فضانوردان چین اقامت ۶ ماهه‌ی خود را در ایستگاه فضایی این کشور آغاز کردند
فضاپیمای سرنشین‌دار شنژو-۱۴ چین امروز یک‌شنبه با موفقیت به ماژول مرکزی تیان‌هه ایستگاه فضایی چین متصل شد تا ۳ فضانورد این کشور یک مأموریت حیاتی شش ماهه را آغاز کنند.
فضاپیمای «شنژو-۱۴» (Shenzhou-14) در ساعت ۰۵:۴۲ منطقه‌ی زمانی شرقی (۱۴:۱۲ به وقت تهران) ۵ ژوئن (۱۵ خرداد)، یک مانور اتصال و پهلوگیری خودکار را در ماژول «تیان‌هه» (Tianhe) کامل کرد و سه فضانورد مأموریت شامل «چن دونگ» (Chen Dong) فرمانده، «لیو یانگ» (Liu Yang) و «کای شوژه» (Cai Xuzhe) به‌طور ایمن وارد ایستگاه شدند.
این فضانوردان تنها ساعاتی پیش و در ۲۲:۴۴ منطقه‌ی زمانی شرقی (۰۷:۱۴ به وقت تهران) توسط موشک «لانگ مارچ ۲اف» (Long March 2F) از مرکز پرتاب ماهواره‌ی «جیکوان» (Jiuquan) راهی مدار زمین شده بودند. بدین ترتیب فضاپیما فقط کمتر از هفت ساعت پس از پرتاب از صحرای گبی چین روند اتصال به بندرگاه رو به زمین ماژول تیان‌هه را تکمیل کرد.
ماژول تیان‌هه با ۱۶.۶ متر طول و ۴.۲ متر قطر، هم‌اکنون میزبان فضاپیمای باری «تیان‌ژو-۴» (Tianzhou-4) هم هست که در هفته‌های گذشته به فضا پرتاب شد و دارای مواد لازم برای خدمه، سوخت، آزمایش‌های علمی و تعدادی ریزماهواره (CubeSats) است.
مأموریت کلیدی شنژو-۱۲، قرار است ورود و اتصال دو ماژول جدید ۲۰ تنی را به ایستگاه فضایی چین مدیریت کند. ماژول‌های «ون‌تیان» (Wentian) و «منگ‌تیان» (Mengtian) به ترتیب در ماه‌های جولای (تیر) و اکتبر (مهر) به مدار زمین فرستاده خواهند شد.
لیو که در سال ۲۰۱۲ اولین زن فضانورد چینی لقب گرفت، در یک کنفرانس مطبوعاتی که به دلیل اقدامات قرنطینه‌ای توسط ویدیوکنفرانس انجام شد، پیش از پرتاب گفته بود: «در طول شش ماه، دوران بسیار شلوغی را سپری خواهیم کرد.»
او افزود: «ما ایستگاه فضایی خود را از تک ماژول به یک مجموعه با سه ماژول و سه واحد فضاپیمایی تغییر خواهیم داد که دارای ۹ ساختار ترکیبی، پنج بندرگاه، سه خروجی و تخلیه و دو واحد تغییر موقعیت خواهند بود.»
در این مأموریت‌ها، ایستگاه فضایی تیان‌گونگ که پروژه‌ی آن از سال ۱۹۹۲ آغاز شد و در نهایت از سه ماژول T-شکل ساخته می‌شود، تکمیل خواهد شد. ماژول مرکزی تیان‌هه در آوریل ۲۰۲۱ (اردیبهشت ۱۴۰۰) به فضا پرتاب شد و تا کنون میزبان دو مأموریت سرنشین‌دار شنژو-۱۲ و شنژو-۱۳ بوده است که به ترتیب توسط ماموریت های لجستیکی تیان‌ژو-۲ و تیان‌ژو-۳ پشتیبانی شده‌اند.
لیو خاطرنشان کرد: «ما برای اولین بار وارد ماژول‌های آزمایشگاهی منگ‌تیان و ون‌تیان خواهیم شد، فعالیت‌های برون‌ایستگاهی را با کمک قفل هوا و بازوی رباتیک پیش خواهیم برد و عملیات ترکیبی بازوی بزرگ تیان‌هه و بازوی کوچک ون‌تیان را انجام خواهیم داد.»
