«نوسفراتو» رابرت اگرز چه تفاوتی با فیلم اصلی ۱۹۲۲ دارد؟

سالهاست که خونآشامی به نام نوسفراتو به عنوان یکی از مهمترین شخصیتها در تاریخ سینمای ترسناک شناخته میشود. جدیدترین بازنمایی این کاراکتر به فیلم «نوسفراتو» رابرت اگرز بازمیگردد که همین سال ۲۰۲۴ آمد. آنچنان هم غیرمنتظره نیست که این خونآشام توانسته طی سالها همچنان یکی از مشهورترین خونآشامهای تاریخ باقی بماند؛ از ظاهر موشمانند و ترسناکش گرفته، تا شباهتهای بحثبرانگیز او به کنت دراکولای برام استوکر. طی دههها، نوسفراتو در اقتباسهای سینمایی مختلفی سروکلهاش پیدا شده است؛ اما همچنان مهمترین فیلم نوسفراتو، همان فیلم ۱۹۲۲ ساختهی کارگردان آلمانی اف. دبلیو. مورنائو است که به نام اصلی «نوسفراتو، سمفونی وحشت» (Nosferatu: A Symphony of Horror) شناخته میشود.
با اینکه کارگردانان متعددی طی سالها دست به اقتباس از نوسفراتو زدهاند، اما هیچکدام از فیلمهای «نوسفراتو» نتوانستهاند به اندازهی فیلم «نوسفراتو» رابرت اگرز، داستان خونآشام را به این اندازه بسط دهند. فیلم موفق اگرز با اینکه به داستان اصلی «نوسفراتو» اثر مورنائو وفادار مانده، اما جزئیات قابل توجهی در آن تغییر پیدا کرده که شخصیتهای آشنا را در قالبی چندلایه و عمیق به تصویر میکشد و کمک میکند تا بیننده هم در داستان این ومپایر ترسناک غرق شود. شکی هم در آن نیست که بینندگان زیادی توانستهاند با فیلم «نوسفراتو» رابرت اگرز ارتباط بگیرند. این را میتوانید از میزان موفقیت فیلم در گیشه متوجه شوید که با فروش بیش از ۱۶۰ میلیون دلاری، تاکنون پرفروشترین فیلم اگرز بوده است. با وجود اینکه فیلم ۱۹۲۲ و «نوسفراتو» اگرز داستانی یکسان را به تصویر میکشند، اما شاید برایتان جالب باشد که بدانید دقیقا چه تفاوتهایی بین بازنمایی مورنائو و اگرز از داستان وجود دارد.
هشدار؛ در ادامه خطر لو رفتن داستان فیلمهای «نوسفراتو» وجود دارد
۱۰. ظاهر جدید نوسفراتو
یکی از اولین و مهمترین تفاوتهای فیلم «نوسفراتو» مورنائو با اگرز که به چشم میآید، همان ظاهر خونآشام است. کنت اورلاک (بیل اسکاشگورد) در فیلم ۲۰۲۴ دیگر مثل کنت در فیلم مورنائو ظاهری موشمانند و حیوانی ندارد. بلکه میتوان گفت چهرهاش از نسخهی اولیه هم ناخوشایندتر است؛ به طوری که گریم اسکاشگورد او را به جسدی شبیه کرده که از گور برخاسته است. فراتر از این طراحی چهره، میتوان به لباسهای کهنه، سر طاس و سبیل کنت اورلاک هم اشاره کرد که مانندش را نمیتوانید در نسخههای دیگر نوسفراتو پیدا کنید.
