ایکسباکس بعدی مایکروسافت میخواهد هم کنسول شما باشد و هم کامپیوترتان!
در یکی دوسال اخیر شاید زیاد شنیده باشید که «ایکسباکس مرده است!». در واقع هیچ پلتفرم گیمینگی در تاریخ به اندازه ایکسباکس این همه «مرده» اعلام نشده، اما با این حال، هنوز زنده است و ادامه میدهد.
البته خود مایکروسافت (Microsoft) هم بی تقصیر نبوده است. به خاطر مجموعهای از تغییرات سریع در استراتژی، تعدیل نیروهای گسترده و افزایش قیمتهای ناامیدکننده، مایکروسافت در ماههای اخیر نتوانسته دل طرفداران وفادار باقیماندهی ایکسباکس را به خوبی به دست بیاورد. بعد از اینکه بالاخره اعلام شد بازی هیلو (Halo) به پلیاستیشن میآید، موضوعی که حداقل از یک سال قبل میدانستیم قرار است اتفاق بیفتد، موج تازهای از تیترهای «ایکسباکس محکوم به شکست است» منتشر شد. با این حال، هنوز دلایل خوبی برای خوشبینی نسبت به آیندهی اکوسیستم ایکسباکس حتی بدون بازیهای انحصاری وجود دارد.
آیا ایکسباکس مرده است؟
ساتیا نادلا (Satya Nadella)، مدیرعامل مایکروسافت، میگوید مشتاق آیندهی ایکسباکس است اگر Xbox Ally یک نسخهی آزمایشی برای کنسول بعدی ایکسباکس باشد، به یک چرخهی بازخورد بسیار قویتر نیاز داریم. ایکسباکس کنسولها را رها نمیکند و برنامههای نسل بعد همچنان فعال هستند. پلتفرم ایکسباکس مایکروسافت حالا بیش از هر زمان دیگری از سوی توسعهدهندگان ژاپنی پشتیبانی میشود. قابلیت Xbox Play Anywhere هم به نظر میرسد با سرعت بیشتری در حال جا افتادن بین سازندگان بازی است. از طرفی، کامپیوتر دستی Xbox Ally X در بسیاری از بازارهای اصلی کاملا ناموجود شده است. پلتفرم ایکسباکس در حال تکامل است تا همزمان بازی روی سرویس ابری، کامپیوتر و کنسولهای سنتی را در بر بگیرد اما همین موضوع باعث شده طرفداران از خود بپرسند کنسول نسل بعدی ایکسباکس اصلا چه شکلی خواهد بود.
کامپیوتر دستی Xbox Ally مانند یک نسخهی اولیه از کنسول بعدی ایکسباکس است.
در حال حاضر آنچه میدانیم این است که ایکسباکس نسل بعدی مایکروسافت یک پیسی گیمینگ مبتنی بر ویندوز با یک تجربهی کنسولی مدیریتشده و همراه با دسترسی کامل به کتابخانهی بازیهای کنسولی شما خواهد بود. فیل اسپنسر (Phil Spencer)، مدیر ایکسباکس، سالهاست که دربارهی شکل و شمایل نسل بعدی ایکسباکس صحبت و به آن اشاره میکند؛ در حالی که خیلیها کنجکاو بودند این استراتژی در عمل چگونه اجرا میشود. فیل اسپنسر گفته کسانی که میخواهند بدانند ایکسباکس به کدام سمت میرود، باید به Xbox Ally نگاه کنند.
همانطور که بسیاری انتظارش را داشتند، ایکسباکس بعدی به طور کامل روی ویندوز اجرا خواهد شد؛ با یک رابط کاربری کنسول مانند که برای تلویزیون بهینه شده و روی آن سوار میشود. مایکروسافت امسال تصمیم گرفت برنامههای کنسول دستی اختصاصی خودش را موقتا کنار بگذارد و در همکاری با ایسوس (ASUS)، Xbox Ally را وارد بازار کند تا بازخورد کاربران را درباره تجربهای جمعآوری کند که در عمل، قرار است پایه نسل بعدی سختافزارهای کنسولی این شرکت باشد. البته ظاهرا مایکروسافت همچنان قصد دارد در نهایت یک کنسول دستی ایکسباکس اختصاصی هم بسازد. سارا باند (Sarah Bond)، رئیس ایکسباکس، پیشتر به مجموعهای از سختافزارهای فرستپارتی ایکسباکس اشاره کرده که با همکاری AMD ساخته میشوند. اما همهی اینها در نهایت چه شکلی به خود خواهند گرفت؟
در واقع، Xbox Ally و Xbox Ally X با Xbox Full Screen Experience عملا همان چیزی هستند که ایکسباکس بعدی شبیه آن خواهد بود. این تجربه شباهت زیادی به رابط SteamOS و حالت Big Picture دارد؛ حالتی که به شما اجازه میدهد هر زمان خواستید از آن خارج شوید و وارد محیط کامل لینوکس شوید. به همین شکل، تجربه تمامصفحه ایکسباکس هم این امکان را میدهد که اگر بخواهید به ویندوز کامل بروید و فروشگاههای رقیب مثل استیم (Steam)، اپیک گیمز استور (Epic Games Store)، بتلنت خود مایکروسافت (Battle.net)، رایوت کلاینت (Riot Client) و در واقع هر چیز دیگری که بخواهید را اجرا کنید. حتی میتوانید روی ایکسباکس بعدی نرمافزارهایی مثل ادوبی کریتیو کلاود (Adobe CC) یا مایکروسافت آفیس (Microsoft Office) را هم اجرا کنید.