به گفته‌ی لیو خدمه همچنین تعداد زیادی آزمایش علمی را انجام خواهند داد و رویدادهای علمی را به‌صورت مجازی برگزار خواهند کرد.
پرتاب فضاپیمایی سرنشین‌دار شنژو-۱۴ سوار بر موشک لانگ مارچ ۲F چین
Credit: Xinhua
لیو ۴۳ ساله، پیش از این با مأموریت شنژو-۹ برای بازدید از ایستگاه فضایی آزمایشی تیان‌گونگ-۱ پرواز کرده است. چن ۴۳ هم برای اولین بار در سال ۲۰۱۶ طی مأموریت یک ماهه‌ی شنژو-۱۱ به ایستگاه فضایی آزمایشی تیان‌گوگ-۲ رفت. در حالی که کای ۴۶ ساله با این سفر فضایی اخیر، نخستین مأموریت خود را تجربه می‌کند.
کابین جدید قفل هوا در ماژول ون‌تیان، پس از فعال شدن به محل اصلی خروج و ورود فعالیت‌های برون‌ایستگاهی (EVA) تبدیل خواهد شد. پیش از این خدمه‌ی مأموریت‌های شنژو-۱۲ و ۱۳ بخش اتصال ماژول تیان‌هه برای ورود و خروج هنگام راهپیمایی فضایی استفاده کردند.
اولین مأموریت فضایی انسانی چین، شنژو-۵ بود که در اکتبر ۲۰۰۳ (مهر ۱۳۸۲) به مدار زمین رسید. شنژو-۱۴ تنها نهمین مأموریت سرنشین‌دار در بازه‌ی تقریبا دو دهه محسوب می‌شود اما این کشور اکنون حداقل تا یک دهه‌ی آینده، متعهد به انجام مأموریت‌های شش ماهه به ایستگاه فضایی تیان‌گونگ است.
ایستگاه فضایی چین در مأموریت شنژو-۱۴ مستقیما به فضانوردان مأموریت شنژو-۱۵ تحویل داده خواهد شد که انتظار می رود در ماه دسامبر (آذر) پرتاب شود و در آن زمان، تیان‌گونگ برای اولین بار میزبان شش فضانورد خواهد بود. این ایستگاه فضایی طوری طراحی شده است که حداقل ده سال در مدار کار کند و حتی می‌تواند به شش ماژول گسترش یابد و میزبان فضانوردان بین‌المللی باشد.
چین همچنین در نظر دارد این ایستگاه را برای بازدید گردشگران در دسترس قرار دهد و زمینه‌ی فعالیت‌های تجاری را در آن فراهم سازد. این کشور همچنین در اواخر سال ۲۰۲۳ یک ماژول تلسکوپ اپتیکی به نام «زون‌تیان» (Xuntian) با مدار مشترک با ایستگاه پرتاب خواهد کرد.
این تلسکوپ می‌تواند برای تعمیر و نگهداری، سوخت‌گیری و به‌روزرسانی به ایستگاه تیان‌گونگ متصل شود. زون‌تیان که دارای دهانه‌ای با قطر ۲ متر و میدان دید بیش از ۳۰۰ برابر بیشتر از تلسکوپ فضایی ۳۲ ساله‌ی هابل ساله است، قصد دارد ۴۰ درصد از آسمان را در طول یک دهه بررسی کند.
با رشد سریع برنامه‌ی فضایی چین، مقامات روسیه هم علاقه‌ی خود را به همکاری عمیق‌تر در پروازهای فضایی سرنشین‌دار چین اعلام کرده‌اند و در عین حال نسبت به پایان دادن به همکاری در ایستگاه فضایی بین‌المللی (ISS) کرده‌اند.
با این حال، شیب مداری ۴۱.۵ درجه‌ی ایستگاه فضایی تیان‌گونگ، پرتاب فضاپیماهای سایوز به آن از خاک روسیه را بسیار دشوار می‌کند و از سوی دیگر پایگاه پرتاب «کورو» (Kourou) متعلق به آژانس فضایی اروپا هم که برای میزبانی از مأموریت‌ها سرنشین‌دار سایوز در نظر گرفته شده بود، پس از حمله‌ی روسیه به اوکراین، دیگر در اختیار روسیه نیست.
عکس کاور: اتصال فضاپیمای شنژو-۱۴ به ایستگاه فضایی چین
Credit: CCTV
منبع: Space News