احتمالا اگرز میخواسته با این تغییرات ظاهری، کنت اورلاک را بیش از همیشه به یک انسان شبیه کند. اگرز در مصاحبهای با «ونیتی فیر» (Vanity Fair) توضیح داد که میخواسته اورلاک را طوری بسازد که شبیه یک جسد واقعی باشد: «او [کنت اورلاک] شبیه یک اشرافزادهی مردهی ترانسیلوانیایی به نظر میرسد. هر چیزی که کنت پوشیده، تا کوچکترین چیز مثل پاشنههای کفشش، همه چیزهایی هستند که کسی مثل او در آن زمان میپوشیده است.» با این جزئیات تازه که اگرز به «نوسفراتو» خود اضافه کرده، کنت اورلاک با نسخهی مورنائو تفاوت زیادی پیدا کرده، به طوری که حتی اگر فیلم سابق را دیده باشید، از دیدن چهرهی تازهی این خونآشام متحیر خواهید شد.
۹. پروفسور فون فرانتس
یک تفاوت بارز دیگر فیلم «نوسفراتو» اگرز، معرفی کاراکتر پروفسور فون فرانتس است که نقش او را در فیلم ویلم دفو بازی میکند. دفو یکی از بازیگرانی است که اگرز از همکاری با آنها سیر نمیشود و میتوانید اجرای او را در دو فیلم قبلی این کارگردان، یعنی «مرد شمالی» (The Northman) و «فانوس دریایی» (The Lighthouse) هم ببینید. دفو در «نوسفراتو» شکارچی خونآشام و محقق علمی است که در دنیای پدیدههای غیرطبیعی فعالیت میکند. پروفسور کسی است که با الن (لیلی رز دپ) و توماس (نیکلاس هولت) به مواجههی کنت اورلاک میرود و راز نفرین نوسفراتو را درمییابد.
این اولین بار نیست که ویلم دفو در یک فیلم دربارهی نوسفراتو بازی کرده است. او در سال ۲۰۰۰ میلادی در «سایهی خونآشام» با جان مالکوویچ همبازی شد و خودش نقش نوسفراتو/مکس شرک را بازی میکرد. یک فیلم مستقل گوتیک که داستان ساخت «نوسفراتو» به دست مورنائو را دنبال میکند؛ با این تفاوت که مورنائو (جان مالکوویچ) و سایر عوامل فیلم، خودشان نمیدانند که بازیگری که برای نوسفراتو انتخاب کردهاند یک خونآشام واقعی است.
با توجه به نقش حیاتی که پروفسور فون فرانتس در «نوسفراتو» اگرز ایفا میکند، تعجبآور است که این شخصیت در فیلمهای قبلی نوسفراتو وجود ندارد. در عوض، کاراکترهای اصلی فیلم، تنها از استاد پزشکی که آسایشگاه روانی ویسبورگ را اداره میکند، کمک میطلبند. تصمیم اگرز برای خلق شخصیت دفو به مخاطبان این امکان را داده تا بیشتر در مورد عوامل فراطبیعی موجود در فیلم بشنوند؛ مثل تواناییهای الن در ارتباط با دنیای ارواح. علاوه بر این، پروفسور به دلیل شخصیت غیرعادی و پرحرفیهایش، لحظات کمدی متعددی را در «نوسفراتو» ۲۰۲۴ فراهم کرده است.
۸. الن و کنت اورلاک
طبیعت رابطهی الن هاتر و کنت اورلاک در فیلم «نوسفراتو» ۲۰۲۴ کاملا با نسخهی مورنائو تفات دارد. در فیلم تازه، الن ارتباطاتی با جهان ارواح و ماورای طبیعه دارد و زمانی که دخترکی بوده، از این ارتباطات استفاده کرده تا کنت اورلاک را به سمت خود فرابخواند. به خاطر همین موضوع، ماهیت رابطهی الن و اورلاک در فیلم کاملا تغییر پیدا کرده و نسبت به نسخهی سابق، عمیقتر شده است. اگرز مدت زمان بیشتری هم به این رابطه اختصاص داده و در آخر، پایانبندی خوشی هم در انتظار الن و اورلاک نیست.
