سینما در سال ۲۰۲۱؛ فیلم کمتر، فروش بیشتر
رایان اسکات، نویسنده و منتقد، در بررسی تازه‌ی خود از وضعیت گیشه‌ی سینمای هالیوود به نکته‌ی عجیبی برخورده است. به شکلی باورنکردنی، تعداد فیلم‌های اکران شده سال ۲۰۲۱ با همین رقم در سال ۲۰۲۰ برابر است، حتی می‌توان گفت این تعداد امسال کمی پایین‌تر است. این نکته از این نظر عجیب است که امسال را سال رونق دوباره‌ی سینما و خروج از رخوت ناشی از همه‌گیری کرونا در نظر گرفته بودند.
این‌قدر دقیق شدن در آمار و ارقام شاید برای هرکسی جذاب نباشد، اما آماری که در این مطلب ارائه می‌شود نقشی کلیدی در بررسی آینده و وضعیت فعلی سینما دارد و شاید مطالعه‌ی آن برای هر فیلم‌بین حرفه‌ای واجب است. در ادامه‌ی این مطلب به بررسی آمار و ارقامی می‌پردازیم که تا حدودی نگران کننده هستند.
۲۰۲۰ در برابر ۲۰۲۱: آمار خالص
قطعا ۲۰۲۰ سال وحشتناکی برای دنیای سینما بود. سالی که ضربه‌ی سنگینی به صنعت سرگرمی زد. برای بخش عمده‌ای از سال، سالن‌های سینما تعطیل بودند. کلی فیلم برای اکران برنامه‌ریزی شده بودند، ولی اکران‌شان عقب می‌افتاد و در دفتر شرکت‌های فیلمسازی خاک می‌خوردند. سینما ماشین (اکران فیلم برای افرادی که در ماشین‌های پارک شده قرار داشتند) تا حدودی اوضاع را بهتر کرد، ولی هالیوودی‌ها تمایلی به اکران فیلم‌هایی نداشتند که اگر در وضعیت عادی اکران می‌شدند، فروش عالی داشتند. به همین دلیل، پارسال فیلم‌های کمتری اکران شد، شاید کمتر از بسیاری از سال‌های تاریخ سینما. طبق آمار وبسایت باکس‌آفیس موجو، در سال ۲۰۲۰، ۴۵۵ فیلم در آمریکا اکران شد.
درست است که بازگشت به وضعیت عادی در دنیای سینما کندتر از آن چیزی پیش رفته که فعالان این صنعت دوست دارند، ولی بدون تردید ۲۰۲۱ سالی بسیار بهتر برای کسب‌وکار سینما بوده است. آمار فروش سال ۲۰۲۱ تقریبا دوبرابر سال ۲۰۲۰ بوده است، فروش بلیط‌های سینما در آمریکای شمالی امسال به بیش از ۲.۱ میلیارد دلار رسید. فروش کلی سینما در سال ۲۰۲۱ در حال حاضر به ۳.۶۲ میلیارد دلار رسیده است، و با توجه به این‌که هنوز فیلم کلیدی چون «مرد عنکبوتی: راهی به خانه نیست» تازه اکرانش شروع شده، احتمالا این رقم به بیش از ۴ میلیارد دلار می‌رسد.
شاید این تصور به وجود بیاید که حال که آمار فروش امسال بیشتر است و سینماها هم در بخش عمده‌ای از سال باز بوده‌اند، حتما فیلم‌های بیشتری هم اکران شده‌اند. ولی این‌گونه نیست! آن‌طور که آمار نشان می‌دهد، امسال در سراسر آمریکا ۴۰۸ فیلم اکران شده‌اند، آماری که حتی از سال ۲۰۲۰ هم کمتر است. این یک نکته‌ی قابل توجه است و پرسش‌های زیادی را مطرح می‌کند.
گذشته در برابر آینده
برای این‌که آماری مشابه با تعداد فیلم‌های اکران شده‌ی امسال پیدا کنیم، باید به سال ۲۰۰۱ برگردیم. در آن زمان تنها ۴۱۳ فیلم اکران شد. ولی در آن سال‌ها هالیوود روی مجموعه فیلم‌ها متمرکز شده بود و یکی دو سال بعد اوضاع بهتر شد. یک سال بعد ۵۷۰ فیلم اکران شد، در سال ۲۰۰۳ هم این آمار به ۶۶۷ فیلم رسید. بهترین آمار هم مربوط به سال ۲۰۱۸ است که ۹۹۳ فیلم اکران شد. در سال ۲۰۱۹ هم همین آمار خارق‌العاده ادامه پیدا کرد و به ۹۱۱ فیلم رسید.
