دانشمندان بزرگ‌ترین سیارک بالقوه خطرناک چند سال اخیر را کشف کردند
ستاره‌شناسان سه سیارک ناشناخته‌ی نزدیک به زمین را یافته‌اند که یکی از آن‌ها بزرگ‌ترین سیارک بالقوه خطرناک کشف شده در هشت سال گذشته است.
قطر این سنگ فضایی تقریبا ۱.۵ کیلومتر است و مدار فعلی آن، می‌تواند در آینده باعث نزدیکی بیشتر به زمین شود و تهدیدی برای حیات روی سیاره باشد. مسیر دو سیارک دیگر اما کاملا ایمن و بیشتر به خورشید نزدیک است. هرچند این موضوع باعث کم شدن اهمیت کشف آن‌ها نمی‌شود زیرا شناسایی آن‌ها به دانشمندان امکان می‌دهد تا جمعیت اجرام نزدیک زمین را بهتر توصیف کنند.
بیشتر اجرامی که در مدار دور خورشید قرار دارند اما سیاره و دنباله‌دار نیستند، یعنی ریزسیاره‌های شناخته شده در منظومه‌ی شمسی، در فواصل مداری دورتری از زمین کشف شده‌اند. از جمله در کمربند سیارکی بین مریخ و مشتری، کمربند کویپر جایی دورتر از نپتون که پلوتون هم در آن قرار دارد و همچنین دسته‌ای از سنگ‌های فضایی دیگر، مانند سیارک‌های تروجان که مدارهایی مشترک با مشتری دارند.
در نزدیکی خورشید اما ریزسیاره‌های کمتری کشف شده است و یک دلیل روشن دارد: نور زیاد خورشید سیارک‌های کوچک و کم‌نور را غیرقابل تشخیص می‌کند. بدین ترتیب اخترشناسان برای افزایش احتمال یافتن یک سیارک درونی، باید ساعات گرگ و میش سپیده‌دم یا غروب را انتخاب کنند که تابش خیره‌کننده‌ی خورشید بیشتر در زیر افق زمین قرار دارد و هم‌زمان نور کافی برای روشن کردن سیارک‌های درونی را فراهم می‌کند.
طبق مقاله‌ی منتشر شده در «استرونومیکال ژورنال» (Astronomical Journal) یک تیم تحقیقاتی به سرپرستی «اسکات اس. شپرد» (Scott S. Sheppard) ستاره‌شناس از مؤسسه علوم کارنگی، با همین روش به اکتشافات شگفت‌انگیزی دست یافتند. یکی از این اجرام تشخیص داده شده، ۲۰۲۱ PH27 بود. سیارکی که با تنها ۱۱۳ روز، کوتاه‌ترین مدار را در میان سیارک‌های کشف شده دارد. مدار سیارک دیگر یعنی ۲۰۲۱ LJ4 هم به‌طور کامل درون مدار زمین دور خورشید جای می‌گیرد. این نوع سیارک‌ها تحت عنوان «سیارک آتیرا» (Atira Asteroids) شناخته می‌شوند.
شپرد درباره‌ی یافته‌های تازه گفت: «تاکنون دو سیارک بزرگ نزدیک به زمین را پیدا کرده‌ایم که قطری در حدود ۱ کیلومتر دارند، اندازه‌ای که ما آن را قاتل سیاره‌ها می‌نامیم. احتمالا فقط چند سیارک نزدیک به زمین با اندازه‌های مشابه کشف نشده‌اند که مدارهایشان در بیشتر مواقع آن‌ها را درون مدارهای زمین و زهره نگه می‌دارد. به دلیل شرایط دشوار رصدی، تا کنون فقط حدود ۲۵ سیارک با مدارهای کاملا درون مدار زمین کشف شده است.»
سومین سیارک، ۲۰۲۲ AP7 و یک سیارک از نوع آپولو است. سیارک‌هایی که مدار بیضوی دارند و از منطقه‌ای در نزدیکی خورشید به جایی فراسوی مدار زمین می‌روند. با عبور از مدار زمین، سیارک‌های آپولو، مانند ۲۰۲۲ AP7 می‌توانند به فاصله‌ای تهدیدآمیز نسبت به سیاره‌ی ما برسند و به همین دلیل جزو اجرام «بالقوه خطرناک» طبقه‌بندی می‌شوند.
تا کنون بیش از ۲۰۰۰ سیارک بالقوه خطرناک که بزرگ‌ترین آن‌ها حدود ۷ کیلومتر عرض دارد، شناسایی شده‌اند. با داشتن اطلاعات مداری آن‌ها، می‌توان تخمین زد که چه زمانی ممکن است در محدوده‌ای خطرناک برای زمین قرار بگیرند تا در صورت نیاز با مأموریت‌هایی مشابه دارت ناسا، آن‌ها را منحرف کرد.
کشف جدید سیارک‌های آتیرا به‌ویژه از این جهت اهمیت دارد که درک ما را که بیشتر بر اساس سرشماری سنگ‌های فضایی در نقاط دورتر است، از آنچه در منظومه‌ی شمسی درونی وجود دارد، افزایش می‌دهد و اطلاعات بیشتری درباره‌ی دینامیک و روند تکامل منظومه‌ی شمسی و شیوه‌ی انتقال سیارک‌ها به مناطق مختلف فراهم کند.
شپرد در این زمینه اشاره کرد: «بررسی DECam ما یکی از بزرگ‌ترین و حساس‌ترین جست‌وجوهایی است که تاکنون برای اجرام در مدار زمین و نزدیک به مدار زهره انجام شده است و فرصت منحصربه‌فردی برای درک انواع اجرام پنهان در منظومه‌ی شمسی داخلی است.»
جالب اینجاست که با وجود حساسیت بیشتر این آزمایش علمی به اجرام کوچک‌تر، تعداد سیارک‌های بزرگ‌تر شناسایی شده، آن‌هایی که حداقل یک کیلومتر عرض دارند، بیشتر است. این می‌تواند به این معنا باشد که سیارک‌های کوچک‌تر در منظومه‌ی شمسی درونی پایداری کمتری دارند، یا در محیط‌های گرمایی و گرانشی شدید نزدیک به خورشید، مستعد تجزیه شدن هستند.
عکس کاور: طرحی گرافیکی از یک سیارک درونی منظومه‌ی شمسی
Credit: DOE/FNAL/DECam/CTIO/NOIRLab/NSF/AURA/J. da Silva/Spaceengine
منبع: Science Alert