ماهیت این رابطه، کاملا «نوسفراتو» را از فیلم مورنائو متفاوت میکند و یک بازنمایی تازه از داستانی آشنا ارائه میدهد. همچنین علت علاقهی الن به اورلاک را هم نشان میدهد. حتی دست لیلی رز دپ را هم باز گذاشته تا اجرایی منحصربهفرد از کاراکتر الن به تصویر بکشد. در فیلم ۱۹۲۲ داستان به شکل دیگری پیش میرود. علاقهی کنت اورلاک به الن از زمانی شروع میشود که توماس به قلعهی کنت رفته و او عکس الن را در دست توماس میبیند. در نسخهی اگرز، تصمیم شخصی الن برای ارتباط گرفتن با خونآشام، او را از نقش یک قربانی بیچاره خارج میکند و عاملیتی به او میدهد که زیرلایههای متفاوتی دارد و به شخصیت الن عمق میدهد؛ چیزی که نمیتوانید آن را در الن فیلم مورنائو ببینید.
۷. حملات نوسفراتو
یک تفاوت جزئیتر، اما قابل توجه در مورد کنت اورلاک اگرز این است که چطور خون قربانیانش را میکشد. برخلاف خونآشام کلاسیک که به گردن قربانیانش حمله میکند، این کنت اورلاک تازه ترجیح میدهد به سینهی آنها حمله کند؛ آن هم به شکلی بسیار وحشتناکتر. این شکل تازه از حملهی اورلاک به قلب قربانیانش، تنها یکی از تغییرات بسیاری است که اگرز برای تأکید بر وحشیگری شخصیت نوسفراتو ایجاد کرده است.
اگرز توضیح داده که این تغییر به منظور ادای احترام به داستانهای عامیانهی خونآشامهای گذشته انجام شده است که در آن خونآشامها به جای گردن، به سینهی قربانیان خود حمله میبرند. اگرچه این جزئیات ممکن است کوچک باشند، اما یکی از راههای متعددی است که «نوسفراتو» اگرز و کنت اورلاک او را بهشدت از نسخهی مورنائو دگرگون کرده است. تصمیماتی که موجب شده فیلم ۲۰۲۴ ترسناکتر و شوکهکنندهتر شود؛ به ویژه برای بینندگانی که فکر میکنند با دیدن نسخهی ۱۹۲۲ دیگر میدانند با چه موجودی طرف هستند. مرگ کاراکترها در فیلم تازه هم به مراتب از «نوسفراتو» سابق ترسناکتر است.
۶. شخصیتهای فرعی
چندین شخصیت فرعی در فیلم «نوسفراتو» ۲۰۲۴ نقش بیشتری پیدا کردهاند. مهمترین آنها فردریش (آرون تیلور جانسن) و آنا هاردینگ (اما کورین) هستند؛ آنها دوستان توماس و هلن به حساب میآیند. در مقایسه با شخصیتهای فرعی در «نوسفراتو، سمفونی وحشت»، آنا و فردریش در فیلم اگرز جان گرفتهاند و به کاراکترهای پرمایهای تبدیل شدهاند که عاقبت آنها در داستان را هم برای بیننده تأثیرگذارتر میکند.
علاوه بر بیشتر شدن نقش این شخصیتها، چندین تفاوت جزئی دیگر بین فردریش و آنا در فیلم «نوسفراتو» ۲۰۲۴ با فیلم ۱۹۲۲ وجود دارد؛ برای مثال، فردریش و آنا در نسخهی مورنائو زن و شوهر نیستند؛ بلکه فردریش با خواهرش (به نام روت) زندگی میکند و هاردینگ فرزندی هم ندارد. مدت زمانی که الن در خانهی هاردینگها میگذراند، او با صاحبخانه ارتباط نمیگیرد. در نسخهی اگرز، دوستی آنا و الن به گذشتهها میرسد و فردریش و توماس هم به همین اندازه نزدیک هستند. یک ویژگی هم در نسخهی اگرز به فردریش اضافه شده؛ اینکه فردریش اعتقادی به پدیدههای ماورای طبیعی ندارد. با تأکید بیشتر فیلمنامه بر کاراکترهای هاردینگها، آنا و فردریش، بیننده هم فرصت پیدا میکند که با این شخصیتها ارتباط بگیرد. آخرسر به خاطر اتفاقات حاصل از نزدیکی الن با نوسفراتو، نمیتوانید نسبت به این دو احساس دلسوزی نداشته باشید.
