چطور حرفه‌ای مخالفت کرده و نه بگوییم؟
آیا تا به حال در موقعیتی قرار گرفته‌اید که بخواهید به چیزی «نه» بگویید اما نتوانید آن را انجام دهید؟ آیا تا به حال برای شما اتفاق افتاده که در محل کار خودتان از کمک کردن به یک همکار خودداری کنید، ولی به شما برچسب «کار کردن با او دشوار است» و یا «امکان کار تیمی با او نیست» را به شما بزنند؟ آیا تا به حال برای اجتناب کردن از انجام کاری که برای انجام آن علاقه‌ای ندارید، مجبور به دروغ شدن شده‌اید؟ اگر پاسخ شما به برخی از این سؤالات مثبت است، احتمالاً مهارت نه گفتن حرفه‌ای شما ضعیف است و نیاز به تقویت آن داشته باشید. از سوی دیگر، شاید شرایط و موقعیت‌های فوق برای شما چندان مهم و حائز اهمیت به نظر نرسند. اما به هرحال هرگز نباید اهمیت «نه گفتن» را دست‌کم بگیرید. گاهی اوقات لازم است نه گفتن مؤدبانه را برای مخالفت با یک دوست یاد بگیریم، گاهی اوقات هم باید نه گفتن حرفه‌ای را برای استفاده در محیط‌های کاری و اداری بیاموزیم. بر همین اساس، ما باید پیامدهای نه گفتن در محل کار را نیز به خوبی بشناسیم.
در مجموع، ما باید بدانیم که نه گفتن حرفه‌ای را به چه شکل بیان کنیم و اینکه چگونه از زمان، باورها و اهداف بلندمدت خودمان محافظت کنیم و در عین حال به طرف مقابل نیز توهین نکنیم. در این مقاله به بررسی تمام جوانب این موضوع می‌پردازیم و یاد می‌گیریم که چطور این کار را انجام دهیم.
چرا نه گفتن در محل کار خیلی مهم است؟
قبل از اینکه به صورت عمیق‌تری به این موضوع بپردازیم، فکر می‌کنیم خیلی مهم است که اهمیت نه گفتن حرفه‌ای در یک محیط کاری و حرفه‌ای را درک کنیم.
البته وقتی این را می‌گوییم، منظور ما رد پیشنهادها بدون در نظر گرفتن آنها و یا عدم ارائه کمک به افرادی که واقعاً به آن نیاز دارند نیست. منظور ما موقعیت‌هایی است که در آنها باید:
- از زمان خود در برابر دیگران محافظت کنید.
- شجاعت این را پیدا کنید که علی‌رغم نفوذ دیگران، به تصمیمات خود وفادار بمانید.
- آگاهانه تصمیم بگیرید که ارزش‌ها و باورهای خود را در اولویت قرار دهید.
ایجاد روابط معنی‌دار در محل کار، ایجاد اعتماد و حفظ ارتباطات محترمانه در محل کار تنها در صورتی امکان‌پذیر است که همه به‌اندازه کافی توجه کنند تا به مرزها و خواسته‌های دیگران احترام بگذارند. موافقید؟
به همین خاطر خیلی مهم است که نه گفتن حرفه‌ای به رئیس، همکار، کارمند و یا مشتری خود را بیاموزید. این نه گفتن نه‌تنها به روابط شما آسیبی نمی‌زند، بلکه می‌تواند ارتباط و همکاری شما را حتی بهتر کند.
بنابراین، بیایید ببینیم چطور می‌توانیم این کار را انجام دهیم.
چرا مهم است که به رئیس خود «نه» بگویید؟
تحقیقات نشان داده است که کارمندانی که عاشق شغل خود هستند، خیلی کمتر در معرض فرسودگی شغلی قرار می‌گیرند.
علاوه بر این، کارفرمایان معمولاً خیلی راحت می‌توانند متوجه شور و اشتیاق کارکنان خود شده و ممکن است به‌راحتی از مشارکت و انگیزه آنها سوءاستفاده کنند.
