استیم دک می‌تواند دنیای بازی‌های مستقل را دگرگون کند
به عقیده خیلی‌ها، وجود یک کامپیوتر (PC) دستی به معنای تجربه بازی‌های بزرگ یا اصطلاحا AAA در هر کجا و هر زمان است – بازی‌هایی که نمی‌توانیم نظیر آنها را روی نینتندو یا موبایل داشته باشیم. با این حال، وقتی ولو (Valve) بازی کوچک اما مشهور Stardew Valley را در تصویر تبلیغاتی کنسول دستی خود، استیم دک (Steam Deck)، جای داده، نشان می‌دهد قسمت مهم دیگری از بازار صنعت بازی‌های ویدیویی هم می‌تواند از وجود آن بهره‌مند شود: بازی‌های مستقل یا همان ایندی (Indie).
هرچه باشد، استیم همچنان یکی بزرگترین بازارهای فروش بازی در جهان محسوب می‌شود و انتشار عناوین روی این پلتفرم موانع بسیار کمی دارد؛ از عدم وجود قوانین عجیب و غریب و آزاردهنده گرفته تا نیاز نداشتن به ناشر و هزینه‌های بسیار پایین اضافه کردن بازی‌ها به فروشگاه استیم. با این حال، بازی‌های ایندی که در بهترین حالت تنها راهی پلتفرم پی‌سی و فروشگاه استیم می‌شوند، عملا برای تجربه آنها محدودیت وجود دارد. بله، حالت «تصویر بزرگ» استیم (Big Picture Mode) به کاربران اجازه می‌دهد تصویر بازی خود را روی تلویزیون پخش کنند اما نهایتا همه می‌دانیم کنسول‌ها از قدیم‌الایام نسبت به این پلتفرم راحتی و دسترسی بیشتری داشته‌اند.
در نتیجه، تعجبی نیست که پی‌سی تنها حدود یک چهارم بازار جهانی را تشکیل می‌دهد. اما با آوردن بزرگترین فروشگاه بازی در جهان به یک کنسول دستی و قابل دسترس‌تر، بازی‌های مستقل می‌توانند از گسترش احتمالی تعداد مخاطبین آن سود ببرند – گرچه همه این‌ها تحت شرایطی است که استیم دک واقعا موفق شود. مایک رز، موسس ناشر بازی‌های مستقل به‌نام No More Robots می‌گوید:
هیچ‌گاه اینقدر دلم نمی‌خواسته یک سخت‌افزار بازی به موفقیت برسد. اگر استیم دک بترکاند و به یک دستگاه رقابتی تبدیل شود که میلیون‌ها مخاطب آن را خریداری می‌کنند – و از سمت ما هم ساخت و اجرای بازی روی این کنسول اصلا کار سختی نیست – احتمالا به لطف سهولت و دسترسی بیشتری که به‌وجود آمده، شاهد افزایش فروش خواهیم بود. دوست ندارم بی‌خود و بی‌جهت از واژه «انقلابی» استفاده کنم اما خیلی دوست دارم این کنسول به موفقیت برسد.
واکنش یکی از توسعه‌دهندگان پیشگام بازی‌های ایندی، رامی اسماعیل، کمی محتاطانه‌تر بوده اما او هم همین‌قدر مثبت‌نگر است.
من فکر می‌کنم تغییرات کمی برای بازی‌های ایندی ایجاد شود، که در نوع خودش حقیقتا نتیجه عالی‌ای است. راه‌های بیشتری برای تجربه بازی‌ها به‌وجود می‌آید، حتی در حال حرکت. این رویکرد جالبی در بازار است که تاکنون خیلی به آن توجه نشده. همیشه برایم جالب بوده اما باتوجه به اینکه چنین اکوسیستمی الان هم وجود دارد، فرصت‌های جدید زیادی برای بازی‌های مستقل ایجاد نخواهد شد. بازی‌هایی که اکنون عملکرد خوبی روی استیم دارند، روی استیم دک نیز خوب خواهند فروخت. از نظر من، جالب می‌شود ببینیم اصلا چنین بخشی در بازار مورد بی‌توجهی قرار گرفته یا اینکه به کل وجود نداشته است.
