بیوگرافی سلمان خان؛ از زندگی شخصی تا بهترین فیلمها
سلمان خان در دورهای قدم به دنیای سینما گذاشت که بالیوود در حال جذب چهرههای جوانتر و مدرنتر بود. دهه هشتاد با ستارههایی همچون آمیتاب باچان و میتون کمکم داشت از تمرکز بر ژانر اکشن فاصله میگرفت و به سینمای درام و عاشقانه نزدیکتر میشد. گویندا چیزی شبیه به ابوالفضل پورعرب در سینمای ایران، اولین جوانی بود که این مسیر را آغاز کرد. نیاز به چهرههای کمی زیباتر و لطیفتر از بازیگرانی که بیش از هر چیزی باید قهرمان یا حتی ابرقهرمان میبودند، گویندا و بعد امیر خان (همان عامر خان) را به سینمای بالیوود معرفی کرد؛ جوانایی که بیشتر عاشقپیشه و طبعاً آسیبپذیرتر بودند تا قهرمانانی بیرقیب. سلمان خان در این دوره وارد سینما شد. زمانی که امیر خان، جوان اول مطلق غالب فیلمهای بالیوود بود؛ جایگاهی که پیش از این آمیتاب باچان داشت و بعد از امیر خان به شاهرخ خان رسید.
شوربختانه ورود سلمان خان به بالیوود با ورود شاهرخ خان به این عرصه همراه شد و حالا رقبای بیشتر و قدرتمندتری داشت. حضور این ستاره در صحنه، همواره با هیجان، بحث و احساس همراه بوده است. از نخستین قدمهایش در دهه هشتاد تا پروژههای عظیم در سال 2025، او مسیری پر فراز و نشیب اما باشکوه را طی کرده است. سلمان خان با ترکیبی از جذابیت، توانایی بازیگری، ارتباط عاطفی با مخاطب و شخصیت خاص خود، به یکی از ستونهای اصلی سینمای هند و به چهره مهمی در فرهنگ عامه هند تبدیل شد. او با بیش از سه دهه حضور پررنگ در بالیوود، توانسته است جایگاه ویژهای در قلب میلیونها هوادار پیدا کند.
سلمان خان چه در نقش یک عاشق دلباخته، چه در هیبت یک پلیس سرسخت، یا یک قهرمان، با تنوع در نقشآفرینی و کاریزمای خاص خود، موفق شد درخششی مداوم در سینما داشته باشد؛ خیلی بیشتر از امیر خان و نه چندان کمتر از شاهرخ خان. او با تمام جنجالها و فراز و نشیبهای زندگی شخصی که مسیر حرفهایاش را به کرات تحت شعاع قرار داد، همچنان یکی از محبوبترین چهرههای بالیوود است؛ کسی که میلیونها نفر او را با محبت «بهای» یا «بهاجان» (به معنای برادر بزرگ همه) صدا میزنند. لقبی که به خاطر شخصیت حامی، کمکهای خیریه و رویکرد پدرانه و دلسوزانهاش در برابر مردم به او داده شده است. سلمان خان برای بسیاری از مردم هند، بهویژه طرفدارانش، نماد قدرت، حمایت و خانواده است.
بیوگرافی سلمان خان؛ خانواده، تولد و علایق او
سلمان خان در بیست و هفتم دسامبر 1965در ایندور، ایالت مادیا پرادش هند به دنیا آمد. پدر او سلیم خان، نویسنده مشهور فیلمنامه در بالیوود است و مادرش، سوشیلا چاراک (که با نام سلما خان نیز شناخته میشود) از تهیهکنندگان سینما بود. بعدها سلیم خان با بازیگر معروف هندی، هلن ازدواج کرد که موجب شد سلمان در خانوادهای چندفرهنگی بزرگ شود؛ با پدری مسلمان، مادری هندو و نامادری مسیحی. این ترکیب باعث شده است که او همیشه از جشنهای مختلف دینی مانند عید، دیوالی و کریسمس به یک اندازه لذت ببرد و احترام خاصی برای تمام مذاهب قائل باشد. با این حال، در یکی از مصاحبههایش زمانی که در دادگاه از او درباره دینش پرسیده شد، گفت: «من سلمان خان هستم و یک هندیام.»
سلمان فرزند ارشد خانواده، دو برادر به نامهای سهیل و ارباز دارد که هر دو در زمینه بازیگری و تهیهکنندگی فعالاند. دو خواهر به نامهای آلویرا و آروپیتا هم دارد که به ترتیب در زمینه طراحی مد و طراحی داخلی فعالیت میکنند. سلمان خان از کودکی علاقه زیادی به نقاشی، شنا و دوچرخهسواری داشت. با توجه به رشد در خانوادهای هنری، به هنر گرایش داشت و علاقهاش به هنر از همان دوران نوجوانی پیدا بود. سلمان خان خیلی زود وارد دنیای مدلینگ و بعد بازیگری شد.
زندگی شخصی، شایعات و حقایق جالب درباره سلمان خان
زندگی شخصی سلمان خان همواره با حواشی مختلفی همراه بوده و مورد توجه رسانهها و مطبوعات قرار داشته است. روابط عاشقانه او با ستارگان بزرگی همچون آیشواریا رای، کاترینا کیف و زارین خان همیشه در تیتر خبرها بوده است. با وجود شایعات بسیار، سلمان هرگز ازدواج نکرده است و زندگی مجردی او برای هوادارانش همواره موضوعی جذاب و بحثبرانگیز بوده است. با این حال، سلمان همواره بر حفظ حریم خصوصی خود تأکید داشته و در پاسخ به پرسشهای مربوط به ازدواج، تنها لبخند زده و گفته: «من در حال حاضر با کارم ازدواج کردهام.»
یکی از ویژگیهای منحصربهفرد سلمان، حضور پررنگ او در امور خیریه است. او بنیاد «انسان بودن» (Being Human) را تأسیس کرده است که در زمینه آموزش، بهداشت و کمک به نیازمندان فعالیت میکند. همچنین علاقه خاصی به نقاشی دارد و بسیاری از آثارش را به نفع امور خیریه به فروش رسانده است. سلمان خان به ورزش هم علاقهمند است و بدنی ورزیده و آماده دارد. او با استایل خاص و سبک پوشش منحصربهفرد، دستبند فیروزهای همیشگیاش که نماد خوششانسی و یادگار پدرش است، الگویی برای میلیونها هوادار است.
از رابطه عاشقانه با آیشواریا رای تا درگیری و قهر با شاهرخ خان
با این حال، این بازیگر ستاره از حاشیه مصون نبوده است. برعکس، به خاطر همین حواشی، یکی از جنجالیترین چهرههای بالیوود است. یکی از جنجالهای زندگی شخصی او، پرونده قتل غیرعمدی بود که سال 2002 بر اثر یک حادثه رانندگی برایش تشکیل شد. او با ماشین بیامدابیلیو خودش با چند بیخانمان که کنار خیابان خوابیده بودند تصادف کرد. یک نفر کشته و چند نفر زخمی شدند. او با اتهام قتل غیرعمد، رانندگی تحت تأثیر الکل و فرار از صحنه جرم مواجه شد. دادگاهش سالها طول کشید و در سال 2015 گناهکار شناخته اما در نهایت در دادگاه تجدید نظر تبرئه شد. این ماجرا خشم عمومی را برانگیخت. عدهای بر این باور بودند که عدالت برای پولدارها جور دیگری برقرار میشود.
دیگر اتفاق پرسر و صدای زندگی شخصی سلمان خان، پرونده شکار غیرقانونی آهو در سال 1998 بود. در جریان فیلمبرداری «ما با هم هستیم» (Hum Saath-Saath Hain) به همراه چند همبازیاش (از جمله سیف علی خان) به شکار غیرقانونی آهویی نادر (Blackbuck) در منطقه حفاظتشده در ایالت راجستان متهم شدند. سلمان به چند سال حبس محکوم شد، اما با وثیقه آزاد شد. پرونده هنوز هم گاهی مطرح میشود و یکی از مهمترین نقاط سیاه چهره عمومی اوست.
رابطه عاشقانه سلمان خان با آیشواریا رای (ملکه زیبایی دنیا و ستاره بالیوود) در اوایل دهه 2000 به جنجالیترین حاشیه زندگی او تبدیل شود. این زوج به خاطر رابطه پرشورشان که بر پرده سینما هم احساس میشد، مورد توجه رسانهها بودند. اما آیشواریا بعدها ادعا کرد که سلمان رفتار خشونتآمیز و متعصبانه داشته و پس از جدایی هم مدتی آزارش میداده است. ادعای آیشواریا باعث شد سلمان بهشدت مورد انتقاد رسانهها و فعالان حقوق زنان قرار بگیرد.
درگیری با شاهرخ خان در سال 2008 در جشن تولد کاترینا کایف هم یکی از ماجراهای جنجالی زندگی شخصی سلمان بود که به رسانهها درز پیدا کرد. سلمان و شاهرخ دعوای لفظی شدیدی داشتند که باعث شد تا سالها با هم قهر باشند. این دو ستاره بزرگ تا مدتها در هیچ فیلم یا مراسمی کنار هم دیده نشدند. بعدها آشتی کردند، اما جنگشان تا مدتها خبرساز بود. رابطه پرتنش با شاهرخ خان که هم دوست سلمان بود و هم رقیبش، تنها جنجال زندگی شخصی سلمان با دیگران بازیگران نبود. بسیاری از بازیگران و کارگردانان ادعا کردهاند که سلمان در پروژهها دخالت زیادی میکند؛ بازیگران را حذف میکند یا افرادی را بایکوت میکند. به گفته عدهای، او مانع پیشرفت بعضی بازیگران جوان مثل آریجیت سینگ (خواننده مشهور) شده است. ظاهراً ماجرا به درگیری با آریجیت در یک مراسم برمیگشته است. ظاهراً آریجیت در جواب شوخی سلمان، ناخواسته به او توهین کرد و این باعث شد که سلمان خواستار حذف چند آهنگ آریجیت از فیلمهایش شود. آریجیت بعدها مستقیماًاز او عذرخواهی کرد ولی آهنگها باز هم حذف شدند.
از آغاز تا درخشش؛ بررسی کارنامه هنری سلمان خان
اولین گامها؛ مدلینگ و ورود به سینما
سلمان خان پیش از ورود به سینما مدل تبلیغاتی بود و در تبلیغات نوشابه لیمکا دیده میشد. نخستین حضور سینمایی او سال 1988 با فیلم «یک همسر باید مثل این باشد» (Biwi Ho To Aisi) رقم خورد. اما نقشاش در کنار ستارگانی همچون رکا چندان به چشم نیامد. نقطه عطف دوران حرفهای سلمان با فیلم «من عاشق شدم» (Maine Pyar Kiya) در سال 1989 اتفاق افتاد؛ داستانی عاشقانه که سلمان در آن نقش جوانی عاشق با مشکلات خانوادگی را روایت میکند. بازی درخشان سلمان در نقش پرم، جایزه بهترین بازیگر مرد تازهوارد را از جشنواره فیلمفر برایش به همراه داشت. این نقش چنان با بازی سلمان گره خورد که نام پرم به امضای هنریاش تبدیل شد. آهنگهای فیلم «من عاشق شدم» از جمله آهنگ معروف Kabootar Ja Ja Ja تبدیل به آثار ماندگاری شدند که هنوز طرفداران خود را دارند.
صعود سلمان خان به قله شهرت در کنار مدوری دیکشیت
با وجود موفقیت اولیه، دوران شکوفایی واقعی سلمان خان در سال 1994 با درام خانوادگی و پرفروش «من برای تو که هستم» (Hum Aapke Hain Koun..!) به اوج خود رسید. نقش پرم نات با بازی او، ترکیبی از معصومیت، جذابیت و طنز را در خود داشت و زوج هنری او با مدوری دیکشیت به شدت مورد توجه قرار گرفت. این فیلم نه فقط در هند بلکه در سراسر جهان هندیزبان محبوب شد و رکورد فروش فیلم «شعله» (Sholay) را شکست.
تنوع در نقشها؛ دهه 90 و اوایل دهه 2000
سلمان خان پس از موفقیت فیلم «من برای تو که هستم» ژانرهای مختلفی را امتحان کرد که بسیاریشان هم از سوی منتقدان تحسین شدند و هم در گیشه موفق بودند. فقط در سال 1999 سه فیلمش جزو پرفروشترین آثار سال شدند؛ این سال را میتوان نقطه طلایی دوران کاری سلمان دانست. سلمان با دو فیلم «هر کسی سبک خود را دارد» (Andaz Apna Apna) در سال 1994 و «ورود ممنوع» (No Entry) در سال 2005، به سراغ ژانر کمدی رفت. سال 1995 با فیلم «کاران آرجون» در کنار شاهرخ خان، ژانر اکشن را به کارنامهاش اضافه کرد که در ادامه مسیر حرفهایاش پررنگتر شد.
حضور سلمان خان در درام عاشقانه معروف و محبوب «کی یار کی میشه» (Kuch Kuch Hota Hai) در کنار شاهرخ خان و کاجول اگرچه با نقشی کوتاه بود، به شهرت جهانیاش کمک کرد. او ضلع سوم، یک مثلث عاشقانه در این فیلم شد و با همان تصویر فداکار و همدل همیشگی خود، تأثیری ماندگار بر مخاطبان گذاشت. «من قلبم را برای محبوبم میفرستم» (Hum Dil De Chuke Sanam) در سال 1999 در کنار آیشواریا رای، نقطه عطف دیگری در کارنامه سلمان خان بود. فیلم «نام تو» (Tere Naam) در سال 2003 تجربه دیگری در ژانر درام عاشقانه را برایش رقم زد. بازی او در این فیلم در نقش مردی عاشقپیشه اما آسیبپذیر، تحسین منتقدان را برانگیخت و یکی از بهترین بازیهای احساسیاش خوانده شد.
بازگشت پرقدرت سلمان خان؛ از «تحت تعقیب» تا «نترس»
سلمان خان با وجود افت نسبی در میانه دهه 2000، سال 2009 با فیلم اکشن «تحت تعقیب» (Wanted) بازگشتی درخشان داشت. «تحت تعقیب» فیلمنامه ضعیفی داشت اما به خاطر اکشن و حضور کاریزماتیک سلمان خان در گیشه موفق شد. سال بعد، او با بازی در نقش پلیس شوخطبع و خشن، چلبول پاندی، در فیلم «نترس» (Dabangg) محبوبیتی دوباره به دست آورد؛ به طوری که این نقش تبدیل به یکی از مشهورترین شخصیتهای سینمای هند شد و فیلم به یک فرنچایز تبدیل شد.
تثبیت جایگاه؛ ورود سلمان خان به تلویزیون و مجموعههای موفق
سلمان خان از سال 2010 مجری برنامه محبوب «رئیس بزرگ» (Bigg Boss) شد و با حضور پرانرژی خود، مخاطبان زیادی را جذب کرد. در کنار تلویزیون، مجموعه فیلمهای «تایگر» (Tiger) با محوریت یک مأمور مخفی هندی هم جایگاه او را بهعنوان یک ستاره بلاکباستر تثبیت کرد. قسمت اول چنان گیشه را تسخیر کرد که آغازگر یک دنیای سینمایی جدید شد و بعدها شاهرخ خان و ریتیک روشن هم به آن اضافه شدند. دو فیلم اول این مجموعه، «زمانی تایگر وجود داشت» (Ek Tha Tiger) در سال 2012 و «تایگر زنده است» (Tiger Zinda Hai) در سال 2017 رکورد فروش را شکستند و سومین قسمت، «تایگر 3» (Tiger 3) که در سال 2022 اکران شد هم از نظر تجاری موفق بود.
سلمان خان سال 2015 با فیلم انسانی و احساسی «برادر باجرانگی» محبوبیتی بیسابقه یافت. سلمان در این فیلم در نقش مردی مؤمن و سادهدل که دختربچهای پاکستانی را به خانوادهاش بازمیگرداند، یکی از بهترین نقشآفرینیهای خود را ارائه کرد. این فیلم هم از نظر تجاری و هم از نظر هنری موفق بود و تصویری جدید از سلمان خان به نمایش گذاشت. او در کارنامهاش فیلمهای کمفروغ و یک افت مقطعی در کنار موفقیتهایش داشت. بعضی فیلمهایش در دهه 2010 نه گیشه موفق بودند نه تحسین منتقدان را برانگیختند. با این حال، حضور سلمان خان در حتی در این فیلمها تضمینکننده حداقل فروش و توجه رسانهای بود.
نقشآفرینیهای بهیادماندنی سلمان خان در فیلمهای بالیوود
1. من عاشق شدم (Maine Pyar Kiya)