در چنین شرایطی، اگر دوست دارید برای بلندمدت در شرکت موردعلاقه خودتان کار کنید و این مجموعه برای شما عزیز است، خیلی مهم است که یاد بگیرید گاهی اوقات با رئیس خود مخالفت کنید؛ به همین خاطر، باید مهارت نه گفتن حرفه‌ای را بیاموزید. کارمندان ممکن است در شرایط مختلفی نیاز به مخالفت با رئیس‌های خودشان داشته باشند:
- وقت کافی ندارید: زمانی که غرق کار، خسته و فرسوده هستید، ولی کار بیشتری از شما می‌خواهند. در چنین شرایطی، شما طبعاً فرصت انجام کار بیشتری ندارید و قبول مسئولیت‌های بیشتر باعث افزایش احتمال اشتباهات شما خواهد شد.
- کار برای شما خیلی سطحی و یا خیلی دشوار است: انجام کاری که با مهارت‌ها و دانش شما همسو نیست می‌تواند به روحیه و اعتبار شما آسیب بزند. این آسیب حتی می‌تواند متوجه کل سازمان نیز باشد. تصور کنید کار خیلی دشواری و پیچیده‌ای را به شما بسپارند و خودتان هم می‌دانید که اطلاعات کافی برای انجام آن را ندارید. نتیجه کار احتمالاً بی‌کیفیت خواهد بود و این موضوع گریبان‌گیر کل سازمان خواهد شد.
- کار موردنظر غیرقانونی است: قبول کردن و مشارکت در فعالیت‌های غیرقانونی، تنها به این دلیل که رئیس شما از شما درخواست کرده است، کاری عاقلانه و هوشمندانه نیست. اگر مشکلی پیش بیاید، به احتمال زیاد متوجه خود شما هم خواهد شد. بنابراین، لازم است که نه گفتن حرفه‌ای را بیاموزید و در چنین شرایطی با مدیر خود مخالفت کنید.
- این وظیفه بر خلاف باورها و ارزش‌های شماست: انجام کارهایی که در غیر این صورت به آنها برچسب غیراخلاقی یا نامناسب می‌زنید فقط به‌خاطر جلب رضایت رئیستان می‌تواند بر روابط شما تأثیر بگذارد. در این شرایط هم لازم است مخالفت کنید و از توانایی نه گفتن خود استفاده کنید.
مخالفت کردن و رد کردن درخواست‌های مدیر و رئیس‌ها ممکن است سخت‌ترین و ترسناک‌ترین کاری باشد که در کل دوران حرفه‌ای خود انجام می‌دهید. اگر خیلی به این سازمان تعلق خاطر داشته باشید، این کار خیلی دشوارتر از قبل نیز خواهد بود.
اما هنگامی که اولویت‌های خود را مشخص کنید، متوجه خواهید شد که گفتن «بله» به هر چیزی که مدیر یا سرپرست تیم شما می‌پرسد، در درازمدت برای هیچ‌کدام شما خوب نیست.
چرا مهم است که به همکار خود «نه» بگویید؟
کمک کردن به یک همکار و یا هم‌تیمی تنها زمانی کار خوبی است که به وظایف شما آسیب نرساند و اینکه هر دو طرف رابطه با این کمک موافق باشند.
اگر بخواهید با درخواست کمک همکار خود مخالفت کنید، ممکن است احساس خوبی نداشته باشید. از سوی دیگر، اگر علی‌رغم میل باطنی آن را قبول کنید، ممکن است بعداً احساس پشیمانی داشته باشید.
درحالی که وجود یک بازیکن تیمی، یعنی فردی که به سایر افراد کمک می‌کند و مراقب کارهای آنها است در هر تیمی ضروری است، ولی باید بدانید که گاهی اوقات هم باید با برخی درخواست‌ها مخالفت کنید و برای انجام این کار لازم است مهارت نه گفتن حرفه‌ای را بلد باشید.
