علت ورم صورت چیست؛ هر آنچه باید درباره‌ی علل و درمان پف صورت بدانید
ورم صورت از آن دسته مشکلاتی است که می‌تواند بسیار نگران‌کننده باشد. علت ورم صورت از زیاده‌روی در مصرف نمک تا بیماری‌های زمینه‌ای جدی از جمله واکنش‌های آلرژیک تهدیدکننده‌ی حیات متغیر است. در این مقاله از دیجی‌کالا مگ شایع‌ترین دلایل تورم صورت و راه‌های درمان آن را بررسی می‌کنیم. ما را تا انتهای این مطلب همراهی کنید.
علت ورم صورت چیست؟
تورم یا پف صورت دلایل مختلفی دارد که عبارتند از:
۱. کم‌کاری تیروئید
کم‌کاری تیروئید وضعیتی است که در آن غده‌ی تیروئید به اندازه‌ی کافی هورمون تولید نمی‌کند. صورت پف‌کرده یکی از علائم این بیماری است. از سایر علائم می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- یبوست
- افسردگی
- خشکی پوست
- خستگی
- احساس سرما
- ضعف عضلانی
- مفاصل دردناک یا سفت
- ضربان قلب آهسته
- افزایش وزن
شواهد نشان می‌دهد که تقریبا ۶۰ درصد افراد از ابتلای خود به بیماری تیروئید مطلع نیستند. این بیماری با آزمایش خون تشخیص داده شده و با دارو درمان می‌شود.
۲. پره‌اکلامپسی
ورم خفیف در دوران بارداری عادی است، اما ورم صورت بعد از هفته‌ی ۲۰ بارداری ممکن است نشانه‌ی یک مشکل جدی به‌نام پره‌اکلامپسی باشد که می‌تواند سلامت مادر و جنین را تهدید کند. سایر علائم پره‌اکلامپسی شامل موارد زیر هستند:
- پرفشاری خون
- دفع پروتئین در ادرار
- افزایش وزن ناگهانی
- سردرد
- سرگیجه
- تنگی نفس
- حالت تهوع
- استفراغ
- درد شکم
- تغییرات بینایی
پزشکان ممکن است القای زایمان را برای درمان پره‌اکلامپسی توصیه کنند. با این حال، این موضوع به مرحله‌ی بارداری و شدت بیماری بستگی دارد.
۳. تورم دندان
روش‌های درمانی به‌کاررفته در دندانپزشکی از جمله کشیدن دندان ممکن است باعث تورم صورت شوند. سن و وضعیت سلامتی روی دوره بهبودی تاثیر دارد، اما تورم معمولا در عرض چند روز کاهش می‌یابد.
عفونت یا آبسه‌ی دندان هم ممکن است باعث ورم کردن صورت شود. اگر علائم زیر را در اطراف دندان آسیب‌دیده مشاهده کردید، فورا به دندانپزشک مراجعه کنید:
- حساسیت به لمس یا فشار
- حساسیت به دما
- لق شدن دندان
- تورم لثه یا صورت
- خونریزی لثه
- تورم غدد لنفاوی گردن
- تب
- بی‌اشتهایی
دندانپزشکان برای درمان عفونت آنتی‌بیوتیک تجویز می‌کنند و ممکن است با روت کانال (درمان ریشه یا عصب‌کشی) قسمت‌های آسیب‌دیده‌ی دندان را بردارند. به‌علاوه، احتمالا استفاده از استامینوفن یا ایبوپروفن را برای کنترل درد توصیه می‌کنند.
۴. سینوزیت
سینوزیت یک بیماری شایع است که از آلرژی یا عفونت‌های باکتریایی و ویروسی ناشی می‌شود و با التهاب مجاری بینی و سینوس‌ها همراه است. این بیماری علاوه بر تورم بینی و چشم‌ها علائم دیگری هم دارد، از جمله:
- سرفه
- خستگی
- تب
- سردرد
- آبریزش یا گرفتگی بینی
- گلودرد
۵. جراحی صورت
جراحی فیس‌لیفت یا لیفت صورت که برای جوانسازی انجام می‌شود با تورم همره است. به گفته‌ی انجمن جراحان پلاستیک آمریکا، تورم ناشی از فیس‌لیفت در عرض سه تا چهار روز پس از جراحی به اوج خود می‌رسد و برای چند هفته باقی می‌ماند.
