داده‌های اقیانوس‌شناسی با ماهواره‌ی سنتینل-۶ ناسا بهبود می‌یابد
طبق برنامه‌ریزی ناسا و سازمان فضایی اروپا امروز با استفاده از موشک فالکون ۹ اسپیس‌ایکس، نسل بعدی ماهواره‌های رصد زمین را برای نظارت بر اقیانوس‌ها در سطح جهانی به فضا پرتاب خواهند کرد.
ماهواره‌ی «سنتینل-۶ مایکل فریلیک» (Sentinel-6 Michael Freilich) تازه‌ترین عضو از فضاپیماهای طراحی شده برای نظارت بر اقیانوس‌هاست که شنبه ۲۱ نوامبر ۲۰۲۰ (۱ آذر) از پایگاه نیروی هوایی «وندنبرگ» (Vandenberg) در کالیفرنیا به فضا پرتاب می‌شود.
دوقلوی این ماهواره با نام Sentinel-6B هم در سال ۲۰۲۵ (۱۴۰۴ خورشیدی) به آن می‌پیوندد و این زوج با هم وظیفه دارند تا دانسته‌های بشر را از اندازه‌گیری‌های سطح دریا، که سابقه‌ای تقریبا ۳۰ ساله دارد گسترش دهند. ابزارهای موجود در این ماهواره‌ها همچنین داده‌های جوی را فراهم می‌کنند که پیش‌بینی‌های هواشناسی، مدل‌های آب‌وهوایی و ردیابی طوفان‌ها را بهبود می‌بخشد.
از ماهواره‌های سنتینل-۶ همچنین برای چیزهایی مانند پیش‌بینی موج دریا که برای دریانوردی بسیار ضروری است، پیش‌بینی طوفان‌های گرمسیری و تخلیه‌ی سریع مناطق در صورت بروز بلایای طبیعی اقیانوسی استفاده خواهد شد. پس از طی دوره‌ی راه‌اندازی یک ساله، داده‌های خام این ماهواره توسط سازمان فضایی اروپا (ESA) به صورت عمومی از طریق اینترنت دردسترس قرار می‌گیرد.
به گفته‌ی «کارن سن ژرمن» (Karen St. Germain) اندازه‌گیری‌های سنتینل-۶ می‌تواند نشان دهد که چه میزان از افزایش سطح دریا ناشی از ذوب شدن یخ‌هاست و چه میزان از گسترش اقیانوس‌ها به دلیل گرم شدن کلی آن‌ها حاصل می‌شود.
مأموریت ماهواره‌های سنتینل-۶
Credit: Airbus
برنامه‌ی پرتاب
این ماهواره‌ی آمریکایی-اروپایی که ایرباس هم از پیمانکاران اصلی آن است و به نام مدیر پیشین بخش علوم زمین ناسا «مایکل فریلیک» نامگذاری شده، با موشک فالکون ۹ اسپیس‌ایکس (SpaceX Falcon 9) در مدار قرار می‌گیرد و طبق برنامه ریزی قرار است پرتاب در ساعت ۱۲:۱۷ منطقه‌ی زمانی شرقی (۲۰:۴۷ به وقت تهران) از مرکز پرتاب فضایی ۴ شرق انجام شود. در صورت نیاز، فرصت‌های پرتاب جایگزین در روزهای بعد هم در نظر گرفته شده است. موشک فالکون ۹ در آخرین مأموریت فضانوردان مأموریت کرو-۱ را به ایستگاه فضایی بین‌المللی برده بود.
با گذشت کمی بیش از دو دقیقه پس از پرتاب، موتور اصلی موشک فالکون ۹ قطع می‌شود. اندکی پس از آن، مراحل اول و دوم موشک جدا شده و به‌دنبال آن مرحله‌ی دوم موتور انجام می‌شود. مرحله‌ی نخست قابل بازیابی موشک فالکون ۹ هم پس از آن با آتش مجدد، فرود خودکار در محل تعیین‌شده را آغاز می‌کند.
اولین قطع موتور مرحله‌ی دوم تقریبا ۸ دقیقه پس از برخاست انجام خواهد شد. سپس ۴۵ دقیقه بعد برای بار دوم روشن می‌شود تا در آن زمان پرتابگر و ماهواره در مدار «پارکینگ» موقت قرار بگیرند. چند دقیقه بعد، پرتابگر و فضاپیما از هم جدا می‌شوند و ماهواره حدود یک ۱ ساعت و ۷ دقیقه پس از پرتاب، استقرار صفحه‌های خورشیدی را آغاز می‌کند و انتظار می‌رود که نخستین تماس را حدود ۲۵ دقیقه پس از آن برقرار نماید.
مدیریت ماموریت سنتینل-۶
ماهواره‌های سنتینل-۶ مایکل فریلیک و سنتینل-۶بی مأموریت «سنتینل-۶ / جیسن-سی‌اس» (Sentinel-6 / Jason-CS) را تشکیل می‌دهند که توسط آژانس فضایی اروپا (ESA) در متن برنامه‌ی کوپرنیک (Copernicus program) توسعه یافته است که به رهبری کمیسیون اروپا و با مشارکت سازمان اروپایی بهره‌برداری از ماهواره‌های هواشناسی (EUMETSAT)، ناسا (NASA) و اداره‌ی ملی اقیانوس و جوی (NOAA) و با حمایت مالی کمیسیون اروپا و پشتیبانی فنی مرکز ملی مطالعات فضایی فرانسه (CNES) بزرگ‌ترین برنامه‌ی دیدبانی زمین دنیا به‌شمار می‌رود.
مرکز پیشرانش جت ناسا (JPL) سه ابزار علمی برای هر ماهواره‌ی سنتینل-۶ ساخته است که شامل رادیومتر مایکروویو پیشرفته، سیستم ماهواره‌ای ناوبری جهانی – پنهان‌سازی رادیویی (GNSS-RO) و آرایه‌ی بازتابنده لیزری می‌شود. ناسا همچنین به خدمات پرتاب این ماهواره، سیستم‌های پشتیبانی زمینی از ابزارهای علمی ناسا، پردازشگرهای داده‌های علمی برای دوتا از این ابزارها و تیم بین‌المللی علم توپوگرافی سطح اقیانوس‌ها کمک می‌کند.
عکس کاور: طرح گرافیکی ماهواره‌ی سنتینل-۶ مایکل فیلیچ ناسا و سازمان فضایی اروپا
Credit: NASA/JPL-Caltech