نه گفتن و مخالفت کردن با درخواست همکارها در شرایط زیر می‌تواند بی‌عیب و اشکال باشد:
- وقت کافی ندارید: رد درخواست و نه گفتن به همکار در شرایطی که زمان کافی برای انجام کارها ندارد خیلی بهتر از قبول کردن آن کار و انجام بی‌کیفیت و اشتباه آن است. انجام اشتباه کار می‌تواند عواقب بیشتری برای شما به همراه داشته باشد.
- شما نمی‌دانید که چطور این کار را انجام دهید: انجام کاری که خارج از مهارت‌ها و تخصص شما است، تنها به این دلیل که همکارتان از شما درخواست کرده، می‌تواند به اعتبار و شهرت حرفه‌ای شما آسیب بزند. در چنین شرایطی، شما در انتها ممکن است از همکار خود ناراحت و یا عصبانی شوید که باعث آسیب دیدن اعتبار شما شد.
- شما علاقه‌ای برای انجام آن کار ندارید: بهتر است پیشنهاد یک دوست و یا همکار را محترمانه رد کنید تا اینکه خودتان را مجبور به انجام کاری زشت، اشتباه، ناپسند و یا هر کاری کنید که علاقه‌ای برای انجام آن ندارید.
یادگیری نحوه «نه گفتن حرفه‌ای» بدون توهین کردن به اعضای تیم به شما کمک می‌کند تا حد و مرزهایی را تعیین کنید و از روابط محل کار خود در درازمدت محافظت کنید.
چرا مهم است که به کارمند خود «نه» بگویید؟
اگر نقش مدیریتی در یک سازمان دارید، خیلی مهم است که از آنها حمایت کرده و آنها را تشویق کنید تا ایده‌های خود را به اشتراک بگذارند. اما برخی حد و مرزها نیز در این میان وجود دارد که به خوبی باید ترسیم شوند. اگر هدف شما ایجاد یک محیط کاری مثبت است، باید توانایی و مهارت نه گفتن مبتنی بر استدلال را تبدیل به امری عادی کنید.
اینکه برای تصمیم‌گیری در مورد موارد مختلف به همه حق اظهار نظر بدهید خیلی موضوع مطلوب و خوبی است. اما حفظ اهداف بلندمدت خود همیشه باید به عنوان اولویت اصلی شما باشد.
در موارد و شرایط زیر باید «نه گفتن» به کارمندان خود را در اولویت قرار دهید:
- کارمند فاقد صلاحیت برای انجام وظیفه است: به عنوان یک مدیر، این وظیفه شما است که افراد مناسبی را برای انجام کارها انتخاب کنید. انتخاب درست افراد باعث می‌شود کارها بهتر انجام شده و بهره‌وری افزایش پیدا می‌کند. استفاده از افراد کم صلاحیت برای انجام کارها می‌تواند نتایج منفی به همراه داشته باشد. از سوی دیگر، استفاده از افراد متخصص برای انجام کارهای پیچیده نیز معایب خاصی به همراه دارد.
- حفاظت از اهداف بلندمدت سازمان: اجازه دادن به همه برای به اشتراک گذاشتن ایده‌هایشان اشکالی ندارد، اما همیشه باید اهداف بلندمدت شرکت خود را در هنگام تصمیم‌گیری در مورد رد کردن آن در ذهن داشته باشید.
- کارمند درخواستی غیرمنطقی/غیرقانونی دارد: باید از پذیرش انجام کاری که بر خلاف باورهای شما یا کاری غیرقانونی است اجتناب کنید – این کار هم از اعتبار شما و هم از اعتبار سازمان شما محافظت می‌کند.
- این تصمیم شما را رئیس بهتری می‌کند: اگر می‌دانید که مخالفت کردن و نه گفتن شما در واقع به سود و مصلحت کارمند خواهد بود، باید او را به صورت مؤدبانه و بدون ایجاد احساس بی‌کفایتی از انجام آن کار منصرف کنید.