جایی که کنسول ایکسباکس با یک پیسی ویندوزی سنتی تفاوت خواهد داشت، این است که از همان ابتدا حسوحال یک کنسول کلاسیک ایکسباکس را میدهد. تجربهی راهاندازی اولیه شبیه همان چیزی است که امروز روی کنسولها میبینید و اگر بخواهید، میتوانید کاملا داخل اکوسیستم ایکسباکس بمانید و اصلا کاری به خود ویندوز نداشته باشید. خروج به محیط ویندوز بیشتر برای کسانی است که میخواهند به بازیهایی دسترسی داشته باشند که معمولا روی ایکسباکس در دسترس نیستند؛ از جمله بازیهای پلیاستیشن روی استیم، بازیهایی که بیشتر برای ماوس و کیبورد طراحی شدهاند مثل لیگ آو لجندز (League of Legends)، یا حتی بازیهای کلاسیک از فروشگاههایی مثل GOG و موارد مشابه.
شما قادر خواهید بود نسخههای پیسی بازیهای پلیاستیشن مثل گاد آو وار (God of War)، گوست آو سوشیما (Ghost of Tsushima) و اسپایدرمن (Spider-Man) را روی ایکسباکس بعدی اجرا کنید؛ آن هم با خرید از طریق استیم یا اپیک گیمز استور. همچنین میتوانید ورلد آو وارکرفت (World of Warcraft) را از طریق بتلنت روی ایکسباکس بعدی بازی کنید. علاوه بر این، عملا هر بازیای که روی ویندوز اجرا میشود قابل نصب خواهد بود و این یعنی دسترسی به دههها محتوای بازی روی یک دستگاه واحد.
مایکروسافت در تیمهای ایکسباکس و ویندوز به شدت در حال کار است تا پلتفرم را برای تلویزیونها و کنترلرها بهینه کند؛ کاری که در واقع تحقق رویای قدیمی «ویندوز در اتاق نشیمن» از زمان اولین ایکسباکس، بعد از ۲۵ سال، به حساب میآید. علاوه بر این، به لطف AMD، ایکسباکس جدید قادر خواهد بود تمام بازیهایی را که در حال حاضر در کتابخانه ایکسباکس سری ایکس/اس وجود دارند اجرا کند. این یعنی تمام بازیهای سازگار با ایکسباکس اورجینال، تمام آثار سازگار با ایکسباکس ۳۶۰، همهی بازیهای سازگار با ایکسباکس وان و همچنین تمام بازیهای فعلی و آینده ایکسباکس سری ایکس/اس، به صورت بومی روی ایکسباکس جدید اجرا میشوند.
مثل هر نسل جدید کنسولی دیگر، توسعهدهندگان احتمالا تا چند سال بعد از عرضه ایکسباکس جدید همچنان از محیط توسعه ایکسباکس سری ایکس/اس پشتیبانی خواهند کرد. با گذشت زمان، بازیهای بیشتری هم نسخههای بومی نسل بعدی ایکسباکس دریافت میکنند که مخصوص پیکربندی جدید ساخته شدهاند. فناوریهای مبتنی بر هوش مصنوعی مثل Auto Super Resolution و نسل بعدی فریم جنریشن، عملکرد بازیهای ایکسباکس سری ایکس/اس را روی سختافزار جدید بهبود میدهند. در عین حال، توسعهدهندگان میتوانند مستقیما ایکسباکس جدید را هدف بگیرند و از نسخههای Xbox Play Anywhere و فناوری Smart Delivery استفاده کنند.
فناوریهای جدیدی که مایکروسافت در حال توسعه آنهاست، در کنار ماهیت ثابت سختافزار، باید بسیاری از دردسرهایی را که گاهی با گیمینگ پیسی همراه است از بین ببرد. برای مثال، کارهایی مثل کامپایل شیدرها نباید روی ایکسباکس جدید مشکلی ایجاد کنند. مایکروسافت همچنین روی راههای بیشتری برای کاهش سربار ویندوز کار میکند؛ کاری که به نفع همهی گیمرهای پیسی خواهد بود، چه روی ایکسباکس و چه خارج از آن.
