دعاهایی که از چرنوبیل به گوش میرسد (پشت جلد – قسمت ۱)
کتاب چرنوبیل «سوتلانا آلکسیویچ» (Svetlana Alexievich)، نویسندهی اهل بلاروس که مدتها ساکن روسیه بود با اسامی مختلفی در ایران ترجمه شده است. دو کتاب زمزمههای چرنوبیل و نیایش چرنوبیل هر دو ترجمههای مناسبی از کتاب آلکسیویچ هستند. موفقیت سریال چرنوبیل باعث شد که در قسمت اول برنامهی پشت جلد سراغ کتاب زمزمههای چرنوبیل برویم. دکتر شهرام همتزاده، که در زمینهی تاریخ شوروی متخصص است، این کتاب را به فارسی ترجمه کرده.
- مستندی درباره فاجعهی چرنوبیل
- گفتوگو با مترجم، دکتر شهرام همتزاده
- معرفی نویسنده؛ سوتلانا آلکسیویچ
- گفتوگو با دکترهمتزاده
- نقد کتاب چرنوبیل با مصطفی انصافی
- گفتوگو با دکتر همتزاده
- بخشی از مینی سریال چرنوبیل
- گفتوگو با دکتر همتزاده
- جملههای طلایی کتاب چرنوبیل
- گفتوگو با دکتر همتزاده
- معرفی کتاب روز: بهار از الی اسمیت
در قسمت اول برنامهی پشت جلد از ماجرای ترجمهی کتاب زمزمههای چرنوبیل گفتیم که پیش از دیده شدن و حتی ساخته شدن سریال در ایران منتشر شده بود. شهرام همتزاده مترجم کتاب در گفتوگو با منصور ضابطیان تعریف میکند که چطور این کتاب با چند ترجمه در ایران منتشر شده است و البته یکی از ترجمهها نزدیک به 200 صفحه حذفی دارد!
وقتی سوتلانا آلکسیویچ، نویسنده و روزنامهنگار و تاریخنگار شفاهی در سال 2015 برندهی جایزهی نوبل شد، خیلیها اعتراض کردند. به نظرشان نثر آلکسیویچ ادبی نبود و کتابهایش، که در حقیقت مستندنگاری هستند، در دستهی ادبیات جا نمیگرفتند. شهرام همتزاده دربارهی این موضوع هم توضیح میدهد.
علاوه بر صحبت دربارهی آلکسیویچ و کتاب چرنوبیل، این قسمت از برنامهی پشت جلد بخشهای مختلف دیگری هم دارد، از جمله نمایش بخشی از سریال چرنوبیل، بخش شهر ارواح که دربارهی موقعیت جغرافیایی چرنوبیل است که هنوز هم تحت تأثیر مواد رادیو اکتیویته قرار دارد و بخش نقد کتاب با مصطفی انصافی که خودش نویسندهی روی بورس این روزهای ادبیات ایران است.
از آلکسیویچ به جز کتاب زمزمههای چرنوبیل کتابهای دیگری هم به فارسی ترجمه شده، از جمله کتاب پسرانی از جنس روی ترجمهی ابوالفضل اللهدادی که دربارهی سربازان جنگ افغانستان است.
خیلیها معتقدند که حادثهی چرنوبیل کاتالیزوری برای فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی بود. فارغ از این که این ایده درست باشد یا نه، فاجعهی چرنوبیل که روی همسایهی شمالی کشور ما تأثیر گذاشت، به صورت مستقیم در ایران هم برای مدتی روی واردات تأثیر داشت.
از انفجار هستهای چرنوبیل هنوز به عنوان یکی از بزرگترین فجایع قرن بیستم یاد میشود. کتاب زمزمههای چرنوبیل یا نیایش چرنوبیل اثر سوتلانا آلکسیویچ نشان میدهد که در آن انفجار چه تصمیمات اشتباهی منجر به مرگ هزاران نفر و بیماری میلیونها نفر دیگر شد.