- برای داشتن یک مصاحبه کاری موفق باید چه کاری انجام دهیم؟
به عنوان یک رهبر قوی، زمان زیادی را صرف «نه» گفتن به کارمندان خود خواهید کرد و موقعیت‌های زیادی وجود دارند که باید با آنها مخالفت کنید. اگر یاد بگیرید که این کار را باظرافت و با دقت انجام دهید، کمترین اصطکاک میان شما و کارمندان‌تان به وجود خواهد آمد و بیشترین کارایی را خواهید داشت.
چرا مهم است که به مشتریان خود «نه» بگویید؟
شاید پیچیده‌ترین و سخت‌ترین «نه»، زمانی باشد که باید آن را به مشتریان خود بگویید.
از آنجایی که سود و تأمین مالی شما از جانب روابط با مشتریان تأمین می‌شود، طبعاً هیچ‌کس دلش نمی‌خواهد با مشتریان خود مخالفت کرده و این رابطه‌ی سودآور را تخریب کنید.
با این حال، شما می‌توانید این کار را بکنید و در واقع حتماً باید این کار را انجام داده و با مشتریان خود مخالفت کنید. این مخالفت گاهی اوقات ممکن است به معنای رد درخواست و یا پیشنهاد آنها باشد.
در شرایط زیر شما بهتر است با مشتریان خود مخالفت کنید و «نه بگویید»:
- وقتی نمی‌دانید کاری را که از شما می‌خواهد را چطور انجام دهید: گاهی اوقات بهتر است بپذیرید که نمی‌دانید چطور کاری را انجام دهید. این کار خیلی بهتر از این است که سفارش و یا درخواست مشتری را قبول کنید، ولی توانایی انجام صحیح و با کیفیت آن را داشته باشید.
- اگر مسئله پول است: اگر چیزی که مشتری از شما می‌خواهد فراتر از بودجه شما باشد، طبعاً باید با آن مخالفت کنید. ارائه تخفیف‌های غیرمنطقی جزو همین دست محسوب می‌شود. ورشکستگی شرکت فقط به این دلیل که می‌خواهید مشتری را راضی نگه دارید، حرکت عاقلانه‌ای نیست. موافقید؟
- وقتی با سایر مشتریان شما تداخل دارد: خیلی اوقات شما ممکن است مشتریان مختلف و زیادی داشته باشید، ولی خواسته‌ها و درخواست‌های آنها با یکدیگر تناقض داشته باشد. بنابراین، در چنین شرایطی، باید با یکی از مشتریان مخالفت کرده و نه بگویید تا بتوانید باقی مشتریان را به خوبی حفظ کنید.
- اگر از شما می‌خواهند کاری غیرقانونی انجام دهید: درگیر شدن در فعالیت‌های ممنوعه یا مجرمانه برای جلب رضایت مشتری تصمیمی کاملاً اشتباه است. در صورت گرفتار شدن، می‌تواند نابودی هر دوی شما را به همراه داشته باشد.
- بیش از حد درگیر و پرمشغله هستید: در برخی مشاغل، به‌خصوص مشاغل خدماتی، ظرفیت ارائه خدمات محدود است. بنابراین، در خیلی از مواقع ناچار به مخالفت کردن و نه گفتن هستید. به عنوان مثال، شما یک سالن آرایشگاه دارید و تمام روز شما رزرو شده است. در چنین شرایطی، اگر یک مشتری جدید درخواست نوبت از شما کند، طبعاً باید نه بگویید. موافقت کردن و فشرده کردن نوبت‌ها باعث کاهش کیفیت خدمات شما، جابجا شدن نوبت‌ها و افزایش نارضایتی آنها خواهد شد.
همان‌طور که گفته شد، مشتریان شما منابع درآمدی و مالی شما هستند. ولی رسیدن به این ثبات و درآمد هرگز نباید به معنای برآورده کردن خواسته‌های غیرمنطقی و تأثیرگذاری منفی بر کسب‌وکار شما باشد. اگر چنین تصوری دارید، بهتر است رویکرد خود را در مورد ارتباط با مشتری‌ها سریع‌تر تغییر دهید.