- محصول: 1989
- کارگردان: سورج بارجاتیا
- بازیگران: بهاگیاشره، لاکسیمیکانت برد، آلوک نات، ریما لاگو
- امتیاز IMDb به فیلم: 7.3 از 10
«من عاشق شدم» برای دو بازیگر نقش اصلی و کارگردان فیلم بسیار مهمی بود. اولین نقش اول سلمان خان و نقطه آغاز محبوبیب او بود. و برای بهاگیاشره در نقش شخصیت اصلی زن و کارگردان هم اولین تجربه سینمایی بود. فیلم از همان فرمول مرسوم سینمای موزیکال عاشقانه بالیوود تبعیت میکرد. همان قصه معروف شاهزاده و گدا و اختلافات خانوادگیها که معمولاً از اختلاف طبقاتی یا عقیدتی نشئت میگیرد. مسئلهای که در هند یکی از مهمترین بحرانهای اجتماعی است.
«من عاشق شدم» داستان عشق پاک و معصومانه پسری از خانوادهای ثروتمند به نام پرم (سلمان خان) و دختری فقیر به نام سومان را روایت میکند. فیلم با روایت تدریجی عشق آنها، تقابل طبقاتی و درگیریهای خانوادگی شکل میگیرد. موانع سر راه آنها، به ویژه غرور پدر پسر و عزتنفس پدر دختر، ماجرا را بحرانیتر میکند. کارگردانی سورج باراتیا با استفاده از المانهای سنتی و عاشقانه، فضایی نوستالژیک و احساسی خلق کرده است که هنوز هم برای بسیاری خاطرهانگیز است.
نقطه قوت اصلی فیلم، ساختار عاشقانه بیریا و موسیقی ماندگار آن است. نقطه ضعف فیلم شاید در سادهانگاری بعضی موقعیتهای داستانی باشد که بیش از حد آرمانی به نظر میرسد. اما بازی سلمان خان در نقش پرم یکی از نقاط عطف کارنامه اوست. سادگی، لطافت و صداقتی که در چهره و بازیاش دیده میشود، او را بلافاصله به محبوب قلبها تبدیل کرد. موفقیت عظیم فیلم نه تنها آغازگر دوران جدیدی برای بالیوود بود، بلکه تصویر یک عاشق نجیب را برای اولین بار به شکلی قدرتمند به نام سلمان ثبت کرد. این تصویر را نزدیک به ده سال بعد در فیلم مهم «کی یار کی میشه» از او دیدیم.
2. من برای تو که هستم؟ (Hum Aapke Hain Koun..!)

