جت‌های ستاره‌ای مارپیچ در تصویری تماشایی از تلسکوپ جمنای آشکار شدند
در عکس‌های تازه و خیره‌کننده از تلسکوپ جمنای جنوب در شیلی، ستاره‌های جوان جت‌های ستاره‌ای قدرتمندی را پرتاب می‌کنند که احتمالا بر اثر گرانش عظیم دچار انحنای اندکی شده‌اند.
جت‌های سینوسی منتشر شده در فضای ستاره‌ای محصول جانبی تشکیل ستاره هستند. بر اساس نتایجی که آزمایشگاه ملی تحقیقات نجوم نوری-فروسرخ بنیاد ملی علوم (NOIRLab) در نشریه‌ی «استرونومی اند استروفیزیکس» (Astronomy & Astrophysics) منتشر کرده، این ظاهر پیچ‌درپیچ ناشی از کشش گرانشی ستارگان همراه آن‌هاست.
با چرخش ستارگان جوان، میدان‌های مغناطیسی آن‌ها با گازهای اطراف برهم‌کنش دارند و دو جریان گاز یونیزه ایجاد می‌کنند که در جهت مخالف منتشر می‌شوند و به‌خوبی در عکس‌های تازه‌ی تهیه شده توسط «تلسکوپ جمنای جنوب واقع در یکی از کوه‌های رشته کوه آند شیلی قابل مشاهده است.
«تلسکوپ جمنای جنوب» (Gemini South Telescope) یک تلسکوپ نوری/فروسرخ ۸٫۱ متری است که از یک سیستم اپتیک تطبیقی استفاده می‌کند و به اخترشناسان امکان می‌دهد تا با اثرات تاری فضا مقابله کنند و تصاویری شفاف مانند این جت‌های ستاره‌ای پیچ‌وخم‌دار را ثبت کنند.
جت ستاره‌ای MHO 1502
Credit: International Gemini Observatory/NOIRLab/NSF/AURA
نخستین تصویر MHO 2147 یک جت ستاره‌ای است که در فاصله‌ی ۱۰ هزار سال نوری از زمین و در صفحه‌ی کهکشانی راه شیری جایی نزدیک به مرز میان صورت فلکی «کمان» (قوس) و «مارافسای» (حوا) قرار دارد.
به گفته‌ی بنیاد ملی علوم آمریکا «در این منطقه از آسمان جت MHO 2147 در طول یک پس‌زمینه‌ی پرستاره کشیده شده است و یک ظاهر مارپیچی مناسب برای جرمی که در نزدیکی مارافسای قرار دارد، شکل داده است.»
تلسکوپ جمنای جنوب همچنین از MHO 1502 یک جت ستاره‌ای که در فاصله‌ی ۲۰۰۰ سال نوری از زمین در صورت فلکی «بادبان» (Vela) قرار دارد، عکس گرفته است. این جت ستاره‌ای ظاهری گره‌دار دارد که نشان می‌دهد محصول جانبی دو ستاره است که به‌طور متناوب از خود گاز ساطع می‌کنند.
مقامات بنیاد ملی علوم خاطرنشان کردند: «بیشتر جت‌های ستاره‌ای مستقیم هستند، اما برخی از آن‌ها ممکن است سرگردان یا گره خورده باشند. تصور می‌شود که شکل جت‌های ناهموار مربوط به یک ویژگی مرتبط با اجرامی است که آن‌ها را ایجاد کرده‌اند.»
جت ستاره‌ای و سینوسی MHO 2147
Credit: International Gemini Observatory/NOIRLab/NSF/AURA
MHO 2147 در یک ابر تاریک فروسرخ احاطه شده که یک ناحیه‌ی سرد و متراکم از گاز است که نور فروسرخ زیادی از خود ساطع نمی‌کند. این جت توسط یک ستاره‌ی جوان به نام IRAS 17527-2439 تولید می‌شود و با گذشت زمان تغییر جهت داده و باعث می‌شود که جریان‌های خروجی در دو طرف ستاره در فضا بپیچند و بچرخند.
مشاهدات اخیر نشان می‌دهد که IRAS 17527-2439 ممکن است متعلق به یک منظومه‌ی ستاره‌ای سه‌گانه باشد که بیش از ۳۰۰ میلیارد کیلومتر از هم فاصله گرفته‌اند. بنابراین تغییر جهت ممکن است ناشی از فعل‌وانفعالات گرانشی میان IRAS 17527-2439 و ستارگان مجاور آن باشد.
برخلاف MHO 1502 ظاهر پیچ‌درپیچ MHO 2147 با انتشار پیوسته از ستاره‌ی مرکزی آن شکل گرفته است. با این وجود MHO در یک محیط بسیار متفاوت جاسازی شده است. منطقه‌ای از تشکیل ستاره که به‌عنوان منطقه‌ی HII شناخته می‌شود و ممکن است به توضیح ظاهر گره‌دار آن کمک کند.
منبع: Space