حتی استفاده از ژل‌ها یا فیلرهای پوستی هم می‌تواند به ورم صورت منجر شود. معمولا تورم در عرض چند ساعت یا یک روز برطرف می‌شود، اما ممکن است تا چند هفته ادامه داشته باشد.
۶. شکستگی بینی
شکستگی استخوان بینی باعث تورم صورت به‌خصوص در نواحی اطراف چشم می‌شود. بر اساس تحقیقات، تورم بینی در عرض چند ساعت پس از آسیب رخ می‌دهد و ممکن است با علائم دیگری از جمله درد، خونریزی و کبودی همراه باشد.
درمان شکستگی بینی معمولا شامل مصرف داروی مسکن، آتل‌بندی و کمپرس سرد است. بعضی از افراد هم ممکن است به جراحی نیاز داشته باشند.
۷. سرطان ریه
بین ورم صورت و سرطان ریه هم ارتباط وجود دارد. این مشکل زمانی رخ می‌دهد که تومورهای ریه جریان خون را در ورید اجوف فوقانی مسدود می‌کنند. پزشکان به این عارضه سندرم ورید اجوف فوقانی (SVCS) می‌گویند. SVCS ممکن است زمانی که فرد دراز می‌کشد یا هر ۲ بازو را بالا می‌آورد، بدتر شود. سایر علائم SVCS عبارتند از:
- اتساع وریدهای گردن و دیواره‌ی قفسه‌ی سینه
- تنگی نفس در هنگام فعالیت
- سرفه
- تورم بازوها
۸. سلولیتیس
سلولیتیس یا التهاب پوست از عفونت ناشی می‌شود و به‌سرعت در بدن گسترش می‌یابد. این بیماری ممکن است به دلایل زیر ایجاد شود:
- نیش حیوانات
- قرار گرفتن در معرض آب آلوده
- میکروب‌های خاصی که معمولا افراد مبتلا به سیستم ایمنی ضعیف را آلوده می‌کنند.
- عفونت‌های پوستی
- آسیب‌های پوستی
آبسه‌های دندانی درمان‌نشده هم ممکن است باعث ایجاد سلولیتیس در صورت شوند. در صورت مشاهده‌ی علائم زیر توصیه می‌شود فورا به پزشک مراجعه کنید:
- تورم با علت ناشناخته
- تورمی که به‌سرعت گسترش می‌یابد.
- تورم و بسته بودن یکی از چشم‌ها
- مشکل در بلع
پزشکان معمولا برای درمان سلولیتیس آنتی‌بیوتیک خوراکی تجویز می‌کنند که باید حداقل به مدت پنج روز از آن استفاده کنید. استراحت کردن و مصرف داروهای مسکن هم می‌تواند کمک‌کننده باشد.
۹. بیماری قلبی
بیماری قلبی اغلب باعث تورم ساق پا می‌شود. چون وقتی قلب به‌خوبی کار نمی‌کند، جریان خون کند می‌شود و به سمت عروق پا برمی‌گردد. اما بسته به نوع بیماری قلبی ممکن است رگ‌های گردن متورم شوند یا صورت پف‌کرده به نظر برسد. علت ورم صورت در بیماران قلبی به اختلال در عملکرد قلب و تجمع مایعات در بدن مربوط است.
۱۰. بیماری کلیوی
پف مداوم در اطراف چشم‌ها یا ورم دست و پا ممکن است نشانه‌ی بیماری کلیوی باشد. چون وقتی کلیه‌ها آسیب می‌بینند به جای نگه داشتن پروتئین در بدن باعث دفع آن به داخل ادرار می‌شوند. همچنین آب و سدیم در بیماران کلیوی به‌خوبی از بدن دفع نمی‌شود که این می‌تواند باعث تورم صورت و پاها شود.