- محصول: 1994
- کارگردان: سورج بارجاتیا
- بازیگران: مدوری دیکشیت، انوپم کهیر، موهنیش باهل، رنوکا شاهانه، ریما لاگو، آلوک نات
- امتیاز IMDb به فیلم: 7.5 از 10
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: 90 از 100
همکاری موفق بعدی سورج باجاتیا و سلمان خان در کمدی عاشقانه موزیکال «من برای تو که هستم» رقم خورد که به گفته کاران جوهر زندگیاش را متحول کرده است. این فیلم سینمای خانوادگی هند را دوباره تعریف کرد، بر ازدواج سنتی هندی تمرکز دارد؛ یک مسئله اجتماعی مهم دیگر در فرهنگ هندی که در تضاد با مدرنیته بارها و بارها در سینمای این کشور به چالش کشیده شده است. فیلم از نظر تجاری بسیار موفق عمل کرد و تبدیل به پر فروشترین فیلم سال شد. پنج جایزه فیلمفر از جمله جایزه بهترین کارگردان، بهترین فیلم و بهترین بازیگر زن را دریافت کرد.
این فیلم جشن تمامعیاری برای خانواده، عشق، سنت و ارزشهای هندی است. داستان حول عشق آرام و درونی پرم (سلمان خان) و نیشا (مدهوری دیکشیت) شکل میگیرد که بهدلیل یک تراژدی خانوادگی، از هم جدا میافتند. روایت فیلم از دل مراسمهای خانوادگی، شوخیها، ترانهها و روابط گرم بین اعضای خانواده بیرون میآید، و بهجای درام سنتی، تمرکز بر زیبایی لحظات زندگی روزمره دارد. «من برای تو که هستم» یکی از موفقترین فیلمهای تاریخ سینمای هند از نظر فروش و محبوبیت است.
نقاط قوت آن در موسیقی پرانرژی، طراحی صحنههای رنگارنگ و نمایش ایدهآلگرایانه خانواده سنتی هندی است. ضعف اصلی آن شاید طولانی بودن فیلم و فقدان پیچشهای جدی داستانی باشد. با این حال، سلمان خان در این فیلم چهرهای صمیمی، شوخطبع و دوستداشتنی از خود به نمایش گذاشته است که بیش از هر چیز، حس برادرانهاش را به تماشاگر منتقل میکند. بازی او در این فیلم ثابت میکند که او فقط یک قهرمان عاشق نیست، بلکه مردِ خانواده است؛ تصویری که بعدها بارها از او بر پرده سینما تکرار شد.
3. هر کسی سبک خود را دارد (Andaz Apna Apna)

