با دنبالهدار نئووایز بیشتر آشنا شوید؛ مسافری از دوردستهای منظومه شمسی
دنبالهدار درخشان نئووایز (NEOWISE) این شبها توجه علاقهمندان به آسمان شب را به خود جلب کرده است. جرمی کوچک از سنگ، غبار و گاز که با نزدیک شدن به خورشید به سوژه‌ای درخشان و باشکوه تبدیل شد.
آسمان شب سرشار از شگفتی‌هاست؛ از نوار شبح‌گون راه شیری تا سحابی‌ها، خوشه‌های ستاره‌ای و کهکشان‌های دوردست. از سیارات درخشان تا شهاب‌هایی که با گذرشان در آسمان هیجان شب‌های رصدی را به اوج می‌رسانند.
در این میان وقوع یک پدیده نجومی جذاب توجه همه علاقهمندان به آسمان شب را به یک نقطه جلب می‌کند. پدیده‌هایی مانند خورشید گرفتگی کامل که هزاران نفر را به مسیر سایه ماه می‌کشاند، و یا گذر دنباله‌داری پرنور از آسمان که چشم رصدگران آسمان شب در نقاط مختلف دنیا را به یک نقطه خیره می‌کند. نمایشی که اکنون می‌توانید نظاره‌گر آن باشید.
دنبالهدار نئووایز، ساعتی پس از غروب خورشید.
عکس از امیررضا کامکار.
در هفته‌های اخیر ظهور دنبالهدار درخشان نئووایز در آسمان هیجان زیادی را میان رصدگران و عکاسان آسمان شب ایجاد کرده است. دنباله‌داری که حدود سه ماه پیش کشف شد و توانست پس از گذر از نزدیکی خورشید گرمای شدید آن را تحمل کند و به سوژه‌ای درخشان و جذاب در آسمان شب تبدیل شود.
دنبالهدار نئووایز پس از گذر از نزدیکی خورشید در آسمان صبحگاهی ارتفاع گرفت و پیش از طلوع خورشید در آسمان می‌درخشید. سپس این دنبالهدار به آسمان شامگاهی نقل مکان کرد و اکنون ساعتی پس از غروب خورشید بالاتر از افق شمال غرب در آسمان دیده می‌شود.
دنبالهدار نئووایز به اندازه‌ای پرنور است که در آسمانی شفاف و تاریک می‌توان به راحتی آن را با چشم غیرمسلح رصد کرد. منظره این دنبالهدار از دریچه یک دوربین دوچشمی شگفت‌انگیز است.
برای رصد دنبالهدار نئووایز کافی است به رصدگاهی با افق باز بروید و ساعتی پس از غروب خورشید با استفاده از نقشه رصدی در افق شمال غرب آن را جست‌وجو کنید. نئووایز این شبها در حوالی صورت فلکی معروف دب اکبر قرار دارد و کمی بالاتر از افق شمال غرب می‌درخشد.
موقعیت دنبالهدار نئووایز در آسمان شامگاهی.
دنبالهدار نئووایز یکی از درخشان‌ترین و جذاب‌ترین دنباله‌دارهایی است که در ده سال اخیر از نیمکره شمالی زمین دیده شده است.
البته هر سال دنباله‌دارهای زیادی مهمان آسمان شب می‌شوند. اما بیشتر آن‌ها به حدی کم‌نورند که تنها با تلسکوپ می‌توان آن‌ها را رصد کرد.
اما حتی باشکوه‌ترین دنباله‌دارها نیز پیش از نزدیک شدن به خورشید چیزی جز جرمی کوچک از غبار، سنگ و گاز یخ‌زده نیستند. دنباله‌دارها در واقع مواد باقی‌مانده از دوران شکل‌گیری منظومه شمسی‌اند که اندازه‌‌شان حداکثر به چند ده کیلومتر می‌رسد. تعداد چنین اجرامی در نقاط دوردست منظومه شمسی بسیار زیاد است. اما آن چیزی که ما به عنوان دنبالهدار می‌شناسیم با ورود این گلوله‌های برفی کثیف به نواحی درونی منظومه شمسی ایجاد می‌شود.
با ورود یک دنبالهدار به بخش‌های داخلی منظومه شمسی و افزایش دمای آن، مواد یخ‌زده هسته‌ی دنبالهدار به گاز تبدیل می‌شود و در اطراف هسته قرار می‌گیرد. اتفاقی که باعث تشکیل گیسوی دنبالهدار می‌شود. علاوه بر این گاز و غبار باعث تشکیل دمی بلند نیز می‌شود که گاهی طول آن به میلیون‌ها کیلومتر می‌رسد.
دو نوع دم ممکن است در هر دنبالهدار شکل بگیرد. دم آبی، خطی و باریک دنباله‌دارها که همیشه درست بر خلاف جهت خورشید قرار دارد به دم یونی معروف است. دم غباری دنباله‌دارها اما اغلب شکلی خمیده دارد و به رنگ سفید متمایل به زرد دیده می‌شود.
دم غباری و دم یونی دنبالهدار هیل باپ.
Credit: ESO/E. Slawik
پیش‌بینی رفتار دنباله‌دارها پس از ورود به بخش‌های داخلی منظومه شمسی کار آسانی نیست. بسیاری از دنباله‌دارها با نزدیک شدن به خورشید بر اثر گرمای شدید از بین می‌روند. برخی از آن‌ها اما توان تحمل گرمای خورشید را دارند و به دنباله‌دارهایی باشکوه تبدیل می‌شوند.
تا کنون چند ماموریت فضایی با هدف بررسی دنباله‌دارها به فضا ارسال شده است که آخرین آن‌ها ماموریت روزتا بود. فضاپیمای روزتا در سال ۲۰۱۴ در مدار یک دنبالهدار قرار گرفت و سطح‌نشینی به نام فیله را روانه سطح این دنبالهدار کرد. هر چند که ماموریت سطح‌نشین فیله با موفقیت کامل همراه نبود، اما فضاپیمای روزتا توانست داده‌ها و تصاویر بسیار جذابی را از این دنبالهدار ثبت کند.
دنباله‌دارها جزء شگفت‌انگیزترین اجرام منظومه شمسی هستند و این شبها در فرصتی کم‌نظیر می‌توانید حتی با چشم غیرمسلح یکی از جذاب‌ترین دنباله‌دارهای ده سال اخیر را مشاهده کنید.
فرصتی که بهتر است آن را از دست ندهید.
مدت ۵ دقیقه یه عکس در مورد دنباله دار نووا پخش کردید اما این دنباله دار را در تصویر نشان ندادید.
به نوعی به بیننده ریشخند زدید. من که خیلی ناراحت شدم.
بیننده را مسخره کردید.
فیلم هاتون واقعا جذاب هست … خداقوت