رامی اسماعیل، توسعه‌دهنده بازی‌های مستقل
آنا جلنیوس، موسس استودیو سازنده بازی Pendula Swing یعنی Valiant Game اعتقاد دارد آوردن بازی‌های مستقلی که روی استیم در دسترس هستند به کنسول استیم دک به معنای «دسترسی و قابلیت حمل و تحرک بیشتر» برای گیمرها خواهد بود. چنین موضوعی می‌تواند به استودیوهایی نظیر Valiant کمک کند مخاطبان متفاوت و جدیدی به‌دست آورند.
ما برای طیف گسترده‌ای از بازیکنان بازی می‌سازیم که احتمالا همیشه خودشان را یک گیمرِ سرسخت ندانند. بنابراین جالب خواهد بود اگر بازیکنان بیشتری بتوانند به کاتالوگ عناوین استیم دسترسی پیدا کنند.
شاهد احمد، یک توسعه‌دهنده مستقل و مدیر سابق محتوای استراتژیک در پلی‌استیشن، می‌گوید واکنش او به معرفی استیم ترکیبی از هیجان، کنجکاوی و حس آرامش بوده است.
خیلی خوشحالم چنین چیزی در سال ۲۰۱۲ بیرون نیامد، در غیراینصورت من دیگر برنامه‌ای برای پلی‌استیشن ویتا (PS Vita) نداشتم. با این حال، اکنون با یک شکل کاملا متفاوت روبه‌رو هستیم. امروزه اکثر بازی‌های پی‌سی برای چنین صفحه کوچکی بهینه‌سازی نشده‌اند اما نکته مثبت آن است که اندازه صفحه می‌تواند در عوض قدرت شگفت‌انگیزی ارائه دهد، با اینکه تقریبا هم‌اندازه یک آیفون بزرگ است و صفحه نمایش اولد (OLED) هم ندارد.
این مورد برای بازی‌های مستقل هم مثبت و هم منفی است. بهینه‌سازی بازی برای چنین صفحه‌ای به کار بیشتری نیاز دارد اما از سوی دیگر خیلی از ایندی‌ها کار خود را از پی‌سی آغاز کرده‌اند و در نتیجه می‌توان گفت پورت استیم دک نسبت به پورت دیگری مثل سوییچ خیلی راحت‌تر خواهد بود.
چشم‌انداز داشتن یک پلتفرم مثل سوییچ، آن هم بدون ساخت یک پورت کاملا جدید برای بازی‌ها، احتمالا جذاب‌ترین مسئله برای سازندگان ایندی محسوب می‌شود. همان‌طور که احمد می‌گوید، اکثر ایندی‌ها زندگی خود را از پی‌سی آغاز می‌کنند ولی اگر بخواهند به مخاطبان بیشتری برسند، باید پورت کنسولی‌شان هم ساخته شود – و باتوجه به آنچه طی سال‌های اخیر دیده‌ایم، استفاده از یک پلتفرم هیبریدی مثل نینتندو بهترین گزینه است. مشخصا نمی‌توان آمار دقیقی داشت، اما بی‌تردید افراد بسیاری منتظر عرضه بازی‌های مستقل تحسین‌شده‌ی استیم روی کنسول نینتندو هستند. اسماعیل می‌گوید:
فکر نمی‌کنم استیم دک بتواند تغییر بزرگی در میزان تقاضا برای بازی‌های مستقل روی سوییچ ایجاد کند. اما اگر خوب کار کند، فکر می‌کنم افرادی که استیم دک دارند احتمالا دیگر سراغ نسخه سوییچ بازی‌ها نروند.
جنلیوس اضافه می‌کند:
امیدواریم ذات قابل دسترسی و آسان پلتفرم‌های دستی که نیازی به ارتقای سخت‌افزار یا حتی جایگاه خاصی ندارند، به معنای افزایش مخاطبان بازی‌های فروشگاه استیم باشد. موفقیت‌های کم‌نظیر نینتندو نشان می‌دهد مخاطبان بسیار وجود دارند که می‌خواهند به تجربه بازی‌های کوچک و مفرح بپردازند و احتمالا خیلی از آنها جذب کتابخانه عظیم بازی‌های استیم شوند. اگرچه، باتوجه به اینکه پورت کردن کار دشواری برای بازی‌های ایندی محسوب می‌شود، توانایی عرضه آنها روی یک پلتفرم دستی می‌تواند فرصت جذابی باشد.