- محصول: 1994
- کارگردان: راجکومار سانتوشی
- بازیگران: عامر خان، راوینا تاندون، کاریسما کاپور، پارش راوال، شاکتی کاپور
- امتیاز IMDb به فیلم: 8 از 10
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: 96 از 100
موفقیت پرم، اولین شخصیت سینمایی سلمان خان باعث شد چند بار دیگر در فیلمهای موفق دیگر شخصیتی به همین نام را بازی کند. به جز دو فیلم قبلی این فهرست، سلمان خان در این کمدی عاشقانه هم نقش جوانی به نام پرم را بازی میکند. البته این بار در کنار یکی از رقبای اصلیاش در سینما، عامر خان (که در ایران به امیر خان معروف است). فیلم در زمان اکران در گیشه چندان موفق نبود اما به مرور زمان به یک فیلم کالت تبدیل شد و طرفداران خود را پیدا کرد.
«هر کسی سبک خود را دارد» داستان دو جوان بلندپرواز و کمهوش به نامهای آمار (عامر خان) و پرم (سلمان خان) را روایت میکند که هر دو عاشق یک دختر ثروتمند میشوند. رقابت این دو برای جلب توجه دختر، و دخالت آدمبدها و اشتباههای پیدرپی، فضایی سراسر خنده و دیوانگی خلق میکند. فیلم با تکیه بر دیالوگهای بهیادماندنی، طنز موقعیت و بازیهای اغراقشده، حالوهوای خاص خودش را دارد. هر دو بازیگر در نقش کمدی خود خوب ظاهر شدهاند.
نقطه قوت فیلم بیتردید در ترکیب بینظیر عامر و سلمان، و تواناییشان در اجرای طنز فیزیکی و کلامی است. ضعف فیلم شاید در خط داستانی نامنسجم و غیرمنطقیاش باشد که برای بعضی تماشاگران جذابیت ندارد. اما سلمان خان در این فیلم یکی از نادرترین نقشهای کمدی خود، عملکرد خوبی از خود به نمایش گذاشته است. پریمِ او سادهدل، بامزه و برخلاف تیپ قهرمانانه معمولش است. این فیلم نه تنها نشان داد که او توان بازی در ژانر کمدی را دارد، بلکه در طول زمان، اعتبار کالت شدن فیلم هم بازیاش را جاودانهتر کرد.
4. کاران آرجون (Karan Arjun)

