ساده‌ترین روش تهیه‌ی قهوه‌ی عربی در خانه
در خاورمیانه و کشورهای عربی یک روش مخصوص دم‌آوری قهوه وجود دارد که به قهوه‌ی عربی مشهور است. فنون به کار رفته در این روش، نحوه‌ی برشته‌کاری دانه‌های قهوه، ادویه‌ها و طعم‌دهنده‌هایی که به آن اضافه می‌شود و همچنین طعم قهوه‌ی تهیه شده با توجه به هر منطقه متفاوت است. قهوه‌ی عربی روی اجاق گاز و در ظرفی مخصوص به نام دله (دالاه) تهیه می‌شود، سپس در ظرفی شبیه به قمقمه ریخته شده و در فنجان‌های کوچک و بدون دسته‌ای سرو می‌شود.
امروز در دیجی‌کالا مگ قصد داریم تا طرز تهیه‌ی قهوه‌ی عربی را به شما آموزش دهیم. ممکن است از تفاوت روش تهیه‌ی آن با دیگر روش‌ها کمی متعجب شوید، اما باور کنید که ارزش یک بار امتحان کردن را دارد.
دله یا دالاه چیست؟
این وسیله یک قهوه‌جوش سنتی عربی است که از قرن‌ها پیش برای تهیه و سرو قهوه از آن استفاده می‌شده است. دالاه شکلی متفاوت دارد، بدنه‌اش شبیه به پیاز است، یک کمر باریک در وسط قسمت مخروطی شکل خود دارد و قسمت بالایی آن باز می‌شود.
روی بدنه‌ی دالاه طراحی‌های مختلفی از جمله حکاکی نقش‌های هندسی، گل و گیاه، حکایت‌ها و شعرهای عربی انجام می‌شود و در بعضی مواقع آن را با سنگ‌های قیمتی، نیمه قیمتی یا عاج زینت می‌بخشند.
درپوش دالاه حالتی شبیه به گلدسته دارد و با یک دسته‌ی حلزونی شکل نگه داشته می‌شود. متمایزترین قسمت دالاه لوله‌ی هلالی شکل آن است که شبیه به منقار طراحی شده است. اگر قرار باشد قهوه را گرم نگه دارند روی این لوله را با یک پوشش فلزی می‌بندند تا حرارت خارج نشود. دالاه از فلزهای مختلف مانند برنج، فولاد، نقره و حتی طلای ۲۴ عیار ساخته می‌شود. خاستگاه آن نامشخص است و آنطور که از مشاهدات تاریخی به دست آمده استفاده از آن از اواسط قرن هفدهم مرسوم بوده است.
طرز تهیه‌ی قهوه‌ی عربی
برای تهیه‌ی این قهوه‌ی خوش طعم و متفاوت از ادویه‌های مختلفی استفاده می‌شود. به غیر از هل، استفاده از مابقی ادویه‌ها اختیاری است و در صورت علاقه به عطر و طعمشان، می‌توانید از آن‌ها استفاده کنید.
مواد لازم برای تهیه‌ی قهوه‌ی عربی
- پودر قهوه‌ی عربیکا: ۳ قاشق غذاخوری
- آب: ۳ فنجان
- هل خرد شده یا پودر شده: ۱ قاشق غذاخوری
- میخک خرد نشده: ۵ یا ۶ عدد (در صورت تمایل)
- زعفران: کمی (در صورت تمایل)
- گلاب: ۱ قاشق چایخوری (در صورت تمایل)
آماده سازی مواد
- اگر آسیاب دارید می‌توانید دانه‌های برشته شده‌ی قهوه‌ی عربیکا را خریداری کرده و در خانه آن را پودر کنید. اگر قهوه را به صورت آنلاین می‌خرید می‌توانید برای تعیین میزان ترشی آن به توضیحات مربوط به برشته‌کاری توجه کنید تا طعم مورد علاقه‌تان را تهیه کنید. اگر هم آن را به صورت باز و از قهوه فروشی تهیه می‌کنید، می‌توانید به صورت خالص یا ترکیب با کمی قهوه‌ی روبوستا خریداری کنید تا به طعم دلخواهتان برسید. فروشنده‌ی قهوه می‌تواند به شما در انتخاب درصد ترکیب مناسب کمک کند.
- در خیلی از دستورالعمل‌های تهیه، استفاده از دانه‌ی قهوه با آسیاب درشت توصیه شده است اما می‌توانید برای آسیاب کردن دانه‌های قهوه از درجه‌ی ریز و پودری استفاده کنید. این موضوع کاملا بستگی به ذائقه‌ی شما دارد. هر دو نوع را امتحان کنید و ببینید کدام را بیشتر می‌پسندید. اگر هم که آسیاب ندارید می‌توانید پودر قهوه‌ی آماده‌ی عربیکا را خریداری کنید.
- بعد از آماده سازی قهوه، دانه‌های هل را در هاون ریخته و کمی خرد کنید تا غلاف آن باز شده و از دانه‌ها جدا شود. سپس دانه‌های هل را از داخل هاون برداشته، در آسیاب ریخته و با درجه‌ی ریز حسابی پودر کنید.