۵. گردنبند الن
هیچ جزئیاتی در «نوسفراتو» اگرز بیدلیل نیست. یکی از این جزئیات، گردنبندی است که موی الن در آن قرار دارد و الن قبل از رفتن توماس، این گردنبند را به او میدهد. این گردنبند در ادامه نقش مهمی در داستان ایفا میکند و برای نشان دادن علاقهی کنت اورلاک به الن به کار برده میشود. در «نوسفراتو، سمفونی وحشت» خبری از این گردنبند حاوی موی الن نیست. بلکه توماس تصویری از الن را با خود دارد که چشم کنت اورلاک به آن میافتد و توجهش را جلب میکند. با اینکه در نگاه اول شاید این جزئیات چیز مهمی به نظر نرسند، اما همین تغییر کوچک باعث شده که نقش الن در فیلم «نوسفراتو» فراتر از یک شخصیت قربانی برود که به ابژهی توجه خونآشام مبدل میشود. در «نوسفراتو» ۲۰۲۴، الن نقش مهمی در مثلث عشقی که به وجود میآید بازی میکند؛ چون خودش از قصد این گردنبند را به توماس میدهد تا با خود به قلعه ببرد. گردنبد همچنین یک جنبهی شخصیتر به داستان الن اضافه میکند.
۴. تلاش ناموفق توماس برای کشتن خونآشام
یک تفاوت کوچک اما مهم دیگر در فیلم «نوسفراتو»، رفت و برگشتهای توماس و کنت اورلاک در قلعهی خونآشام است. در نسخهی اصلی، وقتی که توماس به ماهیت هیولایی کنت اورلاک پی میبرد، تلاش میکند از قلعه بگریزد. اما در فیلم ۲۰۲۴، توماس میکوشد که کنت اورلاک را بکشد و چوبی در قلب او فروکند؛ اما پیش از آنکه بتواند این کار را انجام دهد، کنت بیدار میشود و تلاش توماس ناموفق باقی میماند.
این تغییر ساده، به شخصیت توماس شجاعتی داده که در کاراکتر توماس فیلم مورنائو وجود ندارد. او در نسخهی ۱۹۲۲ با ترس و لرز از خانهی کنت میگریزد؛ درحالی که تصمیم اگرز برای اضافه کردن این بخش به داستان، توماس را به یک کاراکتر جذابتر تبدیل کرده که حاضر است برای نجات جان الن هر کاری بکند؛ مخصوصا که تا این لحظه در فیلم ۲۰۲۴ دیگر توماس متوجه شده که اورلاک علاقهی خاصی به الن پیدا کرده. این صحنه با دنبالبازی خونآشام و توماس حتی هیجانانگیزتر نیز شده که وحشت و تعلیق فیلم «نوسفراتو» اگرز را از فیلم ۱۹۲۲ بیشتر کرده است.
۳. کالسکهی بدون سرنشین
«نوسفراتو» ۲۰۲۴ به طرز هوشمندانهای از جزئیات تازه استفاده میکند تا جنبههای ماورایی داستان را بالاتر ببرد و قدرتهای خونآشام را هم به تصویر بکشد. یک نمونهی بارز آن، وقتی است که یک کالسکه جلوی پای توماس سبز میشود تا او را به قلعهی کنت اورلاک برساند؛ اما این کالسکه هیچ سرنشینی ندارد و به نظر میرسد که با قدرتی فراطبیعی حرکت میکند. این با نسخهی «نوسفراتو» ۱۹۲۲ تفاوت دارد که در آن توماس هاتر یک کالسکه جور کرده و هرطور شده خودش را به قلعهی ومپایر میرساند.