در روز 14 مرداد 1398 انفجاری در روسیه رخ داد. انفجار به گزارش منابع خبری در انبار مهمات بوده است، اما خیلیها به دلیل شکل ابری که تشکیل شده بود شایعه درست کردند که این انفجار هستهای است. خبر این انفجار بسیاری از افراد را وحشتزده کرد. وحشتی که نشان میدهد سایهی چرنوبیل هنوز و همیشه زنده است.
با ما در قسمت اول پشت جلد همراه باشید تا از فاجعهی چرنوبیل، نویسندهی کتابش و سریالش بیشتر بدانید.

ممنون بابت تمام زحماتی که بخاطر ماعشق کتابهامیکشیدخداکنه لایق این باشم که بامطالعه بتونم در رفتارم تغییری حس کنم
سلام.بسیار برنامه جالبی بود.مخصوصا با اجرای آقای ضابطیان.من سریال چرنوبیل رو دیده بودم و حالا خیلی مشتاق شدم که کتابش رو هم مطالعه کنم.
آخه چقدر خوبی تو دیجیکالا… ممنون از برنامه های جذابتون. کاش تلویزیون هم یاد بگیره!
سلام
1- خیلی برنامه خوبی بود و لذت بردم از تماشای این برنامه و خدا قوت به عوامل ساخت برنامه.
2- هر چند آقای همت زاده به موضوع کپی رایت اشاره کردند و گفتند که ناراحت هستند ولی باز از بار منفی نگرفتن حق کپی رایت کم نمیکنه. مخصوصاً اینکه ایشون ۶ ماه وقت برای ترجمه گذاشتن و وقت برای نامه نگاری و اطلاع به صاحب اصلی کتاب نذاشتن. اشاره به دید تجاری انتشاراتی که حق کپی رایت هم به نظرم قابل قبول نیست. انتشارات همکار خودشون هم دید تجاری داشته که با وجود نداشتن حق کپی رایت کتاب رو منتشر کرده.
3- خیلی حیف شد که توی این قسمت از پشت جلد به سریال چرنوبیل اشاره شد، اما به پادکست “اپیتومیبوکس” که خلاصه این کتاب رو هم در همین فیدیبو منتشر کرده اشاره نشده. نمیدونم چرا فیدیبو به پادکستهایی که خودش هم گاهی میزبانشون هست، توجه نداره.
4- سریال با اینکه روایت کاملاً متفاوتی داره و بیشتر حول جریان مهار فاجعه میچرخه اما اقتباسهایی هم از کتاب داره. مثل اشارهای که آقای ضابطیان هم کردند، داستان آتش نشان و موضوع سگها. کتاب به واسطه روند کندی که نسبت به سریال داره، واقعاً آدم رو میبره تا عمق فاجعه.
موفق باشید
راه شیری چی شد منتظریم سریع تر فصل جدید رو بسازید
بالاخره ما نفهمیدیم کدوم مترجم و انتشارات رو انتخاب کنیم. آقای همت زاده چون تریبون دستشون بود به دوتا ترجمه دیگه تاختن و این اصلا قابل قبول نیست برام چراکه زمانی میشه به نتیجه رسید که یا به هر سه کتاب دسترسی داشت و چند صفحه ای خوند یا اینکه دو مترجم دیگه هم در مورد ترجمشون حرف بزنن.
نشر چشمه؟
نشر کوله پشتی؟
نشر نیستان؟
کسی خبر داره بگه کدومو تهیه کنیم؟
هادی عزیز
سلام
من هم با شما هم عقیده هستم و این همه ترجمه، نشون از نگاه تجاری به کتاب داره. هر چند که آقای همت زاده گفتند که انتشاراتی اول و دارای حق کپی رایت، دید تجاری داشت، اما باید در نظر بگیریم که انتشاراتی خود ایشون هم همین دید رو داشته. وقتی کتابی حق کپی رایت داره، کسی از سر خیرخواهی کتاب رو منتشر نمیکنه. دید تجاری داشته که بی توجه به موضوع کپی رایت اون رو منتشر کرده.
