آسیا چگونه بر بازار تراشه مسلط شد و آمریکا چه واکنشی باید نشان دهد؟
زمانی که بحث تولید تراشه مطرح می‌شود، معمولا نام شرکت تایوانی TSMC و شرکت کره‌ای سامسونگ به میان می‌آید. این دو شرکت آسیایی در مجموع ۷۰ درصد از کل بازار تولید تراشه را در اختیار دارند. آمریکا که زمانی رهبر این بازار بود، حالا از رقبا تا حد زیادی عقب افتاده است.
به دلیل کمبود جهانی تراشه و تنش‌های سیاسی با چین، آمریکا تحت فشار بیشتری قرار گرفته است. اما حالا طبق گزارش‌های مختلف، آمریکا می‌خواهد میلیاردها دلار بودجه را به این حوزه اختصاص دهد و در این زمینه با دیگر کشورها همکاری کند.
آسیا چگونه سلطان صنعت تولید تراشه شد؟
در رابطه با تولید تراشه‌ها در ابتدا باید به شرکت‌هایی مانند اینتل اشاره کنیم که از توانایی تولید تراشه‌های خود بهره می‌برند. اما از طرف دیگر، اکثر شرکت‌ها وظیفه‌ی تولید چیپست‌ها را به دیگر شرکت‌ها واگذار می‌کنند که در این میان، شرکت‌های TSMC و سامسونگ بیشترین محبوبیت را دارند.
طی ۱۵ سال گذشته، TSMC و سامسونگ میلیاردها دلار بر روی فناوری‌های پیشرو سرمایه‌گذاری کرده‌اند. حالا حتی وقتی شرکتی مانند اپل هم برای تولید تراشه‌های پیشرفته‌ی خود باید بین سامسونگ و TSMC دست به انتخاب بزند که در چند سال گذشته، TSMC توانسته نظر اپل را جلب کند.
طبق گزارش‌های منتشر شده، TSMC حدود ۵۵ درصد از بازار تولید تراشه را در اختیار دارد و ۱۸ درصد از این بازار در دست سامسونگ است. در سال ۲۰۰۱، حدود ۳۰ شرکت در جهان قادر به تولید تراشه‌های پیشرفته بودند اما با پیشرفت فناوری و افزایش هزینه‌ها، در حال حاضر فقط سه شرکت TSMC، اینتل و سامسونگ حرف اول را در این صنعت می‌زنند.
با این حال، باید خاطرنشان کنیم که اینتل از سامسونگ و TSMC عقب افتاده است. به گفته‌ی کارشناسان، بخشی از موفقیت سامسونگ و TSMC به حمایت گسترده‌ی دولت تایوان و کره جنوبی از آن‌ها برمی‌گردد.
پیچیدگی زنجیره تأمین
اگرچه TSMC و سامسونگ بازیگران اصلی صنعت تولید تراشه هستند، اما از نظر تجهیزات و ماشین‌آلات وابستگی زیادی به شرکت‌های آمریکایی، ژاپنی و اروپایی دارند. ۵ شرکت بزرگ سازنده‌ی این تجهیزات حدود ۷۰ درصد از بازار را در اختیار دارند که در میان آن‌ها سه شرکت در آمریکا، یک شرکت در ژاپن و دیگری در اروپا قرار دارد.
شرکت هلندی ASML تنها شرکتی در جهان است که می‌تواند تجهیزات مربوط به تراشه‌های مبتنی بر فناوری EUV را تولید کند؛ سامسونگ و TSMC برای تولید پیشرفته‌ترین تراشه‌ها از این فناوری بهره می‌برند.
آمریکا برای بازگشت به این رقابت چه برنامه‌هایی دارد؟
همان‌طور که می‌بینید، شرکت‌های آمریکایی نقش مهمی را در این فرایند ایفا می‌کنند اما از نظر تولید خود تراشه‌ها، از رقبا عقب مانده‌اند. اما دولت جو بایدن قصد دارد این عقب ماندگی را جبران کند.
۵۰ میلیارد دلار از بسته‌ی محرک اقتصادی به تولید و تحقیقات حوزه‌ی نیمه‌هادی اختصاص داده شده است. همچنین مجلس آمریکا در حال تصویب لایحه‌ای است تا شرکت‌های آمریکایی برای تحقیق و توسعه در زمینه‌ی تراشه‌ها انگیزه‌ی بیشتری پیدا کنند.
در این میان، اینتل هم اعلام کرده که قصد دارد ۲۰ میلیارد دلار برای ساخت دو کارخانه‌ی جدید سرمایه‌گذاری کند تا فاصله‌ی این شرکت از سامسونگ و TSMC کاهش یابد. به دلیل بحران کرونا و البته افزایش تقاضا در برخی بازارها، مشکل کمبود جهانی تراشه دردسرهای زیادی را برای صنایع مختلف ایجاد کرده است. همچنین تمرکز تولید در دستان TSMC و سامسونگ منجر به تشدید این مشکل شده است.
دولت آمریکا هم با افزایش سرمایه‌گذاری بر روی این موضوع می‌خواهد وابستگی خود را به برخی کشورها کاهش دهد. مدتی قبل اعلام شد که آمریکا و ژاپن در زمینه‌ی تولید تراشه همکاری خواهند کرد. این دو کشور می‌خواهند برای تأمین تراشه‌های لازم، وابستگی خود را به مناطقی مانند تایوان کاهش دهند.
حرکت چین به سمت خودکفایی
در کنار تلاش‌های دولت آمریکا، باید به اقدامات دولت چین برای خودکفایی در صنعت تولید تراشه هم اشاره کنیم. دولت این کشور طی چند ساله گذشته بودجه‌های هنگفتی را به این کار اختصاص داده و معافیت‌های مالیاتی قابل توجهی را ارائه داده است.
چین همچنان فاصله‌ی زیادی با رقبای خود دارد که این مشکل به زنجیره تأمین برمی‌گردد. SMIC بزرگترین شرکت سازنده‌ی تراشه در چین محسوب می‌شود اما تجهیزات استفاده‌شده در این شرکت بسیار قدیمی‌تر از تجهیزات TSMC و سامسونگ است.
این شرکت حتی اگر هم بودجه و تخصص کافی برای پیشرفت داشته باشد، به دلیل تحریم‌های امریکا تقریبا چنین کاری را نمی‌تواند انجام دهد. سال گذشته دولت آمریکا شرکت SMIC را در لیست سیاه وزارت بازرگانی قرار داد. به همین خاطر شرکت‌های آمریکایی برخی تکنولوژی‌ها را نمی‌توانند در اختیار SMIC قرار دهند. طبق گزارش‌های منتشر شده، حدود ۸۰ درصد تجهیزات موجود در این شرکت ساخت آمریکا هستند.
سال گذشته خبرگزاری رویترز اعلام کرد که آمریکا دولت هلند را تحت فشار گذاشته تا فروش تجهیزات ساخت ASML به SMIC ممنوع شود. همان‌طور که گفتیم، ASML تنها شرکت سازنده‌ی تجهیزات مربوط به فناوری مهم EUV محسوب می‌شود و این تجهیزات هنوز در اختیار SMIC قرار نگرفته است.
روی هم رفته می‌توان گفت که چین بدون استفاده از تجهیزات آمریکایی، عملا نمی‌تواند تراشه‌های پیشرفته را تولید کند. طبق تخمین‌های صورت گرفته، چین حداقل تا ۵ سال آینده در زمینه‌ی تولید تراشه‌های قدرتمند به پیشرفت معناداری دست پیدا نمی‌کند.
منبع: CNBC