در این سناریو چه اتفاقی برای گیم پس میافتد؟
یکی از سوالهایی که هنوز داخل مایکروسافت در حال بررسی است، به گیم پس برمیگردد. در حال حاضر، پیسی گیم پس همهی بازیهای ایکسباکس، از جمله کال آو دیوتی (Call of Duty)، را با قیمتی به مراتب کمتر از گیم پس آلتیمیت روی کنسول ارائه میدهد. اگر ایکسباکس بعدی عملا یک پیسی باشد، آیا باید روی آن از پیسی گیم پس استفاده کنیم یا نسخهی آلتیمیت؟ در حال حاضر، به نظر میرسد که برنامهی فعلی این است که ایکسباکس بعدی بهطور مشخص هیچ هزینهای برای بازی آنلاین نداشته باشد. منطقی هم نیست که یک «پیسی» برای بخش آنلاین پول بگیرد، به خصوص که این کار انگیزهی قویای ایجاد میکند تا بازیکنان به جای استفاده از اکوسیستم ایکسباکس، سراغ نصب استیم بروند. البته هنوز مشخص نیست که این برنامه در نهایت واقعا اجرا شود یا نه. با توجه به اینکه حالا Xbox Game Pass Standard و Premium هر دو شامل برخی بازیهای پیسی هم میشوند، بعید نیست در آینده شاهد کنار گذاشته شدن پیسی گیم پس باشیم. ایده گیمپس وابسته به یک دستگاه خاص، در دنیایی که کنسولهای ایکسباکس و پیسی در حال یکی شدن هستند، چندان منطقی به نظر نمیرسد. اما باید منتظر ماند و دید در نهایت چه اتفاقی میافتد.
اما قیمت چطور؟ سارا باند (Sarah Bond)، رئیس ایکسباکس، اخیرا هشدار داده که ایکسباکس بعدی یک تجربهی پریمیوم خواهد بود؛ موضوعی که احتمالا به قیمت بالاتر از حد معمول اشاره دارد. از نظر تئوری، ایکسباکس بعدی همچنان باید ارزانتر از خرید یک پیسی گیمینگ با قدرت مشابه باشد. صرفهجوییهای ناشی از تولید انبوه و قراردادهای خرید عمده با AMD و دیگر شرکتها به کاهش هزینهها کمک میکند، ضمن اینکه مایکروسافت لازم نیست هزینهای برای لایسنس ویندوز به خودش بپردازد. سرمایهگذاری اولیهی مایکروسافت روی اکوسیستم ایکسباکس هم تا حدی به جبران هزینهها کمک میکند. با وجود باز بودن فروشگاههای دیگر، بیشتر گیمرهای عادی همچنان بخش عمدهی بازی و خریدهایشان را داخل اکوسیستم ایکسباکس انجام خواهند داد.
بسیاری از بزرگترین بازیهای امروزی ایکسباکس، مثل فورتنایت (Fortnite)، روبلاکس (Roblox) و ماینکرفت (Minecraft)، روی استیم حضور ندارند و احتمالا در آینده نزدیک هم به آنجا نمیروند. میتوان انتظار داشت بازیهای بتلنت مثل ورلد آو وارکرفت هم در آینده به صورت بومی به ایکسباکس بیایند. با اینکه دیابلو (Diablo) و اورواچ (Overwatch) روی استیم هم در دسترس هستند، اما اکثریت بازیکنان پیسی این بازیها همچنان بتلنت را ترجیح میدهند. مایکروسافت به توسعهدهندگان در فروشگاه پیسی خود سهم بسیار بهتری پیشنهاد میدهد؛ ۱۲ درصد در برابر ۳۰ درصد استیم که این سیاست برای توسعهدهندگانی که برای اکوسیستم پیسی ایکسباکس بازی میسازند حفظ خواهد شد؛ موضوعی که انگیزهای قدرتمند برای ناشران ایجاد میکند تا از رقابت در این فضا حمایت کنند. در هر صورت منصفانه است که انتظار داشته باشیم ایکسباکس بعدی از پلیاستیشن ۶ گرانتر باشد، اما در عین حال میتواند مقرونبهصرفهترین و مدیریتشدهترین مسیر ورود به دنیای پیسی گیمینگ باشد که بازار تا به حال به خود دیده است. ضمن اینکه عوامل دیگری هم وجود دارند که ممکن است آن را حتی مقرونبهصرفهتر کنند.
