انتشار نسخه غیرقانونی فیلم «کاناپه» و همهی حواشی آن
«کاناپه» کیانوش عیاری از جنجالیترین فیلمهای یک دههی اخیر سینمای ایران است که سال 1395 جلوی دوربین رفت و به دلیل نمایش موی زنان در داخل خانهشان (علیرغم استفاده از کلاه گیس و اینکه حتی در حضور نامحرم همه روسری داشتند)، در پروسهی دریافت مجوز و اکران با مشکل روبهرو شد و در نهایت توقیف. اما هشت سال بعد، در روزهایی که کسی انتظارش را نداشت، نسخهی غیرقانونی فیلم «کاناپه» در فضای مجازی منتشر شد که با بازتاب گستردهای همراه بود.
واکنش کیانوش عیاری به انتشار نسخه غیرقانونی فیلم «کاناپه»
این فیلم با بازی فرهاد آئیش، فرگل فربخش، ابوالفضل پورعرب و بابک حمیدیان، قصهی زندگی دو خانواده را روایت میکند که فرزندان جوانشان قصد ازدواج دارند اما یک کاناپه مشکلات غیرمنتظرهای برای آنها ایجاد میکند.
کیانوش عیاری از اولین کسانی بود که به انتشار غافلگیرکنندهی فیلم واکنش نشان داد و با یک بیانهی رسمی از سینمادوستان درخواست کرد که زحمات تیم سازنده را زیرسوال نبرند. این بیانیه را در زیر بخوانید:
«مردم شریف ایران، من، کیانوش عیاری، کارگردان فیلم کاناپه، قاطعانه اعلام میکنم که از نمایش غیرقانونی و قاچاق این اثر در پلتفرمهای غیرمجاز ناراضی هستم. توقیف این فیلم هدیهای از سوی مسئولان وقت سینما بود و اکنون، انتشار غیرقانونی آن ضربهای مضاعف به حقوق مادی و معنوی من وارد خواهد کرد.
فیلم کاناپه در سال 1395 با هزینه زیادی ساخته شد، و با توجه به نرخ تورم و شرایط اقتصادی کنونی، هرگونه نمایش غیرقانونی آن زیان جبرانناپذیری برای من به همراه دارد. این فیلم نیز، همچون دیگر آثارم از آبادانیها و شبح کژدم گرفته تا دو نیمه سیب، سفره ایرانی، بیدار شو آرزو، بودن یا نبودن و خانه پدری، هرگز فرصت نمایش عادی در سینما را نیافت و در مسیر اکران با موانع بیشمار مواجه شد.
از تمامی دوستداران سینما و مخاطبان آثارم تقاضا دارم که از تماشای نسخههای قاچاق کاناپه خودداری کنند. اگر در فضای مجازی به این فیلم برخورد کردید، با وجدانی آسوده از انتشار و تماشای آن بپرهیزید و نسخههای موجود را پاک کنید. این تنها راهی است که میتوانم در آینده، در شرایطی عادلانه و در فضایی مناسب، این فیلم را بهطور رسمی و شایسته به نمایش بگذارم.»
انتشار نسخهی قاچاق فیلمهای ایرانی؛ یک اتفاق تلخِ تکراری
این اولین بار نیست که کیانوش عیاری با معضل لو رفتن فیلمهایش دستوپنجه نرم میکند. در حقیقت، او پیش از این با فیلم «خانه پدری» (1389) هم وضعیت مشابهی را تجربه کرده بود. یک فیلم بحثبرانگیز دیگر در باب قتل ناموسی که سالها درگیر توقیف بود و تنها برای مدتی کوتاه و به صورت محدود در سال 1393 روی پرده رفت. چند سال بعد، در سال 1398 فیلم بار دیگر به نمایش درآمد اما دقیقا در همان برهه، نسخهی غیرقانونی باکیفیت آن وارد بازار شد. عیاری آن روزها سکوت اختیار کرد اما مشخصا از این اتفاق رضایت نداشت و آن فیلم هم با ضرر و زیان مالی بزرگی روبهرو شد.
این ماجراها ما را به یاد اتفاقی که برای «سنتوری» (1385) داریوش مهرجویی افتاد هم میاندازد، یکی دیگر از فیلمهای پرحاشیه تاریخ سینمای ایران دربارهی موزیسینی که در دام اعتیاد افتاده است. این فیلم به دلیل سوژهی حساسش و خوانندگی چاوشی که آن دوران مجوز نداشت، توقیف شده بود تا اینکه ناگهان نسخهی غیرقانونیاش منتشر شد و به شدت هم مورد استقبال قرار گرفت. داریوش مهرجویی و تهیهکنندهی فیلم، فرامرز فرازمند تلاش کردند تا با بیانههای مختلف، مردم را از تماشای فیلم منصرف کنند که این اتفاق رخ نداد. سرانجام، سال 1389، پس از مرگ فرامرز فرازمند، که احتمالا یکی از دلایل سکتهی قلبیاش، برنگشتن سرمایه و فشارهای عصبی ناشی از حواشی «سنتوری» بود، به فیلم مجوز پخش در شبکهی خانگی داده شد.
نسخه غیرقانونی فیلم «کاناپه» را به احترام فیلمساز تماشا نکنید
کیانوش عیاری فیلمساز برجستهای است که همواره روی مرز سینمای هنری و عامهپسند قدم زده است. او در دو دههی گذشته، همهی انرژی خود را صرف ساخت آثار ساختارشکن و پرداختن به سوژههای مهم فرهنگی کرد اما نتوانست به هدف خود برسد. ما به احترام این فیلمساز کهنهکار و تیم سازنده، از تماشا و نقد فیلم «کاناپه» خودداری میکنیم و امیدواریم که این فیلم در نهایت راهی سینماها شود یا حداقل در شبکهی خانگی مجوز پخش بگیرد.
انتشار نسخه غیرقانونی فیلم «کاناپه»، بار دیگر بحث توقیف فیلمها و محدودیتهای عجیب و غریب سینمای ایران را به میان آورد و به ما یادآوری کرد که باید در ساختار ممیزی، ارزیابی و انتشار فیلمها، بازبینی شود و شاید نیاز است تا بعضی از تفکرات و رویکردهای منسوخ کنار برود تا صداهای دیگری هم به گوش برسد.
منبع: دیجیکالا مگ
خدارو شکر که جلو نامحرم روسری داشتند
به امید پخش تمام فیلمهای توقیفی مثل قاتل و وحشی و پیر پسر، غریزه و…