در این ماجرا، اختلاف شدید بین آمار ۲۰۱۹ و ۲۰۲۰ منطقی است. موتور محرکه‌ی هالیوود که سینماها باشند، خاموش بود. اکران در سالن‌های سینما به شکلی گسترده و ناجور، متوقف شده بود. ولی باز هم نمی‌توان پاسخی برای این پرسش پیدا کرد که چرا امسال که تقریبا همه‌چیز به حالت طبیعی پیشین برگشته، این‌قدر فیلم‌های کمی اکران شده است.
یک آمار جالب دیگر که می‌توانیم بررسی کنیم، میانگین درآمد هر فیلم در سال است. در سال ۲۰۲۰، این میانگین رقم پایین ۴.۶ میلیون دلار بود. ولی در سال ۲۰۲۱، این رقم دوبرابر شده و به ۸.۸ میلیون دلار رسیده است. پیشرفت عظیمی است، مخصوصا وقتی با سال ۲۰۱۹ مقایسه شود. این میانگین در آن سال برابر ۱۲.۴ میلیون دلار بود. نکته این است که وقتی تعداد فیلم‌هایی که می‌توانستند توجه مردم را جلب کنند کم شده‌اند، آن‌هایی که اکران شده‌اند به طور بالقوه درآمد بیشتری به دست آورده‌اند، این مساله مخصوصا در بلاک‌باسترهای بزرگ‌تر و پرسروصدا بیشتر به چشم می‌آید.
خب این‌ها دقیقا چه معنایی دارد؟
این نشانه‌ها خبر از این می‌دهند که در آینده فیلم‌های کمتری تولید و/یا اکران می‌شوند. دست‌کم این پیش‌بینی در مورد فیلم‌هایی صدق می‌کند که قرار است حداقل یک روز روی پرده‌ی سینماها باشند. چیزی که در این آمار لحاظ نشده است، فیلم‌هایی هستند که به صورت اختصاصی روی شبکه‌های استریم قرار گرفته‌اند. اگر آن‌ها را هم در نظر بگیریم، تعداد فیلم‌های تازه‌ای که امسال به نمایش درآمده‌اند، بیشتر از همیشه می‌شود. مشکل این است که بیشتر این فیلم‌های استریمی اصلا چشم به درآمد حاصل از اکران ندارند. نتفلیکس اصلا برایش مهم نیست فیلمی مثل «جابه‌جایی شاهزاده ۳» چقدر در سینماها درمی‌آورد. ملاک این شرکت، تنها فعال ماندن مشترک‌هایش است.
حتی در مورد فیلم‌های پرانتظار و اسکار پسندی مثل «بالا رو نگاه نکن» یا «قدرت سگ»، انگیزه‌ی نتفلیکس برای اکران آن‌ها تنها دریافت شرایط لازم برای ورود به جوائز اسکار است. اکران این آثار هیچ تاثیری روی درآمد آن‌ها ندارد. این واقعیت تقریبا در مورد تمام شبکه‌های استریمی دیگر هم صدق می‌کند.
به این ترتیب، در آینده شرکت‌های فیلمسازی سنتی برای ساخت و اکران فیلم‌های خود گزیده‌کارتر عمل می‌کنند، چرا که به نظر می‌رسد بعد از همه‌گیری کرونا، مخاطبان سینما هم گزیده‌بین‌تر از قبل شده‌اند. وبسایت مارکت واچ در گزارش تازه‌ی خود اعلام کرده است که سال گذشته ۷۰ درصد مردم ترجیح می‌دادند فیلم‌ها را در خانه‌ی خود تماشا کنند. این آمار همان نظریه‌ای را تقویت می‌کند که پیشتر در این مطلب به آن اشاره کردیم. به نظر می‌رسد سال ۲۰۲۲ که سالی مهم برای بازگشت کامل سینما به وضعیت عادی پیشین است، نقشی بسیار کلیدی در تعیین سرنوشت آینده‌ی سینما ایفا می‌کند.
منبع: SlashFilm