- محصول: 1995
- کارگردان: راکیش روشن
- بازیگران: شاهرخ خان، راکهی گولزار، آمریش پوری، کاجول، مامتا کولکارنی
- امتیاز IMDb به فیلم: 6.8 از 10
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: 72 از 100
یک تریلر اکشن فانتزی با سلمان خان و شاهرخ خان در نقش شخصیتهای اصلی و با حضور کاجول جوان که داستان تناسخ و انتقام را روایت میکند؛ که خط داستانی مرسومی در سینمای بالیوود است. فیلم داستان دو برادر را روایت میکند که به دنبال انتقام خون پدرشان از عموی طماعشان هستند اما به دست او کشته میشوند. سالها بعد این دو برادر در روح دو برادر دیگر تناسخ یافته و حالا دوباره در پی انتقاماند. این فیلم با تلفیق اکشن، درام خانوادگی و باورهای مذهبی و معنوی، فضای خاصی دارد که در دهه نود بسیار محبوب بود. کارگردانی راکش روشن، داستانی احساسی و انتقاممحور را به تصویری حماسی بدل کرده است.
نقاط قوت فیلم در هیجان، موسیقی قوی و شیمی بین دو قهرمان اصلی است. نقطه ضعف آن شاید در اغراق بعضی صحنههای اکشن و دیالوگهای پرطمطراق باشد. سلمان خان بازی هیجانی و پرحرارت را از خود به نمایش گذاشته است. او در کنار شاهرخ خان، توازن خوبی بین قدرت و احساس ایجاد کرده و در صحنههای انتقام، حضور فیزیکی و عاطفی قابلتوجهی دارد. این فیلم به یکی از محبوبترین نمونههای «برادرانه-انتقامی» سینمای هند تبدیل شد و جایگاه سلمان را بهعنوان یک ستارهی اکشن-درام تثبیت کرد.
5. من قلبم را برای محبوبم میفرستم (Hum Dil De Chuke Sanam)

- محصول: 1999
- کارگردان: سانجای لیلا بانسالی
- بازیگران: اجی دیوگن، آیشواریا رای
- امتیاز IMDb به فیلم: 7.4 از 10
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: 86 از 100
«من قلبم را برای محبوبم میفرستم» یا «دلدادگان» که امروز بیشتر به خاطر حضور آیشواریا رای و سلمان خان بر پرده معروف است، یکی از موفقترین درامهای عاشقانه سینمای هند است. فیلم برداشتی از یک نمایشنامه و رمان معروف هندی است و داستان یک عشق ممنوعه را روایت میکند. ناندینی (آیشواریا رای) دختر یک موسیقیدان مهم هندی است که عاشق نوازندهای به نام سمیر (سلمان خان) میشود که برای خانهشاگردی پیش پدرش آمده است. اما نزدیکی این دو خط قرمز پدر سختگیر است، چرا که مرد دیگری را برای ازدواج با ناندینی در نظر گرفته است. پس از جدایی اجباری این دو دلداده، ناندینی با مرد دیگری ازدواج میکند و داستان فیلم، جستوجوی دوباره عشق و مفهوم ایثار را در خود دارد؛ سوژه مرسوم دیگری در سینمای بالیوود. گذشت از عشق خود برای رساندن دو عاشق و معشوق واقعی به هم.
فیلم در فضایی شاعرانه، با رنگ و موسیقی ناب، یک تراژدی عاشقانه کلاسیک را تصویر میکند. نقاط قوت فیلم در کارگردانی هنرمندانه، موسیقی دلنواز و طراحی صحنه و لباس چشمنواز است. ضعف آن در ریتم کند بخش دوم و پایان نسبتاً تلخش است. اما نقش سلمان خان در قالب سمیر، یکی از عاطفیترین و پختهترین بازیهای اوست. حضورش همزمان هم پرشور و هم شکننده است؛ یک عاشق هنرمند، شیطان و در نهایت، قربانی. او در این فیلم توانایی انتقال رنج درونی بدون نیاز به دیالوگهای زیاد را بهخوبی نشان داد و تحسین منتقدان و مخاطبان را بهدنبال داشت. این نقش از او چهرهای هنرمند و لطیف ساخت که پیشتر کمتر دیده شده بود. شیمی او و آیشواریا که در زندگی واقعی، رابطه عاطفی با هم داشتند، به ساخت این تصویر کمک کرده است.
6. به نام تو (Tere Naam)

- محصول: 2003
- کارگردان: ساتیش کایشیک
- بازیگران: بومیکا چاولا، ماهیما چودری
- امتیاز IMDb به فیلم: 7.2 از 10
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: 81 از 100
«به نام تو» یا «فقط به خاطر تو» یکی از احساسیترین و تراژیکترین فیلمهای سلمان خان است که داستان عاشقانه دردناکی میان رادهی (سلمان خان)، یک دانشجوی فارغ التحصیل اهل شر و دعوا و نیرجارا، دختری ساده و سنتی را روایت میکند. رادهی، جوانی سرکش و خشن اما با قلبی پاک، عاشق دختری میشود که در ابتدا از او میترسد، اما بعد دل به عشقش میسپارد. با این حال، اتفاقات غمانگیز باعث میشود که رادهی مبتلا به بیماری روانی شود و عشقشان به یک فاجعه عاطفی ختم شود. فیلم با فضای احساسی و غمبارش، روح مخاطب را درگیر میکند.
نقاط قوت فیلم در روایت درونی شخصیت اصلی و موسیقی عمیقاً تأثیرگذارش است. ضعف فیلم در بعضی لحظات اغراقشده و پایان تلخ و ناگهانی آن است که ممکن است برای بعضی مخاطبان سنگین باشد. اما بازی سلمان خان در نقش رادهی یکی از بهترین و پرتحسینترین بازیهای اوست. او اینجا از کلیشههای قهرمانانه فاصله میگیرد و چهرهای دردکشیده و آسیبپذیر از یک عاشق واقعی را به نمایش میگذارد. نگاههای مات، سکوتهای سنگین و انفجارهای احساسی او، «به نام تو» را به فیلمی تبدیل کرد که توانست عمق بازیگری سلمان را اثبات کند. مدل موی سلمان خان در این فیلم در زمان خود میان جوانان محبوبیت پیدا کرده بود.
7. تحت تعقیب (Wanted)