مشخصا، این فرصت به آسانی به‌دست نخواهد آمد – و بار اصلی حین عرضه دستگاه جدید و پیدا کردن مخاطبان آن، بر دوش ولو است. سایمون کارلس، موسس GameDiscoverCo، اعتقاد دارد استیم می‌تواند «یک برد معنادار در درازمدت برای بازی‌های ایندی» باشد، اما همچنین اخطار می‌دهد جا افتادن و موفقیت هر دستگاه جدیدی می‌تواند زمان زیادی ببرد. او می‌گوید:
همچنان که این را می‌نویسم، استیم خودش ۲۰.۵ میلیون کاربر همزمان دارد. اینکه استیم دک بتواند به یک میلیون بازیکن همزمان برسد زمان قابل توجهی خواهد برد. شاید نیاز باشد حداقل ۱۰ میلیون دستگاه فروخته شده باشد تا به چنین ارقامی برسیم. این یک بازی برای درازمدت است و فکر می‌کنم سیاست هوشمندانه‌ای از سوی ولو بوده.
او اضافه می‌کند که حتی اگر استیم دک خیلی زود به محبوبیت و موفقیت برسد هم ممکن است میزان استقبال از بازی‌هایی که روی آن فروخته می‌شود نسبت به استیم متفاوت باشد. امروزه در بازار بازی‌هایی بیشترین موفقیت را کسب کرده‌اند که خیلی روی کنسول‌های دستی طرفدار ندارند. کارلس به بازی‌های پیچیده استراتژیک مثل ژانر شهرسازی و امثال آن اشاره می‌کند که با استفاده از موس و کیبورد بهترین تجربه را ارائه می‌دهند.
به مرور زمان، این امکان وجود دارد که استیم دک ژانرهای موفقِ استیم را دستخوش تغییر کند. اما باتوجه به اینکه استیم بازی‌های فوق‌العاده‌ای در تاریخچه خود دارد، استیم دک به این زودی‌ها طرفداران زیادی برای بازی‌های مخصوص خود پیدا نخواهد کرد. نینتندو اینگونه موفق شد که بازی‌های کمی داشت اما طرفداران حسابی به آنها علاقه‌مند بودند، چنین چیزی در مورد استیم دک صدق نمی‌کند.
کارلس همچنین می‌گوید علی‌رغم قول‌های ولو مبنی بر اجرای ساده و بلافاصله تمام بازی‌های استیم روی استیم دک، توسعه‌دهندگان همچنان باید رابطه کاربری، اندازه فونت و هر بخشی که در بازی به موس و کیبورد مربوط می‌شود را تغییر دهند. عناوینی که از قبل از «حالت تصویر بزرگ» و کنترلر کنسول‌ها پشتیبانی می‌کنند قطعا روی استیم دک هم جایگاه بهتری دارند. احمد، ضمن موافقت با صحبت‌های کارلس اضافه می‌کند:
همین حالا هم خیلی از بازی‌ها روی مانیتورهای کوچک به خوبی اجرا نمی‌شوند و رفتن به صفحه ۷ اینچی و رزولوشن ۱۲۸۰×۷۲۰ به بررسی‌های بسیاری احتیاج خواهد داشت؛ موضوعاتی که خیلی از آنها را حین ساخت یک پورت سوییچ در نظر می‌گیریم.
آنا جنلیوس
جنلیوس می‌گوید استودیو Valiant Game هنوز تصمیم نگرفته بازی خودش یعنی Pendula Swing را برای استیم دک بهینه‌سازی کند یا خیر، اما اعضای استودیو در حال بررسی این مسئله هستند.
بحث دسترسی روی یک پلتفرم دستی هم امری است که آنها در ساخت پروژه‌های بعدی خود در نظر می‌گیرند. استیم دک در حالی می‌خواهد با ترسیم چشم‌اندازی روشن‌تر راهی بازار شود که در سایه برخی پروژه‌های شکست‌خورده ولو مثل Steam Machines قرار دارد. هرچه باشد این نخستین تلاش ولو برای تولید سخت‌افزار و دستگاه‌هایی غیر از پی‌سی‌های سنتی و رایج نبوده است.
