کووید طولانی مدت (long Covid) چیست و چه علائمی دارد؟
اغلب افرادی که با کرونا درگیر هستند معمولا به نوع شدید آن مبتلا نشده و سریع بهبود پیدا می‌کنند. اما تعداد قابل توجهی از آن‌ها بعد از بهبودی و گذراندن خطر عفونت ریه، دچار مشکلات طولانی مدت شده‌اند که به این وضعیت کرونای طولانی مدت (long Covid) گفته می‌شود.
ممکن است این مشکلات در ابتدای بیماری آنقدر قوی نبوده باشند اما پس از رهایی از ویروس، نمایان می‌شوند. با شروع واکسیناسیون و حضور مردم در جامعه بیم آن می‌رود که لانگ کووید بر افرادی که هنوز واکسینه نشده‌اند تأثیر منفی داشته باشد. امروز در دیجی‌کالا مگ قرار است بیشتر با لانگ کووید آشنا شویم.
علائم کرونای طولانی مدت یا لانگ کووید چیست؟
در راهنماهای پزشکی، لانگ کووید را با علائمی توصیف می‌کنند که بیشتر از ۱۲ هفته پس از عفونت به صورت شدید یا خفیف ادامه دارد و دلیل دیگری برای توضیح آن وجود ندارد. این علائم براساس NHS عبارتند از:
- خستگی شدید
- تنگی نفس
- تپش قلب
- درد قفسه‌ی سینه یا گرفتگی
- مشکلات حافظه و تمرکز (مه مغزی کووید)
- تغییر بویایی و چشایی
- درد مفاصل
کالج دانشگاهی لندن (UCL) به دلیل ثبت صدها شکایت درباره‌ی این علائم و همچنین داده‌های به دست آمده در نظرسنجی‌ها، بزرگ‌ترین مطالعه‌ی خود را آغاز کرده است. در این مطالعه ۲۰۰ علامت وجود دارد که بر ۱۰ سیستم و ارگان در بدن افراد بهبود یافته از کرونا و درگیر با لانگ کووید تأثیر گذاشته است.
این علائم شامل توهم، بی‌خوابی، تغییرات شنوایی و بینایی، از دست دادن حافظه‌ی کوتاه مدت و مشکلات گفتاری و زبانی می‌شود. بعضی دیگر از مشکلاتی که این افراد با آن درگیر هستند مشکلات گوارشی و مثانه، تغییر در دوره‌های قاعدگی و بیماری‌های پوستی است که توسط افراد گزارش شده است. شدت این علائم در هر فرد متفاوت است اما بیشتر افردا درگیر با لانگ کووید به تنهایی قادر به انجام کارهایی مثل دوش گرفتن، خرید مواد غذایی و به خاطر سپردن کلمات نیستند.
چه عواملی باعث ایجاد لانگ کووید می‌شوند؟
هنوز دلیل اصلی ابتلا به لانگ کووید مشخص نیست اما پزشکان احتمال می‌دهند که ایجاد عفونت باعث می‌شود سیستم ایمنی در بعضی از افراد بیش از حد تقویت شود و نه تنها به ویروس بلکه به بافت‌های بدن هم حمله کند. این موضوع میتواند در افرادی که واکنش‌های ایمنی خیلی قوی دارند هم رخ بدهد.
ورود ویروس به سلول‌های بدن ما و آسیب رساندن به آن‌ها ممکن است بعضی از علائم مانند مه مغزی و از دست دادن بویایی و چشایی را توضیح دهد. همچنین در این حالت آسیب به عروق خونی میتواند منجر به ایجاد مشکلات قلبی، ریوی و مغزی شود.
نظریه‌ی دیگری در این مورد وجود دارد که می‌گوید ویروس میتواند در بدن باقی مانده و در حالت خواب به سر ببرد و بعد از مدتی دوباره فعال شود. این اتفاق در مورد بعضی از ویروس‌ها مانند ویروس تبخال و ویروس اپشتین-بار که باعث ایجاد تب غدد می‌شود پیش می‌آید. با این حال شواهد بسیار زیاد علمی‌ای وجود دراد که نشان می‌دهد در حال حاضر این اتفاق در مورد ویروس covid-19 پیش نمی‌آید.
چه کسی به لانگ کووید مبتلا می‌شود و این موضوع چقدر شایع است؟
در حال حاضر مشخص کردن دقیق این موضوع امکان‌پذیر نیست زیرا جامعه‌ی پزشکی به تازگی لانگ کووید را به عنوان یک بیماری رسمی ثبت و تایید کرده است. با این حال تحقیقات گسترده‌ای وجود دارد که نشان می‌دهد این بیماری با افزایش سن به شکل عجیبی افزایش پیدا می‌کند و همچنین میزان شیوع آن در بین زنان دو برابر بیشتر از مردان است. تعدادی از علائم لانگ کووید در افرادی که به نوع سخت‌تر کرونا مبتلا شده‌اند شایع‌تر است.