- اگر می‌خواهید سرو قهوه را به صورت سنتی انجام دهید نیاز است که از یک قمقمه هم استفاده کنید. پس قبل از اینکه قهوه را تهیه کنید در قمقمه آب داغ ریخته، در آن را ببندید تا گرم شود.
روش تهیه
۱. آب را در دالاه بریزید و روی حرارت متوسط بگذارید تا جوش بیاید. اگر دالاه ندارید می‌توانید از سِزوه، که برای تهیه‌ی قهوه‌ی ترک استفاده می‌شود، یا یک قابلمه‌ی کوچک استفاده کنید.
۲. پس از اینکه آب جوش آمد حدود ۳۰ ثانیه آن را از روی شعله بردارید تا کمی خنک شود. قبل از اینکه دوباره آن را روی شعله بگذارید حتما درجه‌ی حرارت را کم کنید.
۳. پودر قهوه را به آب اضافه کنید و مجددا دالاه را روی شعله قرار دهید. قهوه را در آب هم نزنید، جوش آمدن آن باعث مخلوط شدن پودر قهوه با آب می‌شود.
۴. حدود ۱۰ تا ۱۲ دقیقه اجازه دهید که قهوه روی شعله‌ی کم بجوشد و دم بکشد. در این زمان در قسمت بالایی دالاه میزان کف روی قهوه زیاد می‌شود. به خاطر داشته باشید که قهوه نباید بجوشد، هر بار که قهوه به جوش آمد آن را از روی شعله برداشته و اجازه دهید کمی خنک شود، سپس مجددا روی شعله بگذارید و حتما حرارت شعله را کمتر از قبل کنید.
۵. وقتی قهوه دم کشید شعله را خاموش کنید اما دالاه رو از روی آن برندارید. اجازه دهید با حرارت باقی‌مانده از شعله، کمی جا بیفتد. اگر از اجاق برقی استفاده می‌کنید لازم نیست این مدت زمان را صرف کنید و می‌توانید بلافاصله آن را از منبع حرارت جدا کنید.
۶. حالا دالاه را از روی اجاق بردارید و کف ایجاد شده را از روی آن جمع کنید، سپس پودر هل را به مخلوط اضافه کنید. اگر از میخک استفاده می‌کنید آن را در این مرحله همراه با هل به مخلوط اضافه کنید.
۷. ظرف را روی شعله بگذارید و آنقدر حرارت دهید که دوباره به جوش بیاید. در این مرحله هم مانند مرحله‌ی قبل روی قهوه کف ایجاد می‌شود.
۸. پس از جوشیدن، ظرف را از روی اجاق برداشته و اجازه دهید ۵ دقیقه به همان حالت باقی بماند. با این کار مخلوط کمی خنک شده، تمام مواد آن ته‌نشین می‌شود.
۹. آب داغی که در قمقمه ریخته بودید خالی کنید. اگر از گلاب و زعفران استفاده می‌کنید آن‌ها را در قمقمه بریزید.
۱۰. قهوه را در قمقمه بریزید و زمانی که مواد ته‌نشین شده را کامل مشاهده کردید، ریختن را متوقف کنید. کمی قهوه همراه با کف در دالاه باقی خواهد ماند. شما می‌توانید مابقی قهوه را از صافی گذرانده و در قمقمه بریزید اما لزومی به این کار وجود ندارد و انجام آن تاثیری روی طعم قهوه نخواهد داشت.
۱۱. اجازه دهید قهوه به مدت ۵ تا ۱۰ دقیقه در قمقمه بماند، سپس آن را سرو کنید. برای سرو به روش سنتی می‌توانید از فنجان‌های کوچک مخصوص این کار استفاده کنید.
نکات مهم
قهوه‌ی عربی به طور سنتی بدون شکر تهیه می‌شود و آن را همراه با خرما مصرف می‌کنند.
به قهوه‌ی عربی شیر اضافه نمی‌شود. اگر تصمیم دارید به قهوه‌تان شیر اضافه کنید بهتر است از دانه‌های قهوه‌ای که به برشته‌کاری سبکی دارند استفاده کنید.
آداب نوشیدن قهوه‌ی عربی
برای ریختن قهوه، گرفتن فنجان از میزبان و نوشیدن از دست راست خود استفاده کنید. اگر این کارها را با دست چپ انجام دهید نشانه‌ی بی‌احترامی است.
بیشتر از یک فنجان قهوه بخورید. یک مهمان باید در بدو ورود ۱ فنجان قهوه را بخورد و در طول مدت زمان حضورش در آن مکان، حداقل ۳ فنجان قهوه بنوشد.
اگر دیگر تمایلی به نوشیدن قهوه ندارید فنجان را همراه با نعلبکی زیرش در سینی بچرخانید. این کار به میزبان نشان می‌دهد که دیگر قهوه میل ندارید و می‌تواند با خوراکی‌های دیگری از شما پذیرایی کند.
سخن آخر
قهوه یک نوشیدنی خوش طعم و پرطرفدار است که در هر نقطه از جهان به روشی خاص تهیه و سرو می‌شود. قهوه‌ی عربی روشی از دم‌آوری قهوه است که در خاورمیانه و کشورهای عربی مرسوم است. سابقه‌ی این سبک از دم‌آوری قهوه به قرن هفدهم بازمی‌گردد و برای دم‌آوری از وسیله‌ای خاص به نام دله یا دالاه استفاده می‌شود.