من راستش نسخه نشر چشمه رو مطالعه کردم و به نظرم نثر معقولی داشت. اگر حوصلهش رو داشته باشید، میتونید با مراجعه به فیدیبو و دریافت نسخه نمونه، ببینید کدوم ترجمه بهتره. فیدیبو نسخه چشمه، کوله پشتی و نیستان رو داره.
موفق باشید
سلام
همه برنامه های دیجی کالا مگ عالیه
راستی راه شیری چی شد؟
فصل اولش تموم شد. حالا باید صبر کنیم تا ببینیم کی فصل بعدیش تولید و منتشر میشه.
بسیار عالی بود!
خسته نباشین
بسیار زیبا بود
سلام. برنامه خوبی بود. به عنوان پیشنهاد به نظرم خوبه که برای کتابی که تو هر قسمت درباره اش صحبت می کنید، تخفیفی رو توی فیدیبو در نظر بگیرید.
این اتفاق میفته دوست عزیز…برای کتاب نیایش های چرنوبیل همزمان با پخش برنامه در فیدیبو هم تخفیف ۴۰ درصدی گذاشته شده.
بی نهایت از تولید این برنامه سپاسگزارم. بسیار بسیار جای این برنامه با این سطح و کیفیت خالی بود. امیدوارم روند رو به رشدی رو در توسعه برنامتون داشته باشید.
چه برنامه درجه یکی بود. مرسی از دیجی کالا و آقای ضابطیان. و اینکه من کتاب زمزمه های چرنوبیل رو خونده بودم و بعد سریال رو دیدم بنظرم سریال خیلی وامدار کتابه و البته صحبت های آقای مترجم که درباره فروپاشی جماهیر شوروی گفتن و اینکه کاتالیزورش چرنوبیل بوده خیلی جالب بود.
عالی عالی…..بهترین برنامه دیجی کالا مگ تا به امروز !
سلام چه برنامه ی خوبی فقط یه سوال در اینده به فانتزی و مکاتب هنر و یا تاریخچه ی فانتزی یا جنبش هنری رمانتیسم پرداخته میشه؟؟
ممنون میشم پاسخ بدید
با سلام
چقدر جای برنامه های اینچنینی خالی بود. ممنون از تمامی عوامل خوش فکر و کتابخوان این برنامه و همچنین اسپانسرهای بافرهنگ. البته یک پیشنهادی دارم جهت جذاب تر شدن برنامه. به نظر من اگر صحبت درباره یک کتاب با وجود چند نفر علاوه بر مترجم انجام شود، بیننده به یک جمع بندی بازتری درباره کتاب مورد نظر می رسد ولی بهتر است بیشتر از ۴-۵ نفر نشود تا به علت کمبود وقت از تنوع برنامه کاسته شود. پیشنهاد دیگرم این است که درباره کتابهای ترجمه شده آنتوان پاولوویچ چخوف داستان نویس و نمایش نامه نویس برجسته روس (زندگی من، دوئل و …) هم برنامه ای بسازید.
بخش معرفی کتابهای ترجمه نشده را بسیار دوست داشتم به این علت که مدتی پیش به دنبال لیستی از کتابهای ترجمه نشده در زمینه رشته خودم می گشتم و به طور شدید احساس نیاز کردم به منبعی که لیست کتابهای ترجمه نشده با ارزش در زمینه های مختلف علمی (مورد نیاز خودم)، ادبی، فلسفی و غیره را جمع آوری کرده باشد و به روز هم باشد تا جایی که من جستجو کردم منبعی فارسی با این محتوا نیافتم، اگر واقعا همچین منبعی موجود نباشد این مسأله می تواند پیشنهادی دیگر برای برنامه تازه متولد شده شما هم باشد که با تهیه همچین لیستی و مرتب به روز کردن آن، کمک بزرگی به جستجوگران آن کتابها کنید.
با تشکر از زحمات فرهنگی تمام عوامل بافرهنگ این برنامه
عالی عالی. سپاس فراوان بابت این برنامه. ممنون از دیجیکالا و آقای ضابطیان برای توجه به موضوع فرهنگ.