۱۱. حساسیت به دارو
واکنش آلرژیک به دارو می‌تواند یک مشکل جدی باشد که به درمان اورژانسی نیاز دارد. علاوه بر تورم صورت، این مشکل ممکن است با علائم دیگری هم همراه باشد که عبارتند از:
- مشکلات تنفسی
- تب
- کهیر
- بثورات قرمز
- ضربان قلب سریع
- ناراحتی معده
از رایج‌ترین داروهایی که باعث آلرژی می‌شوند می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- بعضی از آنتی‌بیوتیک‌ها مثل پنی‌سیلین
- داروهای ضدتشنج
- داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی مانند آسپرین و ایبوپروفن
- داروهای شیمی‌درمانی
۱۲. کنژنکتیویت یا التهاب ملتحمه‌ی آلرژیک
کنژنکتیویت آلرژیک یک نوع التهاب چشم است که در اثر واکنش آلرژیک به موارد زیر ایجاد می‌شود:
- گردوخاک
- هاگ‌های کپک
- شوره‌ی حیوانات خانگی
- گرده‌ی گیاهان
این بیماری باعث قرمزی، خارش، آبریزش و سوزش چشم می‌شود. به‌علاوه، ممکن است پوست اطراف چشم به‌خصوص در هنگام بیدار شدن از خواب متورم به نظر برسد.
اجتناب از تماس با مواد آلرژی‌زا به پیشگیری از کنژنکتیویت آلرژیک کمک می‌کند. برای درمان این بیماری باید کمپرس سرد را روی نواحی متورم قرار دهید یا تحت نظر پزشک از دارو استفاده کنید. به یاد داشته باشید که نباید چشم خود را بمالید، چون این کار باعث بدتر شدن علائم می‌شود.
۱۳. آنافیلاکسی
آنافیلاکسی یک واکنش آلرژیک شدید است که می‌تواند کشنده باشد و به همین دلیل به درمان اورژانسی نیاز دارد. علائم معمولا بلافاصله پس از مواجهه با ماده‌ی آلرژی‌زا ظاهر و به‌سرعت بدتر می‌شوند. این علائم شامل موارد زیر هستند:
- مشکلات تنفسی
- اسهال
- تورم صورت
- کهیر
- خارش
- از دست دادن هوشیاری
- حالت تهوع و استفراغ
- ضربان قلب سریع
- افت ناگهانی فشار خون
در صورت مشاهده‌ی علائم آنافیلاکسی فورا با اورژانس (تلفن ۱۱۵) تماس بگیرید. افرادی که سابقه‌ی ابتلا به این عارضه را دارند باید از مواد آلرژی‌زا دوری کنند و همیشه یک دستگاه‌ی تزریق خودکار اپی‌نفرین همراهی خود داشته باشند.
۱۴. سندرم کوشینگ
سندرم کوشینگ اختلالی است که در آن بدن بیش از حد هورمون کورتیزول تولید می‌کند. افراد مبتلا به این سندرم معمولا دارای صورت پف‌کرده و گرد هستند. همچنین ممکن است پوست‌شان به‌راحتی کبود شود یا از موهای زائد و ضخیم بدن شکایت داشته باشند.
مصرف گلوکوکورتیکوئید با دوز بالا یکی از علل شایع سندرم کوشینگ است. بعضی از تومورها هم ممکن است باعث شوند بدن کورتیزول زیادی تولید کند. درمان به علت زمینه‌ای بیماری بستگی دارد و اغلب شامل دارودرمانی، جراحی، پرتودرمانی و شیمی‌درمانی است.
بهترین روش برای درمان خانگی ورم صورت چیست؟
بسته به علت، ممکن است بتوانید ورم صورت را با تغییر رژیم غذایی، استفاده از یخ یا سایر درمان‌های خانگی کاهش دهید.