یک استراتژی پرریسک با پتانسیل موفقیت زیاد
تجربهی Xbox Ally در واقع یک بتای عمومی است برای اینکه ببینیم همهی این ایدهها در عمل چگونه کار خواهند کرد. امروز، اگر Xbox Ally X را که از تراشهی Z2 Extreme استفاده میکند به تلویزیون وصل کنید، عملا در حال آزمایش ایکسباکس بعدی هستید. جایی که Xbox Ally دست کم برای کاربران کنسول ایکسباکس ضعف دارد، نبود کتابخانه کامل کنسولی ایکسباکس است. هرچند تعداد بازیهای Xbox Play Anywhere (دارای لایسنس دوگانهی پیسی و کنسول) بیش از هر زمان دیگری شده، اما هنوز بیشتر ناشران بزرگ AAA کاملا با این اکوسیستم همراه نشدهاند. با این حال، به تدریج این فضا میتواند به انتخاب پیشفرض ناشران تبدیل شود؛ به خصوص اگر بخواهند از اکوسیستم گیمینگ پیسی پشتیبانی کنند که در آن ۸۸ درصد درآمد نصیبشان میشود، نه ۷۰ درصد. حتی میتوان دنیایی را تصور کرد که پلیاستیشن اپلیکیشن پیسی خودش را توسعه دهد و آن را مستقیما روی ایکسباکس بعدی منتشر کند تا به جای ۷۰ درصد از استیم یا ۸۸ درصد از اپیک گیمز، ۱۰۰ درصد سهم درآمد را برای خودش بردارد.
با این حال، اجرای درست همهچیز کاملا حیاتی است. تجربهی Xbox Ally همیشه بینقص نیست. مشکلات عجیب ویندوز مثل پنجرههای کنترل حساب کاربری، نمایش بازیهای ویندوز فون در کتابخانه، کمبود قابلیتهای اجتماعی هم برای بازیکنان و هم برای توسعهدهندگان و نبود حمایت طبیعی و گسترده از سوی سازندگان، همچنان چالشهای بزرگی برای اکوسیستم پیسیِ ایکسباکس هستند. از زمانی که مایکروسافت توجهی بیشتری به این حوزه نشان داده، اوضاع به طرز چشمگیری بهتر شده، اما هنوز مشخص نیست این شرکت با چه سرعتی میتواند دههها پیچیدگی و درهمتنیدگی ویندوز را به یک تجربهی راحت و تلویزیونمحور تبدیل کند.
در Xbox Ally فعلی، اپلیکیشن ایکسباکس هنوز از نظر پاسخدهی مشکلاتی دارد و تجربهی چندوظیفگی هم همیشه یکدست نیست. با این حال، نسل بعدی در این زمینه تحت فشار یک ضربالاجل سخت قرار ندارد. به هر حال، این کاری است که هیچ شرکتی تا امروز در این مقیاس انجام نداده است. ولو (Valve) هم در حال کار روی تجربهی کنسول گیمینگ خودش با SteamOS است که قرار است بازیهای پلیاستیشن و ایکسباکس را روی یک دستگاه واحد ارائه دهد. ایکسباکس این مزیت را دارد که به طور مستقیم به برخی از محبوبترین بازیهای دنیا مثل ماینکرفت، فورتنایت و روبلاکس دسترسی دارد و همچنین از آنتیچیت در سطح کرنل استفاده میکند؛ چیزی که هنوز روی SteamOS در بازیهای رقابتی آنلاین میتواند مشکلساز باشد. البته اینها موانعی نیستند که ولو نتواند در طول زمان از پسشان بربیاید.
در تئوری، ایکسباکس بعدی بیش از هر دستگاه بازی دیگری در تاریخ، بازی و محتوا خواهد داشت. اما سوالهای بیپاسخ زیادی وجود دارد که بدون شک با گذشت زمان روشنتر خواهند شد. آیا مردم واقعا چنین تجربهای را میخواهند؟ آیا آنقدر ساده و یکپارچه خواهد بود که برای طرفداران عادت کرده به ماهیت «وصل کن و بازی کن» کنسولها طبیعی به نظر برسد؟ آیا با وجود پریمیوم بودن، قیمتش قابل قبول خواهد بود؟ بدون وعدهی محتوای انحصاری، آیا کاربران احساس میکنند چیزی را از دست میدهند، با وجود اینکه این پلتفرم هم تا حد زیادی باز است؟ فراتر از ایکسباکس ساختهی خود مایکروسافت، آیا شرکتهایی مثل ایسوس (ASUS) یا ریزر (Razer) نقشی در ساخت نسخههای ارزانتر یا حتی فوق پریمیوم و گرانتر خواهند داشت؟
در هر صورت هنوز دامنهی وسیعی از پرسشهای بیپاسخ دربارهی نسل بعد وجود دارد. در هر صورت، مایکروسافت با برنامههای نسل بعدیاش عملا تمام قواعد قبلی را کنار میگذارد و به شخصه بیصبرانه منتظرم ببینم همهی اینها در نهایت به کجا میرسد.
منبع: WindowsCentral