- محصول: 2009
- کارگردان: پرابو دوا
- بازیگران: آیشا تاکیا، پراکاش راج، وینود خانا، آنیل کاپور، گوویندا، ماهش مانجرکار، پرابو دوا
- امتیاز IMDb به فیلم: 6.6 از 10
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: 67 از 100
سلمان خان سالهای اول دهه 2000 را به افول گذراند. بعضی حاشیههای زندگی شخصی به طور ویژه رابطهاش با آیشواریان رای و چند موضوع دیگر، همزمان با شهرت و محبوبیت شاهرخ خان که دیگر یکهتاز جوان اولهای سینمای بالیوود بود، سلمان را به حاشیه راند. دیگر نقشهای عاشقانه بیشترش مال شاهرخ خان بود. بنابراین، سلمان خان به سمت ژانر اکشن حرکت کرد. اندام او در این سالها درشتتر شده بود و با شمایلی همچون آرنولد شوارتزنگر دیگر چندان گزینه مناسبی هم برای نقشهای عاشقانه نبود.
تریلر اکشن «تحت تعقیب» که بازسازی فیلمی به زبان تلوگو به نام «پوکیری» (Pokiri) است، داستان رادِی (سلمان خان) مردی مرموز و خونسرد را روایت میکند که در نقش قاتلی حرفهای در باندهای خلافکار نفوذ کرده، اما هویت واقعیاش را مخفی نگه داشته است. فیلم با ضرباهنگ تند، نبردهای مهیج و پیچشهای داستانی، مخاطب را درگیر خودش نگه میدارد. در دل این فضای خشن، داستان عاشقانهای هم میان رادِی و یک دختر شاد و سادهدل شکل میگیرد که لحنی متعادل به فیلم میدهد.
نقطه قوت اصلی فیلم در بازتعریف شخصیت اکشن برای سلمان خان است. بسیاری از منتقدان آن را بازسازی موفقی از نسخه تلوگوزبانش دانستند. کارگردانی پرابو دوا با اکشنهای طراحیشده خلاقانه و موسیقی پرانرژی، فیلم را به یکی از بازگشتهای مهم سلمان تبدیل کرد. ضعفش در بعضی دیالوگهای کلیشهای و کاریکاتور بودن شخصیتهای منفی باشد. اما شخصیت رادِی، با نگاه بیرحم اما عادلانهاش، باعث شد سلمان خان چهرهای خشن اما دوستداشتنی پیدا کند. «تحت تعقیب» آغازگر موج جدیدی از فیلمهای اکشن برای این بازیگر شد و تصویر «قهرمان بیقانون اما بااخلاق» را از او به ثبت رساند.
8. نترس (Dabangg)

- محصول: 2010
- کارگردان: ابیناو کاشیاپ
- بازیگران: سوناکشی سینها، سنو سود، وینود خانا، دیمپل کاپادیا، انوپم کهیر، ارباز خان، اوم پوری، ماهش مانجرکار، مالایکا آرورا خان
- امتیاز IMDb به فیلم: 6.3 از 10
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: 60 از 100
اکشن کمدی «نترس» یک شخصیت جذاب و بهیادماندنی را به سینمای بالیوود معرفی کرد. سلمان خان با این فیلم و شخصیت وارد فاز جدیدی از مسیر بازیگریاش شد؛ او یک پلیس ضدقهرمان، کاریزماتیک، شوخطبع و تا حدی فاسد، اما در خدمت عدالت را زنده کرد. او در نقش چولبال پاندی، پلیسی غیرمتعارف ظاهر شد که با روشهای خاص خودش با خلافکاران مقابله میکند. در کنار درگیریهای شغلی، قصه نگاهی به رابطه پرتنش او با پدر ناتنی و برادر ناتنیاش هم میاندازد. «نترس» با فضای روستایی، طنز خاص و خشونت اغراقآمیزش، فضای تازهای در سینمای عامهپسند هند به وجود آورد.
نقاط قوت «نترس» در دیالوگهای ماندگار، طراحی شخصیت مرکزی و ریتم تند فیلم است. ضعفهایی مثل فیلمنامه کلیشهای یا شخصیتهای فرعی کمعمق دارد، اما همهچیز در خدمت نمایش چالبول پاندی است. سلمان خان اینجا کاملاً در نقش جا افتاده و با حرکات خاص، نگاههای نافذ، و طنز کلامیاش، تبدیل به یک پدیده و «نترس» آغازگر دورانی جدید در کارنامه او شد؛ دوران فیلمهایی که تماماً بر شانههای او میچرخیدند و برایش موجی از تحسین عمومی و موفقیتهای تجاری عظیم بههمراه آوردند.
9. زمانی تایگر وجود داشت (Ek Tha Tiger)

- محصول: 2012
- کارگردان: کبیر خان
- بازیگران: کاترینا کایف، رانویر شوری، گیریش کارناد
- امتیاز IMDb به فیلم: 5.7 از 10
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: 75 از 100
این اکشن جاسوسی به اندازهای در گیشه موفق بود که آغازگر یک فرنچایز شد. سلمان خان در «زمانی تایگر وجود داشت» نقش تایگر، مأمور ارشد سازمان اطلاعات هند (RAW)، را بازی میکند که مأموریت دارد دانشمندی مشکوک را تحت نظر بگیرد، اما در جریان این مأموریت، عاشق زنی پاکستانی میشود که خود جاسوس کشور دشمن است. این رابطه ممنوعه، در دل جنگ سرد اطلاعاتی بین هند و پاکستان، به خطری برای هر دو تبدیل میشود. فیلم ترکیب خوبی از تعلیق، اکشن در استانداردهای بینالمللی و عاشقانهای پرتنش را به نمایش میگذارد.
نقطه قوت فیلم در لوکیشنهای متنوع، کیفیت بالای صحنههای اکشن و بدلکاریها، داستان عاشقانه و شیمی فوقالعاده بین سلمان و کاترینا کایف است. ضعف آن در فیلمنامهای است که گاه کلیشهای و قابل پیشبینی میشود. با این حال، سلمان خان در نقش تایگر، ترکیبی از قدرت فیزیکی، جدیت حرفهای و لطافت عاطفی را بهنمایش گذاشت؛ ترکیب خوبی از خونسردی و حرارت که باعث شد تصویر تازهای از یک قهرمان جاسوسی هندی بهوجود بیاید که هم قوی و قابلاعتماد است و هم عاشقی وفادار. «زمانی تایگر وجود داشت» موفقیت عظیمی برای سلمان بود و یکی از نقاط اوج سینمای جاسوسی هند بهشمار میرود.
10. هیجان (Kick)