در این صحنه سفر تنهای توماس به قلعهی نوسفراتو آشوبی به دل بیننده میاندازد؛ سفری که شما را هم برای وحشتی که در قلعه انتظار توماس را میکشد، آماده میکند. گنجاندن جزئیاتی مثل کالسکهی بدون سرنشین در «نوسفراتو» به بینندگان این امکان را میدهد تا وضعیت وحشتی را که توماس با نزدیک شدن به مقصد مرموزش احساس میکند، درک کنند. همزمان، توماس با چیزهای عجیبی روبرو میشود که قابل توضیح نیستند. فراتر از اینها، یک کالسکه که هیچکس آن را نمیراند، نمایشی از قدرتی است که اورلاک به عنوان یک خونآشام و موجود باستانی در اختیار دارد و ثابت میکند که او دشمنی قدرتمند برای توماس خواهد بود.
۲. مثلث عشقی
خونآشام و الن در «نوسفراتو، سمفونی وحشت» رابطهی گذرایی دارند؛ با اینکه هدف اصلی داستان با رسیدن اورلاک به الن محقق میشود، اما نمیتوانید رابطهای چندان فراتر از شکار و شکارچی در آن ببینید. در نسخهی اگرز اما این رابطه بین الن و هیولا بار معنادارتری پیدا کرده است. پس از ازدواج الن، کنت اورلاک به مهرهی عجیبی بین پیوند الن و توماس تبدیل میشود که به این زوج و دیگرانی که به این دو نزدیک هستند، آسیب میزند.
این یکی از مهمترین تفاوتهای فیلم «نوسفراتو» اگرز با مورنائو است که داستان رابطهی الن و کنت اورلاک را به گذشتهها میبرد؛ از همان اولین باری که الن خونآشام را به سمت خود فراخواند. برای الن، ارتباط گرفتن با اورلاک به معنی باز کردن دروازهی وجودش است به روی ورود چیزهای تاریکتری که دیگران متوجه نمیشوند و الن همواره به خاطرش احساس شرمساری میکند. ماهیت تراژیک مثلث عشقی که الن با توماس و کنت اورلاک دارد، انگیزههای هر کاراکتر را در داستان اگرز عمیقتر میکند. به خاطر همین خوشسلیقگیها در ساخت کاراکترهای چندلایه، «نوسفراتو» اگرز از یک فیلم خونآشامی معمولی، به فیلمی تبدیل شده که دغدغههای عمیقتر دارد و طبیعت انسان و انگیزههای او را بررسی میکند.
۱. پسزمینهی شخصیت ناک
فیلم «نوسفراتو» نهتنها شخصیت ناک را فراموش نکرده، بلکه تأکید بیشتری هم روی آن گذاشته است. ناک همان کسی است که به کنت اورلاک کمک میکند تا قربانیهای بختبرگشتهی خود را به چنگ آورد. با اینکه ناک در فیلم ۱۹۲۲ حضور اندکی دارد، اما اگرز تصمیم گرفته که شخصیت او را بسط دهد و پسزمینهی جالبی هم برایش ساخته است.
شبیه داستانی که در «نوسفراتو» مورنائو میبینیم، ناک (سایمون مکبرنی) در فیلم ۲۰۲۴ هم رئیس توماس است. در ادامه معلوم میشود که ناک از قصد توماس را پیش کنت فرستاده. او که علاقهی زیادی به دانشهای فراطبیعی دارد، برای آنکه خودش را به کنت اورلاک نزدیک کند، به اعمال شومی دست میزند. در فیلم تازه، ناک را میبینیم که با ایجاد رعب و وحشت در شهر و ارتباط با خونآشام، میخواهد نقشههای پلید خود را پیش ببرد. چنین صحنههایی هستند که به کاراکتر ناک عمق بیشتری میدهند و سقوط او به سمت تاریکیها را برجستهتر میکنند. در مقایسه با فیلم ۱۹۲۲، ارتباط نزدیکتر ناک به کنت اورلاک، تفاوتی است که او را به شخصیتی نفرتانگیز مبدل میکند و از فیلم «نوسفراتو» ۲۰۲۴ هم یک فیلم ترسناکتر میسازد.
منبع: Screenrant