۱. درمان ورم صورت بعد از بیدار شدن از خواب
بیدار شدن با صورت یا لب‌های پف‌کرده یک مشکل رایج است. علت ورم صورت در صبح به مصرف زیاد نمک در وعده‌ی شام، کم‌آبی بدن، آلرژی به گرده‌ی گیاهان یا گردوغبار، تغییرات هورمونی و نحوه‌ی قرارگیری صورت روی بالش نسبت داده می‌شود. برای کاهش ورم توصیه می‌شود:
- پس از بیدار شدن، صورت خود را با آب خنک بشویید.
- قبل از رفتن به رختخواب از مصرف غذاهای شور خودداری کنید.
- با آرایش نخوابید، چون التهاب پوست ممکن است باعث تورم شود.
- روی شکم نخوابید.
- از خیار سرد روی نواحی متورم استفاده کنید. خیار حاوی آنتی‌اکسیدان‌هایی است که به رفع پف زیر چشم کمک می‌کنند.
- ماسک درمان جوش و التهاب پوست را امتحان کنید.
۲. درمان تورم ناشی از سینوزیت
مصرف مایعات، استفاده از کیسه‌ی آب گرم و استفاده از دستگاه‌ی رطوبت‌ساز به رفع احتقان و تخلیه‌ی ترشحات کمک می‌کند. اما اگر علائم پس از چند روز بهبود نیافت یا با تب بالا همراه بود، به پزشک مراجعه کنید. چون ممکن است به یک عفونت باکتریایی مبتلا باشید که باید با آنتی‌بیوتیک درمان شود.
۳. کاهش تورم صورت به‌دلیل آسیب‌دیدگی
بهترین کار برای کاهش تورم و درمان کبودی این است که فورا یک کیسه‌ی یخ روی ناحیه‌ی آسیب‌دیده بگذارید. مراقب باشید که یخ را مستقیما روی صورت خود قرار ندهید. اگر علائم دیگری مثل کبودی، سردرد یا خونریزی داشتید، فورا به پزشک مراجعه کنید. این علائم ممکن است نشانه‌ی آسیب داخلی باشند.
۴. درمان ورم صورت بعد از جراحی
وقتی از تورم صورت بعد از جراحی از جمله جراحی دندان صحبت به میان می‌آید، استفاده از کیسه‌ی یخ یکی از بهترین کارهایی است که می‌توانید انجام دهید. پزشک ممکن است در این زمینه توصیه خاصی داشته باشد، اما معمولا می‌توانید کیسه‌ی یخ را حداقل سه بار در روز و هر بار ۱۰ تا ۲۰ دقیقه روی ناحیه‌ی متورم قرار دهید.
۵. سایر راهکارهای خانگی
بسته به علت ورم صورت و چشم، اقدامات زیر هم می‌توانند کمک‌کننده باشند:
ورزش کنید
اگر بدن شما مقدار زیادی سدیم و آب در خود نگه دارد، ممکن است تورم ایجاد شود. سدیم یک نوع الکترولیت است که میزان آب موجود در بدن را تنظیم می‌کند.
تعریق یکی از راه‌های خلاص شدن از شر سدیم اضافی است. بدن شما از راه‌ی تعریق به‌خصوص در حین ورزش مقدار زیادی سدیم از دست می‌دهد. کارشناسان توصیه می‌کنند که بزرگسالان سالم هر هفته ۱۵۰ دقیقه ورزش هوازی با شدت متوسط انجام دهند. برای اجرای این دستورالعمل می‌توانید پنج روز در هفته و هر بار ۳۰ دقیقه ورزش کنید.