- محصول: 2014
- کارگردان: ساجد نادیادوالا
- بازیگران: ژاکلین فرناندز، راندیپ هودا، نوازالدین صدیقی، میتون چاکرابورتی، سراب شوکلا، راجیت کاپور، آرچانا پوران سینگ، سومونا چاکراوارتی
- امتیاز IMDb به فیلم: 6 از 10
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: 43 از 100
باز هم یک کمدی اکشن موفق دیگر که به درام اجتماعی هم نزدیک میشود، با ترکیب رابین هود و زورو و بتمن و سایر ابرقهرمانهای قدرتمند و خیرخواه جهان کمیک. «هیجان» به خاطر اکشن پرانرژی، طنز و حضور ستارگان، در زمان اکران فروش بسیار بالایی داشت. «هیجان» داستان مردی به نام دوی (سلمان خان) را روایت میکند که از یکنواختی زندگی بیزار و فقط بهدنبال هیجان است. این باعث میشود که شغل و عشقش را از دست بدهد. اما وقتی بهعنوان یک دزد حرفهای و در عین حال قهرمان اجتماعی بازمیگردد، همهچیز پیچیدهتر میشود. دوی دزدی نقابدار است که از خلافکارها دزدی می کند و هیمانشو تیاگی (راندیپ هودا) پلیسی است که او را تعقیب می کند اما هربار دویل موفق می شود فرار کند و پلیس موفق به شناسایی او نیست.
نقطه قوت فیلم در طراحی صحنههای پرتحرک و توانایی سلمان خان در انتقال شخصیت دوگانه دوی است که هم شوخطبع است هم جدی. نقطه ضعف فیلم در روایت پراکنده و فقدان انسجام داستانی در بخشهایی از فیلم است. اما سلمان خان با اعتمادبهنفس بالا، کاریزمای منحصربهفرد و تواناییاش در حرکت میان طنز و جدیت، فیلم را کاملاً در کنترل دارد. «هیجان» شاید به اندازه دیگر فیلمهای این فهرست، اثری جدی و عمیق نباشد، اما بهخاطر بازی پرانرژی سلمان و محبوبیت جهانیاش، جایگاه ویژهای در فهرست فیلمهای موفق او پیدا کرده است.
11. برادر باجرانگی (Bajrangi Bhaijaan)

- محصول: 2015
- کارگردان: کبیر خان
- بازیگران: کارینا کاپور خان، نوازالدین صدیقی، اوم پوری، هارشالی مالهوترا، مهر ویج، شارات ساکسنا
- امتیاز IMDb به فیلم: 8.1 از 10
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: 88 از 100
در این کمدی درام پر احساس و انسانی، سلمان خان نقش پَوان، مردی سادهدل و مذهبی از هند را بازی میکند که یک دختربچه لال پاکستانی را که گم شده است، در هند پیدا میکند و تصمیم میگیرد او را با تمام سختیها به کشورش بازگرداند. فیلم در سفری جادهای میان مرزهای هند و پاکستان شکل میگیرد، اما آنچه در دلش نهفته، پیامی انسانی، احساسی و فراملی است که از محبت، همدلی و اتحاد میگوید. روایت با چاشنی طنز و لحظات عمیق عاطفی، تأثیرگذار و انسانی است. «برادر باجرانگی» با نام «شاهدا» از تلویزیون ایران پخش و با استقبال خوبی از سوی مخاطبان مواجه شد.
«برادر باجرانگی» را به خاطر داستان انساندوستانه و احساساتیاش تحسین کردند. ترکیب داستانی عمیق با طنز و موسیقی خوب، این فیلم را به یکی از موفقترین فیلمهای بالیوود تبدیل کرد. نقاط قوت فیلم در داستان ساده اما عمیق، اجرای کودک بازیگر هارشالی مالهوترا و بازی صادقانه سلمان خان است. او در این فیلم نقش یک قهرمان ساکت و مهربان را بازی میکند؛ قهرمانی که نه با مشت، بلکه با قلبش پیروز میشود. اجرای بیریای او باعث شد بسیاری از منتقدان، این فیلم را بهترین بازی کل کارنامهاش بنامند. «برادر باجرانگی» هم از نظر تجاری موفق شد و هم وجهه انسانی تازهای از ستاره اکشن بالیوود به نمایش گذاشت.
12. سلطان (Sultan)

- محصول: 2016
- کارگردان: علی عباس ظفر
- بازیگران: انوشکا شارما، راندیپ هودا، آمیت ساد
- امتیاز IMDb به فیلم: 7.1 از 10
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: 69 از 100
در این دارم ورزشی، سلطان علی خان (با بازی سلمان خان) پسر جوان و سر به هوایی است که عاشق دختری کشتیگیر (انوشکا شرما) در سطح حرفهای میشود و تصمیم میگیرد برای ثابت کردن خودش به او وارد ورزش کشتی شود و تا پای گرفتن مدال المپیک برای کشورش هم پیش برود. بعد از کسب چند مدال، او فردی بسیار متکبر و مغرور میشود و تمام فکر و خیالش روی کشتی و مسابقات متمرکز میشود. زمانی که سلطان به بزرگترین افتخار ورزشی و کسب مدال المپیک میرسد، چیز مهمتری را از دست میدهد که باعث میشود همسرش از او جدا شود. غرور، شکست عاطفی و از دست دادن فرزند باعث سقوط سلطان میشود. فیلم مسیر بازگشت سلطان از سقوط جسمی و روحی به قهرمانی را دنبال میکند؛ قصهای پر از رنج، کوشش، شکست و پیروزی، در دل دنیای کشتی و مسابقات MMA روایت میشود.
نقاط قوت فیلم در داستان انگیزشی، شخصیتپردازی، فیزیک و تحول تدریجی شخصیت سلمان خان و همچنین سکانسهای مبارزه واقعی و طراحیشده دقیق است. سلمان خان برای این نقش تمرینات جسمانی سنگینی را پشت سر گذاشت و وجهی از تعهد حرفهایاش را به نمایش گذاشت. بازی او با تأکید بر تحول درونی سلطان از مردی مغرور به انسانی پخته، از نقاط درخشان فیلم بود. «سطان: موفقیتی دوگانه داشت؛ هم مردم را جذب کرد و هم منتقدان را به تمجید از بازیگری سلمان و تعهدش وا داشت که بازی در نقش سلطان را یکی از بهترین نقشآفرینیهای حرفهای و پراحساس او نامیدند.
13. تایگر زنده است (Tiger Zinda Hai)

