زایمان چگونه مغز شما را تغییر می‌دهد؟

دوران بارداری دوران سختی است، اما زمانی که برای اولین بار نوزادتان را در آغوش می‌گیرید و صورت معصوم او را می‌بینید، تمام آن سختی‌ها را فراموش می‌کنید. اینجاست که به جمله‌ی «مادر شدن شیرین‌ترین حس دنیاست.» بیشتر  پی می‌برید و آن را با تمام وجودتان احساس می‌کنید. با زایمان و به دنیا آوردن نوزاد همه چیز تغییر می‌کند و مسئولیت‌های شما بیشتر می‌شود. نکته‌ی بسیار جالب این است که زایمان باعث بروز یک سری تغییرات در مغز مادر هم می‌شود. بعضی از قسمت‌های مغز مادر رشد می‌کنند و سطح بعضی هورمون‌ها افزایش پیدا می‌کند.

• ۱۰ باور اشتباه رایج درباره‌ی مراقبت‌های دوران بارداری

این تغییرات باعث می‌شوند که مادر، فرزند خود را در اولویت قرار دهد. به طور مثال زمانی که صدای گریه‌ی فرزندش را می‌شنود، بی‌توجهی به آن و ادامه دادن به کاری که در حال انجام آن بوده، برای او غیر ممکن و دشوار می‌شود. در این ویدئو درباره‌ی تغییرات مغز مادر بعد از به دنیا آوردن نوزاد توضیح داده شده است.

تغییرات ذهن مادر بعد از زایمان

رحم یک زن در دوران بارداری، ۵۰۰ برابر سایز خود در حالت عادی رشد می‌کند. اما تمام تغییرات قابل مشاهده نیستند؛ در حقیقت بعضی از بزرگترین تغییرات در ذهن او رخ می‌دهند.

زمانی که یک مادر، نوزاد تازه متولد شده‌ی خود را برای اولین بار می‌بیند، به معنی واقعی کلمه، عشق در نگاه اول شکل می‌گیرد‌. علت این موضوع این است که زمانی که او نوزادش را به دنیا می‌آورد، مناطق مرکزی سیستم پاداش مغز او شروع به اثرگذاری می‌کنند.

این مناطق از ترشح هورمون‌های «احساس خوب» در خون مادر خبر می‌دهند؛ مانند هورمون دوپامین و اکسی‌توسین، که بلافاصله منجر به شکل‌گیری یک ارتباط عمیق همراه با عشق و فداکاری نسبت به نوزاد تازه متولد شده‌ می‌شوند.

در حقیقت مطالعات نشان می‌دهند که سطح هورمون اکسی‌توکسین در تازه مادران به اندازه‌ی زوج‌های عاشقی است، که تازه عاشق شده‌اند. و این موضوع فقط مختص انسان‌ها نیست. دانشمندان به این نتیجه رسیده‌اند که سطح هورمون دوپامین زمانی که جانوران جونده به بچه‌ی خود غذا دادند، در مقایسه با زمانی که به‌ آن‌ها کوکائین تزریق شد، بیشتر شد.

علاوه بر این، تصویربرداری‌های انجام شده از مغز نشان می‌دهند که مادران انسانی زمانی که نوزاد خود را در حال لبخند زدن می‌بینند، تجربه‌ی مشابهی دارند. اما زمانی که نوزاد گریه می‌کند، داستان تغییر می‌کند. این گریه‌ها شبکه‌ای را در ذهن مادر فعال می‌کنند، که به عنوان شبکه‌ی تنظیم احساسات شناخته می‌شود.

این شبکه شامل سیستم‌های کنترل پیش‌پیشانی و سینگولیت می‌شود، که به کنترل احساسات او کمک می‌کنند‌. این موضوع مهم است، چون زمانی که خواب خیلی کمی دارید، و به خاطر گریه‌های نوزاد ناراحت هستید، به راحتی عصبانی می‌شوید.

مادر بودن می‌تواند خسته‌کننده باشد، با این حال تازه مادران نسبت به سایر مادران، به دلیل شبکه‌ی برجستگی مغزشان هوشیارتر هستند. دانشمندان باور دارند که به دنیا آوردن نوزاد این شبکه را فعال می‌کند، تا مادر بتواند تهدیدها را شناسایی کند و از نوزادش در مقابل آسیب‌ها محافظت کند؛ به ویژه‌ در موقعیت‌های خطرناک، هنگامی که این شبکه می‌تواند به افزایش آدرنالین کمک کند.

اما در زندگی روزمره، مادر باید نیازهای نوزاد تازه متولد شده‌اش را بفهمد. برای این کار، او از همدردی استفاده می‌کند، که از شبکه‌ی اجتماعی مغز او نشئت می‌گیرد. این شبکه شامل اینسولار و آمیگدالا می‌شود، که محققان به این نتیجه رسیده‌اند که این شبکه زمانی که مادران به عکس‌های فرزند ناراحتشان نگاه می‌کنند، در مقایسه با زمانی که به عکس‌های چهره‌ی خنثی او نگاه می‌کنند، فعال‌تر می‌شود.

تغییرات ذهن مردان بعد از پدر شدن

اما این فقط مغز مادران نیست که تغییر می‌کند. تحقیقات نشان می‌دهند که ذهن پدران هم زمانی که با فرزندشان ارتباط برقرار می‌کنند، اکسی‌توکسین ترشح می‌کند. این موضوع معمولا همراه با افزایش یک هورمون دیگر به نام پرولاکتین است. معمولا پرولاکتین را هورمون شیر می‌نامند، چون تولید شیر مادر را تحریک می‌کند؛ اما مردان هم می‌توانند این هورمون را تولید کنند.

محققان به این نتیجه رسیده‌اند که پدرانی که بیشتر وقت‌ها با فرزندشان بازی می‌کردند، در مقایسه با پدرانی که این کار را نمی‌کردند، میزان بیشتری از پرولاکتین را در خونشان داشتند. آن‌ها به گریه‌های نوزادشان هم بیشتر واکنش نشان می‌دادند.

کلام آخر

مادر  شدن بهترین حسی است که هر خانمی می‎‌تواند تجربه کند. زایمان و به دنیا آوردن فرزند باعث یک تغییر بزرگ می‌شود و نه تنها سبک زندگی، بلکه ذهنتان را هم به روش‌های مختلف تحت تاثیر قرار می‌دهد.