در این زمینه میگوید: «این نوع اسباببازیها به کودکان میآموزند که بدون توجه به جنسیت خود، علایقشان را دنبال کنند. آنها به کودکان قدرت میدهند تا اهدافی برای خود تعیین کرده و بر موانع غلبه کنند؛ مهارتهایی که در هر حرفه و در کل زندگی ارزشمند هستند.»
کلام آخر
اسباببازیهای بدون جنسیت، فرصتی ارزشمند برای کودکان فراهم میکنند تا بدون محدودیتهای جنسیتی، به رشد و شکوفایی بپردازند. با انتخاب این نوع اسباببازیها، میتوانیم به کودکان کمک کنیم تا دنیایی برابر و عادلانهتر بسازند.
منبع: parents