تجزیه و تحلیل‌ها و همچنین مطالعاتی که بر روی اطلاعات پایگاه داده‌های ثبت سلامت کالج کینگ لندن انجام شده است نشان داده که ۱ تا ۲ درصد از افرادی که در ۲۰ سالگی به کرونا مبتلا شده‌اند به لانگ کووید هم مبتلا می‌شوند درحالی که این میزان در افراد ۶۰ ساله به ۵% افزایش پیدا می‌کند. دکتر کلر استیوز، یکی از محققان در این مطالعه، گفته است که همین ۱ تا ۲ نفر از ۱۰۰ هزار مورد در روز هم تعداد زیادی به شمار می‌رود.
دکتر دیوید استرین، از دانشکده‌ی پزشکی دانشگاه اکستر، با بیماران مبتلا به لانگ کووید کار می‌کند و می‌گوید اکثر افرادی که به کلینیک او مراجعه می‌کنند در سنین ۲۰، ۳۰ یا ۴۰ سالگی هستند. درست است که شیوع کووید طولانی در این سن کمتر است اما ممکن است دلیل این افزایش مراجعه تاثیر بیشتر عوارض آن بر زندگی روزمره‌ی آن‌ها باشد.
همچنین واکسیناسیون افراد مسن میتواند بر میزان شیوع لانگ کووید موثر باشد. دکتر آتنا اکرمی، نویسنده‌ی ارشد مقاله‌ی UCL، می‌گوید ما با موج بزرگی از عفونت‌های به ظاهر خفیف روبه‌رو می‌شویم و تقریبا از هر هفت نفر یک نفر به لانگ کووید دچار می‌شود و این ابتلا بیشتر در بین جوانان خواهد بود.
از کجا بفهمیم که به لانگ کووید مبتلا هستیم؟
در حال حاضر هیچ آزمایشی برای تشخیص لانگ کووید وجود ندارد. تنها کاری که در این مورد می‌توان انجام داد انجام آزمایشات دیابت، عملکرد تیروئید و کمبود آهن است. به گفته‌ی محققان در آینده امکان تشخیص لانگ کووید با کمک آزمایش خون وجود دارد اما در حال حاضر باید از ابزارها و روش‌های پیچیده‌تری برای تشخیص این بیماری کمک گرفت. تشخیص لانگ کووید با یک ویزیت ساده‌ی پزشک عمومی امکان‌پذیر نیست.
آیا واکسن در جلوگیری از ابتلا به لانگ کوویید تاثیر دارد؟
به گفته‌ی کارشناسان تقریبا نیمی از افرادی که به لانگ کووید مبتلا شده‌اند پس از مدتی از کاهش علائم خبر داده‌اند. این موضوع فقط میتواند در نتیجه‌ی پاسخ سیستم ایمنی بدن به قطعات باقیمانده از ویروس کرونا پیش آمده باشد. به همین دلیل می‌توان گفت که واکسیناسیون میتواند از ابتلای افراد به ویرووس و درگیری با کووید طولانی جلوگیری کند.
چه درمان‌هایی برای بیماری لانگ کووید وجود دارد؟
در حال حاضر هیچ درمان دارویی اثبات شده‌ای برای این بیماری وجود ندارد و تمرکز اصلی بر مدیریت علائم و افزایش تدریجی فعالیت‌ها است. انتظار می‌رود به زودی یک آزمایش بالینی رسمی برای درمان دارویی لانگ کووید آغاز شود تا در آینده بتوان درمان قطعی و جدی برای آن داشت.
سخن آخر
بیماری لانگ کووید یا کرونای طولانی مدت در اغلب افرادی که به نوع شدید کرونا مبتلا می‌شوند دیده می‌شود. افراد مبتلا به این بیماری در طولانی مدت گزارش‌هایی از بی‌حالی، مشکلات حافظه‌ی کوتاه مدت و مشکلات گوارش می‌دهند و برای انجام برخی از ساده‌ترین کارها و فعالیت‌ها هم نیاز به کمک دارند. در حال حاضر روش تشخیص و همچنین روش درمانی قطعی و مشخصی برای لانگ کووید وجود ندارد اما اینطور پیش بینی شده است که در آینده امکان هر دو مورد فراهم باشد.
منبع: BBC