۸ راهکار برای «نه گفتن» حرفه‌ای و مؤدبانه در محل کار
با کمک این ۸ راهکار شما می‌توانید به میزان قابل‌توجهی از بله گفتن در محل کار بکاهید و برای ایجاد رفتار متعادل‌تر تلاش کنید.
۱. محیط و شرایط را بررسی کنید
محققان بر این باور هستند که «نه گفتن» برای پیشرفت شغلی و ایجاد روابط شغلی مستحکم و قدرتمند ضروری است. آنها استدلال می‌کنند که یک پاسخ کوتاه و بی‌فکر می‌تواند روابط شغلی را خراب کند و عواقب مختلفی به همراه داشته باشد.
آنها همچنین توصیه می‌کنند که قبل از ارائه پاسخ نهایی، شرایط را در مقیاسی بزرگ‌تر مورد بررسی و ارزیابی قرار دهید. برخی از استراتژی‌هایی که کارشناسان به ما توصیه می‌کنند عبارت‌اند از:
- تصمیم‌گیری و درک در مورد اینکه آیا این درخواست یا فرصت با باورهای شما همسو است یا خیر. آیا این موقعیت با اهداف بلندمدت شما مطابقت دارد؟
- توجه به ارتباطات غیرکلامی
- تصدیق درخواست، اطلاعات یا فرصت
- شناسایی هرگونه مشکلاتی که انتظار دارید با «نه گفتن» رخ دهند (تهدیدها)
- قبل از نه گفتن و مخالف کردن، به دنبال حمایت و یا مشاوره از همسالان خود باشید.
- ارائه یک جایگزین منطقی و مناسب
۲. صریح و روراست باشید
اگر مجبورید یا اینکه می‌خواهید مخالفت کرده و نه بگویید، آن را واضح و شفاف بیان کنید. این کار برای رد کردن هر پیشنهادی ضروری است. چرا؟
چرا که نباید طرف مقابل را منتظر و بلاتکلیف نگه دارید. حتی اگر یک درخواست را باید از طریق ایمیل و یا پیام کوتاه بررسی کرده و با آن مخالفت کنید، این کار را تاحدامکان مؤدبانه و واضح انجام دهید. ولی این نکته خیلی مهم را فراموش نکنید: مرز باریکی بین رک بودن و بی‌ادبی وجود دارد!
۳. خیلی خلاصه دلیلتان را توضیح دهید
اگر می‌خواهید بی‌ادب و بی‌ملاحظه به نظر نرسید، کمی در مورد دلیل تصمیمات و انتخاب خود توضیح دهید. صادق بودن در مورد دلیل واقعی «نه گفتن» شما در خیلی از مواقع می‌تواند در تمام روابط شما تأثیرگذار باشد.
حتی اگر طرف مقابل از جواب شما ناراحت شود و آن را دوست نداشته باشد، ارائه یک توضیح منطقی و صادقانه برای این تصمیم به آنها کمک می‌کند که کدورتی شکل نگیرد و تصمیم شما را بیشتر درک کنند. با این حال، در این شرایط از ۲ چیز حتماً باید اجتناب کنید: توضیح بیش از حد و دروغ‌های مصلحتی! هر دو این‌ها می‌توانند شما را به دردسر بیندازند.
۴. مهربانی و احترام را در ارتباطات خود حفظ کنید
بر اساس مطالعات، بیش از ۹۰ درصد از مدیران عامل، منابع انسانی و کارمندان از سال ۲۰۱۷ هر ساله بر اهمیت همدلی در محل کار تأکید کرده‌اند.
این اطلاعات به‌تنهایی کافی است تا متوجه شوید چقدر مهم است که ارتباطات محل کار خود را محترمانه نگه دارید و با کسانی که هر روز با آنها کار می‌کنید مهربان باشید.
