منظومه‌ی شمسی حداقل تا ۱۰۰ هزار سال آینده پایدار می‌ماند
در پژوهشی تازه، دانشمندان محاسبه کرده‌اند که منظومه‌ی شمسی حداقل تا ۱۰۰ هزار سال آینده پایدار است و تغییرات قابل توجهی در آن روی نخواهد داد.
به احتمال زیاد زمین برای حداقل ۱۰۰ هزار سال آینده، به اعماق فضا پرتاب نخواهد شد. در واقع، همه‌ی سیارات منظومه‌ی شمسی در این بازه‌ی زمانی ایمن هستند و می‌توان این را خبر خوبی برای انسان و ساختار سیاره‌ای مورد علاقه‌اش دانست.
شاید همیشه وجود یک نسخه‌ی پشتیبان ارزش داشته باشد. احتمال ضربه خوردن زمین یا هر سیاره‌ای از مدارش همیشه اندک است. همان‌طور که فیزیک نیوتنی به ما می‌گوید، یک جسم در حال حرکت، در حرکت باقی می‌ماند مگر اینکه نیروی دیگری بر آن اثر بگذارد؛ و برای جرمی به اندازه‌ی یک سیاره، نیروی قابل توجهی لازم است تا آن را از مسیر حرکت خود خارج کند.
اما نمونه‌هایی از تغییر چیدمان سیاره‌ای حتی در تاریخ خود منظومه‌ی شمسی هم وجود دارد. یکی از پذیرفته‌شده‌ترین مدل‌های شکل‌گیری منظومه شمسی، یعنی مدل «نیس» (Nice) توضیح می‌دهد که چگونه سیارات بیرونی در اوایل تاریخ منظومه‌ی شمسی مهاجرت کردند و ممکن است باعث ویرانی در سیاره‌های سنگی درونی شده و احتمالا سیارات اولیه‌ی کوچکتر را جابه‌جا کرده یا حتی آن‌ها را بلعیده باشند.
اما اکنون، پژوهشگران با انجام محاسبات نشان داده‌اند که چنین مهاجرتی در ۱۰۰۰۰۰ سال آینده بعید است. «آنجل ژیوکوف» (Angel Zhivkov) و «ایوایلو تونچف» (Ivaylo Tounchev) از دانشکده‌ی ریاضیات و انفورماتیک دانشگاه صوفیه بلغارستان با کمک محاسبات رایانه‌ای مشخص کردند که سیارات احتمالا در این مدت پایدار می مانند.
خروج از مرکز آن‌ها (میزان انحراف از دایره‌ی کامل) و همچنین شیب صفحه‌ی مداری آن‌ها (میزان انحراف نسبت به صفحه‌ی منظومه شمسی) همچنان اندک باقی می‌مانند و هم‌زمان قطر بزرگ (شعاع طولانی‌ترین بخش یک مدار بیضوی) هم برای هیچ یک از سیارات، تغییر قابل توجهی نخواهد داشت.
نیم‌قطر بزرگ و نیم‌قطر کوچک بیضی
حتی سیاره‌ی کوتوله‌ی پلوتو هم در این مطالعه گنجانده شد و طرفداران سرسخت این جرم منظومه‌ی شمسی خوشحال خواهند شد که بدانند این سیاره هم احتمالا در ۱۰۰۰۰۰ سال آینده حرکت قابل توجهی بیش از نوسان‌های عجیب خود، انجام نخواهد داد.
اما پس از ۱۰۰۰۰۰ سال چه اتفاقی می‌افتد؟ هر چه در زمان دورتر می‌شوید، پیش‌بینی‌ها سخت‌تر می‌شوند، زیرا جهان واقعی همیشه کمی آشفته است، اما ژیوکوف و تونچف معتقدند که «با استدلال‌ها و ارزیابی‌های ساده… این موضوع را می‌توان برای یک میلیون سال آینده هم اثبات کرد.»
به احتمال زیاد در آن بازه‌ی زمانی هم مشکلی وجود نخواهد داشت و اگر واقعا نگران هستید، باید گفت تنها چیزی که برای افزایش دقت این پیش‌بینی‌ها لازم است، اندکی قدرت محاسباتی اضافی فراتر از آن چیزی است که دردسترس محققان بود. طبق محاسبات آن‌ها «پایداری منظومه‌ی شمسی می‌تواند برای پنج میلیارد سال آینده ثابت شود.»
البته این مدل از منظومه‌ی شمسی کامل نیست زیرا تأثیرات نسبیتی را در نظر نمی‌گیرد و از ریاضیاتی بهره می‌برد که فرض می‌کند سیارات، جرم نقطه‌ای هستند، که البته در زندگی واقعی چنین نیستند. اما شاید چشمگیرترین ساده‌سازی در این محاسبات، میلیون‌ها جرم کوچکتر در منظومه‌ی شمسی باشد: سیارک‌ها، دنباله‌دارها و همه چیز در این میان.
شبیه‌سازی اجرام نزدیک زمین. منظومه‌ی شمسی جای بسیار شلوغی است اما خوشبختانه بیشتر اجرام کوچک هستند و فضای خالی زیادی میان آن‌ها وجود دارد.
Credit: NASA/JPL-Caltech
اثرات گرانشی این اجرام به خودی خود ناچیز است، اما به عنوان یک مجموعه، طی میلیاردها سال، مطمئنا می‌توانند سیارات را کمی به اطراف تکان دهند. گنجاندن همه‌ی آن‌ها در مدل، کاری بسیار مهم و با بازده نزولی است. این چیزی نیست که نگران آن باشید و شما را در شب بیدار نگه دارد.
بنابراین، زمینی‌ها، مریخی‌ها و اهالی مشتری به طور یکسان: نفس بکشید و از حضور در منظومه‌ی شمسی لذت ببرید. گردش پیرامون خورشید تا ۱۰۰ هزار سال آینده ادامه خواهد داشت. فقط کرم ضد آفتاب را فراموش نکنید!
عکس کاور: اجرام اصلی منظومه‌ی شمسی
Credit: CactiStaccingCrane/Wikimedia Commons
منبع: Universe Today