مصرف غذاهای التهاب‌زا را محدود کنید
از خوردن غذاهایی که ممکن است باعث التهاب شوند، مانند غذاهای فرآوری‌شده، گوشت قرمز، کربوهیدرات‌های تصفیه شده و نوشیدنی‌های شیرین اجتناب کنید. التهاب می‌تواند باعث پف کردن صورت شود. در عوض، سعی کنید غذاهای ضدالتهاب زیر را در برنامه‌ی روزانه‌ی خود بگنجانید:
- حبوبات
- هویج
- میوه‌های تازه
- سبزیجات سبز برگ (مانند کلم بروکلی و اسفناج)
- کدو حلوایی
- غلات کامل
مصرف نمک را کاهش دهید
بدن از سدیم موجود در نمک برای کمک به عملکرد عضلات و اعصاب و کنترل فشار خون استفاده می‌کند. اما زیاده‌روی در مصرف نمک ممکن است باعث احتباس مایعات شود و صورت شما را پف‌آلود کند.
کارشناسان توصیه می‌کنند مصرف نمک را به ۲۳۰۰ میلی‌گرم یا حدود یک قاشق چای‌خوری در روز محدود کنید. غذاهایی که سدیم یا نمک زیادی دارند عبارتند از: غذاهای کنسروی، غذاهای فرآوری‌شده مثل هات‌داگ، تنقلات شور مانند چیپس، بعضی از انواع پنیر و سس سویا.
لازم نیست این غذاها را به‌طور کامل از رژیم خود حذف کنید. در عوض، سعی کنید یک رژیم غذایی متعادل داشته باشید و برای طعم‌دار کردن غذاها به‌سراغ سیر، سبزیجات معطر، لیموترش و فلفل بروید.
به اندازه‌ی کافی بخوابید
کمبود خواب اثرات منفی زیادی دارد و باعث می‌شود صورت بیش از حد پف‌آلود به نظر برسد. در یک مطالعه که روی گروهی از زنان انجام شد، ۲ شب کم‌خوابی روی چهره‌ی شرکت‌کنندگان تاثیر منفی داشت. شواهد نشان می‌دهد که کمبود خواب باعث التهاب و درنتیجه تورم می‌شود. بنابراین هر شب هفت تا هشت ساعت بخوابید تا بدن خود را در یک ریتم طبیعی نگه دارید.
آب کافی بنوشید
نوشیدن آب به دفع سدیم اضافی از بدن کمک می‌کند. اگر سطح سدیم خون بالا باشد، مغز سیگنال‌هایی ارسال می‌کند که باعث تشنگی می‌شوند. درنتیجه، آب می‌نوشید تا حجم ادرار افزایش یابد و سدیم از بدن دفع شود.
میزان آب مورد نیاز بدن به سن، وزن بدن، محیط زندگی و وضعیت سلامتی بستگی دارد. اکثر زنان و مردان سالم به‌ترتیب به ۹ و ۱۳ لیوان مایعات در طول روز نیاز دارند.
از نوشیدن الکل بپرهیزید
الکل هم روی صورت تاثیر دارد، چون باعث گشاد شدن عروق خونی می‌شود. به همین دلیل، عروق زیر پوست بزرگتر از حد طبیعی به نظر برسند و باعث پف کردن صورت می‌شوند.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
اگر تورم صورت بیش از چند روز ادامه داشت یا با علائمی مانند درد، تب، قرمزی یا خارش همراه بود، به پزشک مراجعه کنید. در مورد علت ورم ناگهانی صورت هم باید با پزشک مشورت کنید.
مشکل تنفسی همراه با تورم صورت نشان‌دهنده‌ی یک وضعیت جدی است که باید فورا درمان شود. در این شرایط با اورژانس تماس بگیرید یا بلافاصله به بیمارستان بروید.
کلام پایانی
درمان ورم صورت به علت بروز آن بستگی دارد. استفاده از کیسه‌ی یخ، اجتناب از مواد آلرژی‌زا و اصلاح رژیم غذایی به رفع این مشکل کمک می‌کند. اما اگر ورم شدید و دردناک بود یا برای مدت طولانی ادامه داشت، باید برای ارزیابی بیشتر نزد پزشک بروید.
منابع: medicalnewstoday, medicalnewstoday, healthline, health
سلام من چن روزه همه بدنم مثل جای نیش پشه ولی کمی بزرگتر باد میکنه و میخاره بعد ۲تا۳ ساعت میره میشه بگیت دلیلش چیه