- محصول: 2017
- کارگردان: علی عباس ظفر
- بازیگران: کاترینا کایف، پارش راوال، سودیپ، انگاد بدی، گیریش کارناد، نها هینگه
- امتیاز IMDb به فیلم: 5.9 از 10
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: 64 از 100
این اکشن پرهزینه با استانداردهای بینالمللی و صحنههای خیرهکننده که با الهام از اتفاقات واقعی ساخته شده، دنباله «زمانی که تایگر وجود داشت» است. این بار تایگر و زویا مأموریت دارند گروهی از پرستاران هندی و پاکستانی را که در عراق اسیر داعش شدهاند نجات دهند. داستان این بار بیشتر به قهرمانگرایی گرایش دارد تا روابط عاشقانه. طبیعی است که بودجه هنگفت «تایگر زند است» به لطف موفقیت فیلم اول، منجر به ساخت سکانسهاس اکشن مهیج شد و این از نقاط قوت فیلم است.
همکاری مجدد سلمان و کاترینا هم اتفاق خوبی را رقم زد و به موفقیت بیشتر مجموعه کمک کرد. اما شخصیت سلمان خان یعنی تایگر اینبار بیشتر شبیه یک ابرقهرمان جهانی ظاهر میشود؛ چیزی میان رمبو و جیمز باند. سلمان با ابهت فیزیکیاش و حضور قدرتمندش، نقشی نمادینتر از قبل به نمایش میگذارد. هرچند عمق احساسی فیلم اول را ندارد، اما «تایگر زنده است» همچنان بر شانههای سلمان میایستد و او موفق میشود هیجان و خطر مأموریتش را بهخوبی منتقل کند.
فیلمهای جدید سلمان خان در سال 2025؛ سکندر و رادهه
14. رادهه (Radhe)

- محصول: 2021
- کارگردان: پرابو دوا
- بازیگران: دیشا پاتانی، جکی شروف، راندیپ هودا
- امتیاز IMDb به فیلم: 1.8 از 10
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: 9 از 100
یک مأمور ویژه پلیس به نام راجویر شیکاوات که با نام مستعار رادهه هم شناخته میشود بعد از دستگیر کردن گانگستر بدذاتی به نام گانی باهای، درگیر یک تعقیب و گریز خطرناک میشود و میفهمد که پولدارترین مرد شهر در حال اداره کردن یک سازمان جنایتکاری مخفی است و قصد دارد تا او را از سر راه خود بردارد. فیلم بازسازی نهچندان موفقی از فیلم کرهای «قانونشکنها» (The Outlaws) است و با داستان سطحی، تدوین ضعیف و لحنی آشفته، نتوانست انتظارها را برآورده کند. روایت فیلم بیش از آنکه جذاب باشد، پر از کلیشه، تدوین بینظم و اکشنهای مصنوعی است.
با این حال، سلمان تلاش کرد در قالب یک شخصیت اکشن، تصویری خشن و عدالتطلب از خود به نمایش بگذارد؛ اما نقش او بدون لایههای احساسی یا تحول شخصیتی، به شعاریترین حالت ممکن رسید. تنها جذابیت او در فیزیک بدنی، حرکات اکشن و حضور ستارهوارش باقی ماند. «رادهه: نشان داد که حتی حضور سلمان خان، بدون داستان منسجم و فیلمنامهی قابلقبول، نمیتواند فیلمی را نجات دهد؛ اما در عین حال تأکیدی بود بر قدرت برند شخصی او در سینمای هند.
15. سکندر (Sikandar)

- محصول: 2025
- کارگردان: ایآر موروگادوس
- بازیگران: راشمیکا مدانا، کاجل آگروال، شارمان جوشی
- امتیاز IMDb به فیلم: 4.1 از 10
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: 6 از 100
در «سکندر» که یکی از پرهزینهترین پروژههای بالیوود بود، سلمان خان نقش سانجی راجکوت بانفوذ و قدرتمند ملقب به «سکندر» را ایفا میکند که پس از قتل همسرش سایشری (راشمیکا ماندانا) به دست یک وزیر فاسد، تصمیم میگیرد زندگی سه گیرنده اعضای اهدایی همسرش را در بمبئی بهبود بخشد. پسری از زاغههای داراوی، دختری نابینا در حال آموزش حسابداری و دانشجویی با قلب ضعیف. فیلم داستان تلاشهای سکندر برای محافظت از این افراد و مقابله با تهدیدات وزیر فاسد را دنبال میکند.
اما این پروژه سنگین، با تمام ستارگانش نتوانست انتظارات را برآورده کند. منتقدان از ضعف فیلمنامه، روایت سطحی و صحنههای اکشن بیتأثیر انتقاد کردند. با این حال، سلمان خان با کاریزمای همیشگیاش تلاش کرد نقش قهرمانی فداکار را به تصویر بکشد. او در صحنههای احساسی و اکشن حضور پررنگی داشت، اما فیلمنامه ضعیف مانع درخشش کامل او شد. «سکندر» با وجود فروش جهانی 176.18 کرور روپیه، نتوانست موفقیتی درخور در کارنامه سلمان خان ثبت کند.
منبع: movieweb, cinemasmachar, britannica

سکندر که جدیدترین فیلم لیست هست خیلی فیلم ضعیف و به درد نخوری بود! خودم طرفدار فیلمای هندی هستم اما واقعاً سکندر خیلی ضعیفه