با تمام این اوصاف، توسعه‌دهندگان ایندی اعتقاد دارند استیم دک می‌تواند خیلی بهتر از این تلاش‌های شکست‌خورده عمل کند. اسماعیل با خنده گفت که خودش یک دستگاه استیم دک را پیش خرید کرده و اما همچنان فکر می‌کند موفقیت آن به تلاش زیادی از سوی ولو در طولانی‌مدت احتیاج دارد. رز می‌گوید:
نگران اصلی من این است که با یک سخت‌افزار جدید مواجه هستیم و اکثر مخاطبان حتی آن را نمی‌شناسند، چه برسد بخواهند آن را بخرند. در ضمن، قیمت نسبتا بالای آن هم می‌تواند دخیل باشد. وقتی آب‌ها از آسیاب بیوفتد، احتمالا ولو ببیند که استیم دک «خوب» عمل کرده اما عالی نه. بنابراین آنها کم‌کم از این کنسول دستی فاصله می‌گیرند، ما قبلا هم دیده‌ایم که چنین کاری انجام دهند. پس واقعا امیدوارم که آنها برای عرضه این دستگاه حسابی تلاش کنند و به تقلا ادامه دهند تا بیشتر و بیشتر مطرح شود.
اگر استیم دک عالی عمل کند، این می‌تواند یکی از بزرگترین اتفاقات دنیای پی‌سی طی چندین سال اخیر باشد. در مورد پلتفرم‌های قابل حمل هم باید بگویم با اینکه با بازار کوچکی مواجه هستیم، اما تاکنون خوب رشد کرده است. ولو هم این موضوع را به خوبی می‌داند. حال سوال اینجاست که چند نفر از گیمرها حاضر هستند چند صد دلار بابت یک دستگاه جانبی برای بازی کردن پرداخت کنند. زیرا وقتی می‌گوییم «کتابخانه بازی‌هایم روی استیم حالا همه جا قابل دسترسی است»، یعنی مخاطب از قبل یک پی‌سی در خانه خود دارد.
احمد انتظار پشتیبانی بیشتری از سوی ولو را دارد و احتمالا این شرکت در فروشگاه خود قسمتی برای بازی‌های بهینه‌سازی‌شده برای استیم دک ایجاد نماید. مشخصا بازی‌های بزرگ نیازی به تبلیغ استیم از این طریق ندارند اما بازی‌های کوچکتر می‌توانند از چنین بخشی سود ببرند.
فکر می‌کنم استیم دک خوب بفروشد، با اینکه چیز خیلی جدیدی برای ارائه ندارد و صفحه نمایش آن نیز برترین تکنولوژی روز نیست. از همه مهم‌تر، حضور یک بازیکن معتبر مثل استیم در این بازار می‌تواند ارزش آن را برای رقبا بالا ببرد. چه بازی‌های ایندی باشند و چه نباشند، استیم دک یک دستگاه قابل اتکا، قدرتمند و قابل حمل است که فرصت بازی بیشتری به مخاطبان می‌دهد.
کارلس در پایان نتیجه‌گیری می‌کند که جذاب‌ترین چیز درباره استیم دک این است که یک استراتژی بلندمدت برای ولو محسوب می‌شود:
ما نمی‌دانیم ۵ یا ۱۰ سال دیگر چه اتفاقی خواهد افتاد؛ شاید شرکت‌های شخص ثالث (Third-Party) دست به تولید سخت‌افزارهایی غیرمنتظره و خاص بزنند… در هر حال هر چیزی ممکن است. اما در نهایت می‌دانیم استیم دک استراتژی منطقی‌تری نسبت به پروژه Steam Machines محسوب می‌شود و تکنولوژی پشت آن بلوغ بیشتری دارد.
تا وقتی این سخت‌افزار با تمام قدرت وارد بازار نشود، نمی‌توانیم بگوییم که واقعا دنیای بازی‌های ایندی را دگرگون می‌کند یا نه.
منبع: GamesIndustry.biz