محل کار همدلانه بر پایه‌ی اعتماد و درک استوار است. هنگامی که بتوانید چنین محیطی را ایجاد کنید، «نه» گفتن و مخالفت کردن با کارهایی که نمی‌توانید یا نمی‌خواهید انجام دهید، به عنوان یک عمل توهین‌آمیز تلقی نمی‌شود و کسی را ناراحت نمی‌کند، بلکه این مخالفت ناشی از بلوغ فکری شما خواهد بود.
۵. به تصمیم خود اطمینان داشته باشید
اگر تصمیم گرفتید به یک پیشنهاد یا درخواست “نه” بگویید، باید موضع خود را حفظ کنید. اگر به خود اجازه دهید که تحت‌تأثیر دیگران قرار گرفته و حرفتان را عوض کنید، ممکن است ناامن، سازگار و غیرقابل‌اعتماد به نظر برسید.
اگر مجبور شوید درخواست رئیس یا همکار موردعلاقه خود را رد کنید، وضعیت حتی سخت‌تر خواهد بود. اما باید به خود یادآوری کنید که گفتن «نه» به آنها به معنا بی‌احترامی و بی‌توجهی نیست. بلکه به این معنی است که:
- این کار در اولویت‌های شما جای ندارد.
- نمی‌خواهید وقتتان را صرف آن کنید.
- شما محدودیت‌های خود را می‌شناسید.
- فکر می‌کنید مخالفت کردن و نه گفتن شما به نفع طرف مقابل است.
۶. یک جایگزین ارائه کنید
آیا می‌دانید در مغز کسی که به او «نه» می‌گویید چه اتفاقی می‌افتد؟
دانشمندان علوم اعصاب بر این باور هستند که مغز انسان در برابر حرف «نه» خیلی محکم و شدیدتر از «بله» واکنش نشان می‌دهد. به صورت کل، مغز ما به محرک‌های منفی خیلی بیشتر واکنش نشان می‌دهد.
بیان ساده، وقتی به رئیس، کارمند، همکار و یا مشتری خود «نه» می‌گویید، مغز آنها به صورت خودکار آن را به عنوان یک رویداد منفی تفسیر می‌کند. در چنین شرایطی، ارائه یک جایگزین می‌تواند به شما کمک کند که این مخالفت خیلی لطیف‌تر و کم استرس‌زاتر و دردناک‌تر باشد.
۷. یاد بگیرید مرزهایی را تعیین کنید
یکی دیگر از موارد ضروری که هنگام «نه گفتن» باید در نظر گرفت، مرزها هستند. وجود حد و مرزهای ضعیف در محل کار، چرخه معیوبی را تغذیه می‌کند که بیرون آمدن از آن بسیار دشوار است. بر اساس این چرخه‌ی معیوب، —> انتظارات افزایش پیدا می‌کنند —> افراد به حریم شما تجاوز می‌کنند —> شما نیازهای خود را قربانی می‌کنید.
برای کمک به درک اینکه چرا باید در محل کار و زندگی مرزهای مشخصی داشته باشید، بیایید نگاهی بیندازیم که مرزهای ضعیف با شما چه می‌کنند. حد و مرزهای ضعیف باعث می‌شوند:
- بیشتر بر اساس انتظارات و نیازهای دیگران قدم بردارید.
- انتظارات و نیازهای خود را قربانی کنید
- کنترل زمان، کار و دستاوردهای خود را از دست بدهید
- توقعات دیگران را از خودتان افزایش دهید.
۸. به اولویت‌های خود پایبند باشید
در موقعیت‌هایی که تصمیم می‌گیرید «بله» یا «نه» بگویید، مهم است که به اولویت‌های خود پایبند باشید.
منبع: pumble
من که یک آدم خجالتی هستم چگونه نه بگویم در موقعیت های مختلف؟
😕
تو نمیتونی نه بگی همون بله کافیه